Bijlagen bij COM(2002)348 - Bescherming van de financiële belangen van de EG en fraudebestrijding - Jaarverslag 2001 - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2002)348 - Bescherming van de financiële belangen van de EG en fraudebestrijding - Jaarverslag 2001. |
|---|---|
| document | COM(2002)348   |
| datum | 2 juli 2002 |
De onderhandelingen over een samenwerkingsovereenkomst tussen de Commissie en Europol zijn afgerond. De formele goedkeuringsprocedures zijn zowel bij Europol als bij de Commissie van start gegaan.
Titel II: Door de lidstaten genomen maatregelen ter uitvoering van artikel 280 van het EG-Verdrag
Voor de tweede maal is de samenwerking met de lidstaten op niet-operationeel niveau tot uitdrukking gebracht in het jaarverslag van de Commissie over de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschappen.
Overeenkomstig artikel 280 van het EG-Verdrag geeft dit tweede gedeelte van het verslag een uiteenzetting van de gezamenlijke inspanningen in het jaar 2001 van de overheden van de lidstaten met het oog op de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschappen. Het is opgesteld aan de hand van een vragenlijst die in samenwerking met de lidstaten is ontwikkeld. De Commissie erkent dat de evaluatie van de activiteiten van de lidstaten nog ver verwijderd is van een echte vergelijkende analyse zoals gevraagd door het Europees Parlement. De Commissie is echter grotendeels afhankelijk van de informatie die zij daadwerkelijk ontvangt terwijl zij de interpretatieve bijzonderheden verschaft die ervoor moeten zorgen dat de lidstaten hun wettelijke verplichtingen goed begrijpen.
Er kan nagedacht worden over de complementariteit van dit werk met het werk dat betrekking heeft op gezond financieel beheer uitgevoerd tijdens de jaarlijkse kwijtingsprocedure. In dit verband dient de Commissie een verslag in bij de begrotingsautoriteit op basis van de reacties van de lidstaten op de opmerkingen van de Rekenkamer47.
Dit tweede gedeelte van het verslag begint met een overzicht van de ontwikkelingen in 2001 op het gebied van wetgeving in de lidstaten die gericht waren op de uitvoering van artikel 280 van het Verdrag, gevolgd door twee onderdelen die gewijd zijn aan de stand van zaken met betrekking tot de ratificatie en de toepassing van de Overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen en de bijbehorende protocollen.48
Vervolgens wordt informatie verstrekt over de bestaande mechanismen voor de interne coördinatie van de controle-autoriteiten en opsporingsinstanties in elke lidstaat, alsook voor de samenwerking tussen de bevoegde autoriteiten van de verschillende lidstaten en tussen deze autoriteiten en de Commissie.
Door de lidstaten geleverde informatie wijst uit dat hun organisatie over het algemeen beantwoordt aan de gemeenschappelijke doelstelling van de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschappen, gebaseerd op het gelijkwaardigheidsprincipe zoals bedoeld in artikel 280 van het EG-Verdrag . Een fragmentarische benadering, naar beleidsterrein, administratieve eenheid of tussen lidstaten, kan echter de effectiviteit van de voorkoming en bestrijding van fraude verminderen. In dit verband heeft een aantal lidstaten aangegeven dat de coördinatie nog altijd beter zou kunnen.
Ten slotte wordt, net als in het vorige verslag, in een apart onderdeel de inning van vorderingen behandeld. In deze context streeft de Commissie ernaar een goede samenwerking tussen de rechterlijke en bestuurlijke autoriteiten in de lidstaten tot stand te brengen om te zorgen voor een effectieve inning van schuldvorderingen.
De Commissie is er zich terdege van bewust dat een echte vergelijkende analyse van de activiteiten van de lidstaten een grotere harmonisatie van de begrippen controles en sancties behoeft, zoals is benadrukt in vorige verslagen. In dit verband is de Commissie, binnen het kader van de CoCoLaf, bezig met een project gericht op een preciezere afbakening van deze begrippen.
4.Teksten die bijdragen aan de tenuitvoerlegging van artikel 280 van het EG-Verdrag - belangrijkste ontwikkelingen in de wetgeving
In onderstaande tabel zijn de belangrijkste ontwikkelingen in de wetgeving verwerkt die bijdragen aan de tenuitvoerlegging van artikel 280 van het EG-Verdrag en zich in de loop van het jaar 2001 hebben voorgedaan. Een gevolg hiervan is, dat een aantal lidstaten niet in de tabel voorkomt, uitsluitend omdat zij in 2001 administratieve maatregelen hebben genomen of in de loop van voorgaande jaren op wetgevend gebied zeer actief zijn geweest.
| 4.1. Eigen middelen: belangrijkste ontwikkelingen in de wetgeving | |
| Lidstaat | Maatregel |
| EL | De nieuwe douanewet (Wet 2960/2001) harmoniseert de nationale wetgeving met de Gemeenschapswetgeving, met name voor wat betreft overtredingen van de douanevoorschriften. |
| F | In de loop van december 2001 werd een begin gemaakt met de tenuitvoerlegging van artikel 28-1 van het wetboek van strafvordering, dat een aantal douaneambtenaren opsporingsbevoegdheid verleent op het gebied van fraude ten nadele van de financiële belangen van de Gemeenschap (overtredingen als bedoeld in het douanewetboek, en in het bijzonder met betrekking tot traditionele eigen middelen en landbouwuitgaven). Door deze maatregel kan makkelijker onderzoek worden gedaan in zaken die zich uitstrekken over meerdere lidstaten. Op grond van een ministerieel besluit beschikken nu in totaal 73 ambtenaren over een opsporingsbevoegdheid. |
| IRL | De douane- en accijnswet van maart 2001 (wederzijdse bijstand) geeft onder meer uitvoering aan het CIS-Verdrag en het Verdrag inzake wederzijdse bijstand. |
| I | Publicatie van een nieuw wetgevend besluit (19 maart 2001, nr. 68, getiteld "Aanpassing van de taken van de Guardia di Finanza overeenkomstig artikel 4 van Wet 78 van 31-3-2000"). Dit besluit werd gepubliceerd in het kader van de herziening van de taken van de politie overeenkomstig Wet nr. 78 van 31-3-2000. Het omschrijft de institutionele taak van de Guardia di Finanza voortaan als "economische en financiële politie voor bescherming van de overheidsbegroting, de regio's, de plaatselijke instanties en de Europese Unie". Het desbetreffende besluit bevestigt de bijzondere onderzoeksbevoegdheid van ambtenaren van de Guardia di Finanza met het oog op de voorkoming van, het onderzoek naar en de bestrijding van overtredingen op het gebied van middelen en uitgaven uit de begroting van de Europese Unie. Publicatie van een nieuwe wet (19 maart 2001, nr. 92) tot wijziging van normen op het gebied van de bestrijding van sigarettensmokkel. Op grond van deze wet: - is smokkel een misdrijf dat wordt gestraft met een gevangenisstraf van twee tot vijf jaar wanneer de hoeveelheid gesmokkelde tabak groter is dan 10 kilo; - de volgende omstandigheden worden als verzwarende omstandigheden beschouwd: - gebruik van aangepaste vervoermiddelen, gericht op het belemmeren van de werkzaamheden van politiediensten of op het veroorzaken van gevaar; - gebruik van rechtspersonen of beschikbare financiële middelen in landen die het Verdrag van Straatsburg inzake witwassen niet hebben geratificeerd; - Er zal worden samengewerkt met tabaksproducenten om de herkomst van deze goederen vast te stellen. - Het beheer van in beslag genomen of verbeurd verklaarde goederen is eenvoudiger en goedkoper geworden. Er is een nieuw wetsartikel gekomen voor het organiseren van een groepering die als oogmerk heeft het smokkelen van tabak. Dit wordt bestraft met een gevangenisstraf van drie tot acht jaar, en valt onder de bevoegdheid van de departementale directoraten voor de Bestrijding van de Maffia. |
| NL | De Tweede Kamer heeft de wet inzake de controle op subsidies van de gemeenschap goedgekeurd. Deze wet voorziet in de invoering van drie bijbehorende ministeriële bevoegdheden: het recht op informatie door het beheersorgaan, het recht om aanwijzingen te geven aan het beheersorgaan en de terugvordering van fondsen bij het beheersorgaan. |
| P | Nieuwe algemene regeling voor fiscale overtredingen en nieuwe structuur voor fiscale delicten: er wordt een onderscheid gemaakt tussen gemeenschappelijke fiscale delicten, douanedelicten, fiscale delicten en delicten op het gebied van de sociale zekerheid. Onderzoek naar deze economische en financiële delicten valt onder de bevoegdheid van de politie wanneer deze delicten een georganiseerd karakter hebben en/of een internationale of transnationale dimensie hebben. Op het gebied van controles heeft de DGAIEC (de Portugese douane) naar aanleiding van de herziening van het Communautair Douanewetboek en van de bepalingen voor de tenuitvoerlegging daarvan een aantal uitvoeringsmaatregelen vastgesteld voor plaatselijke douanediensten. Met betrekking tot het speciale zegel voor de verzegeling van geproduceerde tabak is een wet aangenomen op grond waarvan de DGAIEC de herkomst van die tabak kan traceren. |
| FIN | Wet 875/2001 voorziet in wijzigingen van het wetboek van strafrecht en actualiseert de bepalingen op het gebied van verbeurdverklaring van goederen. |
| S | De Zweedse wet die smokkel strafbaar stelt, werd op 1 januari 2001 vervangen door wet 2000/1225. Overtredingen van de douanevoorschriften kunnen worden bestraft met een gevangenisstraf van twee jaar. Bij ernstige overtredingen kunnen de straffen oplopen tot zes jaar. |
| Zweden beschikt al jarenlang over een strafhof op het gebied van douane-aangelegenheden. Dit hof voldoet aan de eisen van artikel 280. De nieuwe wet van 1 januari 2001 (2000/1225) heeft de bevoegdheden van de officier van justitie voor douanezaken verruimd. |
| 4.2. Landbouwuitgaven: belangrijkste ontwikkelingen in wetgeving | |
| Lidstaat | Maatregel |
| B | Koninklijk besluit van 15 mei 2001 betreffende de administratieve geldboeten: indien de procureur des Konings binnen drie maanden na ontvangst van het proces-verbaal de overheid niet heeft aangegeven of al dan niet sancties dienen te worden opgelegd, besluit de overheid of er al dan niet aanleiding is om een administratieve boete op te leggen. |
| EL | De nieuwe Wet 2945/2001 bevat bepalingen op het gebied van de bestrijding van fraude ten nadele van het EOGFL-Garantie: - bevoegdheid van het betaalorgaan (EPAA) om controles ter plaatse en kruiscontroles uit te voeren wanneer een vermoeden van onregelmatigheid bestaat; - mogelijkheid om betalingen en terugvorderingen op te schorten; - verzending van bewijsstukken aan disciplinaire en vervolgende instanties in geval van onregelmatigheden; - bevoegdheden van het betaal- en inspectie-orgaan (OPEKEPE) op het gebied van voorkoming en bestrijding van alle onregelmatigheden; - mogelijkheid om sancties op te leggen op basis van een besluit van het ministerie van Landbouw; - verlening van juridische ondersteuning aan het OPEKEPE door andere organen. |
| E | Wet 24/2001 tot wijziging van de algemene begrotingswet: Aanwijzing van de bevoegde instantie en omschrijving van de functies die de speciale dienst als genoemd in Verordening nr. 4045/89 dient te vervullen; Aanwijzing van de nationale en regionale diensten die bevoegd zijn tot het uitvoeren van de controles als bedoeld in Verordening nr. 4045/89. |
| F | In de loop van december 2001 werd een begin gemaakt met de tenuitvoerlegging van artikel 28-1 van het wetboek van strafvordering, dat een aantal douaneambtenaren opsporingsbevoegdheid verleent op het gebied van fraude ten nadele van de financiële belangen van de Gemeenschap (overtredingen als bedoeld in het douanewetboek en met name traditionele eigen middelen en landbouwuitgaven. Zie ook bovenstaand punt 4.1). |
| Er is een ontwerp-verordening opgesteld inzake de beheersing van de productie van koemelk en de wijze van inning van een extra voorheffing. | |
| I | Bij Wetgevend Besluit 223 van 14-5-2001 werden nieuwe sancties ingevoerd op het gebied van communautaire steun aan de productie van olijfolie en de verwerking van tafelolijven. De afdeling Marktbeleid van het ministerie van Landbouwbeleid en Bosbouw heeft ingestemd met het ontwerp voor een wetgevend besluit betreffende het op Verordening 4045/89 gebaseerde sanctiesysteem. Bij Wetgevend Besluit 68 van 19 maart: - kreeg de Guardia di Finanza de taak van "economische en financiële politie voor bescherming van de overheidsbegroting, de regio's, de plaatselijke instanties en de Europese Unie"; - kregen de ambtenaren van de Guardia di Finanza het recht om op dit gebied huiszoekingen, onderzoek, inspecties en onderzoek bij banken te verrichten. Daarbij hebben zij dezelfde rechten als op het gebied van de BTW en de directe belastingen. Op het ministerie van Landbouwbeleid werd een controleafdeling Landbouw, Voeding en Bosbescherming (NAF) in het leven geroepen. |
| IRL | De Wet van maart 2001 inzake dierziekten geeft aan daartoe gemachtigde ambtenaren extra bevoegdheden voor het controleren van handelaren en voorziet in strengere sancties. |
| NL | Goedkeuring door de Eerste en de Tweede Kamer van de wet tot achtste wijziging van de "Comptabiliteitswet" en van de wet inzake het toezicht op Europese subsidies (in werking getreden op 1 mei 2002): - formulering van de controlebevoegdheden van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot de besteding van communautaire subsidies (tot het niveau van de definitieve begunstigde); - invoering van een parallelle bevoegdheid voor de minister ten aanzien van het recht op informatie door het beheersorgaan, het recht om aanwijzingen te geven aan het beheersorgaan en het recht op terugvordering van fondsen door het beheersorgaan. |
| P | Voor de periode 2001-2006 werden nieuwe algemene uitvoeringsvoorschriften opgesteld voor het ontwikkelingsplan voor het platteland (RURIS): - uitbetaling van steungelden vindt slechts plaats indien de begunstigde heeft voldaan aan zijn verplichtingen jegens de betaalorganen; - de betaalorganen kunnen het uit te betalen bedrag verrekenen met vorderingen op de begunstigde; - bij ontbinding van de overeenkomst dient toegekende steun te worden terugbetaald en komt de begunstigde niet langer voor steun in aanmerking; schuldverklaringen van betaalorganen gelden als uitvoerbare titel. |
| FIN | Algemene maatregel: Wet 688/2001 inzake staatssteun heeft onder meer betrekking op de terugvordering van en de controle op overheidssteun, met inbegrip van communautaire steun. |
| S | Algemene maatregel: sinds maart 2001 worden de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap en de betrekkingen met OLAF gecoördineerd door een bureau Economische Delicten en een raad voor fraude ten nadele van de Gemeenschap (zie punt 4.1). |
| UK | (Engeland) Nieuwe voorschriften voor de organisatie van visserij en aquacultuur: voorschriften voor de toekenning van nationale en communautaire subsidies (FIOV) en maatregelen voor controle en terugvordering (SI 2001 nr. 117). Gelijkwaardige maar afzonderlijke bepalingen werden aangenomen in Schotland, Wales en Noord-Ierland. |
| 4.3. Structuurmaatregelen: belangrijkste ontwikkelingen in wetgeving | |
| Lidstaat | Maatregel |
| DK | Besluit 132 van 1 maart 2001 inzake de verdeling van bevoegdheden voor de administratie van steun van het Europees Sociaal Fonds: Samenstelling en taken van de begeleidingscommissie voor doelstelling 3 en EQUAL; maatregelen van het ESF op grond van doelstelling 2; centrale en regionale commissies voor de goedkeuring van projecten; organisatie van centraal en regionaal projectbeheer, verantwoordelijkheid en taken; gebruik van het geautomatiseerde systeem (op Internet); controle en audit, met name de verplichting om onregelmatigheden te melden; het projectbeheer dient gedurende de subsidieperiode met het oog op toezicht en controle elk project ten minste één maal te bezoeken. Besluit 133 van 1 maart 2001 inzake ESF-steun - voorwaarden voor steun; controle en monitoring; gebruik van het geautomatiseerde systeem (op Internet); toegang tot justitie; terugvordering en sancties. Alle particuliere en zelfstandige begunstigden van steun dienen een bankgarantie te verstrekken. Steungelden kunnen pas voor een project worden uitgekeerd wanneer een inspecteur heeft verklaard dat de registratieprocedures- en systemen aan de eisen voldoen. |
| EL | Krachtens Wet 2860/2000 werden nieuwe beheers- en controle-instanties opgericht, waaronder met name de begeleidingscommissie voor het communautair bestek, de begeleidingscommissie voor operationele programma's, de centrale beheersautoriteit voor het CB, de bureaus voor het beheer van operationele programma's, het betaalorgaan en de commissie voor externe financiële controle (EDEL). |
| E | Wetgevende koninklijke verordening 1098/2001 ontwikkelt het huidige juridische kader op het gebied van openbare aanbestedingen. |
| Wet 24/2001 tot wijziging van de wet op de openbare aanbestedingen: - vereist nieuwe garanties op het gebied van de solvabiliteit van inschrijvers; - geeft voorschriften voor opdrachten voor diensten op het gebied van het beheer van informatiesystemen. | |
| I | Publicatie van een nieuw wetgevend besluit (19 maart 2001, nr. 68, getiteld "Aanpassing van de taken van de Guardia di Finanza overeenkomstig artikel 4 van Wet 78 van 31-3-2000). |
| NL | Goedkeuring van de wet tot achtste wijziging van de "Comptabiliteitswet" en van de wet inzake het toezicht op Europese subsidies: zie bovenstaand punt 4.2. |
| A | Er is een overeenkomst gesloten tussen de Bund en de Länder (deze overeenkomst omvat alle Oostenrijkse instanties die betrokken zijn bij, en verantwoordelijkheid dragen voor het beheer van maatregelen en structurele projecten waarin de Gemeenschap rechtstreeks of indirect financiële belangen heeft). |
| P | Op grond van de Verordeningen nrs. 1260/99, 438/2001 en 448/2001 werd een speciaal nationaal wettelijk kader voor Communautair Bestek (CB) III ontwikkeld: - een wetsbesluit inzake het functioneren van het nationale controlesysteem (SNC) van CB III; - op grond van dit wetsbesluit is de algemene inspectie Financiën (IGF) de bevoegde instantie voor het verzenden van de aangifte en voor de coördinatie van mededelingen inzake onregelmatigheden; - een regionaal wetsbesluit tot instelling van het instituut voor het beheer van Gemeenschapsgelden (IGFC) in de autonome regio Madeira. |
| FIN | Algemene maatregel: zie punt 4.2. |
| De volgende wetten werden aangenomen: - Wet 1268/2000 tot wijziging van het beheer van de Structuurfondsen, van kracht geworden op 1 januari 2001: bepalingen voor beheer en controle van communautaire initiatieven en het ESF; - Wet 574/2001 inzake maatregelen voor regionale ontwikkeling: voorschriften voor de tenuitvoerlegging van communautaire initiatieven en de terugvordering van structurele en nationale financieringen; - Wet 1113/2001 tot wijziging van maatregelen op het gebied van de werkgelegenheid: richtsnoeren voor overheidsinvesteringen (EFRO). | |
| Nieuwe voorschriften: - Regeringsbesluit (943/2001 en 1466/2001) tot wijziging van het werkgelegenheidsbesluit (EFRO); - Besluit 933/2001 van het ministerie van Onderwijs: bevoegdheden van de nationale onderwijsraad en van provinciale bureaus op het gebied van beheer, monitoring en audit van door Interreg en het ESF gefinancierde projecten. | |
| S | Aanpassing van de Zweedse wetgeving en van uitvoeringsmaatregelen met betrekking tot het beheer van de Structuurfondsen, en bijzondere voorschriften voor het EOGFL-Oriëntatie, het FIOV en het ESF, om: - deze aan te passen aan de nieuwe communautaire regelgeving voor de periode 2000-2006; - de bepalingen ten aanzien van terugvordering te verduidelijken en te verruimen. - Maatregelen waarmee Interreg-programma's kunnen worden beheerd op de wijze die is overeengekomen met de Commissie en de overige lidstaten. |
5.Aanvullende teksten met het oog op de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap
5.1.Stand van zaken met betrekking tot de ratificatie door de lidstaten van de Overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen van 26 juli 1995 en de daarbijbehorende protocollen
Ratificaties die zijn aangemeld bij het secretariaat-generaal van de Raad van de Europese Unie per 21-06-2002
Overeenkomst BFB (26-7-1995) | 1e protocol (27-9-1996) | Protocol HvJ (29-11-1996) | 2e protocol (19-06-1997) | |
| B | 12.03.2002 | 12.03.2002 | 12.03.2002 | 12.03.2002 |
| DK | 02.10.2000 | 02.10.2000 | 02.10.2000 | 02.10.2000 |
| D | 24.11.1998 | 24.11.1998 | 03.07.2001 | ratificatieproces aan de gang |
| EL | 26.07.2000 | 26.07.2000 | 26.07.2000 | 26.07.2000 |
| E | 20.01.2000 | 20.01.2000 | 20.01.2000 | 20.01.2000 |
| F | 04.08.2000 | 04.08.2000 | 04.08.2000 | 04.08.2000 |
| IRL | 03.06.2002 | 03.06.2002 | 03.06.2002 | 03.06.2002 |
| I | wet goedgekeurd maar ratificatie nog niet aangemeld bij de Raad | Idem | idem | ratificatieproces nog niet aangevangen |
| L | 17.05.2001 | 17.05.2001 | 17.05.2001 | intern overleg aan de gang |
| NL | 16.02.2001 | 28.03.2002 | 16.02.2001 | 28.03.2002 |
| A | 21.5.1999 | 21.5.1999 | 21.5.1999 | ratificatie niet verwacht voor eind 2002 |
| P | 15.1.2001 | 15.1.2001 | 15.1.2001 | 15.1.2001 |
| FIN | 18.12.1998 | 18.12.1998 | 18.12.1998 | ratificatieproces aan de gang |
| S | 10.6.1999 | 10.6.1999 | 10.6.1999 | 12.03.2002 |
| UK | 11.10.1999 | 11.10.1999 | 11.10.1999 | 11.10.1999 |
5.2.Heeft de lidstaat eventueel maatregelen genomen om deze overeenkomst en deze protocollen om te zetten in nationale wetgeving (dit betreft maatregelen die werden genomen na de vaststelling van het Jaarverslag over 2000 in mei 2001)?
