Hungary

Hongarije op de kaart

De republiek Hongarije is een land in Centraal-Europa. Het land grenst aan Slovenië, Kroatië, Servië, Roemenië, Oekraïne, Slowakije en Oostenrijk. Het land is sinds 1 mei 2004 lid van de Europese Unie.

In het jaar 1000 werd Hongarije een Christelijk koninkrijk door de kroning van Stefanus I door de paus. Het land werd van de 15e tot de 17e eeuw overheerst door de Turken. Na de overwinning op de Turken werd het land onder andere bestuurd door de vorsten Maria Theresia (1740-1780) en Joseph II (1780-1790). Vanaf 1867 tot 1918 ging het hierbij om een personele unie (Ausgleich), waarbij de Oostenrijkse keizer ook koning van Hongarije was. Na Tweede Wereldoorlog werd Hongarije een republiek binnen de invloedssfeer van de Sovjet-Unie. Na de val van de Sovjet-Unie in 1989 werd het land een zelfstandige republiek.

Hongarije heeft een rijke sporttraditie. Het Hongaarse elftal werd, onder aanvoering van de voetbal-legende Ferenc Puskas, tweede tijdens de wereldkampioenschappen van 1954. Het waterpoloteam boekte ook regelmatig successen en werd in 2008 bij de mannen Olympisch kampioen. Hongaarse sporters wonnen op recente Olympische Spelen onder meer medailles bij het kanoën, zwemmen, schermen en worstelen. Franz Liszt, Béla Bartok en Zoltan Kodaly zijn enkele beroemde musici uit het land. Hongarije was ook het vaderland van Ladislao José Bíró, uitvinder van de balpen, János Bolyai, de 19e-eeuwse wiskundige en filosoof, en Tivadar Puskás, die in 1879 de eerste Europese telefooncentrale in Parijs stichtte.

1.

Politieke situatie

Hongaars Parlement

In 2022 werd Viktor Orbán voor de vijfde keer - en derde maal op rij - premier van Hongarije. Zijn partij Fidesz, in alliantie met de christendemocraten, kreeg 54 procent van de stemmen en haalde daarmee 135 van de 199 zetels binnen. Orbán en zijn partij positioneren zich als nationalistisch en zijn met name bekend om de harde anti-immigratie standpunten.

Na de val van de Sovjet-Unie werd Hongarije in 1989 een democratische republiek. Aanvankelijk regeerden centrumrechtse partijen, met het Hongaarse Democratische Forum als belangrijkste. Na de verkiezingen van 1994 werd de sociaaldemocraat Gyula Horn premier van een centrumlinks kabinet. In 1998-2002 regeerde centrumrechts weer, met het eerste kabinet van Viktor Orbán. De periode 2002-2010 werd gekenmerkt door politieke instabiliteit. In 2010 werden nieuwe verkiezingen gehouden die door de partij van Orbán werd gewonnen waardoor zijn tweede premierschap begon.

Hongarije werd in 2004 lid van de Europese Unie. Het land is één keer voorzitter geweest van de Raad van de Europese Unie, van januari - juni 2020. De volgende keer dat het de Raad mag voorzitten is in juli - december 2024. De Hongaarse politicus Olivér Várhelyi is Eurocommissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding.

2.

Staatsvorm, partijen en kiesstelsel

Hongarije is een parlementaire republiek, waarin de president vooral ceremoniële taken heeft. De minister-president is de feitelijke regeringsleider. Hij kan zelf ministers benoemen en ontslaan. Het parlement, de Nationale Assemblee (Országgyülés), telt 199 leden. Zij worden voor vier jaar gekozen. Het parlement is wetgevend lichaam en moet het vertrouwen uitspreken in het kabinet, voordat dit kan gaan regeren.

kiesstelsel

De 199 parlementsleden worden via een tweestemmenstelsel gekozen: 1 stem voor districtskandidaten en 1 voor landelijke lijsten. In 106 districten worden afgevaardigden via een meerderheidsstelsel gekozen en 93 zetels via partijlijsten (inclusief zetels voor minderheden). Er is een kiesdrempel van 5 procent, maar die geldt niet voor de zetels voor minderheden.

partijen

In de huidige Hongaarse politiek spelen vijf partijen een rol. Verreweg de grootste is de conservatief-christendemocratische partij Fidesz-KNDP van premier Orbán. De populistisch-nationalistische partij Jobbik staat bekend als extreemrechts. Aan de linkerzijde van het politieke spectrum staan de sociaaldemocratische MSzP (Magyar Szocialista Párt) en de liberaal-groene partij LMP (Lehet Más a Politika). De agrarische partij FKgP (Független Kisgazda-, Földmunkás- és Polgári Párt) is een middenpartij. Voor de verkiezingen van 2022 vormden bijna alle oppositiepartijen waaronder MsZP en LMP een politieke alliantie met één kandidatenlijst, genaamd 'Verenigd voor Hongarije'.

