Bijlagen bij COM(2023)650 - Verslag over de stand van de energie-unie 2023 (op grond van Verordening (EU) 2018/1999 inzake de governance van de energie-unie en van de klimaatactie)

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2023)650 - Verslag over de stand van de energie-unie 2023 (op grond van Verordening (EU) 2018/1999 inzake de governance van de ...
document COM(2023)650
datum 24 oktober 2023
Bijlage I bij COM(2023) 650 final.

9 Bijlage II bij COM(2023) 650 final.

10 Bijlage III bij COM(2023) 650 final.

11 COM(2023) 651 final.

12 COM(2023) 653 final.

13 COM(2023) 654 (wordt op 31 oktober 2023 vastgesteld).

14 COM(2023) 655 final.

15 COM(2023) 657 final.

16 Het actuele cijfer van de invoer van gas uit Rusland tussen januari en augustus 2023 is 28 miljard kubieke meter.

17 5-jarig gemiddelde vergeleken met het gasverbruik tussen augustus 2022 en augustus 2023.

18 De productie van fossiele brandstoffen in de EU bereikt een recorddieptepunt door een dalende vraag | Ember (ember-climate.org).

19 De eerste groep “Fit for 55”-voorstellen omvatte onder meer de richtlijn hernieuwbare energie, de richtlijn energie-efficiëntie, de energiebelastingrichtlijn en het Sociaal Klimaatfonds; de tweede groep “Fit for 55”-voorstellen omvatte de richtlijn energieprestatie van gebouwen en het pakket inzake markten voor waterstof en koolstofvrij gas.

20 COM(2019) 640 final.

21 Verordening (EU) 2021/1119.

22 COM(2020) 456 final.

23 COM(2021) 557 final.

24 COM(2021) 558 final, Richtlijn (EU) 2023/1791.

25 COM(2021) 563 final.

26 COM(2021) 802 final, onderhandelingen zijn gaande.

27 COM(2021) 803 final, COM(2021) 804 final.

28 COM(2021) 805 final.

29 COM(2021) 568 final, vastgestelde Verordening (EU) 2023/955.

30 De prijzen zijn gebaseerd op wekelijkse gemiddelden van de day-aheadgasprijzen van de Title Transfer Facility en een gewogen gemiddelde van de elektriciteitsprijzen van de belangrijkste elektriciteitsmarkten in de EU (DE, ES, FR en NL) en Nord Pool-markt (DK, EE, LV, LT, FI, SE en NO). De intraday-gasprijzen bereikten een piek van meer dan 320 EUR per MWh.

31 Op de day-aheadgroothandelsmarkt wordt de prijs die alle marktdeelnemers ontvangen bepaald door de laatste energiecentrale die nodig is om aan de vraag te voldoen, d.w.z. de centrale met de hoogste marginale kosten wanneer de markten worden gecleard. Een stijging van de prijs van gas en steenkool kan zich vertalen in een stijging van de prijzen waartegen de gas- en kolengestookte opwekkingsinstallaties bieden op de day-ahead-groothandelsmarkt. Dat kan op zijn beurt leiden tot uitzonderlijk hoge prijzen op de day-ahead-markt in de hele Unie, aangezien gas- en kolengestookte elektriciteitsopwekkingsfaciliteiten die nodig zijn om aan de vraag naar elektriciteit te voldoen vaak de installaties met de hoogste marginale kosten zijn.

32 ACER: Evaluatie van noodmaatregelen op de elektriciteitsmarkten.

33 COM(2022) 230 final.

34 JOIN(2022) 23 final.

35 Verordening (EU) 2023/435.

36 In het kader van het instrument voor technische ondersteuning heeft de Commissie 17 lidstaten (BE, BG, CY, CZ, EE, EL, ES, FI, HR, HU, IE, IT, PL, PT, RO, SI, SK) bijgestaan bij de uitvoering van het REPowerEU-initiatief en bij het identificeren van hervormingen en investeringen om de invoer van fossiele brandstoffen uit Rusland geleidelijk af te schaffen.

37 COM(2022) 135 final – Verordening (EU) 2022/1032.

38 COM(2022) 361 – Verordening (EU) 2022/1369 van de Raad.

39 COM(2022) 473 – Verordening (EU) 2022/1854 van de Raad.

40 COM(2022) 549 – Verordening (EU) 2022/2576 van de Raad.

41 COM(2022) 668 – Verordening (EU) 2022/2758 van de Raad.

42 COM(2022) 591 – Verordening (EU) 2022/2577 van de Raad.

43 EU-Energieplatform.

44 Bijvoorbeeld de Amerikaanse “Inflation Reduction Act” uit 2022, Made in China 2025 en het Japanse basisplan voor de GX: het groene transitiebeleid.

45 Volgens sommige belanghebbenden zijn de kosten voor de bouw van windparken op zee in de EU in 2023 met wel 40 % gestegen.