| Lidstaat | |
| DK | De Overeenkomst en haar protocollen zijn in 2000 omgezet in Deens recht. |
| D | Er ligt een wetsontwerp met het oog op de ratificatie van het tweede protocol van juni 1997 van de overeenkomst. De wijzigingen die met het oog op de omzetting moeten worden doorgevoerd in het nationale recht, zijn afhankelijk van een bijzondere uitvoeringswet die momenteel ook in voorbereiding is. Het is de bedoeling dat artikel 261 van het wetboek van strafrecht (witwassen van kapitaal, verbergen van illegale activa) wordt uitgebreid met een extra bepaling en dat de strekking van artikel 30 van de wet inzake overtredingen wordt verruimd, zodat voortaan ook boetes kunnen worden opgelegd aan rechtspersonen en verenigingen. |
| EL | In de nieuwe douanewet (Wet 2960/01) zijn de bepalingen verwerkt van de Overeenkomst van 1995 en haar protocollen. |
| IRL | Deel 6 van de wet van 19 december 2001 inzake de strafrechtspleging (diefstal en fraude) vormt de omzetting van de Overeenkomst van 1995 en haar protocollen. |
| I | De bepalingen van het op 19.06.97 ondertekende protocol bij de Overeenkomst BFB inzake de aansprakelijkheid van rechtspersonen, verbeurdverklaring, witwassen van kapitaal en samenwerking tussen lidstaten en de Commissie met het oog op de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen en de bescherming van persoonlijke gegevens die met deze belangen verband houden, zijn grotendeels overgenomen in Wetgevend Besluit 231/01 betreffende de aansprakelijkheid van rechtspersonen voor delicten die onder meer voortvloeien uit verduistering of onterechte inning van gelden en oplichting ten nadele van de staatsbegroting. Voorts heeft het ministerie van Arbeid een aantal administratieve maatregelen genomen met betrekking tot de controle van mede door het ESF gefinancierde activiteiten. |
| L | De inhoud van de Overeenkomst en de geratificeerde protocollen zijn op 30 maart 2001 omgezet in een wet. |
| A | Er is reeds voldaan aan de verplichting tot omzetting als omschreven in deze vier overeenkomsten van de EU (met inbegrip van het tweede protocol) door middel van de huidige bepalingen en, behoudens één uitzondering (zie hieronder), door middel van de wijziging van het strafrecht, met name door: - Invoering van de overtreding genaamd "misbruik van steunregelingen"; - Verruiming van de bepalingen inzake omkoping van ambtenaren tot ambtenaren van de Gemeenschap en ambtenaren van andere lidstaten; - Uitbreiding van de lijst met overtredingen op het gebied van het witwassen van geld. Een aantal wijzigingen van de wet inzake de bestrijding van financiële delicten en van de wet inzake restituties bij uitvoer door middel van de wet houdende omzetting van de heffing van 1998 dragen ook bij aan de omzetting van bovengenoemde verdragen. De enige maatregel die nog niet is omgezet, is de invoering van de aansprakelijkheid van rechtspersonen als omschreven in het tweede protocol. Met betrekking tot de omzetting van deze verplichting wordt het Oostenrijk in artikel 18 van het tweede protocol toegestaan de omzetting binnen een termijn van vijf jaar na de vaststelling van de overeenkomst tot stand te brengen. |
| P | De Overeenkomst en de respectieve protocollen zijn rechtstreeks toepasbaar, onverminderd de aanpassingen die zijn aangebracht in het binnenlandse recht. In dit kader vond publicatie plaats van Wet 108/2001 tot wijziging van het Portugese wetboek van strafrecht met betrekking tot misbruik van invloed, passieve corruptie voor onrechtmatige handelingen, passieve corruptie voor rechtmatige handelingen en ten slotte voor het begrip "ambtenaar". Tegelijkertijd werd op 26 november 2001 Resolutie 163/2001 van de ministerraad gepubliceerd. Deze bevat een pakket van maatregelen en richtsnoeren voor de strijd tegen fraude en belastingvlucht: preventie, controles, versterking van het UCLEFA en maatregelen ter voorkoming van delicten, scherpere externe controle en ruimer gebruik van computersystemen (nationale en communautaire projecten). |
| FIN | Een aantal op grond van het tweede protocol vereiste wetswijzigingen is in 2001 ten uitvoer gelegd (Wet 369/2001 tot wijziging van het wetboek van strafrecht): uitbreiding van de strafrechtelijke aansprakelijkheid van rechtspersonen tot situaties waarin de rechtspersoon of het rechtslichaam heeft deelgenomen aan het delict of heeft toegestaan dat dit werd gepleegd. |
| (Åland) Het provinciale parlement heeft in 2001 ingestemd met de Overeenkomst van 1995. | |
| S | De wetgeving waarmee de bepalingen van het tweede Protocol (1997) worden omgezet in Zweeds recht, is op 1 januari 2002 van kracht geworden. Pogingen tot, voorbereidingen voor of het beramen van witwassen of ernstige corruptie zijn voortaan strafbaar. De bepalingen met betrekking tot buitenlandse strafvonnissen werden verruimd: vonnissen van buitenlandse strafrechtbanken inzake gedragingen als bedoeld in het Protocol kunnen vervolging van dezelfde feiten in Zweden belemmeren. |
| UK | Volgens het Verenigd Koninkrijk bestonden de meeste bepalingen van de Overeenkomst en haar protocollen al in het nationale recht voordat de Overeenkomst en haar protocollen werden ondertekend. Op grond van deel 1 van de wet op de strafrechtspleging uit 1993, dat op 1 juni 1999 van kracht is geworden, kon het Verenigd Koninkrijk de Overeenkomst ondertekenen. De bevoegdheid die is vereist op grond van het eerste streepje van artikel 4(1) van de Overeenkomst (fraude op het grondgebied van de lidstaat, met inbegrip van de gevallen waarin het gewin is verkregen op het grondgebied), werd door deze bepalingen toegekend. |
Het systeem voor controle van de financiën van de Gemeenschap (zowel inkomsten als uitgaven) is in sterke mate gebaseerd op de primaire bevoegdheid van de lidstaten, die 80% van de gelden beheren. Bij de controles als omschreven in de sectorale voorschriften zijn talrijke partijen en ambtenaren op verschillende niveaus van het binnenlandse bestuur betrokken (betaalorganen, beheersautoriteiten, centrale en gedeconcentreerde nationale diensten, gemeentelijke en provinciale diensten).
Dit geheel van controles vormt het systeem tot bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap op de gebieden waarop de lidstaten effectieve maatregelen dienen te nemen die gelijkwaardig zijn aan de maatregelen die zij nemen ter bescherming van hun eigen belangen.
Met het oog daarop is het van strategisch belang dat alle bij de controles betrokken partijen op alle niveaus zorg dragen voor een goede coördinatie.
In de sectorale voorschriften wordt bepaald dat de nationale overheden zogenoemde rechtmatigheidscontroles verrichten, evenals meer gerichte controles in het kader van de bestrijding van fraude. Het eerste type controle bestaat uit controles van documenten en wordt soms een controle "op het eerste niveau" genoemd. Bij deze controle wordt nagegaan of de procedures op de juiste wijze zijn doorlopen en of is voldaan aan de criteria uit de voorschriften voor de toekenning van financieringen of voordelen (bijvoorbeeld verkeer met vrijstelling van douaneheffingen).
Een ander onderdeel van de rechtmatigheidscontroles zijn de controles die achteraf worden uitgevoerd (bijvoorbeeld na uitbetaling van de gelden) en waarbij wordt nagegaan of diensten daadwerkelijk zijn verricht, de gefinancierde projecten daadwerkelijk doorgang hebben gevonden en of een controlesysteem betrouwbaar is.
Verder wordt een aantal controles uitgevoerd op basis van vermoedens van fraude die naargelang de lidstaat bestaan bij een van de diverse instanties: douane, politie, belastingdiensten, en in een gevorderd stadium gerechtelijke autoriteiten. De organisatie van de diensten valt uitsluitend onder de bevoegdheid van de lidstaten.
Op verzoek van de Raad enerzijds en naar aanleiding van een verslag van de Rekenkamer over de Structuurfondsen49 anderzijds, wordt informatie verstrekt over de geldende regelingen voor de coördinatie van de controle- en onderzoeksdiensten die deze verschillende controles binnen de lidstaten uitvoeren.
De verstrekte informatie wordt uitgesplitst naar de diverse controlegebieden, te weten: traditionele eigen middelen, landbouwuitgaven en structuurmaatregelen.
| 6.1. Eigen middelen: regelingen voor coördinatie en samenwerking, eventuele moeilijkheden op het gebied van wetgeving of voorschriften | |
| Lidstaat | |
| B | Controles en onderzoek in het kader van fraudebestrijding vinden plaats binnen eenzelfde instantie (Administratie der Douane en Accijnzen). Deze instantie is ook bevoegd voor de vervolging van overtredingen van de douanewetgeving. |
| Met betrekking tot de uitwisseling van informatie met de politie is de situatie als volgt: - er zijn momenteel gesprekken gaande over convenanten; - vijf ambtenaren van de belastingdienst zijn op grond van het koninklijk besluit van 22 december 2000 gedetacheerd bij het centrale bureau voor de bestrijding van criminaliteit (federale politie). | |
| Voor het melden van vermoedelijke gevallen van fraude aan justitie zijn de volgende afspraken gemaakt: - zeven belastingambtenaren zijn gedetacheerd bij de procureur des Konings of de Arbeidsauditeur; - inning van belasting door de belastingdienst terwijl een justitieel onderzoek loopt is mogelijk wanneer tijdens dat onderzoek aanwijzingen voor fraude worden gevonden (wet van 18 april 1999); - de Belgische ministeries van Justitie en Financiën hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten. | |
| DK | Algemene opmerkingen betreffende de coördinatie van diensten en de gevolgen van de nieuwe wet op de bescherming van gegevens: Met betrekking tot het melden door de beheersautoriteiten van vermoedelijke gevallen van fraude aan justitie vinden controles plaats overeenkomstig Mededeling 4/1998 van de procureur-generaal. In deze mededeling worden eveneens de procedures vastgesteld voor de wijze waarop de beheersautoriteit in kennis wordt gesteld van de uitkomst van zaken. |
| Momenteel wordt door middel van wetswijzigingen en administratieve maatregelen gezorgd voor de toepassing van de wet van 31 mei 2000 inzake de bescherming van persoonsgegevens in het kader van de controlemaatregelen. | |
| Een commissie voor aangelegenheden die verband houden met economische delicten en computercriminaliteit (commissie Overtredingen) heeft onder leiding van het ministerie van Justitie veel werk verzet met het oog op de herziening van de bepalingen uit het strafrecht die van toepassing zijn op de verschillende vormen van economische criminaliteit. De commissie Economische Delicten is een interdepartementaal forum onder leiding van de douane- en belastingdienst die zich bezighoudt met de bestrijding van economische delicten ten nadele van het algemeen belang. Deze commissie hecht evenveel belang aan de bestrijding van economische delicten ten nadele van de communautaire middelen als aan delicten ten nadele van nationale middelen en uitgaven. | |
| D | Op het gebied van de traditionele eigen middelen is er de procedure voor de afstemming van de externe en douanecontroles op de controlemaatregelen inzake belastingen en douanetoezicht in ondernemingen die vestigingen hebben in verscheidene zones die vallen onder de bevoegdheid van een hoofddouanekantoor. Deze procedure is vastgelegd in paragraaf 59 tot 64 van het dienstvoorschrift DA-AO. De regelgeving betreffende inhoud en omvang van de uitwisseling van gegevens omvat: de wetten inzake de bescherming van gegevens van de Bund en de Länder, begrotingswetten van de Bund en de Länder, de wet inzake subsidies, artikel 15 van de douanewet, artikel 30 van de belastingwet (beroepsgeheim) en wetboek van strafrecht. |
| EL | De Griekse overheid heeft geen belangrijke overlappingen vastgesteld, omdat de douane is belast met sancties en terugvordering, ook wanneer de klacht wordt ingediend door een andere politiedienst (SDOE, politie, havenpolitie). |
| E | De staatsbelastingdienst (AEAT) heeft drie coördinatieregelingen vastgesteld. Deze zijn gebaseerd op de diverse uitvoeringsplannen van het Algemeen Fiscaal Controleplan (2001): - coördinatie van activiteiten gericht op belastingplichten waarbij inspecties zullen worden uitgevoerd; - verbetering van de uitwisseling van informatie; - speciale coördinatie van de dienst Terugvordering en de dienst Douane en Accijnzen. |
| In het speciale kwaliteitsprogramma van de staatsbelastingdienst (AEAT) voor 2001 zijn de volgende maatregelen opgenomen: - maatregelen ter verbetering van de interdepartementale coördinatie in de strijd tegen fraude: doorzending van gegevens aan terugvorderingsinstanties, activiteiten op het gebied van gecoördineerde controle, onderzoek naar het aantal en de reikwijdte van preventieve (juridische en andere) maatregelen tegen fraude; - samenwerking tussen de dienst Douane en Accijnzen en andere overheidsinstanties in de strijd tegen fraude (plaatselijke corporaties, gemeenschappen en autonome steden); - interne coördinatie binnen de douane: interterritoriale onderzoeksactiviteiten. | |
| F | Alle administratieve controles en onderzoeken op dit gebied worden verricht door de DGDDI, zodat geen coördinatie noodzakelijk is met andere diensten, maar wel een interne coördinatie. |
| De Franse douane, die onder meer belast is met de tenuitvoerlegging van fiscale sancties, kan zaken aanhangig maken bij justitie en geconstateerde overtredingen vervolgen door het indienen van een klacht bij de officier van justitie of door middel van een directe dagvaarding in het kader van strafrechtelijke vervolging. | |
| De recente toekenning van een opsporingsbevoegdheid aan douaneambtenaren moet leiden tot verbetering van de samenwerking met andere justitiële instanties op economisch en financieel gebied. Verder is justitie op grond van de nationale douanewetgeving verplicht om de douane in kennis te stellen van elk feit dat een overtreding van de douanewetgeving kan vormen. | |
| IRL | Er zijn systemen ontwikkeld en ingevoerd voor de traditionele controles, onderzoeken in het kader van fraudebestrijding en horizontale en multidisciplinaire coördinatie: systeem voor automatische verwerking van gegevens (AEP), auditteams van de douane, onderzoeksbureau (IB), teams voor de bestrijding van de ontduiking van douaneheffingen en accijnzen en een nationale inlichtingeneenheid op het gebied van douanelasten (CNFIU). |
| In het kader van de herstructurering van het accountantsbureau (maart 2002), waaronder ook de nationale douanedienst valt, zal ook een vervolgingsafdeling in het leven worden geroepen, die verantwoordelijk wordt voor de coördinatie van de strafrechtelijke vervolging van alle gevallen van belastingvlucht, ook op douanegebied. | |
| I | De coördinatie van de betrokken diensten (douane en Guardia di Finanza) wordt op nationaal niveau gewaarborgd door wettelijke bepalingen en op plaatselijk niveau door operationele instructies van het hoofd van de douane en de provinciaal commandant van de Guardia di Finanza. Wanneer het vermoeden bestaat dat strafbare feiten zijn gepleegd, zendt een controle-instantie die onregelmatigheden constateert met het oog op de terugvordering van ten onrechte ontvangen gelden en de oplegging van administratieve sancties, doorgaans niet alleen een kopie van het proces verbaal aan de rekenplichtige, maar ook aan justitie. In de meeste gevallen dient de overheid te wachten tot de juridische procedures zijn afgerond voordat een civiele vordering tot terugbetaling kan worden ingesteld. De rechtsgrond voor terugvorderingsmaatregelen is een justitieel bevel (bij misdrijven) of een administratief bevel waarmee sancties worden opgelegd en de procedure wordt afgesloten. |
| NL | Het Douane Informatiecentrum (DIC) belegt maandelijks een operationele coördinatievergadering waaraan alle diensten deelnemen die betrokken zijn bij controles en eventueel bij onderzoeken op het gebied van de traditionele eigen middelen, te weten: de douane, de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst-Economische Controledienst (FIOD-ECD), alsmede de Algemene Inspectiedienst (AID) van het ministerie van Landbouw. In deze vergaderingen komen onregelmatigheden aan de orde en worden de bevoegdheden van de diverse betrokken diensten nader bepaald. |
| Er vindt geregeld overleg plaats tussen het ministerie van Financiën en het ministerie van Landbouw (LNV). Er is een speciale officier van justitie benoemd voor de nationale coördinatie van strafrechtelijke onderzoeken en voor de regelgevingaspecten van strafvervolgingen. Regelmatig wordt van gedachten gewisseld met de diverse diensten die zijn betrokken bij strafvervolgingen. | |
| De directeur-generaal Belastingen en het college van procureurs-generaal hebben overeenstemming bereikt over de richtlijnen met betrekking tot aanmelding, transactie en vervolging van fiscale delicten en douanedelicten (de "ATV" -richtlijnen). Aan de hand van speciale indicatoren bespreken de douane-instanties regelmatig de aanpak van vermoedelijke strafbare feiten, enerzijds met de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst-Economische Controledienst (FIOD-ECD) en anderzijds met het Openbaar Ministerie. Deze regeling wordt jaarlijks geëvalueerd. | |
| Er zijn geen belemmeringen gevonden voor de coördinatie van de diensten die zijn betrokken bij de controle van de traditionele eigen middelen. De richtlijnen van de belastingdienst (VIV) bieden voldoende mogelijkheden om zowel in de controlefase als in de onderzoeksfase gegevens uit te wisselen. Bij strafrechtelijke onderzoeken bepaalt de officier van justitie echter op welke wijze de informatie zal worden verspreid. | |
| A | De douane gebruikt voor meldingen van onregelmatigheden een genormaliseerd elektronisch formulier. |
| Op geconstateerde onregelmatigheden worden tevens risicoanalyses uitgevoerd, zowel in het kader van Verordening 386/90 als in het kader van Verordening 4045/89. | |
| P | Het besluit tot oprichting van de algemene belastingdienst (AGT) streeft naar een interne controledienst en een gemeenschappelijke organisatie voor de belastingdienst, die wordt belast met de uitvoering van inspectiemaatregelen en beheerscontroles, om de controle op de nakoming van de gestelde doelen te waarborgen en passende repressieve maatregelen te nemen. |
| Anderzijds is de douane (DGAIEC) belast met de vaststelling, de terugvordering en de boekhoudkundige verwerking van invoerheffingen, het beheer van het systeem voor de afrekening van de eigen communautaire middelen voor dit directoraat-generaal en meer in het bijzonder voor de directie van de diensten van de nationale ontvanger en de communautaire eigen middelen. | |
| Vermoedens van fraude op de drie desbetreffende terreinen (eigen middelen, EOGFL-Garantie en Structuurfondsen) worden door de controlerende instantie gemeld aan het Openbaar Ministerie. Op deze manier worden zij - samen met het controleverslag - ter kennis gebracht van de financiële contactpersoon c.q. de uitbetalende overheid/instantie, niet alleen als ondersteuning van het proces vanuit strafrechtelijk oogpunt, maar ook vanuit een administratief oogpunt, om de steungelden terug te vorderen. Dit laatste staat overigens los van het al dan niet afronden van een strafrechtelijke vervolging. Justitie en de beheersautoriteiten zijn verplicht om elkaar over en weer te informeren over lopende procedures. Hierdoor wordt een goede onderlinge samenwerking gewaarborgd. Met betrekking tot deze delicten kunnen buitenlandse justitie- en recherchediensten zich (na toestemming van het ministerie van Justitie) op het nationale grondgebied bewegen om deel te nemen aan strafrechtelijke onderzoeken en met het oog op de oprichting van teams die worden belast met gezamenlijke strafrechtelijke onderzoeken. | |
| FIN | Algemene maatregel: De uitvoering van het anti-fraudeprogramma voor de bestrijding van economische en financiële delicten werd in 2001 voortgezet. De regering heeft een principebesluit genomen over de ontwikkeling van een nieuw programma voor de jaren 2002-2005. In 2001 heeft het ministerie van Financiën het initiatief genomen voor een project dat was gericht op de ontwikkeling van de controle op overheidsactiviteiten (VIRKE). Douane: De douane maakt gebruik van een aantal systemen voor de uitwisseling van informatie. Zij heeft een onderzoeksproject ontwikkeld voor administratieve en justitiële samenwerking met betrekking tot overtredingen van de douanebepalingen. |
| S | Douane en Openbaar Ministerie hebben overeenstemming bereikt over de afhandeling van opgelegde geldboetes op douanegebied (Wet 2000:1225 en 2000: 1281). Verder participeert de douane in regionale (SABEM) en nationale samenwerkingsprojecten (economische raad), waarin onder meer vertegenwoordigers zitting hebben van politie, fiscale instanties, justitie, de raad voor Economische Delicten, het bureau Toezicht Financiële Delicten, het merkenbureau en het bureau Sociale Zekerheid. De douane werkt tevens samen met de Nationale Bank en heeft toegang tot het register dat de politie bijhoudt van vermoedelijke strafbare feiten. |
| Algemene maatregel: sinds maart 2001 worden de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap en de betrekkingen met OLAF gecoördineerd door een bureau Economische Delicten en een raad voor fraude ten nadele van de Gemeenschap (zie punt 4.1). | |
