Dr. P.A.J.M. (Piet) Steenkamp

foto Dr. P.A.J.M. (Piet) Steenkamp
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Katholieke hoogleraar en 'geestelijke vader' van het CDA. Leidde met groot enthousiasme en vasthoudendheid de federatie van KVP i, ARP i en CHU i en het fusieproces van die drie partijen, dat in 1980 uitmondde in het CDA. Was aanvankelijk ondernemer in de conservenindustrie en daarna hoogleraar sociaal recht in Eindhoven. Leidde ook een pastoraal concilie over vernieuwing van de Nederlandse katholieke kerk. Stond enige jaren bekend als 'Rooie Piet', maar was wel de architect van het centrumrechtse kabinet-Biesheuvel i. Politieke peetvader van Dries van Agt i. Als Eerste Kamervoorzitter leidde hij de vergaderingen met kenmerkende roomse blijmoedigheid. Na zijn afscheid als Kamervoorzitter nog acht jaar 'gewoon' senator. Samenbindende figuur die overeenkomstig de leer van Thomas van Aquino inzet voor de publieke zaak als opdracht zag.

KVP, CDA
in de periode 1965-1999: lid Eerste Kamer, voorzitter Eerste Kamer, partijvoorzitter

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Petrus Antonius Josephus Maria (Piet)

geboorteplaats en -datum
Uithoorn, 8 maart 1925

overlijdensplaats en -datum
Eindhoven, 8 januari 2016

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • KVP (Katholieke Volkspartij), tot 11 oktober 1980
  • Federatieve CDA (Christen-Democratisch Appèl), van 23 juni 1973 tot 11 oktober 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/7)

  • lid Raad van Bestuur N.V. Uithoornse Bacon- en Conservenfabriek "De Hoorn" te Uithoorn, van 1954 tot 1 september 1966
  • buitengewoon hoogleraar sociaal recht, Technische Hogeschool te Eindhoven, van 1 september 1960 tot 1 september 1966
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 22 juni 1965 tot 8 juni 1999 (in 1974 geïnstalleerd op 24 september)
  • hoogleraar sociaal recht en sociale geschiedenis, Technische Hogeschool te Eindhoven, van 1 september 1966 tot september 1990 (benoemd bij K.B. van 23 maart 1966)
  • decaan afdeling wijsbegeerte en maatschappijwetenschappen, Technische Hogeschool te Eindhoven
  • voorzitter Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 september 1983 tot 11 juni 1991

(in)formateurschap(pen)
  • informateur, van 15 mei 1971 tot 20 juni 1971
  • informateur, van 14 mei 1982 tot 25 mei 1982

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/20)

  • vicevoorzitter "Catharina Ziekenhuis" te Eindhoven
  • voorzitter Raad van Commissarissen "Vissers Wegenbouw"

afgeleide functies, presidia etc. (2/7)
  • voorzitter parlementaire delegatie naar Israël, van 14 november 1986 tot 21 november 1986
  • plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van 25 juni 1991 tot 8 juni 1999

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was woordvoerder sociale zaken van de KVP-Eerste Kamerfractie. Hield zich later (als lid van de CDA-fractie) vooral met buitenlandse zaken bezig.

opvallend stemgedrag (0/12)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als (in)formateur
  • Kreeg op 15 mei 1971 het verzoek een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden van de vorming van een kabinet, dat geacht mocht worden te steunen op een meerderheid in de volksvertegenwoordiging. Onder zijn leiding onderhandelden de fractievoorzitters van KVP (Veringa), VVD (Geertsema), ARP (Biesheuvel), CHU (Udink) en DS'70 (Drees jr.) over een ontwerp-regeerakkoord. Daarnaast stelde hij twee werkgroepen in uit de vijf fracties (over het financieel-economisch beleid en over abortus). Op 17 juni 1971 kwam een ontwerp-regeerakkoord tot stand en op 20 juni stemden de fracties daarmee in. Tevens werd overeenstemming bereikt over de zetelverdeling in het te vormen kabinet. Op 22 juni bracht hij verslag uit aan de koningin en adviseerde hij tot vorming van een vijfpartijenkabinet onder leiding van Biesheuvel.
  • Kreeg op 14 mei 1982 het verzoek de mogelijkheden te onderzoeken om zo spoedig mogelijk tot de oplossing van de kabinetscrisis te geraken. Constateerde dat het conflict met de PvdA over de begroting niet kon worden opgelost. Op 24 mei adviseerde hij daarom in zijn eindverslag vorming van een overgangskabinet van CDA en D'66 dat onder meer vervroegde verkiezingen moest uitschrijven.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • In februari 1970 medeondertekenaar (met onder anderen Albeda, De Gaay Fortman, Mommersteeg en Van Agt) van een open brief aan de partijbesturen van KVP, ARP en CHU om te komen tot een vooruitstrevende christendemocratische partij
  • Werd op 13 september 1983 met 68 van de 74 stemmen tot Eerste Kamervoorzitter gekozen. L.M. de Rijk kreeg 5 stemmen en er was 1 blanco stem. Werd in 1986 met 65 van de 69 stemmen herkozen en in 1987 met 73 van de 75 stemmen.
  • Was ondanks ziekte in 1999 aanwezig bij de stemming over het (verworpen) grondwetsvoorstel in tweede lezing over het correctief referendum

uit de privésfeer (3/5)
  • Was in zij studententijd voorzitter van het jeugdparlement, waarvan ook Marcus Bakker deel uitmaakte
  • Was begin 1993 vanwege ziekte enige maanden afwezig
  • Zijn zoon Thomas was burgemeester van Hontenisse (1991-1999) en van West Maas en Waal (1999-2017) en waarnemend burgemeester van Sas van Gent (1998)

anekdotes en citaten (3/4)
  • Had soms een wat kinderlijke aanpak. Zo zei hij eens tijdens overleg over de vorming van het CDA tegen aanwezige kopstukken van ARP, CHU en KVP dat het trommeltje met door zijn vrouw gebakken koekjes pas open zou gaan als zij overeenstemming over een bepaald geschilpunt hadden bereikt.
  • Eén van zijn bekendste uitspraken was: "De honden blaffen, maar de karavaan trekt verder" (over het moeizame, maar gestage fusieproces van de drie christendemocratische partijen)
  • Bij de viering van het tienjarig bestaan van het CDA als partij in 1990 vergeleek hij de twijfel over de levensvatbaarheid van het CDA in 1980 met de positie die de partij tien jaar later innam, waarbij hij uitriep "Wat een verschil, wat een verschil".

verkiezingen
  • Was in 1963 kandidaat in en werd in 1969 en 1971 gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland
  • Werd in 1974, 1980 en 1981 gekozen door Groep I: Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Limburg

niet-aanvaarde politieke functies
  • minister van Sociale en/of Economische Zaken, november 1966 (tijdens formatie-Schmelzer)
  • minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, maart 1967 (tijdens formatie-Biesheuvel)

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
"Rooie Piet" (bijnaam die hij in de jaren zestig kreeg)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • P.G. Kroeger en J. Stam, 'Vroom maar niet rooms', in: "De rogge staat er dun bij", 27-32
  • Pierre van Enk, "Geestdriftig bouwer van het CDA. Piet Steenkamp 1925-2016", Trouw, 13 januari 2016
  • Mark Kraneburg, "Piet Steenkamps eindeloze missie", NRC Handelsblad, 16 januari 2016
  • Jac. Bosmans, "Piet Steenkamp (1925-2016), makelaar van het CDA", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2016, 125

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.