46 COM(2023) 62 final.

47 COM(2023) 160 final.

48 COM(2023) 652 final.

49 Toespraak over de Staat van de Unie van 2023 door voorzitter Von der Leyen.

50 Circle Economy, 2023, The Circularity Gap Report.

51 Een circulaire economie zou de door de winning van grondstoffen, de uitstoot van broeikasgassen en de productie van afval veroorzaakte druk op het milieu verminderen. Volgens de Global Resources Outlook 2019 van het International Resource Panel zou een circulaire economie de gevolgen voor de biodiversiteit en water met 90 % kunnen verminderen, de broeikasgasemissies met 50 % kunnen reduceren en de menselijke gezondheid kunnen verbeteren.

52 COM(2023) 148 final, SWD(2023) 58 final.

53 COM(2023) 147 final.

54 Het mechanisme voor een rechtvaardige transitie bestaat uit drie pijlers: het Fonds voor een rechtvaardige transitie (Verordening (EU) 2021/1056), een leenfaciliteit voor de overheidssector en een regeling in het kader van InvestEU.

55 Scorebord voor consumentenvoorwaarden 2023.

56 Eurostat.

57 Voor achtergrondinformatie en resultaten, zie AMEDI: Evaluatie en monitoring van de effecten op werkgelegenheid en distributie en JRC: Het effect van stijgende energie- en consumentenprijzen op de financiën van huishoudens, armoede en sociale uitsluiting in de EU.

58 C(2023) 4080.

59Eurelectric, Eurogas, Europese energiedetailhandelaren, de DSO-entiteit, E-DSO, CEDEC en GEODE.

60 IEA: Update over de markt voor hernieuwbare energie – juni 2023.

61 De productie van fossiele brandstoffen in de EU bereikt een recorddieptepunt door een dalende vraag | Ember (ember-climate.org).

62 Hoofdeconoom van ENER.

63 COM(2022) 135 final – Verordening (EU) 2017/1938.

64 Russische agressieoorlog tegen Oekraïne: EU neemt 11e pakket economische en individuele sancties aan.

65 COM(2022) 591 – Verordening (EU) 2022/2577 van de Raad.

66 De productie van fossiele brandstoffen in de EU bereikt een recorddieptepunt door een dalende vraag | Ember (ember-climate.org).

67 Marktgegevens – European Heat Pump Association (ehpa.org).

68 Barometer voor thermische en geconcentreerde zonne-energie 2023.

69 Europese Green Deal: EU bereikt overeenstemming over strengere wetgeving om de uitrol van hernieuwbare energie te versnellen.

70 COM(2022) 673 final.

71 De toename van het gebruik van steenkool als gevolg van de geleidelijke afschaffing van Russisch gas zal op korte termijn de luchtkwaliteit echter doen verslechteren.

72 Aanvullende gedelegeerde handeling van de EU die specifieke nucleaire activiteiten onder strikte voorwaarden opneemt in de EU-taxonomie en de verordening voor een nettonulindustrie.

73 Van de twaalf lidstaten die kernenergie opwekken, zijn er vier (Bulgarije, Tsjechië, Hongarije en Slowakije) volledig en één (Finland) gedeeltelijk afhankelijk van de levering van Russische splijtstof. Sommige van deze landen zijn bijzonder kwetsbaar, omdat kernenergie een groot deel van de elektriciteitsproductie vertegenwoordigt (tot 53,8 %) en zij in grote mate afhankelijk zijn van andere Russische energieleveringen (gas, olie). De afhankelijkheid van Rusland op het gebied van diensten in verband met de splijtstofkringloop (conversie, verrijking en opwerking) reikt veel verder dan de vijf hierboven genoemde lidstaten. Bovendien evalueren de Commissie en het Voorzieningsagentschap van Euratom momenteel de omvang van de bestaande afhankelijkheden van de EU in de nucleaire sector wat betreft de levering van reserveonderdelen en onderhoudsdiensten door door Rusland gecontroleerde entiteiten.

74 COM(2022) 240 final.

75 Cities Energy Savings Sprint.

76 COM(2022) 473 final – Verordening (EU) nr. 2022/1854 van de Raad.

77 COM(2021) 558 final, Richtlijn (EU) 2023/1791.

78 Verordening (EU) 2023/826 van de Commissie.

79 Europees productregister voor energie-etikettering (EPREL).

80 COM(2022) 549 final – Verordening (EU) 2022/2576 van de Raad.

81 Hoofdeconoom van ENER, gebaseerd op gegevens van het JRC, transparantieplatform van ENTSO-G.

82 COM(2023) 156 final.

83 Elke lidstaat moet om de twee jaar aan de Commissie verslag uitbrengen over de stand van de uitvoering van zijn nationaal energie- en klimaatplan door middel van een geïntegreerd nationaal voortgangsverslag inzake energie en klimaat dat alle vijf dimensies van de energie-unie bestrijkt. Waar mogelijk wordt bij de rapportage en beoordeling gebruik gemaakt van vergelijkbare energiestatistieken. Als gevolg hiervan hebben de meest recente geconsolideerde gegevens in bepaalde gebieden betrekking op 2021 of 2022. Uit gegevens per 2021 blijkt niet dat veel lidstaten sinds het begin van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne aanzienlijke verschuivingen hebben doorgevoerd om minder fossiele brandstoffen uit Rusland in te voeren.