| UK | Een centraal contactpunt binnen de douane is belast met de communicatie tussen de controlediensten van de douane en de onderzoekers. Dit contactpunt coördineert ook de communicatie met externe bureaus. |
| Er vindt geregeld overleg plaats tussen opsporingsambtenaren van de douane en het bureau Plattelandsbetalingen (RPA). De besprekingen over een herziene administratieve overeenkomst zullen naar verwachting in 2002 worden afgerond. |
| 6.2. Landbouwuitgaven: regelingen voor coördinatie en samenwerking, eventuele belemmeringen in wet- of regelgeving | |
| Lidstaat | |
| B | Op het gebied van operationele programma's voor groenten en fruit heeft het Belgisch Interventie en Restitutie Bureau (BIRB) samenwerkingsprotocollen gesloten met de douane en het Waalse Gewest. |
| Om met het oog op de geleidelijke regionalisatie van de tenuitvoerlegging van het gemeenschappelijk landbouwbeleid de continuïteit van beheer en controles te waarborgen, vergadert het betaalorgaan regelmatig met de controlediensten. | |
| Voor de landbouwuitgaven in hun algemeenheid zijn meerdere coördinerende instanties opgericht: Multidisciplinaire Vleesfraudecel (MVC), Interdepartementale Preventiecel, Interdepartementale Commissie voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding in de economische sectoren en voor de toepassing van Verordening (EEG) nr. 595/91. | |
| Maandelijks wordt op grond van de Verordeningen (EEG) nr. 3665/87 en (EG) nr. 800/1999 door het Belgisch Interventie en Restitutie Bureau (BIRB) een lijst van debiteuren toegezonden aan de douane. | |
| De wet tot bescherming van de persoonlijke levensfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (8 december 1992) wordt momenteel herzien. | |
| Regelingen voor de coördinatie van douane en eerstelijnscontrolediensten: - de coördinatieafdeling van de Centrale Administratie der Douane en Accijnzen wordt ieder kwartaal door de eerstelijnscontrolediensten en het betaalorgaan in kennis gesteld van alle geconstateerde overtredingen of onregelmatigheden die ter kennis van deze instanties worden gebracht, waaronder ook overtredingen en/of onregelmatigheden voor bedragen van minder dan 4000 EUR. Op basis van deze mededelingen kan de douane jaarlijks een risicoanalyse uitvoeren als bedoeld in Verordening (EG) nr. 4045/89. - Omgekeerd stelt de coördinatieafdeling de eerstelijnscontrole-instanties en de betaalorganen in kennis van achteraf geconstateerde overtredingen en/of onregelmatigheden die van invloed kunnen zijn op de eerstelijnscontroles. | |
| Vermoedelijke gevallen van fraude of onregelmatigheden worden tevens besproken binnen de volgende interministeriële en interdepartementale coördinatieorganen: Interdepartementale Preventiecel (IPC), Interministeriële Economische Commissie (IEC) en Interdepartementale Commissie voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding in de economische sectoren en voor de toepassing van verordening (EG) 595/91 (ICCF). | |
| DK | Algemene opmerkingen betreffende de coördinatie van diensten en de gevolgen van de wet op de bescherming van gegevens: zie bovenstaand punt 6.1. |
| De directie Voeding, Visserij en Agrarische industrie (het betaalorgaan) heeft overeenkomsten gesloten met de overheden waaraan zij controletaken heeft gedelegeerd. In deze overeenkomsten zijn algemene richtsnoeren opgenomen met betrekking tot de taken van de overheden, een en ander met name in overeenstemming met de eisen van Verordening (EG) nr. 1663/95. Deze overeenkomsten worden jaarlijks opnieuw geëvalueerd. De kwaliteit van de samenwerking op het gebied van controle en de eventueel noodzakelijke aanpassingen worden gewaarborgd door regelmatige ontmoetingen tussen de betrokken departementen. | |
| D | Op het gebied van het EOGFL-Garantie gelden voor de controlediensten de bepalingen van punt 12 van dienstinstructie DA-AWiMO en van punt 5.2 van de gids voor controles. Voor de uitvoering van de controles als bedoeld in Verordening (EEG) nr. 4045/89 zijn speciale richtsnoeren opgesteld, die: - gedetailleerde voorschriften bevatten voor de uitwisseling van informatie tussen de controledienst van de douane en andere diensten/instanties; - zijn verwerkt in de "PROFIT"-controlesoftware die bij de controledienst van de douane sinds begin 2000 op grote schaal wordt gebruikt voor controles achteraf op het gebied van restituties bij uitvoer; - bepalingen bevatten inzake de verspreiding van verslagen die worden opgesteld in het kader van controles achteraf en van andere informatie. Zo ontvangen de bevoegde beheersautoriteiten, het betaalorgaan (ook in andere lidstaten), het ZKA (bureau ter bestrijding van overtredingen van de douanevoorschriften) of de centrale dienst voor risicoanalyse in principe ook een exemplaar van de verslagen. |
| Binnen het betaalorgaan van de EU (hoofddouanekantoor Hamburg-Jonas) worden in het kader van de coördinatie van de fraudebestrijding aanvragen en dossiers behandeld in overeenstemming met de vastgestelde voorschriften. De activiteiten van deze instantie worden bovendien permanent gecontroleerd door de interne auditdienst en de certificeringsinstantie (controle van de rechtmatigheid van betalingen en toepassing van de voorschriften op het gebied van terugvordering en sancties). | |
| Het betaalorgaan en de centrale dienst voor risicoanalyse van de douane (ZORA) verzenden gegevens ook in de vorm van risicoprofielen aan de diensten die belast zijn met onderzoek en controle. Laatstgenoemden dienen in het kader van een regelmatige coördinatie met het betaalorgaan (terugvordering) en ZORA (maatregelen ter voorkoming van fraude) de resultaten van hun werkzaamheden door te geven. De controle- en onderzoeksdiensten en ZORA hebben toegang tot de gegevens van het centrale AIDA-computersysteem van het betaalorgaan. | |
| In principe vindt er geen rechtstreekse uitwisseling van gegevens plaats tussen het betaalorgaan/ZORA en politie en justitie. Gegevens en dossiers worden echter wel uitgewisseld in het kader van de geldende voorschriften op het gebied van strafvordering. | |
| Uit hoofde van zijn coördinerende functie belegt de federale minister voor Consumentenbescherming, Voeding en Landbouw geregeld vergaderingen met de overheden van de Länder om een zo uniform mogelijk omzetting te waarborgen van het Europese recht door de Länder en de eventueel betrokken federale instellingen. | |
| Er heeft intensieve coördinatie plaatsgevonden om het elektronische gegevensbestand volledig operationeel te maken in het kader van het HIT-systeem en om de toepassing van het systeem te waarborgen. Er werden administratieve overeenkomsten gesloten tussen de betaalorganen/certificerende instanties en de interne auditdiensten. | |
| Er zijn aanpassingen van wetten en voorschriften nodig voor de tenuitvoerlegging van: wetten inzake de bescherming van gegevens van de Bund en de Länder, de begrotingswetten van de Bund en de Länder, de subsidiewet, artikel 15 van de douanewet, artikel 30 van de belastingwet (beroepsgeheim) en het wetboek van strafrecht. | |
| EL | De samenwerking op exportgebied tussen enerzijds de directie voor de audit van uitgaven in het kader van het EOGFL-Garantie van het ministerie van Landbouw en anderzijds de douaneafdelingen van het ministerie van Financiën wordt als bevredigend beschouwd. De samenwerking met de nieuwe inspectiedienst van de douane kan nog worden geïntensiveerd. |
| Er werden twee nieuwe administratieve eenheden in het leven geroepen om de in 4.2 genoemde nieuwe administratieve afdelingen van het ministerie van Landbouw te coördineren: - een afdeling belast met het waarborgen van de rechtmatigheid van het beheer van de programma's, door middel van een doelmatige coördinatie van beheersafdelingen van de programma's en het betaalorgaan (Gezamenlijk Ministerieel Besluit 399570/2001); - een afdeling die verantwoordelijk is voor de coördinatie van betaalorganen in het kader van het EOGFL-Garantie (Ministerieel Besluit 422182/2001). Deze nieuwe administratieve eenheden en de nieuwe administratieve afdelingen werken in het kader van de tenuitvoerlegging van programma's en structuurmaatregelen nauw samen met de directie Planning en Landbouworganisaties en met het directoraat-generaal Visserij. | |
| E | Algemene maatregel: De Algemene Interventiedienst van de Staat (IGAE) heeft de ontwikkeling voortgezet van een nationale databank (TESEO) voor controle en monitoring van overheidssteun en -subsidies en daarin wijzigingen aangebracht met betrekking tot de uitwisseling van informatie met de beheersorganen (Besluit van 7 februari 2001). |
| Wet 24/2001 tot wijziging van de algemene begrotingswet: - belast de Algemene Interventiedienst van de Staat (IGAE) via het Landelijk Auditbureau met de taken van de specifieke dienst als bedoeld in artikel 11 van Verordening 4045/89 en omschrijft zijn functie; - wijst de organen aan die worden belast met de uitvoering van controles als omschreven in deze verordening. | |
| F | Sector groenten en fruit: op 5 oktober 2001 werd een overeenkomst ondertekend waarin de respectieve bevoegdheden en werkwijzen worden vastgelegd van de departementale directies voor Land- en Bosbouw (DDAF) en het nationale productschap Groenten, Fruit en Tuinbouw (ONIFLHOR). |
| Frankrijk heeft de controles door middel van teledetectie opgevoerd van 23% in 1998 tot 72,5% in 2001. Verder heeft Frankrijk geleidelijk een deel overgenomen van de uitvoering van de computergesteunde interpretatie van foto's (CAPI) (30% van de in 2001 uitgevoerde controles). . Daarnaast werden in de periode 1999-2001 door het betaalorgaan 100 controleambtenaren in dienst genomen. Opleiding en begeleiding van de nieuwe medewerkers werden verder verbeterd, evenals de uitrusting van controleurs met beter materiaal (controlegids, steeds meer GPS-systemen, vlaktemeters enz.). Met betrekking tot de controle van premies voor runderen is de Franse overheid in 2001 begonnen met gezamenlijke controles door de controlediensten voor identificatie en de diensten die zijn belast met de controle van premies, een en ander zoals aanbevolen door de Europese Rekenkamer. Bij een groot aantal departementale directies voor Land- en Bosbouw (DDAF) werden aparte afdelingen in het leven geroepen voor de coördinatie van controles. | |
| Plattelandsontwikkeling: per 1 januari 2001 is één betaalorgaan aangewezen. Binnen deze instantie is een team controleurs in dienst genomen dat nauw samenwerkt met gedecentraliseerde staatsdiensten. Voorts werd een nieuw computerinstrument ontwikkeld met het oog op: - de uitvoering van kruiscontroles in het kader van de administratieve controles voorafgaand aan de betaalbaarstelling van steungelden; - het opstellen van plannen voor controles ter plaatse; - het aanbieden van de resultaten van controles ter plaatse en van het vervolg dat aan deze controles wordt gegeven. Al deze nieuwe onderdelen dragen bij aan een betere opsporing van onregelmatigheden. | |
| Interne audit: verbetering van de kwaliteit en de continuïteit van de interne audit: - samenvoeging van alle interne auditactiviteiten van het permanente comité voor de Coördinatie van Inspecties (COPERCI) die verband houden met communautaire steunprocedures in één auditdienst die wordt aangestuurd door een auditcomité; - audithandboeken voor de 38 auditeurs, verplichte audittraining en professionele centrale documentatie; - sluiten van overeenkomsten met interne auditdiensten van betaalorganen en met het directoraat-generaal Overheidscomptabiliteit. | |
| Coördinatie op het gebied van restituties bij uitvoer. - Op grond van Verordening nr. 800/1999 kunnen gespecialiseerde firma's (SCS) bewijzen overleggen van de aankomst op hun bestemming in derde landen van goederen die uit de Europese Unie zijn uitgevoerd, zodat de betaalorganen kunnen overgaan tot uitkering van de gevraagde restituties. Om toelatingsverzoeken van kandidaat-firma's in Frankrijk te beoordelen, werd bij verordening van 20 december 1996 een interministeriële toelatingscommissie in het leven geroepen. Deze commissie gaat na of de SCS voldoen aan de toelatingsvoorwaarden en controleert tevens de verklaringen van aankomst op de bestemming; - Onregelmatigheden met het EOGFL vormen een overtreding van de douanewetgeving en kunnen worden vervolgd door de douane, die beschikt over bijzondere bevoegdheden voor het opleggen van douanesancties. De Franse douane kan namelijk zaken aanhangig maken bij justitie en geconstateerde overtredingen vervolgen door het indienen van een klacht bij de officier van justitie of door middel van een rechtstreekse dagvaarding met het oog op strafrechtelijke vervolging. De recente toekenning van een opsporingsbevoegdheid aan douaneambtenaren (zie 4.1) moet leiden tot een betere samenwerking met justitie. Verder is justitie op grond van de nationale douanewetgeving verplicht om de douane in kennis te stellen van elk feit dat mogelijk een overtreding van de douanewetgeving vormt. Sinds 1 januari 2001 worden gegevens met betrekking tot onregelmatigheden voor een bedrag van minder dan 4000 EUR die worden geconstateerd door de douane, elk kwartaal doorgegeven aan de betaalorganen voor restituties bij uitvoer. Deze procedure is een verbetering van de wederzijdse uitwisseling van informatie tussen de controlediensten en de diensten die belast zijn met de uitbetaling van steungelden. | |
| Maatregelen die werden genomen door de interministeriële commissie voor Coördinatie van Controles op het gebied van het EOGFL-Garantie (CICC) en die zijn gericht op coördinatie en uitwisseling van informatie inzake controles achteraf: - verwerking in de risicoanalyse in het kader van de tenuitvoerlegging van Verordening 4045/89 van een speciale coëfficiënt voor de verschillende steunmaatregelen, waarmee de mening wordt weergegeven van de commissie Rekeningcertificering Betaalorganen ten aanzien van de wenselijkheid van controles achteraf; - beschikbaarstelling van de door de inspectiedienst van de ACOFA ontwikkelde controlemethodieken aan andere controlediensten die hun werkzaamheden verrichten in het kader van Verordening 4045/89; - wederzijdse uitwisselingen op het gebied van de opleiding van "4045"-controleurs tussen de inspectiedienst van ACOFA en de douane; - bijzondere procedure ter voorkoming van doublures bij een geplande controle op grond van Verordening 4045/89; - automatische melding aan de CICC van de resultaten van door de douane uitgevoerde onderzoeken in het kader van de fraudebestrijding bij onregelmatigheden van meer dan 4000 EUR; - automatische melding aan betaalorganen door controlediensten wanneer feiten die mogelijk aanleiding kunnen geven tot strafrechtelijke vervolging worden gemeld aan de bevoegde instantie; - automatische melding aan controlediensten van alle onregelmatigheden die ter kennis van de CICC worden gebracht. Alle administratieve diensten die belast zijn met het beheer en/of de controle van steunregelingen in het kader van EOGFL-Garantie kunnen desgevraagd toegang krijgen tot de door het secretariaat van de CICC beheerde databank met gegevens van alle controles die zijn uitgevoerd op grond van Verordening 4045/89 en 595/91. | |
| IRL | Binnen het ministerie van Landbouw, Voeding en Plattelandsontwikkeling (DAFRD) is een gecompliceerd systeem ingevoerd van overleg en uitwisseling van informatie tussen controleambtenaren en rekenplichtige afdelingen, tussen diensten met gemeenschappelijke belangen (bijvoorbeeld in het kader van het geïntegreerd beheers- en controlesysteem), overheidsdiensten en ondersteunende diensten. Voor restituties bij uitvoer werden doelmatige samenwerkingsprocedures met douane-instanties ontwikkeld. De verslagen met betrekking tot begunstigden van steunregelingen op grond van Verordening 4045/89 worden door de douane doorgezonden aan de financiële afdeling van het ministerie van Landbouw. De gegevens worden vrijelijk uitgewisseld met de verantwoordelijke instanties, waaronder indien noodzakelijk ook politie of justitie, hoewel elke dienst ook zijn eigen databank bezit. Beheers- en controlediensten voor oppervlaktesteun en veepremies ressorteren onder dezelfde plaatsvervangend secretaris-generaal (directeur). Ten aanzien van melkquota vindt geregeld overleg plaats met de diverse betrokken diensten. De afdeling Melkquota maakt gebruik van een gemeenschappelijke databank, waarmee kruiscontroles kunnen worden uitgevoerd met de gegevens over oppervlakte, identificatie van runderen en nummering van veestapels. Ten aanzien van de premies op de productie van suiker voor de chemische industrie zijn de controletaken verdeeld tussen de administratieve afdeling en de controledienst. |
| Bij de toegang tot de informatie waarover de diverse overheidsagentschappen beschikken wordt terdege rekening gehouden met de grenzen van de wet inzake de bescherming van gegevens. | |
| Vaak wordt beroep ingesteld tegen boetes die worden opgelegd op grond van uitvoerverordeningen, hetgeen de terugvordering nog moeilijker maakt. | |
| I | De coördinatie van de betrokken diensten (douane, Guardia di Finanza en ministerie van Landbouwbeleid en Bosbouw) wordt op nationaal niveau gewaarborgd door wettelijke bepalingen en op lokaal niveau door operationele instructies van het hoofd van de douane, de provinciaal commandant van de Guardia di Finanza en het ministerie van Land- en Bosbouw. De dienst die overeenkomstig Verordening 4045/89 werd ingesteld bij interministeriële verordening van 1-4-1996 coördineert bij het ministerie van Landbouw de controleactiviteiten. Bij vermoedens van strafbare feiten zenden controle-instanties die onregelmatigheden constateren met het oog op de terugvordering van de onterecht ontvangen gelden en de oplegging van administratieve sancties niet alleen een kopie van het proces verbaal aan de rekenplichtige, maar ook aan justitie. |
| NL | Er vindt geregeld overleg plaats tussen de Algemene Inspectiedienst (AID) van het ministerie van Landbouw en de betaalorganen (uitvoering en aantallen controles, nadere bijzonderheden met betrekking tot onderlinge uitwisseling van informatie). Over de uitvoering van, en de controle op door het EOGFL-Garantie gefinancierde maatregelen vindt eveneens periodiek overleg plaats tussen de AID en het coördinatiebureau van de directie Internationale Zaken van het ministerie van Landbouw (LNV). In voorkomende gevallen voeren de AID en het Openbaar Ministerie ad hoc overleg over concrete vermoedens van fraude. |
| Overeenkomstig artikel 11 van Verordening (EG) nr. 4045/89 is een Controle Coördinatie Unit (CCU) opgericht binnen de algemene inspectie van het ministerie van Landbouw (LNV). Deze unit is verantwoordelijk voor de coördinatie van boekhoudkundige controles achteraf van door het EOGFL-Garantie gefinancierde uitgaven. De coördinatie-activiteiten van de CCU hebben betrekking op de verschillende aspecten van de controleketen: programmering, normen voor en beheer van controles, interne rapportage, toezicht op de kwaliteit van controles, training en coördinatie van de contacten met OLAF binnen de AID. Nadere bijzonderheden met betrekking tot de coördinatie van de diverse betrokken partijen zijn omschreven in procedurehandboeken. | |
| Er is contact tussen enerzijds de programmering en de uitvoering van boekhoudkundige controles door de Controle Coördinatie Unit (CCU) van de algemene inspectie van het ministerie van Landbouw (LNV) op grond van Verordening (EG) nr. 4045/89 en anderzijds de fysieke controles op grond van Verordening (EG) nr. 386/90. Betaalorganen, het Douane Informatiecentrum (DIC) en het douanelaboratorium leveren met name gegevens aan de CCU die respectievelijk betrekking hebben op: - gedane restitutiebetalingen, - bij fysieke controles geconstateerde onregelmatigheden, - bij controles genomen monsters en de resultaten van de analyses. Doorgaans nemen ambtenaren van de CCU eerst contact op met de douanepost die verantwoordelijk is voor de afhandeling van de desbetreffende exportaangiftes voordat zij achteraf documenten controleren. | |
| Er vindt geen enkele coördinatie plaats tussen de Verordeningen (EG) nrs. 3508/92 en 4045/89, aangezien in Verordening nr. 4045/89 uitdrukkelijk wordt uitgesloten dat het geïntegreerd beheers- en controlesysteem wordt gebruikt bij de tenuitvoerlegging van de verordening. De controles die plaatsvinden op grond van de Verordeningen (EG) nrs. 386/90 en 3508/92 worden evenmin gecoördineerd, aangezien er tussen deze controles geen verband bestaat. | |
| Op de uitwisseling van gegevens tussen de algemene inspectiedienst (AID) van het ministerie van Landbouw en de douane is een informatieprotocol van toepassing. Ten aanzien van de melding van mogelijk strafbare feiten aan justitie is het wetboek van strafrecht van toepassing. | |
| Er zijn geen belemmeringen gevonden voor de coördinatie van de verschillende diensten op het gebied van de landbouw. | |
| A | Het betaalorgaan, Zollamt Salzburg Erstattung en Agrarmarkt Austria, worden op grond van Verordening nr. (EG) 4045/89 in kennis gesteld van het controleprogramma en ontvangen de auditverslagen van de controle-instanties, die hun met name de klachten doorgeven die werden ingediend via een gestandaardiseerd elektronisch of papieren formulier. Over belangrijke dossiers worden coördinatievergaderingen belegd. |
