Mr. R.J. (Roelof) Nelissen

foto Mr. R.J. (Roelof) Nelissen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotobureau Stokvis
Source: Parlement.com.

Intelligente KVP'er uit Zeeuws-Vlaanderen, die al jong door zijn gemakkelijke omgang met mensen bekwaam leiding gaf aan de organisatie van katholieke middenstanders. Zoon van een polderopzichter, tevens enige tijd waarnemend burgemeester. Kleine, hardwerkende en sobere man, die in de Tweede Kamerfractie snel een belangrijke positie kreeg. Begin 1970 werd hij tussentijds minister van Economische Zaken in kabinet-De Jong i als opvolger van De Block i. Was in het kabinet-Biesheuvel i minister van Financiën en viceminister-president. Speelde een belangrijke rol bij het ontstaan van de kabinetscrisis in 1972 door vast te houden aan zijn bezuinigingsdoelen. Stond bekend vanwege een soms wat opvliegend karakter. Na zijn politieke loopbaan topman van de AMRO-bank, die hij in 1990 met ABN liet fuseren.

KVP
in de periode 1963-1973: lid Tweede Kamer, minister, viceminister-president

1.

Personal data

Surnames
Roelof Johannus (Roelof)

Place and date of birth
Hoofdplaat, 4 April 1931

Place and date of death
Hilversum, 18 July 2019

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • KVP (Katholieke Volkspartij), until 11 October 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), from 11 October 1980

3.

Main functions and occupations

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 5 June 1963 until 14 January 1970
  • minister van Economische Zaken, from 14 January 1970 until 6 July 1971
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 11 May 1971 until 6 July 1971
  • minister van Financiën en viceminister-president, from 6 July 1971 until 11 May 1973
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 7 December 1972 until 7 March 1973
  • lid Raad van Bestuur N.V. Amro-Bank, from 1 September 1974 until 1979
  • vicevoorzitter Raad van Bestuur N.V. Amro-Bank, from 1979 until 1 June 1983
  • voorzitter Raad van Bestuur N.V. Amro-Bank, from 1 June 1983 until 1 September 1990
  • voorzitter Raad van Bestuur N.V. ABN AMRO Holding, from 1 September 1990 until 14 May 1992

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

  • voorzitter Stichting Administratiekantoor Douwe Egberts Sara Lee, from November 1993
  • voorzitter Commissie van Beheer Singer Laren (later erevoorzitter)

Derived functions (2/4)
  • voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp jaarrekening ondernemingen en enquêterecht ondernemingen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 28 June 1968 until 14 January 1970
  • ondervoorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Wet op de Ondernemingsraden 1970 (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 18 October 1969 until 14 January 1970

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Was woordvoerder volkshuisvesting (huurbeleid), middenstandsaangelegenheden en financiën van de KVP in de Tweede Kamer. Hield zich verder onder meer bezig met economische zaken.

Dissenting voting behaviour (0/3)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


Policy-making activities as minister (3/8)
  • Bereikte in juni 1972 in Luxemburg met zijn EEG-collega's overeenstemming over een nieuw stelsel van vaste wisselkoersen, waarbij een bandbreedte van 2,25% werd vastgelegd (de zogenoemde slang)
  • Hield in 1972 in het kabinet krachtig vast aan het doorvoeren van bezuinigingen op diverse departementen. Mede door die opstelling ontstond er in juli 1972 een breuk in het kabinet door het uittreden van de DS'70-ministers.
  • Op 11 januari 1972 verwierp de Eerste Kamer met 53 tegen 8 stemmen de door hem verdedigde ontwerp-Comptabiliteitswet. Het wetsvoorstel was door zijn voorganger Witteveen in 1964 ingediend en in 1970 in de Tweede Kamer verdedigd. (7.760)

Legislative activities as minister (3/5)
  • Bracht in 1972 samen met staatssecretaris Scholten wetten (Stb. 613) tot wijziging van de structuur van de inkomstenbelasting tot stand. Dit leidde onder andere tot de fiscale verzelfstandiging van het inkomen uit arbeid van de gehuwde vrouw, tot verhoging van de belastingvrije voet en tot een tegemoetkoming aan onvolledige gezinnen. Er kwamen negen tariefschijven. (11.879)
  • Bracht in 1972 samen met staatssecretaris Scholten een wet (Stb. 696) inzake unificatie van accijnzen met België en Luxemburg tot stand. (11.938)
  • Bracht in 1973 samen met minister Boersma een wet tot stand tot wijziging van de Landbouwwet, de Financiële-Verhoudingswet 1960 en de Provinciewet in verband met invoering van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen. Voor die eigen middelen draagt Nederland opbrengsten van landbouwheffingen over aan de EG. Dit ging ten koste van het Gemeente- en provinciefonds, maar daarvoor vond compensatie plaats. (11.654)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Was al in 1965 kandidaat-staatssecretaris voor middenstandszaken. Omdat de ARP'er Bakker echter een overstap naar Binnenlandse Zaken weigerde en ook Den Uyl Bakker als staatssecretaris wenste, ging dit niet door.
  • Leidde tijdens de formatie van 1971 een werkgroep van Kamerleden uit KVP, ARP, CHU, VVD en DS'70 die de financiële paragraaf van het regeerakkoord voorbereidde
  • Werd in 1972 genoemd als KVP-lijsttrekker, maar het partijbestuur vond dat hij te veel vereenzelvigd was met het beleid van het kabinet-Biesheuvel

Private life
  • Zijn vader was wethouder en waarnemend burgemeester van Hoofdplaat (1945-1946)

Anecdotes and citations
  • Toen hij als 38-jarige pas minister was, vroeg een wat oudere parlementaire journalist aan een collega: "wie is toch die jongeman naast [commissievoorzitter] Nederhorst?"
  • Was afkerig van persoonlijke publiciteit. Beschouwde het parlement als zijn baas waaraan hij verantwoording schuldig was en niet de media.

9.

Publications

Publications
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
  • Het Parool 19 mei 1972
  • De Volkskrant, 25 augustus 1990
  • Joost Pijpker, "Zuinige minister, topbankier en 'gifkikker', NRC Weekend 20 en 21 juli 2019
  • Harry Notenboom, "In memoriam Roelof Nelissen (1931-2019)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2019, 157

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.