84 Verordening (EU) 2018/1999.

85 De geschatte gegevens voor 2022 zouden kunnen wijzen op een breuk in de dalende trend van de LULUCF-put die de afgelopen jaren is waargenomen. In de beoordeling wordt echter rekening gehouden met de grote onzekerheid van deze gegevens en het feit dat deze mogelijk aan grote herzieningen onderhevig zullen zijn.

86 Zie vorige voetnoot.

87 Zoals gerapporteerd door de lidstaten in overeenstemming met Eurostat SHARES.

88 Artikel 4 van de governanceverordening.

89 Overeenkomstig artikel 32, lid 4, van de governanceverordening.

90 Analyse van de rapporten over de streefcijfers voor 2020 op grond van artikel 27 van de governanceverordening – energie-efficiëntie.

91 Dit percentage bedraagt 0,24 % per jaar voor Cyprus en Malta.

92 Beoordeling van de eerste langetermijnrenovatiestrategieën in het kader van de richtlijn energieprestatie van gebouwen (artikel 2 bis).

93 Zoals vastgesteld in de richtlijn energieprestatie van gebouwen, 2010/31/EU.

94 COM(2021) 802 final.

95 De waarnemingspost voor het gebouwenbestand van de EU is in 2023 geactualiseerd.

96 De details over subsidies voor fossiele brandstoffen worden gepresenteerd in het begeleidende verslag over energiesubsidies in Europa.

97 Artikel 3 van Verordening (EU) 2018/1999.

98 Zoals gerapporteerd op grond van artikel 18 van de governanceverordening.

99 De verklaring van Marienborg en de Gezamenlijke Verklaring over offshore-windenergie in het Oostzeegebied.

100 EU-strategie voor de Adriatisch-Ionische regio (ec.europa.eu).

101 De productie van fossiele brandstoffen in de EU bereikt een dieptepunt als gevolg van een dalende vraag | Ember (ember-climate.org).

102 De energiecrisis en de oorlog in Oekraïne hebben geleid tot een exponentiële stijging en convergentie van de prijzen tussen Europa en Azië en tot een tijdelijke toename van het ongunstige prijsverschil tussen de EU en de VS (zo was er al vóór de piek in de zomer van 2022 sprake van een stijging van de elektriciteits- en gasprijzen in de EU en waren de prijzen respectievelijk twee tot vijf en drie tot vijf keer hoger dan de Amerikaanse prijzen). Dit zou zich de komende tien jaar kunnen voortzetten (goedkoper Amerikaans gas en vooral goedkopere Amerikaanse elektriciteit).

103 Strategische perspectieven: concurreren in het nieuwe koolstofvrije industriële tijdperk.

104 De mondiale vraag naar zeldzame aardmetalen voor windturbines zal naar verwachting tegen 2050 vervijfvoudigen; de vraag naar nikkel voor batterijen zal naar verwachting vijftien keer zo groot zijn in 2040; de vraag naar lithium voor elektrische voertuigen zal tot 2050 naar verwachting met een factor 57 toenemen; de vraag naar platinametalen die in waterstofbrandstofcellen worden gebruikt zal in 2050 naar verwachting met een factor 970 zijn toegenomen (bron: COM(2023) 160 final).

105 RMIS – Informatiesysteem voor grondstoffen (europa.eu).

106 COM(2023) 376 final; gebaseerd op SW(2023) 68 final en COM(2022) 438 final. Daarnaast is voor de verordening voor een nettonulindustrie in totaal 92 miljard EUR nodig voor de periode 2023-2030.

107 Pakket voor duurzame financiering, 13 juni 2023.

108 De productie van fossiele brandstoffen in de EU bereikt een dieptepunt als gevolg van een dalende vraag | Ember (ember-climate.org).

109 Pakket “Schone energie voor alle Europeanen”.

110 Pact voor vaardigheden: lancering van een grootschalig partnerschap voor vaardigheden op het gebied van hernieuwbare energie.

111 Zie SWD(2023) 68 final over de schatting van de behoefte aan investeringen in vaardigheden in het kader van de verordening voor een nettonulindustrie.

112 VN-Waterconferentie 2023: Samenvatting van de resultaten door de voorzitter van de algemene vergadering.

113 Zie Strategisch prognoseverslag 2023, COM(2023) 376 final.

114 Toespraak over de staat van de Unie van 2023 door voorzitter Von der Leyen.

NL NL