| Met betrekking tot de uitvoering van de controle als bedoeld in Verordening nr. (EG) 4045/89 is een interministeriële werkgroep ingesteld als onderdeel van de speciale dienst die werd opgericht bij het ministerie van Financiën (BMF) en die onder meer is belast met de coördinatie van de controles. In eerste instantie is dit een informele werkgroep die een wettelijke basis zou moeten krijgen. Met het oog hierop vinden geregeld vergaderingen plaats om informatie en gegevens uit te wisselen. Ook de drie betaalorganen overleggen met deze werkgroep. In voorkomende gevallen wordt tevens contact opgenomen met politie en justitie. | |
| Op geconstateerde onregelmatigheden worden bovendien risicoanalyses uitgevoerd, zowel in het kader van Verordening nr. 386/90 als in het kader van Verordening nr. 4045/89. | |
| P | Zie punt 6.1. Verordening nr. 386/90: de administratieve controles als omschreven in artikel 4 vinden overeenkomstig de geldende uitvoeringsbepalingen in twee onderscheiden fasen plaats: in de eerste fase worden de door de douane of marktdeelnemers ingezonden documenten gecontroleerd; gegevens die betrekking hebben op de diverse ontvangen documenten, worden in het computersysteem ingevoerd. In de tweede fase vindt aan de hand van een checklist een administratieve controle plaats van de diverse documenten waarmee reeds afgeronde procedures worden aangevuld. |
| Controles als omschreven in Verordening (EG) nr. 3508/92: in de geldende procedurevoorschriften voor de diverse steunregelingen waarop de bepalingen van deze verordening van toepassing zijn, worden de administratieve controles omschreven die moeten worden uitgevoerd door de met het beheer van de maatregelen belaste diensten. Met betrekking tot controles ter plaatse is de dienst op grond van deze zelfde voorschriften bevoegd om per campagne de doelstellingen te plannen en te coördineren voor controle en samenwerking met de dienst die is belast met het beheer van de maatregelen en met de vertegenwoordigers van de permanente commissie voor het Uniforme Controlesysteem (UCS). De selectie met het oog op controles is gebaseerd op een risicoanalyse waarin wordt gekeken naar de resultaten van in het verleden uitgevoerde controles en waarmee doublures of een gebrek aan controles worden voorkomen. | |
| De bevoegde instanties hebben rechtstreeks of indirect toegang tot informatie uit de databanken als omschreven in Verordening nr. 3508/92. | |
| Verordening (EG) nr. 4045/89: de bevoegdheden van de nationale instanties op het gebied van uitvoering, begeleiding en coördinatie van controles zijn bij wetsbesluit vastgesteld. Het controleprogramma wordt tijdens met het oog hierop belegde vergaderingen opgesteld volgens de criteria van deze verordening, in het kader van een overeenkomst van alle betrokken partijen. De uitvoering van controles wordt toegewezen op basis van taken en bevoegdheden van de betrokken partijen. Momenteel worden de controles uitgevoerd onder auspiciën van het Nationaal Instituut voor Landbouwsteunmaatregelen en -garantie (INGA), het Instituut voor Wijnbouw en Wijn (IVV), het Instituut voor Financiering en Ondersteuning van de Ontwikkeling van Landbouw en Visserij (IFADAP), het directoraat-generaal Visserij en Aquacultuur (DGPA) en het directoraat-generaal Douane en Bijzondere Belastingen op Consumptie (DGAIEC). De Algemene Inspectie en de beheerscontrole (IGA) en het IGF hebben zelf een aanvullende taak bij de uitvoering van deze controles. Het IGF is daarnaast belast met de coördinatie van controles en met de overige functies van een specifieke dienst. Verder worden de controleurs niet alleen geïnformeerd over controleresultaten maar krijgen zij ook informatie in de vorm van risicofactoren voor elke begunstigde en andere met het oog op controles relevante informatie. De controle-instanties en de specifieke diensten beleggen coördinatievergaderingen. Deze vergaderingen kunnen ook worden bijgewoond door alle partijen die met controles zijn belast. Ook kunnen bilaterale vergaderingen plaatsvinden ter bespreking van specifieke gevallen. Er bestaat tevens een databank die is ingericht en wordt onderhouden bij het IGF. Deze databank wordt gebruikt ter ondersteuning van controles, maar wordt niet samen met andere ministeries gebruikt. | |
| Zie punt 6.1 voor de afhandeling van vermoedelijke fraudegevallen op de drie onderzochte gebieden (eigen middelen, EOGFL-Garantie, Structuurfondsen en Cohesiefonds). | |
| FIN | Algemene maatregel: zie punt 6.1. Het ministerie van Land- en Bosbouw en de nationale douane werken nauw samen. |
| S | Bij de uitwisseling van informatie, met name tussen de belastingdienst en de landbouwraad moet naar behoren rekening worden gehouden met de bepalingen op het gebrek van gegevensbescherming. |
| Algemene maatregel: sinds maart 2001 worden de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap en de betrekkingen met OLAF gecoördineerd door een bureau Economische Delicten en een raad voor Fraude ten nadele van de Gemeenschap (zie punt 4.1). Deze beide organen onderzoeken momenteel in welke mate de wet inzake de bescherming van gegevens een belemmering kan vormen voor de uitwisseling van informatie. | |
| De bijstandseenheid Projecten van de Zweedse landbouwraad (SJV) overlegt met de bevoegde autoriteiten (gemeenteraden, overige autoriteiten die middelen beheren) over de voorschriften voor rapportage. | |
| UK | De eenheid voor Fraudebestrijding (CFCU) van het Britse bureau voor Plattelandsbetalingen (RPA) doet onderzoek naar vermoedelijke gevallen van fraude ten nadele van het EOGFL-Garantie. Deze eenheid vergadert regelmatig met het ministerie van Milieu, Voeding en Plattelandszaken (DEFRA) en met de douane, om een goede samenwerking in het kader van Verordening (EG) nr. 595/91 te waarborgen. |
| De onderlinge bijstandsverlening en de samenwerking van het bureau voor Plattelandsbetalingen (RPA) met de overige instanties wordt als bevredigend beschouwd. Hoewel er, met uitzondering van de overeenkomst met de dienst Douane en Accijnzen, geen formele bestuurlijke overeenkomsten op dit gebied zijn gesloten, heeft er zeer waardevolle uitwisseling van informatie (inlichtingen) plaatsgevonden. | |
| Het bureau voor Plattelandsbetalingen (RPA) is het enige bureau in het Verenigd Koninkrijk dat de restituties bij uitvoer beheert op grond van Verordening (EG) nr. 386/90. | |
| In het kader van Verordening (EG) nr. 3508/92 wisselt het bureau voor Plattelandsbetalingen (RPA) jaarlijks met de departementen van Landbouw van de landen waaruit het Verenigd Koninkrijk bestaat informatie uit over akkerbouwers die landerijen bezitten in meerdere landen van het Verenigd Koninkrijk. Het is de bedoeling dat door deze informatie-uitwisseling dubbele betaling van rechtstreekse steun wordt voorkomen. De uitgewisselde informatie dient als uitgangspunt voor het actualiseren van de desbetreffende databanken en voor de uitvoering van controles ter plaatse. | |
| Het bureau voor Plattelandsbetalingen is namens de betaalorganen in het Verenigd Koninkrijk verantwoordelijk voor de doorzending van informatie over het functioneren van het geïntegreerde beheers- en controlesysteem (SIGC). | |
| De commissie Bosbouw en de regionale ministeries van Landbouw wisselen informatie uit om te kunnen voldoen aan de verplichtingen van de verordening inzake plattelandsontwikkeling. De protocollen worden geregeld herzien en uitgebreid. | |
| (Schotland) Na de opheffing van de instantie voor Steunmaatregelen aan Landbouwproducten (IBAP) werden de taken van deze instantie op grond van een vertegenwoordigingsovereenkomst ("Agency Agreement") toegewezen aan het bureau voor Plattelandsbetalingen (RPA) van het Verenigd Koninkrijk. |
| 6.3. Structuurmaatregelen: regelingen voor coördinatie en samenwerking, eventuele belemmeringen in wet- of regelgeving | |
| Lidstaat | |
| B | (Waalse gewest) Er dienen twee coördinatieregelingen te worden vermeld: - in 1996 werd een brede OLAF-werkgroep opgericht, bestaande uit een vertegenwoordiger van elke functionele instantie, de administratie van de Begroting en de inspectie Financiën. Deze werkgroep heeft tot taak onregelmatigheden of ontwikkelingen in op grond van Verordening (EG) nr. 2064/97 reeds aan OLAF gemelde zaken voor te leggen aan de bevoegde leden van de regering; - een in 1998 opgericht Auditcomité voert audits uit van beheers- en controlesystemen voor programma's die mede worden gefinancierd door de Structuurfondsen. Aan dit orgaan legt de inspectie Financiën verantwoording af over haar werkzaamheden. |
| DK | Wanneer vanuit meerdere Structuurfondsen middelen worden toegekend aan eenzelfde begunstigde, werken met het oog op een gecoördineerde controle van die middelen de controle-eenheden voor structuurmaatregelen samen met de overheid. In een aantal gevallen worden de controlemaatregelen ook afgestemd met de directie Douane en Belastingen. Voorts participeren de controle-eenheden in interministeriële commissies en in werkgroepen in het kader van de fraudebestrijding (zie bovenstaand punt 6.1). Tevens zijn de eenheden vertegenwoordigd in de coördinatiecommissie voor financiële controle van de Structuurfondsen. |
| D | EOGFL De gegevens over steungelden worden door de Länder met behulp van de computer vergeleken. Eenzelfde vergelijking vindt plaats tussen de gegevens van de administratie van de land- en bosbouw, het milieu, de douane en de veterinaire activiteiten. Daarnaast vinden regelmatig werkbesprekingen plaats, en worden maatregelen uitgevoerd op het gebied van informatievoorziening en optimalisering. |
| EFRO Met de oprichting van een beheersautoriteit voor alle Structuurfondsen zijn de voorwaarden geschapen voor coördinatie van alle Fondsen in de periode 2000-2006. De Länder beschikken over uniforme databanken die als basis dienen voor coördinatie van controles en onderzoeken. De onafhankelijke diensten worden op de hoogte gebracht van de resultaten van door de overheid uitgevoerde onderzoeken. Er vinden talrijke werkbijeenkomsten plaats, waarin de betrokken diensten informatie kunnen uitwisselen over hun controles en onderzoeken. | |
| ESF Het Bondsministerie van Werkgelegenheid en Sociale Zaken houdt de beheerder van het ESF bij Bund en Länder regelmatig op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van interpretatie en toepassing van de voorschriften van het Gemeenschapsrecht. Door deze coördinatie van alle Fondsen wordt vooral de uitwisseling van ervaringen op controlegebied gewaarborgd. Belemmeringen in wet- of regelgeving: wetten van de Bund en de Länder inzake de bescherming van gegevens, begrotingswetten van Bund en Länder, subsidiewet en wetboek van strafrecht. | |
| EL | De coördinatie van communautaire en nationale controles van programma's, eindbegunstigden en geheel of gedeeltelijk door de Europese Unie gefinancierde maatregelen valt overeenkomstig Wet 2860/2000 en Besluit 4245/004 van het ministerie van Financiën onder de verantwoordelijkheid van de commissie Financiële Controle (EDEL). Deze coördinatie dient plaats te vinden in samenwerking met de Commissie, de Europese Rekenkamer, het centraal administratief bureau, het betaalorgaan en de beheersorganen die de operationele programma's van het derde Communautair Bestek (CB) beheren. |
| Met betrekking tot de uitwisseling van informatie op dit gebied hebben alle partijen die zijn betrokken bij controles (op het eerste, tweede en derde niveau) toegang tot het geïntegreerde informatiesysteem (IIS) en dienen zij de resultaten van hun inspecties in dat systeem in te voeren. Derhalve hebben zowel controle-instanties als andere betrokken instanties rechtstreeks toegang tot de informatie uit het IIS. | |
| E | Algemene maatregel: zie punt 6.1. |
| De Algemene Interventiedienst van de Staat (IGAE) heeft zijn coördinerende activiteiten voortgezet. Hierdoor kon de organisatie een procedurehandboek opstellen voor de aangifte van onkosten die verband houden met de diverse vormen van steunmaatregelen (artikel 8 van Verordening nr. 2064/97), en kon de programmeringsperiode 1994-1999 op basis van homogene criteria worden afgesloten. | |
| F | Om de activiteiten van de diverse diensten te coördineren, werd de interministeriële controle-coördinatiecommissie (CICC) opgericht. Momenteel ligt een ontwerp-verordening voor de instelling van de CICC bij de Raad van State. |
| ESF: op 11 mei 1999 heeft het ministerie van Werkgelegenheid en Solidariteit een circulaire opgesteld over de controle van op grond van Verordening nr. 2064/97 medegefinancierde maatregelen. Daarnaast is sinds 2000 de algemene inspectiediensten van de ministeries waaraan kredieten van het ESF zijn uitgekeerd verzocht om diepgaande controles uit te voeren op grond van artikel 3 van Verordening nr. 2064/97. Met betrekking tot controles vooraf zijn een standaardformulier en de aanbevelingen van de interministeriële controle-coördinatiecommissie (CICC) verzonden aan de beheerders van het ESF. Daarnaast verzorgt het ministerie van Werkgelegenheid en Solidariteit een training over dit onderwerp. | |
| IRL | EOGFL-Oriëntatie: er bestaan nauwe banden tussen het administratieve personeel van het ministerie van Landbouw (DAFDR) en de controlediensten (geregeld overleg, seminars, deelname aan onderzoeken). Er bestaan doelmatige procedures voor de samenwerking met de politie (Garda) en het ministerie van Justitie. |
| FIOV: elk jaar vindt er met het oog op de coördinatie van de jaarlijkse systeemaudits een vergadering plaats met alle diensten waarmee het ministerie van Zee- en Natuurlijke Rijkdommen (DMNR) een auditovereenkomst heeft gesloten. De interne auditeenheid heeft een reeks werkgroepen georganiseerd over de rol van de beoordelingsmethodiek voor risico's bij de controle van de uitgaven. | |
| ESF: Er is een stuurgroep opgericht voor de financiële controle van het ESF, onder meer met het oog op de coördinatie van alle financiële controleactiviteiten die plaatsvinden binnen het ministerie voor Ondernemingen, Handel en Werkgelegenheid (DETE). | |
| EFRO en Cohesiefonds: de beheersautoriteiten dienen per kwartaal alle gevallen van fraude of onregelmatigheden te melden aan het ministerie van Financiën en de noodzakelijke vervolgmaatregelen te nemen overeenkomstig de Verordeningen 1681/94 en 1831/94. Wanneer fraudegevallen of onregelmatigheden worden vastgesteld tijdens programma-audits, informeert de financiële controle-eenheid voor het EFRO en het Cohesiefonds ook het betaalorgaan voor het EFRO (het ministerie van Financiën). | |
| I | De Guardia di Finanza heeft convenanten gesloten met de regio's, en de eenheid Landbouwbeleid van de Carabinieri wisselt regelmatig inlichtingen uit met de andere instanties die zijn belast met de controle op de juiste toepassing van de communautaire regelgeving. Doorgaans zendt een bureau dat onregelmatigheden constateert met het oog op de terugvordering van de onterecht ontvangen gelden en de oplegging van administratieve sancties niet alleen een kopie van het proces verbaal aan de rekenplichtige, maar ook aan justitie. |
| NL | Met name waar het gaat om de doelstellingen 1 en 2 hebben de ministeries van Economische Zaken (EZ), Landbouw (LNV) en Binnenlandse Zaken (BZK) een nauwe samenwerking tot stand gebracht: geregelde vergaderingen en coördinatie van administratieve notities. Tevens vindt er overleg plaats tussen bovengenoemde ministeries en het ministerie van Financiën, het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). |
| In het kader van doelstelling 3 bestaat er een nauwe samenwerking tussen het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW), het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) en het ministerie van Financiën. Ook vindt er periodiek overleg plaats met vertegenwoordigers van lokale overheden. | |
| Coördinatie van diensten met betrekking tot controles van de ESF-uitgaven: De interne controledienst van het Agentschap Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) is belast met de primaire controle van de uitvoering van projecten en van eindafrekeningen. Deze afdeling is functioneel gescheiden van de overige afdelingen van het Agentschap SZW. Indien er aanleiding is voor bijzondere onderzoeken, belast de directeur van het Agentschap SZW een extern accountantskantoor met deze taak. Dit kantoor werkt onder toezicht van de interne controledienst. Secundaire controles (audits van het financiële en materiële beheer door het Agentschap SZW, controle van de activiteiten van de interne controledienst, controle van de toepassing van controleprotocollen) vallen onder de verantwoordelijkheid van de accountantsdienst van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De directie Financieel-Economische Zaken controleert ook of ESF-fondsen rechtmatig en efficiënt worden gebruikt. | |
| Met betrekking tot informatieverstrekking overleggen het Agentschap Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en het ministerie van SZW regelmatig over de resultaten van monitoring en controle in het kader van het ESF. Het Agentschap SZW stelt verder een maandelijks financieel en kwalitatief verslag op. | |
| Wanneer het Agentschap Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), het ministerie van SZW of derden vermoedelijke gevallen van fraude en onregelmatigheden in het kader van de ESF-uitgaven constateren, dient het ministerie van SZW daar passend op te reageren. In dergelijke gevallen besluit het Agentschap SZW of er aanleiding is om de Arbeidsinspectie in te schakelen. Eventueel kan de Arbeidsinspectie een strafrechtelijk onderzoek instellen of deelnemen aan de voorbereiding en de uitvoering van een dergelijk onderzoek. Het ministerie is tevens verantwoordelijk voor de periodieke melding van fraude en vermoedelijke onregelmatigheden in het kader van het ESF aan de Commissie (OLAF). | |
| De inspectiedienst Werk en Inkomen (SIWI) van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) meldt alle onregelmatigheden aan het Agentschap SZW. | |
| Geen enkel aspect van de huidige regelgeving of beheers- en controlestructuur vormt een belemmering voor de periodieke uitwisseling van informatie in het kader van het ESF. | |
| Met betrekking tot het Interreg-programma worden vooraf op basis van tussen- en eindverslagen controles uitgevoerd door de programmasecretariaten. Indien noodzakelijk worden controles uitgevoerd door het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM). | |
| De accountantsdienst van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) voert in het kader van Interreg twee soorten controles uit: de zogenoemde 5%-controles op grond van Verordening (EG) nr. 2064/97, in samenwerking met de Rijksplanologische Dienst (RPD) en de bij de uitvoering van het programma betrokken diensten; de controles achteraf in het kader van de opstelling van de accountantsverklaring op grond van artikel 8 van Verordening (EG) nr. 2064/97. In 2001 heeft voor het Interreg-programma geen enkele fraudecontrole in de strikte zin van het woord plaatsgevonden. | |
| Interreg: doorgaans wordt het werk van de betrokken partijen binnen het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) enerzijds en de programmasecretariaten anderzijds in voldoende mate gecoördineerd. In dit opzicht zijn er geen belemmeringen gemeld. Dat geldt eveneens voor de samenwerking met andere ministeries. | |
| Er zijn geen belemmeringen aangetroffen ten aanzien van de stadsprogramma's in het kader van het EFRO en Urban. De procedurevoorschriften werden opgenomen in een onregelmatighedenprotocol dat werd vastgesteld door de betrokken steden en het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK). | |
| A | Per steunmaatregel werd een beheersautoriteit in het leven geroepen. Deze is belast met de coördinatie van de diverse maatregelen en de tussenliggende instanties, en met de coördinatie van de bij de diverse steunmaatregelen betrokken fondsen. |
| Om de uitwisseling van informatie en de coördinatie van de diverse beheersautoriteiten voor de diverse maatregelen te waarborgen, bestaat er een zogenoemde werkgroep beheersautoriteiten. Deze werkgroep wisselt niet alleen ervaringen uit, maar houdt zich ook bezig met de coördinatie van de agenda's voor een aantal fondsen of steunmaatregelen. | |
| Op het gebied van de controle van financiële transacties is de kanselarij bevoegd om een aantal fondsen te coördineren. | |
| De coördinatie wordt vereenvoudigd door databanken, die ter beschikking van de beheersautoriteiten worden gesteld voor alle handelingen in het kader van de diverse steunmaatregelen. | |
| De in de Oostenrijkse wetgeving inzake de bescherming van gegevens vastgelegde maatregelen moeten worden goedgekeurd en uitgevoerd. Met name wanneer een vermoeden van fraude nog niet is bevestigd door de bevoegde justitiële instantie, dienen de bij die fraudemelding betrokken personen of ondernemingen zo veel mogelijk te worden beschermd. In dit verband dient de nationale overheid te beschikken over de mogelijkheid om naamsgegevens te verwijderen uit dossiers die zij doorzendt. Er dient rekening te worden gehouden met klachten wegens smaad, die mogelijk worden ingediend wanneer uiteindelijk blijkt dat een openbaar gemaakt vermoeden onterecht is geweest. | |
