Mr. J.J.L. van der Brugghen

foto Mr. J.J.L. van der Brugghen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Antirevolutionaire advocaat en rechter uit Nijmegen. Antirevolutionair, maar aanhanger van de ethische richting. Was Tweede Kamerlid voor het district Zutphen en werd in 1856 minister van Justitie en leider van een koninklijk kabinet i. Verdedigde in die functie een herziening van de Lager-onderwijswet, die niet strookte met de ideeën van zijn politieke vriend Groen van Prinsterer i. Werd door deze toen niet langer als 'zijn vriend' beschouwd. In 1858 eindigde zijn ministerschap en politieke loopbaan.

antirevolutionair
in de periode 1853-1858: lid Tweede Kamer, minister

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Justinus Jacob Leonard

geboorteplaats en -datum
Nijmegen, 6 augustus 1804

overlijdensplaats en -datum
Ubbergen (Gld.), 2 oktober 1863

begraafplaats en -datum
Nijmegen, 5 oktober 1863

2.

Partij/stroming

stroming(en)
antirevolutionair (christelijk-historisch) (in 1857 kwam het tot een breuk met Groen van Prinsterer ten gevolge van de nieuwe Schoolwet)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (6/7)

  • rechter Arrondissementsrechtbank te Nijmegen, van 1 oktober 1838 tot 1 januari 1840
  • president Arrondissementsrechtbank te Nijmegen, van 1 januari 1840 tot 1 juli 1856
  • lid Provinciale Staten van Gelderland, van 22 oktober 1850 tot 14 juni 1853 (in 1850-1853 voor het kiesdistrict Harderwijk, in maart-juni 1853 voor het kiesdistrict Oldebroek)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 14 juni 1853 tot 18 september 1854 (voor het kiesdistrict Zutphen)
  • minister van Justitie, van 1 juli 1856 tot 18 maart 1858
  • ambteloos, vanaf 1858

(in)formateurschap(pen)
  • kabinetsformateur, vanaf 14 mei 1856 (formatiepoging onderbroken, om zittende kabinet nog een kans te geven)
  • kabinetsformateur, juni 1856 (ook de koning zelf en Jhr. F.L.W. de Kock, directeur van het Kabinet des Konings, waren nauw bij de formatie betrokken)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/3)

  • redacteur Nijmeegs schoolblad, van 1844 tot 1853
  • lid bestuur Asyl Steenbeek te Zetten, omstreeks 1862

afgeleide functies, presidia etc.
tijdelijk voorzitter van de ministerraad, van 1 juli 1856 tot 2 januari 1857

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als bewindspersoon
  • Stelde bij K.B. van 11 november 1856 de rijksveldwacht in
  • Verdedigde in 1857 met Van Rappard in de Tweede Kamer de ontwerp-Wet op het lager onderwijs, waarbij de niet naar gezindten gesplitste lagere school gehandhaafd bleef. Kwam hierdoor tegenover zijn vroegere geestverwanten, onder wie Groen van Prinsterer, te staan.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Stichtte de bijzondere school "De Klokkenberg" te Nijmegen
  • Hield bij de formatie van zijn kabinet sterk rekening met de wensen van de koning en handhaafde daarom Forstner van Dambenoy en A.G.A. van Rappard

verkiezingen
  • Werd in 1853 in de eerste stemmingsronde gekozen. Versloeg de liberalen W.H. Dullert en J.P.P. baron van Zuylen van Nijevelt
  • Werd bij de periodieke verkiezingen in 1854 verslagen door W.H. Dullert (lib.)
  • Was na 1858 nog diverse malen zonder succes Tweede Kamerkandidaat, o.a. in Sneek, Nijmegen, Utrecht en Rotterdam

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/8)
  • A. Goslinga, "Het conflict Groen-Van der Brugghen", in: "Christendom en Historie" (1925)
  • Ph. Kohnstamm, "Mr. J.J.L. van der Brugghen" (1948)
  • N. van Egmond, "Consequent christendom. Leven en werk van mr. J.J.L. van der Brugghen" (1964)
  • J. Brouwer, "Het binnenste naar buiten. Beginselen en activiteiten van mr. J.J.L. van der Brugghen 1809-1863" (1981)
  • J.C. Boogman, "Rondom 1848. De politieke ontwikkeling van Nederland 1840-1858"
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel I, 484

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.