Drs. A.D.W. (Arnold) Tilanus

foto Drs. A.D.W. (Arnold) Tilanus
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief
Met dank overgenomen van Parlement.com.

De 'jonge' Tilanus. Net als zijn vader i partijvoorzitter en fractievoorzitter van de CHU. Aanvankelijk huisarts en daarna officier van gezondheid. Later actief in het maatschappelijk werk in Gelderland. Rustige en gematigde politicus met oog voor sociale noden. Voorstander van de christendemocratische samenwerking. Werd in 1973 als politiek leider opgevolgd door de strijdbaarder oud-staatssecretaris Kruisinga i, nadat de CHU buiten het kabinet-Den Uyl i was gebleven. Bleef wel tot 1977 'gewoon' Kamerlid. Speelde een belangrijke rol bij de plannen voor nieuwbouw van de Tweede Kamer.

CHU
in de periode 1963-1977: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Arnold Dirk Willem (Arnold)

geboorteplaats en -datum
Utrecht, 11 november 1910

overlijdensplaats en -datum
Hoogerheide (gem. Woensdrecht), 31 augustus 1996

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • CHU (Christelijk-Historische Unie), tot 11 oktober 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • huisarts te Voorburg, van 1940 tot oktober 1950 (in de periode 1946-1949 werd zijn praktijk waargenomen)
  • lid gemeenteraad van Voorburg, van 6 september 1946 tot 1 december 1950
  • officier van gezondheid, Inspectie Geneeskundige Dienst, Koninklijke Landmacht, van 1946 tot 1949 (belast met coördinatie van medische keuringen van dienstplichtigen)
  • directeur Stichting Gelderland voor Maatschappelijk Werk te Arnhem, van 1 december 1950 tot 1 juni 1963
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 5 juni 1963 tot 8 juni 1977
  • fractievoorzitter CHU Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 juli 1968 tot 26 juni 1969
  • fractievoorzitter CHU Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 1 april 1972 tot 1 juli 1973

gevangenschap/internering
geïnterneerd polizeiliches durchgangslager te Amersfoort (enige tijd; vanwege hulp aan joden)

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/13)

  • voorzitter Stichting Geneeskundige Controle te Arnhem
  • vicevoorzitter Stichting "Huis en Haard"

afgeleide functies, presidia etc. (2/9)
  • voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Wet immunisatie militairen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 21 mei 1974 tot september 1975
  • ondervoorzitter bijzondere commissie inzake voorzieningen voor gehandicapten (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 19 november 1974 tot 8 juni 1977

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër (3/5)
  • Een door hem tijdens de behandeling van de Nota Grondwetsherziening ingediende (en op 28 januari 1975 aangenomen) motie vroeg de regering geen voorstellen in te dienen om verandering aan te brengen in benoemingsprocedures van Commissarissen der Koningin en van burgemeesters, hetgeen dan ook niet gebeurde.
  • Voerde in 1975 het woord bij het debat over de onafhankelijkheid van Suriname
  • Was in september 1976 woordvoerder bij het debat over de abortusvoorstellen

opvallend stemgedrag (0/7)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Moest vanaf juni 1969 zes weken rust houden vanwege oververmoeidheid
  • Was in 1973 samen met W. Scholten tegen het afhaken van de CHU bij de formatie van het kabinet-Den Uyl, omdat hij dat nadelig achtte voor de christendemocratische samenwerking
  • Trad in juni 1973 terug als fractievoorzitter vanwege zijn leeftijd en de veelheid van taken die met het fractievoorzitterschap samenhingen

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Maatschappelijk Werk, september 1956 (tijdens formatie-De Gaay Fortman)

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • J. van den Berg, "Portret van de rustigste fractieleider van de rustigste partij", in: Vrij Nederland, 19 oktober 1968
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
  • Hans Goslinga, "A.D.W. Tilanus 1911 - 1996", Trouw, 5 september 1996

archivalia
archief-A.D.W. Tilanus, Nationaal Archief

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.