| P | Zie ook punt 6.1. Gelet op de bevoegdheden die voortvloeien uit Verordening 438/2001 is de algemene inspectie Financiën (IGF) bevoegd voor de algehele coördinatie van alle controles van programma's die mede worden gefinancierd door de Structuurfondsen, zoals ook reeds het geval was in de voorgaande programmeringsperiodes. Het model dat werd ontwikkeld voor het nationale controlesysteem (SNC) uit Communautair Bestek III is met name gebaseerd op drie niveaus waarin de volgende instanties een rol spelen: - de controle-eenheden van de beheersautoriteiten voor alle operationele steunmaatregelen (deze functie is gescheiden van de andere taken op het gebied van beheer en uitbetalingen (niveau 1)); - de instanties die per fonds zijn aangewezen voor het tweede controleniveau; - de algemene inspectie Financiën (IGF), die zorg draagt voor de algehele coördinatie van het nationale controlesysteem, naast haar overige taken, te weten de evaluatie van bestaande beheers- en controlesystemen op de verschillende niveaus van operationele steunmaatregelen, het melden van geconstateerde onregelmatigheden, het jaarlijks doorgeven van gevolgen die werden geconstateerd op grond van artikel 10 tot en met 12 van Verordening nr. 438/2001, en de afgifte van verklaringen. Het functioneren van het nationale controlesysteem is vastgelegd in een intern reglement. Dit systeem krijgt gestalte door middel van regelmatige vergaderingen die worden uitgeschreven door de IGF en waaraan vertegenwoordigers deelnemen van de instanties die de controle op het tweede niveau coördineren, en van het betaalorgaan. |
| Er is een databank opgericht voor het beheer van informatie over controles. Hoewel deze databank is ondergebracht bij de algemene inspectie Financiën (IGF), worden gegevens rechtstreeks ingevoerd vanuit de bestanden van andere organisaties. | |
| Zie punt 6.1 voor de afhandeling van vermoedelijke fraudegevallen op de drie onderzochte gebieden (eigen middelen, EOGFL-Garantie, structuurfondsen en Cohesiefonds). | |
| FIN | Algemene maatregel: zie punt 6.1. Ministeries die bevoegd zijn voor de Structuurfondsen: Er bestaan bepalingen met betrekking tot de operationele bijstand die de politie kan verlenen aan andere instanties. Verder werken de voor de Structuurfondsen verantwoordelijke instanties nauw samen met andere instanties om te waarschuwen voor onregelmatigheden en om indien nodig een onderzoek in te stellen. |
| (Åland) Met betrekking tot de Interreg II A-archipel en de Interreg III A-eilanden zijn door de betrokken partijen afspraken gemaakt over terugvordering. Voor de Interreg III A-eilanden wordt momenteel gewerkt aan een convenant. | |
| S | De diverse betaalorganen en het bureau Economische Delicten wisselen onderling gegevens uit in het kader van de rapportage aan OLAF. |
| De Zweedse raad voor Economische Ontwikkeling (NUTEK) is in Zweden belast met de coördinatie van de Structuurfondsen voor de programmeringsperiode 1994-1999. Voor de nieuwe programmeringsperiode vervult de NUTEK een adviserende functie voor de diverse betrokken instanties (raad voor de Landbouw, raad voor de Arbeidsmarkt, raad voor de Visserij en de voor Interreg verantwoordelijke instanties). De raad werkt ook samen met de beheers- en betaalorganen (seminars, uitwisseling van informatie) en met het interne auditbureau voor de Structuurfondsen, het secretariaat van de stuurcommissie, het bureau Economische Delicten en de nationale instantie voor Financieel Beheer. De diverse betaalorganen en het bureau Economische Delicten wisselen bijvoorbeeld informatie uit in het kader van de rapportage aan OLAF. | |
| Met betrekking tot het ESF (doelstelling 3 en Equal) wordt nauw samengewerkt door de bevoegde instanties, de raad voor de Arbeidsmarkt (AMS) en de Zweedse ESF-raad (geregelde vergaderingen, werkdocument over de verdeling van bevoegdheden enz.). | |
| De instanties die zijn betrokken bij het beheer van de Structuurfondsen, hebben hun samenwerking versterkt en de trainingsactiviteiten geïntensiveerd. | |
| Het betaalorgaan (financiële diensten van de AMS) en de ESF-raad zijn verantwoordelijk voor de melding van onregelmatigheden aan de raad voor de Arbeidsmarkt, die deze meldingen doorgeeft aan OLAF. De follow-up wordt verzorgd door de raad voor de Arbeidsmarkt, de ESF-raad en indien nodig door de dienst financiële delicten. | |
| De mogelijkheid voor de nationale instanties om andere instanties te verzoeken om nadere informatie over personen die in het verleden overheidssteun hebben gevraagd of gekregen, of om deze informatie te verstrekken, beantwoordt aan de wet inzake de bescherming van gegevens. | |
| Algemene maatregel: zie punt 6.2. | |
| UK | Met het oog op de noodzakelijke samenhang blijft het ministerie van Handel en Industrie (DTI) bijstand verlenen aan de rapportageactiviteiten van andere ministeries en instanties. |
| Ministerie van Werkgelegenheid en Pensioenen (DWP): de regeringsbureaus (GOs) beheren diverse Structuurfondsen, waardoor coördinatie mogelijk is van de controles die worden uitgevoerd in het kader van de diverse programma's. | |
| Er vindt tevens intensieve coördinatie plaats van de verschillende centrale ministeries die zijn betrokken bij het beheer van de fondsen (ministerie van Werkgelegenheid en Pensioenen (DWP), ministerie van Verkeer, Lokaal Bestuur en Regio's (DTLR) en ministerie van Handel en Industrie (DTI)). | |
| Ministerie van Werkgelegenheid en Pensioenen (DWP): de teams voor monitoring en inspectie van de regeringsbureaus (GOs) verrichten controles op grond van artikel 3 van Verordening (EG) 2064/97 en artikel 10 van Verordening (EG) nr. 438/2001. Controles kunnen twee gevolgen hebben: de resultaten van de "5%"-controles worden doorgezonden aan het centraal Europees secretariaat van elk regeringsbureau (waar zij kunnen worden vergeleken met andere structuurprogramma's) en aan de centrale vestiging van het ministerie; vermoedelijke gevallen van fraude worden doorgezonden aan een onafhankelijke eenheid binnen het ministerie, de eenheid voor Speciale Onderzoeken (SIU), die ook zelfstandig een onderzoek kan instellen, indien nodig in samenwerking met OLAF. Indien nader onderzoek noodzakelijk is, zendt de eenheid zijn dossiers door aan de politie. De resultaten van dit politieonderzoek of van een eventuele strafrechtelijke vervolging worden teruggezonden aan de centrale vestiging van het ministerie en aan het betrokken regeringsbureau. | |
| (Schotland) De Schotse overheid heeft een nieuwe geïntegreerde databank opgericht voor het beheer van EFRO- en ESF-gelden. Deze databank moet on line toegankelijk zijn voor alle partijen die in Schotland bij het beheer van deze fondsen betrokken zijn. | |
| (Schotland) De programmabeheerders op strategisch en operationeel niveau stemmen hun werkzaamheden af door middel van officiële mededelingen. | |
| (Schotland) De beheers- en betaalorganen voor het FIOV en het EOGFL-Oriëntatie onderhouden contacten met de organisaties die verantwoordelijk zijn voor andere Europese en nationale fondsen. | |
| (Schotland) De Schotse overheid voert een actieplan uit voor de bestrijding van fraude ten nadele van het EFRO en het ESF. In dit plan zijn nadere uitwerkingen opgenomen met betrekking tot aanspreekpunten, procedures voor opsporing en rapportage van vermoedelijke gevallen van fraude en communicatielijnen met vervolgingsinstanties. Op het gebied van het FIOV en het EOGFL-Garantie volgen de beheers- en betaalorganen eveneens procedures voor de afhandeling van (vermoedelijke) gevallen van fraude. | |
| (Noord-Ierland) De gegevens van alle organisaties die zijn betrokken bij projecten die worden gefinancierd door het speciale Europese programma voor Vrede en Verzoening zijn opgeslagen in een databank. Door middel van kruiscontroles kan worden nagegaan of dezelfde projecten worden gefinancierd door andere Structuurfondsen. Bij bezoeken aan projecten stempelen de administratieve ambtenaren bewijsstukken af, om aan te geven door welk fonds het desbetreffende project wordt gefinancierd. Interne auditafdelingen brengen op basis van risicoanalyses eveneens bezoeken aan projecten. Zij controleren ook of de administratieve ambtenaren hun controles hebben verricht in overeenstemming met de richtsnoeren van de regering of de Europese richtsnoeren. De coördinatie van de interne auditafdelingen vindt plaats via het "Euronet"-netwerk. | |
| (Noord-Ierland) Er zijn geen belemmeringen gevonden voor de samenwerking van de diverse diensten die zijn betrokken bij controles en onderzoeken. |
Uit een analyse van de antwoorden is gebleken dat de noodzakelijke regelingen zijn ingevoerd en dat de lidstaten in het algemeen tevreden zijn over de samenwerking van hun bevoegde instanties met de Commissie en OLAF; toch is een aantal lidstaten van mening dat een verbetering van de technische middelen waarover zij thans beschikken nog kan leiden tot verbetering van de samenwerking. Dit wordt momenteel onderzocht door de bevoegde diensten van OLAF en de Commissie.
8.Terugvordering
In het vorige verslag werd speciale aandacht geschonken aan de terugvordering. In dit verband dient de Commissie na te gaan of er sprake is van een goede samenwerking tussen justitie en beheersautoriteiten, zodat zij zich ervan kan verzekeren dat de lidstaten alle maatregelen hebben getroffen die noodzakelijk zijn voor een doelmatige inning van vorderingen.
De meeste lidstaten maken gewag van een goede samenwerking tussen bovengenoemde instanties. In een aantal lidstaten werden echter tekortkomingen geconstateerd..
| 8.1. Wet- en regelgeving voor het melden door justitie aan de overheid van de uitkomst van strafrechtelijke procedures met het oog op de terugvordering. | |
| Lidstaat | Maatregel |
| B | Met het oog op de civiele partijstelling door de instantie en de oplegging van administratieve boetes melden de parketten doorgaans de datum waarop een zaak voor de rechter wordt gebracht. |
| Zodra het Belgisch Interventie en Restitutie Bureau (BIRB) in kennis wordt gesteld van een onderzoek naar onregelmatigheden, dient dit bureau overeenkomstig het wetboek van strafvordering een klacht in. Het betaalorgaan wordt op de hoogte gehouden van het verloop van de procedure. | |
| De regionaal directeur Douane en Accijnzen is uit hoofde van zijn bevoegdheden belast met civiel- en strafrechtelijke vervolging. Voor het overige valt dit hoofdzakelijk onder de bevoegdheid van het ministerie van Justitie. | |
| De ambtenaren van het Openbaar Ministerie bij rechtbanken en gerechtshoven dienen elke aanwijzing voor fraude op het gebied van directe of indirecte belastingen (en van de traditionele eigen middelen) te melden aan het ministerie van Financiën. | |
| DK | De afhandeling van vermoedelijke gevallen van fraude vindt plaats overeenkomstig "Mededeling 4/1998 van de procureur-generaal". In deze mededeling zijn verder voorschriften opgenomen met betrekking tot het informeren van de beheersautoriteiten met betrekking tot de resultaten van onderzoeken. De beheersautoriteiten worden door justitie altijd op de hoogte gehouden van het resultaat van strafrechtelijke procedures. Terugvordering van ten onrechte ontvangen bedragen leidt op zichzelf niet tot instelling van een strafrechtelijke procedure. Op grond van de normale procedure wordt echter een civiele vordering ingesteld met het oog op de terugvordering van de bedragen. Wanneer terug te vorderen bedragen zijn vastgelegd in een rechterlijke uitspraak, wordt de zaak eventueel doorverwezen naar de zogenoemde beslagrechtbank. |
| D | In principe is justitie niet verplicht om de instantie in kennis te stellen van de afloop van strafrechtelijke procedures met betrekking tot de terugvordering van ten onrechte uitgekeerde bedragen. In het wetboek van strafrecht en de belastingwet is echter wel een aantal bepalingen voor de verstrekking van informatie opgenomen: de benadeelde die een klacht heeft ingediend, moet op de hoogte worden gebracht door middel van een beschikking tot sluiting van het gerechtelijk vooronderzoek van het Parket (wetboek van strafvordering); indien goederen die toebehoren aan de pleger van het delict in beslag worden genomen in het kader van de bijstandsverlening aan de terugvordering, dient de benadeelde daarvan in kennis te worden gesteld (wetboek van strafvordering). Deze bepaling is gebaseerd op een bepaling uit het burgerlijk wetboek, op grond waarvan inbeslagname en definitieve verbeurdverklaring van goederen slechts kan worden gelast indien de benadeelde het recht heeft om zijn geleden schade te verhalen op de pleger van het delict. In dergelijke gevallen speelt de staat een actieve rol, in die zin dat hij goederen in beslag kan nemen waarvan wordt gesteld dat zij afkomstig zijn van het delict en deze ter beschikking van de benadeelde kan stellen, die daarmee zijn recht op schadevergoeding kan uitoefenen. Daartoe zijn een bijbehorend uitvoeringsbevel en toestemming van de rechter vereist; inlichtingen uit voor de overheid bestemde procedurestukken kunnen met het oog op de vaststelling, de uitvoering of de weigering van rechten worden gebruikt voor zover zij betrekking hebben op het delict (wetboek van strafvordering). Een dergelijk verzoek om inlichtingen dient echter wel te worden ingediend. Ditzelfde geldt voor het inzagerecht van de benadeelde; de rechtbank stelt de financiële instantie in kennis van het vonnis en de overige beslissingen waarmee de procedure worden afgesloten, indien deze instantie niet zelf reeds deelneemt aan de vervolging (belastingwet). |
| EL | Op grond van de nieuwe douanewet is een beter onderscheid mogelijk tussen de administratieve terugvorderingsprocedure voor eigen middelen enerzijds en de strafrechtelijke procedure anderzijds. Dit is een verbetering. |
| F | Beheersautoriteiten kunnen op grond van artikel 2 van het wetboek van strafvordering een civiele vordering instellen. In de onder 4.3 genoemde circulaire van 5 december 2001 wordt met name benadrukt dat betaalorganen dienen te worden geïnformeerd wanneer in een zaak mogelijk de belangen van een fonds worden geschaad, zodat deze instanties kunnen onderzoeken in hoeverre een civiele partijstelling noodzakelijk is. Meer in het bijzonder wordt door deze civiele partijstelling toegang verkregen tot het justitiedossier en kunnen eventueel de met het oog op terugvordering noodzakelijke conservatoire maatregelen worden genomen. In deze zelfde circulaire wordt tevens benadrukt dat de douane dient te worden geïnformeerd, zodat deze dienst de inning van heffingen en belastingen kan voortzetten. Op grond van de douanewet is justitie verplicht om de douane ongeacht de aard van de lopende procedure in kennis te stellen van alle aanwijzingen met betrekking tot overtredingen die onder de bevoegdheid van de douane vallen. Met ingang van 2001 is bij de directeur-generaal Douane en Indirecte Heffingen een magistraat aangesteld om administratief leiding te geven aan de douaneambtenaren die zijn belast met justitieel onderzoek. Hierdoor zijn betere contacten tussen justitie en de beheersautoriteit mogelijk. |
| Met betrekking tot de structuurmaatregelen wordt in een circulaire van het ministerie van Werkgelegenheid en Solidariteit van 11 mei 1999 aangegeven welke procedure dient te worden gevolgd bij de terugvordering van ten onrechte uitgekeerde gelden. | |
| IRL | Ten aanzien van de traditionele eigen middelen maakt de directeur Strafrechtelijke Vervolging strafrechtelijke procedures aanhangig op basis van bewijsmateriaal dat wordt aangeleverd door het accountantsbureau (waaronder de douane ressorteert). De douane fungeert als onderzoeksinstantie. De afloop van strafrechtelijke procedures is derhalve altijd bekend bij de met terugvordering belaste instanties. Ten aanzien van de landbouwuitgaven zijn de ambtenaren van het ministerie van Landbouw (DAFRD) nauw betrokken bij strafrechtelijke procedures omdat zij een zaak hebben aangebracht bij de directeur van het Openbaar Ministerie (DPP) of omdat zij optreden als getuige namens de staat. Bij omvangrijke gevallen nemen de ambtenaren van het ministerie contact op met de DPP en worden zij op de hoogte gehouden van het verloop van de zaak. Met betrekking tot het EFRO en het Cohesiefonds, bestaan er geen bijzondere bepalingen op grond waarvan justitie de beheersautoriteiten op de hoogte dient te brengen van de afloop van strafrechtelijke procedures. Het departement van Financiën bewaart echter in zijn hoedanigheid van betaalorgaan alle gegevens met betrekking tot onregelmatigheden die werden gemeld op grond van Verordening nr. 1681/94 en 1831/94, en onderzoekt regelmatig de stand van zaken met betrekking tot hun afhandeling. |
| I | Wanneer ambtenaren zijn betrokken bij delicten, is het Openbaar Ministerie in het algemeen verplicht om de procureur-generaal van de Rekenkamer in kennis te stellen van de omvang van de door de schatkist geleden schade. |
| Voor de traditionele eigen middelen bestaan geen wettelijke regelingen op grond waarvan justitie verplicht is om het beheersorgaan met het oog op de terugvordering in kennis te stellen van de afloop van strafrechtelijke procedures. Dit is een gevolg van het feit dat een lopende strafrechtelijke procedure de douane niet belet om - desnoods met dwangmiddelen - over te gaan tot terugvordering van de douaneschuld. Daarnaast wordt de strafrechtelijke procedure gevolgd door het bureau van de douaneontvanger, die tot het eind van het proces contact houdt met justitie. | |
| L | De rechter vonnist zowel op strafrechtelijk als op civielrechtelijk gebied. Indien het inleiden van strafvervolging niet opportuun wordt geacht, wordt een verzoek tot betaling van de rechten ingediend bij de burgerlijke rechtbank. Zodra het vonnis gezag van gewijsde heeft gekregen, beschikt de overheid over een executoriale titel op grond waarvan de door de rechtbank vastgestelde belastingschuld kan worden teruggevorderd. |
| NL | Eigen middelen Bij constatering van onregelmatigheden kunnen twee wegen worden bewandeld: een strafrechtelijke en een fiscale. In beide gevallen vindt inhouding en inning plaats van niet betaalde heffingen. Wanneer het gevaar bestaat dat inhouding of inning de strafrechtelijke procedure belemmert, krijgt het strafrechtelijke onderzoek voorrang. Strafrechtelijke procedures worden door de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst – Economische Controledienst (FIOD-ECD) ingevoerd in een geautomatiseerd systeem (geïntegreerd fraude-informatiesysteem, GEFIS). Wanneer een strafrechtelijk onderzoek is afgerond, wordt de betrokken douane-instantie op de hoogte gebracht van de conclusies van het onderzoek, waardoor kan worden overgegaan tot inning en/of terugvordering van niet betaalde heffingen. Verder vindt over het verloop van strafrechtelijke onderzoeken geregeld overleg plaats tussen de onderzoeksinstantie (FIOD-ECD), de vervolgingsinstantie (officier van justitie) en de beheersautoriteit (contactambtenaar van het betrokken douanedistrict). |
| Structuurmaatregelen Met betrekking tot onregelmatigheden in het kader van doelstelling (Urban) zullen steden rechtstreeks aansprakelijk worden gesteld wanneer voor Nederland een financiële correctie wordt doorgevoerd. Op het gebied van ESF-maatregelen is in de geldende voorschriften bepaald dat subsidies kunnen worden gestaakt. Voorts vindt met het oog op het nemen van de noodzakelijke maatregelen geregeld overleg plaats tussen het Agentschap Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en het Openbaar Ministerie (afdeling EU-fraude). | |
| A | Traditionele eigen middelen In het debiteurenboek van het betaalorgaan, waartoe het hoofddouanekantoor te Salzburg (betaalorgaan) eveneens toegang heeft, worden alle terugvorderingen wegens onverschuldigde bedragen en alle maatregelen opgenomen die het betaalorgaan neemt met het oog op de inning van openstaande bedragen en de betaling van de debiteur. De beheersautoriteiten zijn als medebelanghebbenden partij in de strafrechtelijke procedure die aanhangig wordt gemaakt door justitie. Als zodanig worden zij onmiddellijk op de hoogte gebracht van strafrechtelijke uitspraken. |
| Landbouwuitgaven De administratie wordt door de diensten van het ministerie van Justitie in kennis gesteld indien a) een strafrechtelijke procedure of een vooronderzoek wordt ingesteld of b) indien de aanklacht wordt ingetrokken omdat er geen sprake is van een strafbaar feit. De administratie wordt op de hoogte gebracht van de afloop van een strafrechtelijke procedure, vaak echter pas na lange tijd. | |
| Structuurmaatregelen De beheersorganen (met inbegrip van de uitvoeringsorganen) zijn verantwoordelijk voor het starten van strafrechtelijke procedures (bijvoorbeeld bij een vermoeden van fraude) – bijvoorbeeld door het inschakelen van het Openbaar Ministerie. In deze procedure is de beheersautoriteit in ieder geval getuige en vaak zelfs partij in de procedure. In alle gevallen wordt zij in kennis gesteld van het verloop en de uitkomst van elke procedure. De beheersautoriteit in de zin van Verordening (EG) 1260/1999 wordt door middel van door de verantwoordelijke instanties uitgegeven kwartaalberichten in kennis gesteld van lopende procedures en hun afloop. Datzelfde geldt voor de centrale instanties die de fondsen beheren en voor de voor controles verantwoordelijke ministeries, die eveneens verantwoordelijk zijn voor de verzending van kwartaalberichten aan OLAF. | |
