Mr. J.G. (Koos) Rietkerk

foto Mr. J.G. (Koos) Rietkerk
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Nationaal Archief/Fotobureau Meijer
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Hardwerkende, sociaal voelende VVD-politicus van gereformeerden huize. Na functies bij de VNG en een werkgeversorganisatie Tweede Kamerlid en vervolgens staatssecretaris van Sociale Zaken in het kabinet-Biesheuvel i. Was als Kamerlid de voornaamste pleitbezorger van invoering van een Nationale Ombudsman. Werd in december 1977 fractieleider van de VVD toen Wiegel i vicepremier was geworden. Als minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Lubbers I i voerde hij een beleid waarbij werd gekort op ambtenarensalarissen. Werd daarom mikpunt van ambtenarenprotesten ('Boos op Koos'). Keerde zich tegen een aparte provincie Rijnmond en maakte een einde aan het Openbaar Lichaam Rijnmond. Overleed als minister op zijn werkkamer. Integer formeel optredend politicus met weinig flair en humor, maar die wel algemeen respect verwierf.

VVD
in de periode 1967-1986: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, staatssecretaris, minister

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jacobus Gijsbert (Koos)

geboorteplaats en -datum
Boskoop, 14 december 1927

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 20 februari 1986

2.

Partij/stroming

partij(en)
VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), vanaf 1958

3.

Hoofdfuncties/beroepen (10/11)

  • juridisch medewerker, Rijks Emigratie Dienst, van 1953 tot 1956
  • juridisch medewerker, VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten), van 1956 tot 1959
  • secretaris CSWV (Centraal Sociaal Werkgevers Verbond), van 1959 tot februari 1967
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 februari 1967 tot 28 juli 1971
  • staatssecretaris van Sociale Zaken (belast met sociale zekerheid), van 28 juli 1971 tot 23 april 1973
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 januari 1973 tot 1 september 1973
  • directeur Sociale Zaken, VNO (Verbond van Nederlandse Ondernemingen), van 1 september 1973 tot 1 september 1974
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 11 september 1974 tot 4 november 1982
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 22 december 1977 tot 27 mei 1981
  • minister van Binnenlandse Zaken, van 4 november 1982 tot 20 februari 1986

takenpakket (bewindspersoon)
  • Was als staatssecretaris in het bijzonder belast met a. aangelegenheden betreffende de sociale zekerheid, b. wetgeving op het gebied van de arbeidsvoorziening

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/15)

  • lid bestuur Bejaardencentrum "Steenvoorde" te Rijswijk
  • lid Raad van Commissarissen N.V. Ravast te Den Haag

afgeleide functies, presidia etc. (2/8)
  • voorzitter vaste commissie voor de Nationale Ombudsman (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 7 april 1981 tot 4 november 1982
  • voorzitter vaste commissie voor de betrekkingen met de Nederlandse Antillen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 30 september 1981 tot 4 november 1982

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was in de perioden 1967-1971 en 1974-1977 woordvoerder justitie en sociale zaken van de VVD-Tweede Kamerfractie
  • Interpelleerde op 8 februari 1977 de ministers Boersma en Lubbers over de weigering van de regering om in te grijpen in een conflict over de prijscompensatie

opvallend stemgedrag (0/6)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/15)
  • In 1985 verwierp de Eerste Kamer met 41 tegen 27 stemmen het door hem verdedigde wetsvoorstel tot wijziging van de grens tussen Blaricum en Huizen. De overgang van de wijk Oostermeent naar Huizen werd gezien als te grote aantasting voor de positie van Blaricum. (18.618)
  • Verdedigde in 1985 het kabinetsstandpunt dat een met de VS te sluiten overeenkomst over de zeggingsmacht over de 48 kruisraketten op Nederlands grondgebied niet ongrondwettig was
  • Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap: Van Agt (CDA, Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant), Patijn (PvdA, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland), De Bruijne (VVD, Commissaris van de Koningin in Gelderland), Beelaerts van Blokland (CDA, Commissaris van de Koningin in Utrecht); Van Thijn (PvdA, burgemeester van Amsterdam), Havermans (CDA, burgemeester van 's-Gravenhage), Staatsen (PvdA, burgemeester van Groningen), Schmitz (PvdA, burgemeester van Haarlem)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/24)
  • Bracht in 1985 een wet (Stb. 648) tot gemeentelijke herindeling van de Waddenzee tot stand. De Waddenzee wordt grotendeels ingedeeld bij de waddengemeenten en bij de gemeenten Den Helder, Harlingen, Hefshuizen en Delfzijl. Uitgangspunt zijn de bestaande provinciegrenzen en de band die gemeenten met de Waddenzee hebben. Bescherming, behoud en herstel van de Waddenzee worden met de indeling bestuurlijk ondersteund. (18.456)
  • Bracht in 1985 de Wet intrekking van de wet Agglomeratie Eindhoven (Stb. 690) tot stand. Het openbaar lichaam Agglomeratie Eindhoven werd per 1 januari 1986 opgeheven. (18.930)
  • Bracht in 1986 samen met staatssecretaris Van Amelsvoort de Wet intrekking van de Wet Openbaar Lichaam Rijnmond (Stb. 47) tot stand. Het openbaar lichaam Rijnmond werd per 1 januari 1987 opgeheven. Het wetsvoorstel inzake splitsing van Zuid-Holland werd door hem ingetrokken. (19.255)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Was één van de belangrijkste pleitbezorgers van de Nationale Ombudsman (Commissaris van Onderzoek). In 1971 nam de Tweede Kamer een door hem ingediende motie aan over wettelijke regeling van de aanstelling van een ombudsman.
  • Maakte in 1982 deel uit van de werkgroep-A (o.l.v. Van Aardenne) die tijdens de kabinetsformatie (kabinet-Lubbers I) de financieel-economische paragraaf van het regeerakkoord voorbereidde
  • Een penning die tegelijkertijd met een uitkering aan voormalige militairen van KNIL wordt gegeven, kreeg de naam "Rietkerk-penning"

uit de privésfeer
  • Zijn broer, de RPF'er J.P.M. Rietkerk, was burgemeester van Genemuiden

verkiezingen
  • In 1981 nummer 3 op de VVD-kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
  • J.H.C. van Zanen, "J.G. Rietkerk - De Stille Kracht", in: W.J.A. van den Berg e.a. (red.), "Kopstukken van de VVD. 16 Biografische schetsen" (1988), 132
  • A. van Veldhuijzen, "Rietkerk, Jacobus Gijsbert (1927-1986)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 423

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.