Trojka Ierland, Litouwen, Griekenland

Source: Europa Nu.

De drie achtereenvolgende EU-voorzitterschappen1 Ierland, Litouwen en Griekenland werkten van januari 2013 tot en met juni 2014 samen als Trojka2. Ze hadden een gezamenlijk beleidsprogramma opgesteld waar zij als voorzittende landen de afgelopen 1,5 jaar aan hebben gewerkt.

Ierland was voorzitter van 1 januari t/m 30 juni 2013, Litouwen van 1 juli t/m 31 december 2013 en Griekenland van 1 januari t/m 30 juni 2014.

Contents

  1. Gezamenlijke prioriteiten
  2. Individuele accenten
  3. Nieuw trojka
  4. Meer informatie

1.

Gezamenlijke prioriteiten

Op 11 december 2012 werd het gezamenlijk beleidsprogramma gepresenteerd. Het hoofddoel van de landen was het versterken van de EU om de huidige economische, financiële en sociale uitdagingen het hoofd te bieden. Dit was onderverdeeld in de volgende prioriteiten:

  • - 
    Versterken van de Economische en Monetaire Unie (EMU)3 door de implementatie van economisch-regulerende mechanismes en het Europees Semester4
  • - 
    Bevorderen van de Europese financiële stabiliteit, met name door middel van de bankenunie5
  • - 
    Het maken van afspraken voor het Meerjarig Financieel Kader6 voor 2014-2020
  • - 
    Werken aan economische groei en werkgelegenheid door middel van het naleven van het Stabiliteits- en groeipact7
  • - 
    Het concurrentievermogen van de Europese industrie verstevigen, met de focus op Midden- en Kleinbedrijven
  • - 
    Het ontwikkelen en uitbreiden van de Digitale Vrije Markt en de nieuwe Digitale Agenda
  • - 
    Het bevorderen van vrije handel en handelpartnerschappen, vooral met de Verenigde Staten
  • - 
    Voortzetten van de agenda Uitbreiding van de Europese Unie
  • - 
    Het bevorderen van de interne markt door middel van resterende voorstellen uit 'Single Market Act' en voorstellen uit 'Single Market Act II'
  • - 
    Het behoud van de rol van de EU als leider op ontwikkelingssamenwerking en humanitaire zaken
  • - 
    De rol van de EU als leider op het gebied van zaken rondom klimaatverandering behouden
  • - 
    Ten slotte zal het jaar 2013 in het teken staan van de Europese burger

2.

Individuele accenten

Naast deze gezamenlijke beleidsdoelen hadden de afzonderlijke voorzitterschappen ook eigen thema's.

Ierland

Ierland wilde tijdens haar voorzitterschap de Europese meerjarenbegroting voor de periode 2014-2020 (min of meer) afronden. De Ieren wilden tevens meer werkgelegenheid creëren door middel van het Europees Semester, het Stabiliteits- en groeipact en andere economische stabiliteitsmechanismen. Daarnaast hebben zij zich ingezet om de bankenunie te realiseren, het functioneren van de interne markt te versterken, de rechten van werknemers (ook degenen die in een andere lidstaat werken dan waar ze vandaan komen) versterken en de bescherming van persoonsgegevens bevorderen.

In verband met 2013 als 'Europees Jaar van de Burger' legde Ierland de nadruk op het vrij verkeer van personen8 binnen de EU. Verder zette het land zich in voor het behoud van de handhaving van vrede, democratie en eerbiediging van de mensenrechten in Europa en streefde het naar versterking van het humanitaire beleid. Speciale aandacht ging uit naar het aanpakken van de wereldwijde hongersnood en sterkere betrekkingen met de Verenigde Naties9, met het oog op crisisbeheersing en vredesoperaties.

Ten slotte wilde Ierland de handelsbetrekkingen met ontwikkelingslanden versterken en kansen creëren voor ondernemingen, wat uiteindelijk moest leiden tot meer groei en werkgelegenheid.

Litouwen

De eerste prioriteit van het Litouws voorzitterschap was het aanjagen van economische groei. Met name de aanpak van de jeugdwerkeloosheid10 kreeg veel aandacht. Onder het Litouws voorzitterschap werden de door de Europese regeringsleiders11 gemaakte afspraken verder uitgewerkt. Andere economische onderwerpen waar tijdens dit voorzitterschap voortgang werd geboekt, waren de aanpak van belastingparadijzen12, het verder uitwerken van de bankenunie5 en het verder vastleggen van de instrumenten die begrotingsdiscipline onder de lidstaten13 moeten afdwingen.