| P | Benadeelden worden op de hoogte gebracht van hun recht om in het kader van de strafrechtelijke procedure een civiele schadeloosstelling te eisen. Daarnaast kunnen voor terugvordering verantwoordelijke instanties zich partij stellen in de strafrechtelijke procedure, waardoor zij beter op de hoogte kunnen blijven van het verloop van een procedure. In het algemeen staat het verloop van de administratieve terugvorderingsprocedure los van de vraag of de strafrechtelijke procedure is afgerond of niet. Indien dat niet het geval is, wordt de ondernemer met het oog op de terugvordering van ten onrechte uitgekeerde gelden op de hoogte gebracht, een en ander nadat vonnis is gewezen en dat vonnis door justitie aan de voor terugvordering verantwoordelijke instanties is gemeld. Indien betaling achterwege blijft, wordt (als executoriale titel) een schuldverklaring afgegeven met het oog op terugvordering met dwangmiddelen. Deze procedure volgt de fiscale uitvoering bij een aantal instanties die verantwoordelijk zijn voor de terugvordering van steungelden. De rechtbank spreekt een strafrechtelijke veroordeling uit en gelast daarnaast de volledige terugbetaling van onwettig verkregen of verduisterde gelden, alsmede openbaarmaking van het vonnis. |
| FIN | Traditionele eigen middelen Er bestaan geen bijzondere juridische procedures voor de terugvordering van ten onrechte betaalde of uit belastingvlucht verkregen gelden. Verrekening kan door de rechtbank uitsluitend worden gelast indien betaling van een door de overheidsdiensten geëiste heffing niet plaatsvindt. Landbouwuitgaven De beheersautoriteiten worden door justitie in kennis gesteld van de afloop van een strafrechtelijke procedure. De terugvordering van uitgaven in het kader van EOGFL-Garantie wordt ongeacht een eventueel beroep voortgezet, behalve wanneer uitdrukkelijk wordt besloten om de terugvordering te staken op grond van een verzoekschrift van de eiser. In voorkomende gevallen behartigt het ministerie van Land- en Bosbouw de financiële belangen van de Gemeenschap voor de rechter en overlegt het bewijsstukken in zijn hoedanigheid van eiser. Structuurmaatregelen De beheersautoriteit neemt een administratief besluit inzake de terugvordering. Indien bedragen niet kunnen worden geïnd, kan bij de rechtbank een eis tot schuldvergelijking tegen de begunstigde worden ingediend. Wanneer terugvordering is gekoppeld aan een strafrechtelijke procedure, treedt de instantie die de klacht heeft ingediend op als eiser. De autoriteit wordt in kennis gesteld van de afloop van de strafrechtelijke procedure en kan op grond daarvan terugvordering eisen. |
| (Åland) De provinciale regering (de beheersautoriteit), meldt ten onrechte betaalde en niet ingevorderde bedragen aan de provinciale politie. Voor terugvordering van FIOV-middelen is geen rechterlijke uitspraak vereist. De politie brengt de provinciale regering op de hoogte van het indienen en het verloop van de vordering tot terugbetaling. De beide overheden werken nauw samen. | |
| S | Zweden maakt voor terugvordering geen gebruik van strafrechtelijke procedures. De beheersautoriteiten zijn verantwoordelijk voor terugvordering. Om het bedrag door middel van een civiele procedure te innen, kan de autoriteit de zaak eventueel doorverwijzen naar de openbare dienst voor terugvordering met dwangmiddelen. Strafrechtelijke procedures hebben betrekking op de overtreding als zodanig, op de op te leggen sanctie en – wanneer het gaat om douaneheffingen - op verbeurdverklaring van goederen. De beheersautoriteit neemt het initiatief tot een dergelijke procedure. Na afloop van een strafrechtelijke procedure wordt een afschrift van het eindvonnis verzonden aan de openbare dienst voor terugvordering met dwangmiddelen. De beheersautoriteit wordt eveneens in kennis gesteld. Op het gebied van de traditionele eigen middelen besluit de douane tot het opleggen van eventuele administratieve boetes. Tegen deze boetes staat beroep open bij de bestuursrechter. |
| UK | Eigen middelen De dienst Douane en Accijnzen treedt op als vervolgende instantie. Er zijn procedures ingevoerd met het oog op het volgen van het verloop en de afloop van zaken. Justitie is niet verantwoordelijk voor het informeren van beheersautoriteiten over de afloop van strafrechtelijke procedures. De douane volgt binnen zijn rechtsgebied het verloop van alle strafrechtelijke zaken en stelt de betrokken eenheid binnen de douane in kennis wanneer dient te worden overgegaan tot terugvordering. De dienst Douane en Accijnzen verzendt een schriftelijke vordering tot betaling zodra het bedrag bekend is, met dien verstande dat deze vordering niet van invloed mag zijn op de strafrechtelijke procedure. Terugvordering van de desbetreffende bedragen kan plaatsvinden ongeacht het resultaat van het strafrechtelijke onderzoek. |
| Landbouwuitgaven (Schotland) Wanneer vermoedelijke gevallen van fraude op landbouwgebied strafrechtelijke gevolgen hebben, volgt de Schotse overheid deze gevallen met het oog op terugvordering op de voet. De eenheid voor Fraudebestrijding (CFCU) van het Britse bureau voor Plattelandsbetalingen (RPA) werkt nauw samen met de diverse regionale en nationale instanties (waaronder ook de douane; een verbindingsofficier is belast met de communicatie met de dienst Douane en Accijnzen voor onderzoeken die op verzoek van de RPA worden ingesteld) die een strafrechtelijke vervolging kunnen instellen. Het komt zelden voor dat de CFCU niet op de hoogte is van de afloop van strafrechtelijke procedures. (Noord-Ierland) Justitie stelt het ministerie van Landbouw en Plattelandsontwikkeling (DARD) niet formeel in kennis van de afloop van strafrechtelijke procedures. De met het onderzoek belaste ambtenaar (IO) stelt echter de voor terugvordering verantwoordelijke afdeling Steunregelingen en Subsidies van het ministerie wel in kennis van de afloop van strafrechtelijke procedures. | |
| Structuurmaatregelen Het ministerie van Verkeer, Lokaal Bestuur en Regio's (DTLR) meldt dat de beheersautoriteit doorgaans het initiatief neemt om bij justitie informatie te krijgen over de stand van zaken met betrekking tot strafrechtelijke procedures. Het ministerie van Werkgelegenheid en Pensioenen (DWP) stimuleert de regeringsbureaus (GOs) om het verloop van strafrechtelijke procedures van onder hun verantwoordelijkheid vallende zaken ten nadele van het ESF te volgen. Gelden worden echter automatisch teruggevorderd, en dit is niet geheel afhankelijk van het resultaat van strafrechtelijke procedures. (Noord-Ierland) Het ministeriële procureurskantoor (DSO) stelt de ministeries in kennis van de datum en de uitkomst van zaken die voor de rechter worden gebracht, om hen in staat te stellen tot terugvordering over te gaan. De ministeries onderhouden eveneens nauwe contacten met de Noord-Ierse politie (PSNI). |
| 8.2. Maatregelen om de terugvordering op het gebied van middelen en ten onrechte gedane betalingen te verbeteren - betrekkingen tussen controle- en onderzoeksdiensten en terugvorderingsdiensten | |
| Lidstaat | Maatregel |
| B | Het bijhouden van een "debiteuren"-bestand en het inschatten van de kansen op terugbetaling, alsmede de door de Europese instanties voorgeschreven termijnen voor terugvorderingsmaatregelen (4 tot 8 jaar), zijn instrumenten die een effectieve monitoring waarborgen op het gebied van de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap. |
| (Waalse Gewest) Zodra een onterechte betaling van subsidie wordt geconstateerd, verzoekt de functionele instantie van de ontvanger-generaal van het ministerie van het Waalse Gewest om over te gaan tot terugvordering van de desbetreffende bedragen. | |
| DK | Traditionele eigen middelen Een wijziging van de douanewet (Wet 947 van 20 december 1999, van kracht geworden op 1 januari 2000) heeft de voorwaarden voor douanevorderingen verruimd en de mogelijkheid geschapen om deze te weigeren wanneer er gevaar voor fraude bestaat. |
| Landbouwuitgaven Het terugvorderingssysteem werd in 2000 ingrijpend gereorganiseerd, en ook in 2001 is gewerkt aan verdere verbetering van de terugvordering. | |
| Structuurmaatregelen Ten aanzien van het ESF is de wettelijke basis voor terugvordering verbeterd door een nieuwe wet en een nieuwe verordening inzake het beheer van ESF-steun (Wet 25 uit 2000, Verordening nr. 133 uit 2001). Dit heeft geleid tot grote veranderingen in de wijze waarop projecten worden beheerd en terugvordering plaatsvindt. | |
| D | Door in ruime mate een beroep te doen op magistraten, rechters, politie, ondersteunende instanties, gerechtsdeurwaarders en opsporingsambtenaren van belastingdienst en douane, hebben de Länder onder meer in het kader van een aantal proefprojecten bereikt dat in vergelijking met vorige jaren in veel meer gevallen terugvordering en inbeslagname heeft plaatsgevonden. De verbeteringen beperkten zich niet uitsluitend tot het gebied van de financiële belangen van de Gemeenschap. |
| Douane In 2001 werd een "centrale dienst Versnelling Terugvorderingsprocedure" opgericht en werden de bijbehorende voorschriften opgesteld voor het betaalorgaan op het hoofddouanekantoor Hamburg-Jonas. Om lacunes in de terugvordering te voorkomen, werd een controleprocedure ingevoerd bij de beslissingsbevoegde diensten op de desbetreffende gebieden. Verder worden vorderingen periodiek vanuit juridisch en economisch oogpunt geanalyseerd om het risico van totaal verlies beter te beoordelen. Tussen de betaalorganen die bevoegd zijn voor de ingangscontrole voor de traditionele eigen middelen en de terugvorderingsdiensten worden gegevens nu per computer uitgewisseld. Er wordt gewerkt aan een TI-procedure voor de verzending van gegevens tussen de controlediensten (belast met de follow-up van strafrechtzaken en van de oplegging van boetes in de hoofddouanekantoren) en de ontvangstkantoren van de douane. (TI-procedure STRAF).# | |
| Structuurmaatregelen Ten aanzien van de structuurmaatregelen dient de beheers- of betalingsautoriteit als bedoeld in artikel 8 van Verordening (EG) nr. 438/2001 een boekhouding bij te houden van de bedragen die kunnen worden teruggevorderd op reeds gedane communautaire steunbetalingen en zich ervan te verzekeren dat bij terugvordering van de bedragen geen onnodige vertraging optreedt. Door de invoering van een geautomatiseerde boekhouding en institutionele en personele aanpassingen, met name op het gebied van controles achteraf, hebben de Länder getracht de terugvordering van ten onrechte uitgekeerde gelden te verbeteren. | |
| EL | De verantwoordelijkheid voor bewaking en verbetering van de terugvorderingsprocedure is toegewezen aan de nieuwe "Directie 52" (analyse en evaluatie) van de Algemene staatsboekhouding. |
| E | Eigen middelen Het algemene plan voor fiscale controle (2001) van het staatsbureau van de Belastingdienst (AEAT) voorziet in maatregelen voor de coördinatie van enerzijds de terugvorderingsdiensten en anderzijds de dienst Douane en Accijnzen. Het speciale kwaliteitsprogramma voor het jaar 2001, dat werd opgesteld door het staatsbureau van de Belastingdienst (AEAT),bevat een groot aantal maatregelen ter verbetering van de terugvordering, waaronder intensivering van de samenwerking tussen terugvorderingsdiensten en de inspectie- en onderzoeksdiensten van het AEAT. |
| F | Landbouwuitgaven In 2001 zijn bij de meeste betaalorganen coördinatieinstanties in het leven geroepen, bestaande uit vertegenwoordigers van rekenplichtige diensten en vertegenwoordigers van boekhoudkundige diensten en controlediensten. Deze instanties zien toe op een juiste tenuitvoerlegging van de communautaire en nationale richtsnoeren met betrekking tot het beheer van ten onrechte uitgekeerde gelden (opstellen van een bestand met pre-debiteuren, bewaking van afhandelingstermijnen tussen de vaststelling van een afwijking bij een controle ter plaatse en de terugvordering van het desbetreffende ten onrechte uitgekeerde bedrag). Een dergelijke aanpak draagt bij aan een betere bewaking van de terugvordering en aan de informatieverstrekking aan controleurs over de gevolgen van hun bevindingen. Structuurmaatregelen Het ministerie van Werkgelegenheid en Solidariteit bewaakt de terugvordering op basis van controleverslagen van de regionale controlediensten. Met het oog op de follow-up van controles wordt door het ministerie per controle een algemeen overzicht bijgehouden, dat de periode omvat vanaf de controle ter plaatse tot de feitelijke inning. Verder worden de regionale controlediensten door de Algemene Kasafdelingen geïnformeerd over de afloop van terugvorderingen (verzending van kwitanties). |
| IRL | Traditionele eigen middelen Zie het antwoord bij punt 6.1. Alle bovengenoemde sectoren houden nauw verband met elkaar. Landbouwuitgaven Het nieuwe SAP-boekhoudsysteem heeft een betere bewaking van debiteuren en terugvordering mogelijk gemaakt, omdat vorderingen nu kunnen worden gekruist met betalingen uit diverse steunregelingen. Daarnaast werd binnen de landbouworganisaties een nieuwe terugvorderingseenheid opgericht in het kader van de regelingen voor milieusteun voor de landbouw en voor vervroegde uittreding. Met betrekking tot de steun voor vervroegde uittreding is een aantal maatregelen genomen ter voorkoming van het ontstaan van schulden bij gelijktijdige uitkering van nationale ouderdomspensioenen. Binnen de directie Restituties bij Uitvoer van Vlees is een eenheid opgericht die de terugvordering van gemeenschapsgelden bewaakt door middel van wettelijke en gerechtelijke procedures in verband met de activiteiten van het betaalorgaan voor de bescherming van de belangen van de Gemeenschap. Deze directie beschikt over operationeel en administratief personeel. Structuurfondsen De bestaande maatregelen voor terugvordering van ten onrechte gedane uitgaven worden als bevredigend beschouwd. |
| I | Met het oog op de terugvordering van ten onrechte uitgekeerde gelden en de oplegging van administratieve sancties, zenden controle-instanties die onregelmatigheden constateren in het algemeen niet alleen een kopie van het proces verbaal aan de rekenplichtige, maar ook aan justitie. Traditionele eigen middelen De douane heeft de interne auditbureaus verzocht de controles van terugvordering met dwangmiddelen van douaneschulden te intensiveren, en heeft richtsnoeren verstrekt voor het onderzoek van verzoeken om schrapping van de douaneschuld. |
| NL | Traditionele eigen middelen De Terugvorderingswet 1990 is ook van toepassing op de traditionele eigen middelen. Naar het oordeel van de Nederlandse overheid functioneert deze wet op bevredigende wijze. |
| Structuurmaatregelen Met het oog op de terugvordering van ten onrechte uitgekeerde gelden in het kader van het ESF heeft Nederland de "Terugvorderingsprocedure ESF Nederland" ingevoerd (november 2000). Deze procedure bestaat uit de volgende stappen: - administratief besluit - na 42 dagen: eerste aanmaning - na 2 weken: tweede aanmaning - na 2 weken: verzending van het dossier naar het Agentschap Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). In het kader van het Interreg-programma zal het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) eventueel de noodzakelijke terugvorderingsmaatregelen nemen. | |
| Landbouwuitgaven Indien de controlediensten van de uitbetalende instanties of de externe diensten, waaronder met name de accountantsdienst (AID) of de douane onregelmatigheden constateren, stellen zij de voor terugvordering verantwoordelijke afdeling van het betaalorgaan daarvan in kennis. Het betaalorgaan wordt eveneens in kennis gesteld wanneer de AID of de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst - Economische Controledienst (FIOD-ECD) proces-verbaal heeft opgemaakt. Indien het ten gevolge van een lopend strafrechtelijk onderzoek niet mogelijk is om een volledig controleverslag op te stellen, besluit de officier van justitie welke gegevens ter beschikking van de betaalorganen dienen te worden gesteld en wanneer. | |
| A | Eigen middelen In principe zijn de met controle en onderzoek belaste instanties en de met terugvordering belaste instanties samengebracht in één kantoor en ressorteren zij onder een gemeenschappelijke directie. Wanneer in uitzonderlijke gevallen vanuit twee verschillende adressen wordt gewerkt, wordt erop toegezien dat documenten onmiddellijk worden doorgezonden. |
| Landbouwuitgaven In totaal werd in 2001 door het AMA-betaalorgaan een bedrag van 5 miljoen EUR teruggevorderd (0,5% van de jaarlijkse betalingen). 90% van de terugvorderingen werd binnen enkele maanden door verrekening verkregen. | |
| Structuurmaatregelen De Oostenrijkse overheid wijst op de in het verdrag opgenomen algemene verplichtingen van begunstigden van financieringen uit de Structuurfondsen. Terugvordering vindt in principe plaats door de diverse uitvoeringsorganen en er is geen speciale terugvorderingsinstantie. De federale uitvoeringsorganen kunnen de financiële officier van justitie betrekken bij elke terugvorderingsprocedure. | |
| P | Landbouwuitgaven Het nationaal instituut voor Steunmaatregelen en Landbouwgaranties (INGA) is de belangrijkste betaalorgaan voor steunmaatregelen in het kader van het EOGFL-Garantie. De dienst Verhaal, Fraude en Onregelmatigheden heeft een training ontwikkeld over de nieuwe wetgeving inzake het verhaal van steunmaatregelen, om andere betrokken diensten te stimuleren om zo snel mogelijk over te gaan tot terugvordering. Maandelijks vinden bijeenkomsten plaats met de diensten die de steunmaatregelen beheren, en deze diensten wordt verzocht om informatie over de resultaten van controleverslagen. |
| Structuurmaatregelen Voor het ESF werden procedures vastgesteld die voorzien in verrekening met het budget van de sociale zekerheid van ten onrechte aan begunstigde instanties uitgekeerde ESF-bedragen. Daarnaast kon terugvordering steeds vaker en sneller plaatsvinden door een steeds frequentere toepassing van het verrekeningsmodel voor vorderingen. | |
| FIN | Traditionele eigen middelen Er werden in de afgelopen vijftien jaar diverse maatregelen genomen ter verbetering van de terugvordering (garantie van te betalen bedragen in een gevorderd stadium, samenwerking met justitie, algemene maatregelen tegen de "grijze" economie, opsporing van criminele winsten e.d.). Bij terugvordering nadat een eindafrekening heeft plaatsgevonden zijn er niet altijd garanties, en moeten incassoprocedures worden gestart. De douane wordt in kennis gesteld wanneer de belastingdienst terugvorderingsmaatregelen heeft genomen. Landbouwuitgaven Met het oog op een doelmatiger terugvordering is een aantal maatregelen genomen: - melding aan de terugvorderingsinstanties door de controle-instanties van de risico's van fraude die tijdens controles werden geconstateerd; - melding door de terugvorderingsinstanties aan de controle-instanties van de resultaten van terugvorderingsprocedures; - risicoanalyses voor controles achteraf op grond van Verordening (EG) nr. 4045/89; - gebruik van het T5 controleformulier (restituties bij uitvoer); - centraal bewakingssysteem voor betalingsverplichtingen, gebaseerd op de richtsnoeren van de Commissie. Structuurmaatregelen De volgende maatregelen werden genomen: - omschrijving van de bevoegdheden van de diverse afdelingen van het ministerie van Binnenlandse Zaken die zijn betrokken bij het beheer van fondsen (op grond van Verordening (EG) nr. 438/2001); - wetswijzigingen om de uitgangspunten op het gebied van terugvordering te verduidelijken; - procedure die voorziet in toezending door de controle-instanties van monitoringverslagen aan de voor terugvordering verantwoordelijke instanties (centra voor werkgelegenheid en economische ontwikkeling) en aan de eenheid Plattelands- en Structuurbeleid. Deze eenheid controleert of de voor terugvordering verantwoordelijke instantie op basis van het monitoringverslag de juiste maatregelen heeft genomen; - aanpassing van de wet inzake overheidssteun (Wet 688/2001): voortaan kunnen terugvorderingsprocedures worden uitgevoerd op basis van wetten die strijdig zijn met het Gemeenschapsrecht; - wijziging van de wet op de regionale ontwikkeling (wet 574/2001): in deze wet krijgt het ministerie van Binnenlandse Zaken het recht om gelden terug te vorderen van regionale raden. |
| (Åland) De provinciale regering zou de wetgeving met betrekking tot terugvordering kunnen verbeteren om de maatregelen op het gebied van terugvordering van toepassing te verklaren op alle vormen van bijstand die mede worden gefinancierd door de Structuurfondsen. | |
| S | Voor zowel communautaire middelen en uitgaven als voor de inning van nationale vorderingen bestaan dezelfde terugvorderingsprocedures; daarom zijn er geen speciale maatregelen genomen voor de terugvordering van EU-gelden. Alle instanties die EU-fondsen beheren, hebben handboeken opgesteld voor de bij terugvordering te volgen procedure. |
| UK | Eigen middelen De procedures voor opsporing, melding en beheer van terug te vorderen bedragen worden geregeld geëvalueerd om hun doelmatigheid te waarborgen. |
