Drs. B.S. (Ben) Polak

foto Drs. B.S. (Ben) Polak
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Orthodox communist van Joodse afkomst, in wezen een non-conformist. De huisarts van de linkse Amsterdamse intelligentsia. Moedig man in het verzet. Als wethouder van Amsterdam in 1948 afgezet na de communistische omwenteling in Praag. In 1953 geroyeerd door CPN, omdat hij niet geloofde aan de misdaden van joodse sluipmoordenaars in doktersjas in Moskou. Kort daarna weer in genade aangenomen en lid van de Eerste Kamer geworden. Later hoogleraar huisartskunde.

CPN
functie(s) in de periode 1956-1960: lid Eerste Kamer

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Benjamin Sally (Ben)

geboorteplaats en -datum
Nijmegen, 12 september 1913

overlijdensplaats en -datum
Amsterdam, 24 juli 1993

2.

Partij/stroming

partij(en)
  • CPN (Communistische Partij van Nederland), van 1932 tot maart 1953 (geroyeerd)
  • CPN (Communistische Partij van Nederland), vanaf 1953 (weer lid na was gebleken dat de beschuldigingen tegen de artsen vals waren geweest)

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • huisarts te Amsterdam, van 1941 tot 1943
  • lid tijdelijke gemeenteraad van Amsterdam, van 21 november 1945 tot 6 september 1946
  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, van 19 juni 1946 tot 10 maart 1953
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, van 2 september 1946 tot 10 maart 1953
  • wethouder (van bedrijven) van Amsterdam, van 2 september 1946 tot 22 september 1948
  • huisarts te Amsterdam, van 1949 tot 1978
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 6 november 1956 tot 20 september 1960
  • wetenschappelijk hoofdmedewerker huisartsgeneeskunde, Universiteit van Amsterdam, van 1965 tot 1970
  • directeur Instituut voor Huisartsengeneeskunde te Amsterdam, vanaf 1969 (medeoprichter)
  • lector huisartgeneeskunde, Universiteit van Amsterdam, van 1 januari 1970 tot 1 januari 1977
  • hoogleraar huisartsgeneeskunde, Universiteit van Amsterdam, van 1 januari 1977 tot 1 augustus 1984

4.

Partijpolitieke functies

overzicht
  • lid bestuur CPN district Amsterdam, van 1933 tot 1938
  • lid bestuur CPN afdeling Amsterdam
  • secretaris wetenschappelijk bureau CPN, omstreeks 1946

5.

Nevenfuncties

  • lid redactie "De Vrije Katheder"
  • voorzitter College Huisartsgeneeskunde
  • lid Gezondheidsraad
  • lid bestuur Vereniging tegen Kwakzalverij
  • lid redactie "Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde", van 1974 tot 1976
  • lid hoofdbestuur KMBG (Koninklijke Maatschappij ter Bevordering van de Geneeskunde), van 1976 tot 1982
  • voorzitter Medisch Comité Noord Vietnam, van 1978 tot 1988
  • lid en voorzitter curatorium weekblad "Vrij Nederland", van 1979 tot 1989
  • voorzitter Stichting Dienstverlening Verzetsdeelnemers, vanaf 1981
  • voorzitter Stichting Onderzoek Psychische Oorlogsgevolgen, vanaf 1984
  • voorzitter Projectgroep Behandeling Oorlogs- en Geweldsslachtoffers, van 1985 tot 1989
  • voorzitter Redactieraad Bijblijven, van 1985 tot 1989
  • voorzitter Stichting Comité Joods verzet 1940-1945, vanaf 1986
  • voorzitter Stichting Cluster Onderzoek en Onderwijs Revalidatiegeneeskunde in Noord-Holland, vanaf 1989

6.

Opleiding

voortgezet onderwijs
  • gymnasium-b, Openbare middelbare school te Nijmegen, van 1925 tot 1926
  • gymnasium-b, Openbare middelbare school te 's-Gravenhage, van 1926 tot 1932

academische studie
  • geneeskunde, Rijksuniversiteit Leiden, van oktober 1932 tot 1 mei 1939
  • artsexamen, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, tot 9 juli 1941

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Hield zich in de Eerste Kamer met name bezig met justitie, sociale zaken en volksgezondheid, defensie en onderwijs

8.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Op 31 maart 1948 werd in de Amsterdamse gemeenteraad een motie aangenomen, waarin de communistische wethouders werd verzocht hun zetels ter beschikking te stellen. Polak en Seegers weigerden dit, waarna hun portefeuilles door andere wethouders werden overgenomen en een zevende wethouder werd benoemd. De regering kwam met een wijziging van de Gemeentewet om ontslag van wethouders mogelijk te maken.
  • Na zijn royement in 1953 probeerde de CPN leden die patiënt van hem waren, te bewegen een andere huisarts te kiezen
  • Zette zich met name in voor joodse en andere oorlogsslachtoffers

uit de privésfeer
  • Werd in 1943 gearresteerd, maar ontsnapte volgens 'De Waarheid' tijdens zijn transport naar Vught (elders wordt gemeld: ontsnapte via een dakraam uit de Amsterdamse Strafgevangenis). Zat daarna ondergedoken en was actief in het verzet.
  • Had als huisarts vele bekende Amsterdammers in zijn praktijk (intellectuelen, kunstenaars, wetenschappers). Dit leverde hem de bijnaam "modedokter" op
  • Was tweemaal (in 1940 en, na echtscheiding, in 1950) getrouwd met Pim Eldering

verkiezingen
  • Werd in 1956 gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • H. de Liagre Böhl, "Polak, Benjamin Sally (1913-1993)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (elektronische versie)
  • Trouw, 26 juli 1993

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.