Litouwen hechtte ook veel waarde aan het Oostelijk partnerschap14. De grote top tussen de EU en de landen van het Oostelijk Partnerschap14 werd echter overschaduwd door het afketsen van het vrijhandelsakkoord met Oekraïne15.

Griekenland

Griekenland stelde zich tijdens het voorzitterschap als doel het vertrouwen in de economie te herstellen en stabiliteit te creëren. Onder het Griekse voorzitterschap werd daarom in het bijzonder aandacht gegeven aan het bevorderen van economische groei en werkgelegenheid.

Tijdens het Griekse voorzitterschap vonden de verkiezingen voor het Europees Parlement plaats. Ook werd er op hoog politiek niveau veel energie gestoken in de verdeling van de diverse Europese topfuncties.

3.

Nieuw trojka

Op 1 juli 2014 heeft Italië16 het voorzitterschap van Griekenland overgenomen. Op deze datum is ook het nieuwe trojka van start gegaan, bestaande uit Italië, Letland en Luxemburg.

4.

Meer informatie

  • programma Trojka Ierland, Litouwen, Griekenland (pdf)
  • Iers voorzitterschap eerste helft 201317
  • Litouws voorzitterschap tweede helft 201318
  • Grieks voorzitterschap eerste helft 201419
 

  • 1. 
    Elk half jaar (van januari t/m juni en van juli t/m december) wordt de Europese Unie afwisselend voorgezeten door een lidstaat. Het land dat voorzitter is, leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie. Het Voorzitterschap van de Raad speelt een essentiële rol bij de sturing van het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.
     
  • 2. 
    De trojka is het samenwerkingsverband tussen drie lidstaten die aaneengesloten het voorzitterschap van de Europese Unie bekleden. Ieder voorzitterschap geldt voor een periode van zes maanden, een trojka beslaat dus een periode van anderhalf jaar. Op die manier moet er meer samenhang komen in het beleid van de Europese Unie. Er worden afspraken gemaakt over het inhoudelijke (wetgevings)programma dat de landen willen volgen. Er wordt ook wel gesproken van 'trio' in plaats van trojka.
     
  • 3. 
    De Economische en Monetaire Unie (EMU) is in 1991 opgericht door de Europese regeringsleiders. Het doel was een gezamenlijk economische politiek op te zetten, de prijsstabiliteit te bevorderen en de werking van de interne markt te verbeteren.
     
  • 4. 
    Het Europees semester is de jaarlijkse cyclus voor de afstemming van het economisch en begrotingsbeleid van de lidstaten van de Europese Unie. Binnen het kader van het semester analyseert de Europese Commissie de nationale begrotingen van EU-landen en geeft de landen vervolgens aanbevelingen, waarmee de lidstaten rekening moeten houden als zij hun nationale begroting voor het komende jaar opstellen.
     
  • 5. 
    De bankenunie moet leiden tot een Europees toezicht op banken en een gezamenlijke aanpak voor banken die in financiële problemen komen. De belangrijkste banken in de eurozone staan onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB). Alle landen die de euro als betaalmiddel hebben doen mee aan de bankenunie, die moet zorgen voor financiële stabiliteit van banken.
     
  • 6. 
    Het Europees financieel kader 2014-2020 is het akkoord waarin de maxima voor de begrotingen van de Europese Unie zijn vastgelegd voor de periode 2014-2020. In het meerjarig financieel kader worden eisen vastgelegd waaraan de Europese begroting moet voldoen, om ervoor te zorgen dat de begroting van de EU op orde blijft. Daarnaast zorgt het vaststellen van deze kaders voor een soepeler verloop van de EU-begrotingsprocedure en sterkere samenwerking tussen EU-instellingen op budgettair gebied. De meerjarenbegroting wordt uitgewerkt in jaarlijkse begrotingen. Voor de volledige zeven jaar kwam de meerjarenbegroting uit op een bedrag van 960 miljard euro. Dat is 1 procent van het BNP van alle EU-lidstaten bij elkaar. Daar is nog 10 miljard euro bijgekomen vanwege de toetreding van Kroatië tot de Europese Unie op 1 juli 2013.
     
  • 7. 
    In het Stabiliteits- en Groeipact spreken de landen die lid zijn van de Europese Unie af dat hun begrotingen in evenwicht zijn of een overschot hebben. Dat betekent dat de regeringen niet meer geld uitgeven dan ze ontvangen. Dat doel hoeft nog niet meteen bereikt te worden, maar de EU-landen moeten er wel naartoe werken. De afspraken zijn gemaakt in 1997.
     