| Landbouwuitgaven (Schotland) Voor de EOGFL-uitgaven werd de terugvorderingseenheid van het Schotse ministerie van Milieu en Plattelandszaken (SEERAD) sinds zijn oprichting in mei 2000 uitgebreid. De terug te vorderen bedragen worden vastgesteld tijdens controles ter plaatse en ingevoerd in het geïntegreerde administratie- en controlesysteem (IACS). De inspectieregeling van de bosbouwcommissie (FC) wordt onafgebroken verbeterd. (Noord-Ierland) Het ministerie van Landbouw en Plattelandsontwikkeling (DARD) heeft de procedures op een aantal punten verbeterd en verscherpte controles ingevoerd. | |
| Structuurmaatregelen Het ministerie van Verkeer, Lokaal Bestuur en Regio's (DTLR) heeft een aantal richtsnoeren opgesteld voor onder meer terugvorderingsprocedures. De regeringsbureaus (GOs) dienen alle mogelijkheden voor terugvordering te onderzoeken en te registreren en mogen uitsluitend een verslag van oninbaarlijding aan het DTLR zenden wanneer alle mogelijkheden zijn uitgeput. In de EURONET-groep is vitale uitwisseling van informatie mogelijk tussen interne auditeenheden en de ministeries die verantwoordelijkheid dragen voor de Structuurfondsen. |
| 8.3. Dagelijkse contacten tussen controle- en terugvorderingsdiensten | |
| Lidstaat | Maatregel |
| B | De controlediensten coördineren hun werkzaamheden op diverse manieren. |
| Bij elke betaalorgaan zijn contactpersonen aangesteld om het contact te bevorderen: centraal aanspreekpunt binnen het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau (BIRB); aanspreekpunt per sector op het ministerie van Middenstand en Landbouw. | |
| Wanneer terugvordering dient plaats te vinden, baseert het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zich op de bestaande teksten: nadat alle beroepsmogelijkheden bij de Administratie van de Begroting en de Controle op de Uitgaven van het Gewest zijn uitgeput, hanteert de centrale accountant van het Gewest artikel 94 en 95 van het koninklijk besluit van 17 juli 1991 houdende coördinatie van de wetten op de Rijkscomptabiliteit. De terugvordering wordt dan voortgezet door de administratie van de Belasting over de Toegevoegde Waarde, Registratie en Domeinen, die ressorteert onder het federale ministerie van Financiën. | |
| DK | Eigen middelen Douane en belastingdienst verrichten alle werkzaamheden die betrekking hebben op controle en terugvordering, waardoor zij op dit gebied als een gezamenlijke instantie opereren. |
| Landbouwuitgaven Wanneer de terugvorderingsprocedure wordt gestart (zie bovenstaand punt 8.2) zijn de controle-instanties niet meer betrokken en dragen de operationele diensten van het betaalorgaan de verantwoordelijkheid voor de dagelijkse contacten met de controle-instanties. De operationele bureaus zien er te allen tijde op toe dat de controles voldoen aan de eisen van de vastgestelde controleprogramma's, met name in geregeld overleg met de controle-instanties. | |
| Structuurfondsen De controle-eenheid en de administratieve eenheid wisselen over en weer informatie uit. | |
| D | De met controle en terugvordering belaste instanties ressorteren in principe onder de bevoegde instanties op lokaal niveau, maar zijn wel afzonderlijk georganiseerd. Daarom is voor de reguliere afwikkeling van procedures geen rechtstreekse band tussen de controle- en de terugvorderingsinstantie noodzakelijk. Uiteraard wordt over en weer regelmatig informatie uitgewisseld wanneer daar behoefte aan is. |
| EL | Traditionele eigen middelen De inspectie-afdelingen dienen alle onregelmatigheden met het oog op terugvordering te melden bij de douanekantoren. Alleen de douane is verantwoordelijk voor terugvordering. Structuurmaatregelen "Directie 52" (analyse en evaluatie) van de Algemene staatsboekhouding heeft een begin gemaakt met de herziening van het gezamenlijk ministeriële besluit betreffende terugvordering, om dit aan te passen aan de nieuwe wetgeving op het gebied van Structuurfondsen en meer in het bijzonder het 3e communautair bestek. Dit vereist een nauwe samenwerking met de Algemene staatsboekhouding en Directie 41 (financiële betrekking met de EU), de centrale beheersautoriteit en het betaalorgaan. |
| E | Zie de antwoorden bij bovenstaande punten 4, 6.2 en 8.2. |
| F | Voor controles op grond van Verordening 4045/89 en, sinds 2000, op grond van Verordening nr. 595/91 bestaat in het kader van de kwartaalbijeenkomsten van de interministeriële controle-coördinatiecommissie (CICC) een follow-upprocedure (de zogenaamde "suivi des suites"). Alle dossiers waarvoor tot terugvordering is besloten naar aanleiding van een controle op grond van Verordening nr. 4045/89 of van een andersoortige controle en voor een bedrag van meer dan 4 000 euro, komen aan de orde tijdens kwartaalbijeenkomsten. De betaalorganen wordt verzocht om de CICC in kennis te stellen van de vorderingen in procedures voor terugvordering van ten onrechte uitgekeerde gelden. Het resultaat van deze monitoringprocedure is een aantal overzichten die regelmatig worden bijgewerkt en waarin per betrokken dossier worden vermeld: het terug te vorderen bedrag, informatie over het in werking stellen door het betaalorgaan van de terugvorderingsprocedure en over het opgeëiste bedrag, alsmede informatie over het daadwerkelijk ingevorderde bedrag en, wanneer het ten onrechte uitgekeerde bedrag hoger is dan 4 000 EUR, informatie over het dossier in het kader van Verordening nr. 595/91. De controlediensten en betaalorganen die deelnemen aan de kwartaalbijeenkomsten van de CICC ontvangen deze overzichten en worden dus geregeld geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot de dossiers. |
| IRL | Traditionele eigen middelen De controle- en terugvorderingsdiensten maken beide deel uit van de Ierse douane (ICS) en onderhouden nauwe contacten. Landbouwuitgaven Er bestaan zowel op formeel als op informeel niveau nauwe en geregelde contacten tussen de controledienst en de diensten die verantwoordelijk zijn voor terugvordering. Onregelmatigheden worden in alle gevallen gemeld aan de administratieve diensten die in voorkomende gevallen toezien op terugvordering van ten onrechte gedane betalingen. Structuurmaatregelen Zie het antwoord bij bovenstaand punt 8.1. |
| I | Op het gebied van de traditionele eigen middelen volgen de douanekantoren de terugvordering met dwangmiddelen van douaneheffingen door de terugvorderingsinstanties via een analyse van verzoeken om schrapping, overeenkomstig artikel 19 van Wetgevend Besluit 112/99. Het douanekantoor dat de gelden terugvordert, dient ook te controleren of de terugvorderingsinstantie met het oog op de inning van de douaneschuld alle in de geldende wetgeving omschreven handelingen heeft verricht. De douane heeft de noodzakelijke aanwijzingen gegeven door middel van Circulaire 270/D van 8-11-1996. Indien de controle-instanties onregelmatigheden aantreffen, stellen zij de rekenplichtige daarvan met het oog op terugvordering in kennis. Indien de onregelmatigheden het karakter van een misdrijf hebben, stellen de instanties justitie daarvan in kennis en is de rekenplichtige belast met de monitoring van de procedure bij justitie. |
| L | Het bureau van douane en accijnzen is zowel voor de controlediensten als voor de terugvordering bevoegd. |
| NL | Traditionele eigen middelen Dagelijkse contacten tussen de controle- en terugvorderingsdiensten van de douane. De communicatielijnen zijn kort. |
| A | Traditionele eigen middelen Doorgaans berekenen de controlediensten ook de achteraf terug te vorderen bedragen en zenden zij de relevante documenten rechtstreeks aan de terugvorderingsdiensten. In dit verband wordt gestreefd naar zo kort mogelijke termijnen. |
| Landbouwuitgaven Zie de opmerkingen onder 8.1 en 8.2. | |
| Structuurmaatregelen Er is geen speciale dienst die zich bezighoudt met terugvorderingen in het kader van de steun uit Structuurfondsen (met uitzondering echter van de procureur Financiën die in voorkomende gevallen in gerechtelijke procedures optreedt). | |
| P | De controle-instanties zijn belast met het vervolg dat wordt gegeven aan aanbevelingen en voorstellen uit verslagen van de terugvorderingsinstanties die informatie dienen te verstrekken over de terugvordering van bedragen na geconstateerde onregelmatigheden. Binnen de eigenlijke instanties bestaan procedures die goede contacten tussen de administratieve en controlediensten en de terugvorderingsdiensten waarborgen. |
| Eigen middelen De DGAIEC (douane) werkt met een bestand waarmee wordt toegezien op fraudegevallen en onregelmatigheden. | |
| Structuurfondsen De betaalorganen zullen binnenkort de procedures vaststellen die noodzakelijk zijn voor de terugvordering van ten onrechte betaalde bedragen. | |
| FIN | Eigen middelen De eenheid kredietbeheer van de nationale douaneraad ontvangt van de douanedistricten per e-mail voorstellen voor terugvordering in gevallen waarin reeds eindafrekening heeft plaatsgevonden. Indien noodzakelijk nemen de terugvorderingsinstanties contact op met justitie of belastingdienst (zie bovenstaand punt 8.1). Landbouwuitgaven Er bestaan geregelde contacten tussen de controle-instanties en de terugvorderingsinstanties van het ministerie van Land- en Bosbouw. Structuurmaatregelen Er zijn procedures ingevoerd om in concrete gevallen de uitvoering van genomen maatregelen te kunnen laten monitoren door enerzijds de controle-instanties en anderzijds de terugvorderingsinstanties (vergaderingen, gemeenschappelijke databanken e.d.). De coördinatie wordt bevorderd door het feit dat de controle- en terugvorderingsinstanties per Structuurfonds bij een en hetzelfde ministerie zijn ondergebracht. |
| (Åland) In de praktijk is er sprake van beperkte contacten, omdat voor projecten die mede worden gefinancierd door de Structuurfondsen naar verhouding weinig terugvorderingsverzoeken worden gedaan. In het algemeen worden terugvorderingsverzoeken gehonoreerd zonder dat de politie behoeft te worden ingeschakeld. | |
| S | Alle beheersautoriteiten hebben overeenkomsten gesloten met een incasso-organisatie. Bij niet-betaling van de schuld na tussenkomst van dit bedrijf, wordt de zaak overgedragen aan de openbare dienst voor terugvordering met dwangmiddelen. |
| UK | Eigen middelen Er zijn geregelde communicatiekanalen ingesteld binnen de Britse douane. Langs deze weg kunnen vorderingen worden gemeld bij de terugvorderingsteams en kunnen deze teams de inspectieteams op de hoogte brengen van de resultaten van hun werkzaamheden. |
| Landbouwuitgaven Binnen het bureau voor Plattelandsbetalingen (RPA) bestaan zowel onderzoeks- als terugvorderingsafdelingen. Binnen de bosbouwcommissie houden dezelfde personen zich bezig met controles en terugvordering (in dit laatste geval bijgestaan door de financiële afdelingen). (Schotland) Op het gebied van de landbouwuitgaven worden de resultaten van inspecties ingevoerd in het geïntegreerde administratie- en controlesysteem (IACS) waarmee terug te vorderen bedragen worden vastgesteld en aan de voor terugvordering verantwoordelijke afdelingen worden gemeld. (Noord-Ierland) Op het ministerie van Landbouw en Plattelandsontwikkeling (DARD) ressorteren de afdeling Inspectie Steunmaatregelen en Subsidies (SGID) en de voor terugvordering verantwoordelijke afdeling Betaling Subsidies (SPD) onder dezelfde administratieve eenheid. Geregeld overleg en uitvoerige instructies waarborgen een strikte toepassing van de geldende voorschriften. Verder gebruikt het ministerie van Landbouw en Plattelandsontwikkeling (DARD) een centraal computersysteem waarbinnen alle administratieve aspecten van de directe landbouwsteun zijn ondergebracht, met inbegrip van de berekening en de oplegging van sancties, toestemmingen tot betaling en registratie en afhandeling van terug te vorderen uitkeringen. | |
| Structuurmaatregelen: Zowel controles als terugvordering vallen onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Verkeer, Lokaal Bestuur en Regio's (DTLR). Het dagelijkse werk wordt echter namens het ministerie uitgevoerd door de regeringsbureaus (GOs). Met betrekking tot de ESF-uitgaven zijn de regeringsbureaus (GOs) verplicht om de terugvordering van ten onrechte gedane uitkeringen te melden aan het ministerie van Werkgelegenheid en Pensioenen (DWP). Met betrekking tot het FIOV behoren de controle- en terugvorderingsinstanties tot hetzelfde ministerie. (Noord-Ierland) Interne auditverslagen met gegevens over onregelmatigheden worden doorgezonden aan de accountants (AO) van de ministeries die verantwoordelijk zijn voor de terugvordering. Ditzelfde geldt voor verslagen die zijn opgesteld door de onderzoekers (IAUs). |
Titel III: STATISTIEKEN EN ANALYSES
INLEIDING
Ter bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap is in de communautaire wetgeving voor bepaalde gebieden een meldplicht vastgelegd (eigen middelen en uitgaven). Op basis van de sectorale wetgeving zijn de lidstaten verplicht bij de Commissie alle gevallen te melden van onregelmatigheden50 waarmee meer dan 4 000 EUR is gemoeid (10 000 EUR als het om eigen middelen gaat).
De lidstaten houden de Commissie ook op de hoogte van het verdere verloop van het onderzoek bij deze onregelmatigheden, zoals van administratieve beslissingen of van het feit dat het dossier wordt voorgelegd aan de gerechtelijke autoriteiten.
Het verschil tussen fraude en andere onregelmatigheden is dat fraude een strafbaar feit is51, wat uiteindelijk wordt vastgesteld aan het einde van de gerechtelijke procedure. Om bij de melding onderscheid te maken tussen fraude en andere onregelmatigheden, moeten de lidstaten dus op voorhand inschatten of een bepaalde onregelmatigheid al dan niet zal worden beschouwd als fraude.
In het algemeen erkennen de lidstaten dat deze werkwijze uit statistisch oogpunt wenselijk is. In de praktijk lopen de meldingen van fraude en onregelmatigheden van de verschillende lidstaten echter sterk uiteen52. Sommige lidstaten zijn bereid in een vroeg stadium van de procedure al een oordeel te vormen, andere zijn terughoudender. In sommige lidstaten worden alle onderzoeken verricht door gerechtelijke autoriteiten, in andere zijn het administratieve organen die zich in eerste instantie met het onderzoek bezig houden. Dit heeft ertoe geleid dat de gegevens van de lidstaten in het verleden niet allemaal op dezelfde manier tot stand zijn gekomen.
D
e Commissie heeft een werkgroep opgericht om richtsnoeren op te stellen, zodat onregelmatigheden, vermoedelijke fraude inbegrepen, op een consequentere manier door de lidstaten kunnen worden gemeld. Er zijn verbeteringen afgesproken over de praktische aspecten van de meldingen. Er is echter geen overeenstemming bereikt over hoe en wanneer met het oog op de melding moet worden vastgesteld dat een bepaalde onregelmatigheid vermoedelijk als fraude moet worden beschouwd. Het grootste probleem daarbij is dat sommige lidstaten daarover geen uitspraak willen doen voordat de strafrechtelijke procedure is afgerond, ook niet voor statistische doeleinden. De Commissie is vastbesloten dit probleem te verhelpen, en de gesprekken worden voortgezet.
Een ander probleem dat zich bij de opstelling van dit verslag voordeed, was dat de lidstaten nog aan het omschakelen zijn van papieren naar elektronische meldingen. Vooral in de landbouwsector werden veel meldingen nog op papier verricht, in plaats van elektronisch, zoals was verwacht. Dat maakte het moeilijk deze mededelingen snel te analyseren en de betrouwbaarheid ervan vast te stellen. Deze situatie zal in de toekomst verbeteren als de omschakeling naar elektronisch formaat is voltooid.
Traditionele eigen middelen
In het kader van de nieuwe benadering van de informatie aan de begrotingsautoriteit zijn vanaf 2000 het verslag van OLAF krachtens artikel 280 van het Verdrag en het verslag van het directoraat-generaal Begroting op basis van artikel 17, lid 3, van Verordening nr. 1150/00, samengevoegd.
De Commissie stelt met genoegen vast dat alle lidstaten ernaar hebben gestreefd de gegevens voor 2001 binnen de gestelde termijn mede te delen.
Overigens heeft de Commissie haar goedkeuring gehecht aan Beschikking C(2002) 416 van 13.3.200253 om het doorgeven van onderliggende informatie verder te vereenvoudigen.
Uitgaven
Om voor snelle en betrouwbare communicatie te zorgen, heeft de Commissie speciale voorschriften voor onregelmatigheden opgesteld zodat meldingen krachtens de verordeningen (EG) nr. 595/91, 1681/94 en 1831/94 veilig in elektronische vorm via het AFIS-netwerk kunnen worden verzonden. Deze meldingen moeten zo worden opgeslagen dat de lidstaten en andere diensten van de Commissie toegang tot de gegevens hebben en deze optimaal kunnen gebruiken.
In de eerste helft van 2001 hebben alle lidstaten een cursus gevolgd om het nieuwe systeem te leren gebruiken en onregelmatigheden overeenkomstig Verordening nr. 595/91 aan te melden. Daardoor zouden alle lidstaten vanaf het derde kwartaal 2001 in staat moeten zijn geweest berichten in digitale vorm te verzenden. Sommige lidstaten hadden echter problemen met de overschakeling op elektronische melding, en een eenvoudige vergelijking van de onregelmatigheidsmeldingen overeenkomstig Verordening nr. 595/91 laat zien dat bepaalde gegevens ontbreken.
Tijdens een aantal bijeenkomsten in Brussel in april 2002 werden de lidstaten aangemoedigd technische problemen bij de melding van 595-gevallen te bespreken en de gegevens voor 2001 elektronisch in te dienen. Alle lidstaten kregen het verzoek de statistieken te controleren en er opmerkingen over te maken. De antwoorden die tijdig zijn ontvangen zijn in het verslag verwerkt. Omdat niet alle antwoorden binnen de gestelde termijn (18/4/2002) werden ontvangen en omdat ongeveer twee derde van de mededelingen op papier werd ingediend, kon er geen grondige analyse worden gemaakt en moeten de resultaten worden beschouwd als voorlopige uitkomsten. We hebben echter getracht toch alle binnengekomen gegevens te verwerken, en alle statistieken in dit deel van het verslag zijn dan ook gebaseerd op cijfers betreffende de situatie op 15/5/2002. Dat geldt zowel voor meldingen in het kader van Verordening nr. 595/91 als voor meldingen in het kader van de verordeningen 1681/94 en 1831/94.
9.DE SITUATIE IN 2001
Uit onderzoek van de meldingen die in 2001 zijn binnengekomen blijkt dat het totale aantal meldingen van onregelmatigheden in alle sectoren is gedaald ten opzichte van 2000. Dat geldt met name voor de eigen middelen en de landbouw, en in veel mindere mate voor de structuurfondsen. Bij de bedragen is dezelfde tendens waarneembaar. Terwijl het begrotingsnadeel van de onregelmatigheden bij de eigen middelen (van 527 miljoen EUR naar 256 miljoen EUR) en het EOGFL-Garantie (van 474 miljoen EUR naar 141 miljoen EUR) is gedaald, is dit nadeel als gevolg van de onregelmatigheden betreffende de structuurfondsen groter geworden (van 114 miljoen EUR naar 201 miljoen EUR). Dit laatste kan het gevolg zijn van een grotere inspanning om fraude en andere onregelmatigheden op te sporen en van een aantal gevallen waarmee grotere bedragen zijn gemoeid.
9.1.Traditionele eigen middelen
Het jaarverslag van de lidstaten (artikel 17, lid 3 van Verordening nr. 1150/00).
Krachtens artikel 17, lid 3, van Verordening nr. 1150/00 stellen de lidstaten jaarlijks een verslag op van de activiteiten van de douanediensten (aanvaarde aangiften; aangiften met controle achteraf; aantal personeelsleden). Aan de hand van deze gegevens kunnen de grote lijnen van de douaneactiviteiten in de Europese Unie worden vastgesteld.
In vergelijking met 2000 zijn in 2001 duidelijk meer aangiften aanvaard54 (+20,30%), met name in Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Gezien de economische omstandigheden kan dit verbazing wekken. Het aantal gecontroleerde aangiften55 is met bijna 50% gestegen. Het totale controlepercentage ligt echter slechts 1,70% hoger dan in 2000, waarbij het controlepercentage significant is toegenomen in België, Duitsland, Griekenland en Portugal.
Bij de interpretatie van deze totale stijging moet echter om een aantal redenen de nodige voorzichtigheid worden betracht:
- sommige lidstaten blijken altijd het totale aantal aanvaarde aangiften op te geven, ongeacht de aard van de betrokken middelen (eigen middelen of nationale belastingen), zonder daarbij altijd een onderscheid te maken tussen verschillende soorten aangiften;
- voor sommige lidstaten verschilt het aantal gecontroleerde aangiften sterk per jaar: dat geldt bijvoorbeeld voor Griekenland, waar in 2001 246 804 aangiften werden gecontroleerd, tegen slechts 17 517 in 2000.
De Commissie wijst de lidstaten nogmaals op het belang van samenhangende statistieken die kunnen worden gebruikt voor een gedetailleerde analyse van de activiteiten van elke lidstaat en voor een objectievere vergelijking van de activiteiten van de Vijftien. Anderzijds zal de lidstaten worden gevraagd het objectieve karakter van bepaalde gegevens aan te tonen in het kader van het raadgevend comité voor de eigen middelen.
In het algemeen is het personeelsbestand van de douanediensten betrekkelijk stabiel. In sommige lidstaten, zoals Griekenland, Duitsland, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk, is het aantal personeelsleden ten opzichte van 2000 echter afgenomen. Deze lidstaten zal worden gevraagd de personeelsvermindering toe te lichten. Overigens is het personeelsbestand voor controles achteraf stabiel gebleven.