3.

Zetelverdeling vanaf 1990

jaar

MSzP

SzDsz

Fidesz

KDNP

MDF

FKgP

Job

bik

Ov.

Verenigd voor Hongarije

totaal

verkiezings

datum

1990

34

92

42

164

44

 

10

 

375

25 mrt en 9 apr

1994

209

69

42

38

26

 

2

 

384

8 en 29 mei

1998

134

19

148

17

48

 

15

 

385

10 en 24 mei

2002

178

20

188

         

386

7 en 21 april

2006

186

18

164

11

   

1

 

386

9 en 23 april

2010

59

 

262

   

47

18

 

386

11 en 25 april

 

Oz.

   

LMP

           

2014

38

 

131

6

 

24

   

199

6 april

2018

24

 

134

8

 

25

3

 

199

8 april

2022

   

135

   

7

1

56

199

3 april

4.

Kabinetten vanaf 1990

naam

periode

kleur

partijen

belangrijke ministers

Antall

23 mei 1990-12 december 1993

centrumrechts

MDF-FKgP-KDNP

BuZa:

Jeszensky

Boross

12 december 1993-15 juli 1994

centrumrechts

MDF-FKgP-KDNP

BuZa:

Jeszensky

Horn

15 juli 1994-6 juli 1998

sociaal-liberaal

MSzP-SzDsz

BuZa: Kovács

Orbán I

6 juli 1998-27 mei 2002

centrumrechts

Fidesz-FKgP

BuZa:

Martonyi

Medgyessy

27 mei 2002-29 september 2004

sociaal-liberaal

MSzP-SzDsz

BuZa:

Kovács

Gyurcsány

29 september 2004-14 april 2009

sociaal-liberaal

MSzP-SzDsz

BuZa:

Somogyi

2004:

Göncz

Bajnai

14 april 2009-29 mei 2010

technocraten

-

BuZa:

Balász

Orbán II

29 mei 2010- 6 juni 2014

centrumrechts

Fidesz-KDNP

BuZa: Martonyi

2014: Navracsics

2014: Szijjato

Orbán III

6 juni 2014-18 mei 2018

centrumrechts

Fidesz-KDNP

BuZa: Szijjártó

Orbán IV

18 mei 2018- 16 mei 2022

centrumrechts

Fidesz-KDNP

BuZa: Szijjártó

Orbán V

16 mei 2022 -

centrumrechts

Fidesz-KDNP

BuZa: Szijjártó

5.

Kerngegevens

hoofdstad

Boedapest

staatshoofd

President Katalin Novak (vanaf 10 mei 2022)

regeringsleider

Premier Viktor Orban (vanaf 29 mei 2010)

6.

Bevolking

aantal inwoners

9.670.009

2,1% van de EU

% van de bevolking jonger dan 15

14.24% (mannen: 709.089/vrouwen: 668.143)

 

% van de bevolking van 15 t/m 24

 

% van de bevolking van 25 t/m 54

 

% van de bevolking van 55 t/m 64

 

% van de bevolking ouder dan 65

21.79% (2.023 est.) (mannen: 812.063/vrouwen: 1.294.815)

 

gemiddelde levensverwachting

77.44 jaar

 

7.

Economie

bruto binnenlands product (bbp)

$?

-nan% van de EU

bijdrage van landbouw aan bbp

3.9%

 

bijdrage van industrie aan bbp

31.3%

 

bijdrage van dienstensector aan bbp

64.8%

 

werkloosheid

3.42%

 

8.

Geografie

oppervlakte

93.028 km²

2,2% van de EU

laagste punt

Tisza River 78 m

 

hoogste punt

Kekes 1014 m

 

9.

Positie in Europa

aantal zetels in het
Europees Parlement

21 van de 705 zetels

gastland Europese
organen

Agentschap Europese Unie:
European Police College (CEPOL)

prominenten in
Europa

Europese Commissie:

 
Bovenstaande gegevens zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op het CIA World Factbook.

10.

Volkslied

Titel: Isten áldd meg a magyart