  • 8. 
    Dankzij het vrij verkeer van personen kunnen bewoners van de EU zonder restricties reizen in andere EU-lidstaten. Dit geldt ook voor bewoners van de drie landen die geen lid zijn van de EU maar wel deel uitmaken van de Europese Economische Ruimte (EER): Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.
     
  • 9. 
    De Verenigde Naties (VN) zijn een mondiale organisatie van overheden, samenwerkend op het gebied van internationaal recht, mondiale veiligheid, behoud van humanitaire rechten, ontwikkeling van de wereldeconomie en het onderzoek naar sociaal-maatschappelijke en culturele ontwikkelingen.
     
  • 10. 
    Dit programma (Engelse titel: 'Youth Employment Initiative' - YEI) van de Europese Unie had in de periode 2014-2020 als doel de jeugdwerkloosheid in de EU-lidstaten aan te pakken.
     
  • 11. 
    The European Council brings together EU leaders to set the EU's political agenda. It represents the highest level of political cooperation between EU countries.
     
  • 12. 
    De Europese Commissie wil belastingontduiking- en ontwijking tegengaan. Dat wil zij doen door de wijze waarop bedrijven in de verschillende lidstaten belastingen betalen transparanter te maken en te harmoniseren. Het gebeurt volgens de Commissie te vaak dat bedrijven op wettige wijze belastingen ontwijken door afspraken met lidstaten te maken. Dit benadeelt andere bedrijven en belemmert de eerlijke concurrentie binnen de vrije markt.
     
  • 13. 
    De Europese Unie heeft sinds het uitbreken van de eurocrisis in 2009 verschillende maatregelen genomen om eurolanden met financiële problemen bij te staan en om toekomstige problemen te voorkomen. Een belangrijk aspect is het beperken van het begrotingstekort en de staatsschuld van de eurolanden, ter uitvoering van de afspraken uit het Stabiliteits- en Groeipact.
     
  • 14. 
    Het Oostelijk Partnerschap is een samenwerkingsverband van de Europese Unie met Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië, Oekraïne en Belarus. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder meer vrijhandelsakkoorden, financiële hulp, garanties over de energievoorziening en visumvrij reizen. Het Oostelijk Partnerschap, opgericht in Praag op 7 mei 2009, is ook bedoeld om het controversiële onderwerp van toetreding tot de EU te vermijden. Op 28 juni 2021 heeft president Loekasjenko van Belarus aangekondigd de deelname van Belarus aan het Oostelijk Partnerschap te willen opschorten.
     
  • 15. 
    De Europese Unie en Oekraïne sloten in juni 2014 een associatieovereenkomst (ook wel 'associatieverdrag' genoemd). Het verdrag zorgt voor verregaande politieke en economische samenwerking tussen de EU en Oekraïne. Het verdrag is op 1 september 2017 volledig in werking getreden.
     
  • 16. 
    Van 1 juli tot en met 31 december 2014 vervulde Italië voor de twaalfde keer in haar geschiedenis het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Italië nam het stokje over van Griekenland. Italië werkte nauw samen in een trojka met Letland en Luxemburg.
     
  • 17. 
    Van 1 januari tot en met 30 juni 2013 vervulde Ierland het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Daarvoor was Cyprus voorzitter. Het was de zevende keer dat de Ieren het voorzitterschap in handen hadden. Het land vierde 2013 ook zijn veertigjarig lidmaatschap van de Europese Unie. Tijdens het voorzitterschap werkte Ierland nauw samen in een 'trojka' met Litouwen en Griekenland, die na Ierland het halfjaarlijkse voorzitterschap op zich namen.
     
  • 18. 
    Van 1 juli tot en met 31 december 2013 vervulde Litouwen voor de eerste keer in haar geschiedenis het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Litouwen nam het stokje over van Ierland. Tijdens het voorzitterschap werkte Litouwen werkte nauw samen in een trojka met Griekenland en Ierland.
     
  • 19. 
    Van 1 januari tot en met 30 juni 2014 was Griekenland voor de vijfde keer voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Griekenland nam het stokje over van Litouwen. Tijdens het voorzitterschap werkte Griekenland nauw samen in een trojka met Litouwen en Ierland, die vóór Griekenland het voorzitterschap van de EU bekleedden.