Analyse van de gegevens die de lidstaten krachtens artikel 6, lid 5, van Verordening nr. 1150/00 hebben verstrekt (zie bijlage 1).
Overeenkomstig artikel 6, lid 5, van Verordening nr. 1150/00 lichten de lidstaten de Commissie in over fraudegevallen en onregelmatigheden waarmee meer dan 10 0000 EUR is gemoeid. Op basis van deze gegevens kunnen trends worden vastgesteld in de bestrijding van fraude en de financiële gevolgen daarvan.
Meldingen van fraude en onregelmatigheden door de lidstaten - 1997/2001
(situatie per 26.4.2002)
(Artikel 6, lid 5, van Verordening nr. 1150/00)
In totaal heeft de Commissie voor de periode 1989-2001 (bijgewerkt tot 26.4.2002)56, 20 452 meldingen (eerste meldingen en bijwerkingen) ontvangen. Voor 2001 werden 1 846 gevallen gemeld door de lidstaten. In bovenstaande tabel is de ontwikkeling van de meldingen van fraude en onregelmatigheden van 1997 tot 2001 weergegeven.
Daaruit komen twee tendensen naar voren: in absolute getallen daalt het aantal gevallen van fraude en onregelmatigheden sinds 1997 voortdurend. Dat geldt ook voor 2001, waarin dit aantal met gemiddeld 25% daalt ten opzichte van 2000: 1.846 meldingen in 2001 tegen 2.124 in 2000.
Vooral in het Verenigd Koninkrijk (-61%) is sprake van een spectaculaire daling, voornamelijk als gevolg van de afhandeling van één dossier in het bijzonder; maar ook in Finland (-44%), Duitsland (-28%), Nederland (-22%), Portugal (-42%) en Denemarken (-38% ) is het aantal gevallen sterk gedaald. Dit kan gedeeltelijk het gevolg zijn van het feit dat de douanediensten zich op andere zaken richten (bijvoorbeeld terrorismebestrijding).
De lidstaten zijn evenwel verplicht de middelen van de gemeenschap met evenveel zorg te beheren als de nationale middelen. Een heroriëntatie van douanecontroles kan niet ten koste gaan van de eigen middelen van de Unie. In het raadgevend comité voor de eigen middelen zal de lidstaten om opheldering worden gevraagd over deze tendens.
De daling van de vastgestelde bedragen (zie bijlage 7) is verhoudingsgewijs sterker dan de daling van het aantal gevallen. Het vastgestelde bedrag ligt op hetzelfde niveau als in 1998 en 1999. De daling in 2001 ten opzichte van 2000, een jaar waarin het vastgestelde bedrag ten opzichte van 1998 en 1999 was verdubbeld, is bijzonder spectaculair (-51%). Deze variatie is deels het gevolg van het afgenomen aantal gevallen en deels van het verminderde effect van het dossier "Nieuw-Zeelandse zuivelproducten57", dat in 2001 slechts 0,50% van de vastgestelde bedragen vertegenwoordigt, tegen 55,66% in 2000, alsmede van het sigarettendossier.
Er was sprake van een belangrijke stijging van de vastgestelde bedragen in Spanje (+365%), Italië (+140%, dankzij de dossiers betreffende de invoer van bananen), Oostenrijk (+118%), Zweden (+122%) en Finland (+96%). Daarentegen zijn deze bedragen aanzienlijk gedaald in Duitsland, Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. In verband hiermee worden de lidstaten door de Commissie verzocht de redenen voor deze daling uiteen te zetten.
Het geïnde bedrag is in 2001 (40 342 543 EUR, zie bijlage 7) gedaald in vergelijking met 2000 (86 101 574 EUR). Het gemiddelde inningspercentage is echter betrekkelijk stabiel gebleven (15,7% in 2001 tegen 16,3% in 2000). Dit percentage is aanzienlijk gestegen in Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Nederland en Finland. Daarentegen is het sterk gedaald in Griekenland, Ierland, Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Portugal. Het inningspercentage verschilt sterk per lidstaat, als gevolg van de verschillende nationale inningsprocedures. Daarom kunnen geen conclusies worden getrokken over de inzet van de lidstaten op dit gebied.
De Commissie is verheugd over de inspanningen van de lidstaten om de termijnen na te leven en over de kwaliteit van de gegevens die voor 2001 zijn verstrekt. De gegevens van de lidstaten vormen de basis voor een risicoanalyse en de formulering van de controledoelstellingen van de Commissie.
Het totaalbeeld over 2001 bevestigt de algemene tendensen van de afgelopen jaren. Sommige conclusies dienen echter te worden toegelicht door de lidstaten. Zo verbaast de Commissie zich erover dat het aantal aangiften duidelijk toeneemt, terwijl het aantal gemelde fraudes en onregelmatigheden tegelijkertijd afneemt. Deze vragen zullen op basis van een verder uitgewerkt werkdocument aan de orde worden gesteld bij de eerstvolgende vergadering van het raadgevend comité voor de eigen middelen.
9.2.Landbouwuitgaven (EOGFL-Garantie)
2001 was een overgangsjaar, waarin fraudes en onregelmatigheden in het kader van Verordening (EG) nr. 595/91 voor het eerst niet op papier maar in elektronisch of digitaal formaat aan OLAF hadden moeten worden gemeld. Helaas leverde de toepassing van het nieuwe computersysteem problemen op voor bepaalde lidstaten, waardoor slechts een betrekkelijk gering percentage meldingen in 2001 in digitaal formaat is verricht. In onderstaand overzicht wordt de manier waarop de meldingen zijn verricht, weergegeven.
Door de lidstaten gemelde onregelmatigheden
Er kan niet met zekerheid worden gesteld dat het totaal van de elektronische meldingen en de meldingen op papier overeenkomt met het totale aantal gevallen van fraude en onregelmatigheden dat de lidstaten hebben ontdekt. Deze twijfel is het gevolg van het feit dat in vergelijking met 2000 het aantal ontdekte fraudes en onregelmatigheden in 2001 en de begrotingsgevolgen daarvan, zijn gedaald. De afgelopen jaren was echter sprake van een constante en significante stijging van het aantal gevallen. In 2001 is het aantal gevallen (per 15 mei) met bijna 552 afgenomen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal gemelde gevallen in de afgelopen vijf jaar.
Door de lidstaten gemelde gevallen
Het spreekt vanzelf dat deze daling moeilijk is te verklaren. Het is niet waarschijnlijk dat het aantal gevallen van fraude en onregelmatigheden plotseling is afgenomen. Een mogelijke verklaring is dat door de overschakeling van papieren naar elektronische meldingen tot gevolg heeft gehad dat niet alle gevallen zijn gemeld.
Niet alleen het aantal gevallen is gedaald, ook het bedrag dat met de fraude en onregelmatigheden is gemoeid, is afgenomen. In 2000 ging het om bijna 475 miljoen EUR. In 2001 echter om slechts ongeveer 141 miljoen EUR. In procent van de totale EOGFL-uitgaven betekent dat een daling van 1,18% naar 0,34%. In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van het aantal gevallen, de betrokken bedragen en het percentage van de EOGFL-uitgaven dat daarmee in de afgelopen vijf jaar was gemoeid.
9.3.Structurele maatregelen
Bij de uitgaven voor structurele maatregelen wordt de tendens die in het vorige jaarverslag werd gesignaleerd, voortgezet. Vergeleken met 2000 is het aantal gevallen licht gedaald, maar de toename van de begrotingsgevolgen heeft zich voortgezet. Dat zou het gevolg kunnen zijn van betere controlesystemen van de lidstaten, niet alleen wat het aantal geconstateerde onregelmatigheden betreft, maar ook ten aanzien van de ernst ervan (voor de grafiek en de cijfers zie bijlage 4 en 5).
Ook dit jaar hadden de meeste meldingen van de lidstaten betrekking op de structuurfondsen (EOGFL-Oriëntatie, ESF, EFRO, FIOV). Voor het Cohesiefonds (bijna 3 miljard EUR per jaar) heeft Griekenland als enige van de vier begunstigde lidstaten (EL, E, Irl, P) vier gevallen van fraude/onregelmatigheden gemeld (waarmee een bedrag van 2,429 miljoen EUR is gemoeid). Qua aantal gemelde gevallen hebben zich ook in 2001 de meeste gevallen voorgedaan bij het Europees Sociaal Fonds (694 meldingen), terwijl in financiële zin het EFRO het zwaarst werd getroffen door fraude/onregelmatigheden (met meer dan 102 miljoen EUR).
De analyse van de patronen in de lidstaten van vorig jaar wordt in 2001 bevestigd. Nederland en Frankrijk hebben de meeste gevallen gemeld, en in Nederland ging het daarbij alleen om het ESF. Wat de bedragen betreft onderscheidt Ierland zich opnieuw van de andere lidstaten, met een zeer beperkt aantal gevallen (minder dan vorig jaar), waarmee zeer grote bedragen van het EFRO zijn gemoeid: in totaal 41 gevallen, waarmee mee dan 31 miljoen EUR is gemoeid.
9.4.Gevallen die door OLAF worden onderzocht
In het algemeen begint OLAF een onderzoek wanneer er een vermoeden van fraude bestaat, behalve wanneer het de directe uitgaven betreft; in dat geval houdt OLAF zich bezig met alle onregelmatigheden en is het verantwoordelijk voor het verrichten van alle onderzoeken. De nationale gerechtelijke autoriteiten verrichten het onderzoek naar de aard van de onregelmatigheid. De bedragen worden vastgesteld zodra het onderzoek van OLAF is afgerond en vervolgens voor verdere afhandeling doorgezonden. Daarbij gaat het echter om voorlopige ramingen, die moeten worden bevestigd door de bevoegde nationale autoriteiten die een invorderingsbevel voor de betrokken personen moeten afgeven (behalve wanneer het om directe uitgaven gaat).
OLAF heeft in 2001 381 nieuwe gevallen behandeld die, volgens een eerste beoordeling, als strafbare feiten moeten worden aangemerkt58. Het totaal aantal gevallen in de eerste tabel laat zien dat de fraudebestrijdingsactiviteiten ten opzichte van 2000 (328 gevallen) zijn toegenomen. De gevallen zijn ingedeeld naar communautair beleidsterrein. In het verslag van de activiteiten van OLAF op grond van artikel 12 van Verordening (EG) nr. 1073/9959 van het Europees Parlement en de Raad worden de onderzoeken uitvoerig beschreven.
| Begrotingsterrein | Nieuwe gevallen 2001 |
| Traditionele eigen middelen | 74 |
| EOGFL TOTAAL | 105 |
| - Handel landbouwproducten/exportsubsidies | 70 |
| - Subsidie en directe steun | 35 |
| Structurele maatregelen | 66 |
| Directe uitgaven | |
| Intern beleid (uitgaven) | 37 |
| Extern beleid | 66 |
| Interne gevallen | 33 |
| Totaal | 381 |
De tweede tabel bevat de gegevens over de gevallen die in 2001 zijn afgesloten en de gevolgen daarvan voor de begroting. Van de lopende gevallen worden geen begrotingsgevolgen geraamd, omdat deze cijfers bij de afronding van het onderzoek soms aanzienlijk moeten worden gewijzigd. Daarom geven de cijfers in deze tabel en in bijlage 6 geen volledig beeld van de activiteiten ter bestrijding van fraude ten nadele van de communautaire begroting, van de gevolgen voor de nationale begroting of van die voor de begroting van de verschillende instellingen.
| Begrotingsterrein | Aantal gesloten gevallen | Bedrag in euro | % Sectorale begroting60 |
| Traditionele eigen middelen | 98 | 276 154 658 | 0,02 |
| EOGFL TOTAAL | 364 | 198 500 000 | 0,47 |
| -Handel landbouwproducten / exportsubsidies | 281 | 190 000 000 | |
| - Subsidie en directe steun | 83 | 8 500 000 | |
| Structurele maatregelen | 66 | 47 530 187 | 0,12 |
| Directe uitgaven | |||
| Intern beleid (uitgaven) | 52 | 13 901 214 | 0,21 |
| Extern beleid | 70 | 7 768 308 | 0,16 |
| Interne gevallen | 13 | 20 878 599 | |
| Totaal | 663 | 564 732 966 |
Voor de traditionele eigen middelen (douane- en antidumpingrechten) zijn 74 nieuwe onderzoeken ingesteld 2001. Van de 98 gevallen die werden afgerond, worden de begrotingsgevolgen geraamd op 276,15 miljoen EUR.
Op landbouwgebied werden 105 nieuwe dossiers geopend in 2001 (70 betreffende de handel in landbouwproducten en 35 betreffende landbouwsubsidies en directe steun). De onderzoeken met betrekking tot deze dossiers waren nog niet afgerond aan het einde van de verslagperiode. Met de 364 gevallen die officieel werden afgesloten, was een bedrag gemoeid van 198,5 miljoen EUR: de helft van deze gevallen is voor verdere afhandeling doorgegeven aan de lidstaten, nadat was besloten dat zij zich daar het beste mee bezig konden houden. Voor een ander deel werd na een grondige beoordeling besloten geen officieel onderzoek in te stellen. In 2001 heeft OLAF ook verder gewerkt aan de dossiers van vóór 2001 die bij de opstelling van dit verslag nog hangende waren, zoals de zaak betreffende de invoer van bananen met valse vergunningen, waarbij meerdere lidstaten zijn betrokken (geraamd financieel nadeel: 155 miljoen EUR), en de Spaanse vlaszaak (100 miljoen EUR), waarvoor momenteel bij de Commissie de procedure betreffende de goedkeuring van de rekeningen loopt, en verschillende andere zaken betreffende de melkquota in de lidstaten (waarmee tenminste 10 miljoen EUR is gemoeid).
Op het gebied van de structuurfondsen zijn 66 nieuwe onderzoeken ingesteld, waarvan 84% betrekking heeft op het EFRO en het ESF. Daarbij is voorrang gegeven aan grensoverschrijdende gevallen met grote financiële en juridische gevolgen. In dezelfde periode zijn 66 gevallen gesloten61, waarvan 90% betrekking had op het EFRO. Bij de meeste gevallen van vermoedelijke fraude ging het om valse facturen en valse uitgavenaangiften. Er deden zich specifieke problemen voor bij de overheidsopdrachten. OLAF heeft zijn inspanningen opgevoerd om te zorgen voor een nauwe samenwerking met zijn partners, dat wil zeggen de nationale (administratieve en gerechtelijke) autoriteiten en de betrokken diensten van de Commissie.
Bij de directe uitgaven wordt een onderscheid gemaakt tussen intern beleid, zoals onderwijs en onderzoek, externe hulp en corruptie. Op dit gebied, dat voornamelijk door de Commissie wordt beheerd, heeft OLAF 136 nieuwe onderzoeken ingesteld en 135 dossiers gesloten. De helft van de nieuwe gevallen had betrekking op externe hulp (PHARE, TACIS, ontwikkelingsprogramma's, enz.). En bij een kwart van de nieuwe gevallen was sprake van corruptiebestrijding, waaruit blijkt dat de Commissie en OLAF veel belang hechten aan de controle op dit gevoelige gebied.
OLAF heeft tevens 135 dossiers afgerond, waarmee in totaal 42,5 miljoen EUR is gemoeid (zie bijlage 6). Ook deze keer heeft meer dan 50% betrekking op het externe beleid. Het hoogste bedrag heeft echter betrekking op het interne beleid en de interne gevallen (corruptiebestrijding).
10.SPECIFIEKE ANALYSE
10.1.Traditionele eigen middelen
De uitsplitsing van de fraude en onregelmatigheden naar douaneregeling over 2001 laat zien welk effect de fraude heeft op het vrije verkeer (73,40% van de gevallen en 82,30% van de vastgestelde bedragen). Wat aantal gevallen betreft, weegt de fraude nu echter zwaar bij de regeling douanevervoer en de passieve veredeling.
De gedetailleerde uitsplitsing van de fraude en onregelmatigheden naar soort onregelmatigheid in het kader van het vrije verkeer toont aan dat een groeiend percentage van de gevallen onder de noemer "andere onregelmatigheden" moet worden ondergebracht (49,10% van de gevallen, 73,60% van het vastgestelde bedrag). De onnauwkeurige gegevens, waarop ook in de vorige jaren al is gewezen leiden tot een gebrek aan helderheid in de analyse. Met dit voorbehoud heeft de fraude op het gebied van het vrije verkeer voornamelijk betrekking op een onjuiste beschrijving van de goederen (28,80% gevallen, 15,10% van het bedrag).
Uit de analyse van de verstrekte gegevens kan ook worden afgeleid in welke mate sprake is van fraude per soort goederen. Als naar het aantal gevallen wordt gekeken, werd in 2001 veel gefraudeerd met sigaretten en rijst. Wat de bedragen betreft, was in het bijzonder sprake van ernstige fraude met bananen. Bij de uitsplitsing van de gevallen naar fraude en onregelmatigheden met betrekking tot de oorsprong bevestigen de cijfers over 2001 de tendens van de afgelopen jaren: bij goederen van oorsprong uit de VS en China worden veelvuldig fraude en onregelmatigheden geconstateerd.
10.2.Landbouwuitgaven (EOGFL-Garantie)
Het is moeilijk om een grondige analyse te maken zolang niet zeker is of alle in 2001 geconstateerde gevallen ook gemeld zijn. Het zou dan ook voorbarig zijn om conclusies te trekken, maar er kunnen al wel bepaalde feiten worden vastgesteld.
Ten eerste hebben de meldingen betrekking op alle soorten fraude en onregelmatigheden. Onderstaand diagram geeft een overzicht van de verschillende soorten onregelmatigheden en de bijbehorende percentages.
Soorten onregelmatigheden
Het is duidelijk dat evenals in 2000 het grootste aantal meldingen afkomstig is van Duitsland, Spanje, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk (zie bijlage 2). Italië staat op de vijfde plaats met meer dan 163 gevallen. In financieel opzicht meldt Italië de meeste fraude en onregelmatigheden, namelijk voor meer dan 45 miljoen EUR, gevolgd door Spanje met meer dan 30 miljoen EUR. Italië neemt bijna een derde van het met onregelmatigheden gemoeide bedrag voor zijn rekening.
10.3.Structurele maatregelen
Onderstaande tabellen en diagrammen geven een overzicht van de cijfers betreffende de gemelde onregelmatigheden.
Meest geconstateerde onregelmatigheden
De eerste tabel geeft een overzicht van de meest voorkomende onregelmatigheden, met een indicatief bedrag en een indicatief gemiddeld bedrag.
Als gevolg van de meldmethode kan één enkel geval betrekking hebben op verschillende soorten onregelmatigheden. Omdat deze tabel bedoeld is om een beeld te geven van de frequentie van verschillende soorten onregelmatigheden, kloppen de totalen niet helemaal62.
De werkelijke totalen staan vermeld in de bijlagen 4 en 5. Deze cijfers zijn hieronder in de vorm van een diagram weergegeven:
Onderstaande tabellen63 en diagrammen hebben betrekking op de meest "riskante" onregelmatigheden wat het totaalbedrag betreft. Vergeleken met de vorige overzichten komt hier de categorie "niet in aanmerking komende uitgaven" naar voren als meest voorkomende en voor de financiële belangen van de EU meest riskante soort onregelmatigheid.
Meest "riskante" onregelmatigheden vanuit het oogpunt van de indicatieve betrokken bedragen
Deze laatste tabel bevat dezelfde aspecten als die welke hierboven werden belicht, maar dan vanuit het oogpunt van de indicatieve gemiddelde bedragen64.
Uit de drie tabellen blijkt een sterke ontwikkeling van de code "999 - andere onregelmatigheden". Onder deze code vallen de onregelmatigheden die niet onder een van de andere mogelijke beschrijvingen binnen het meldingssysteem vallen.
Het aandeel van deze onregelmatigheden in het totaal is echter buitensporig groot. Nauwkeurigere meldingsmogelijkheden zouden tot een betere interpretatie van de statistieken leiden.
Onderstaande tabel geeft een volledig overzicht van de opsporingsmethoden voor 2001, met het vastgestelde bedrag per methode en het gemiddelde bedrag65:
Opsporingsmethoden
"Klokkenluiders" hebben zeven gevallen in vier landen (F, I, D, EL) aan het licht gebracht. Het gemiddeld indicatief bedrag voor deze opsporingsmethode zou normaal gezien het laagste van de tabel moeten zijn, maar vanwege één enkel geval in Italië waarmee meer dan 23 miljoen EUR is gemoeid, is dit gemiddelde juist het hoogste.
11.FINANCIËLE FOLLOW-UP
11.1.Traditionele eigen middelen
Besluit 2000/597/EG, Euratom66 betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen en met name artikel 8, belast de lidstaten met de inning van de traditionele eigen middelen (zie bijlage 7). De Commissie houdt toezicht op de manier waarop de lidstaten zich kwijten van hun taak om te waarborgen dat de inning van deze middelen overeenkomstig de communautaire douanevoorschriften en financiële regels verloopt67. Daartoe heeft de Commissie een algemene strategie ontwikkeld68 op basis waarvan de maatregelen van de lidstaten kunnen worden beoordeeld en corrigerende maatregelen kunnen worden vastgesteld.
Deze strategie is gebaseerd op drie uitgangspunten: steekproefsgewijs onderzoek, de oninbaarlijdingsprocedure voor bedragen aan eigen middelen van meer dan 10 000 EUR en het beginsel van financiële aansprakelijkheid voor bepaalde fouten van de nationale overheden.
Steekproefsgewijs onderzoek
Sinds 2000 worden de gegevens die op grond van artikel 17, lid 3, van Verordening nr. 1150/2000 worden verzameld, opgenomen in het verslag over de bescherming van de financiële belangen, waardoor geen verslag "A-steekproeven" meer hoeft te worden opgesteld, omdat de onderliggende gegevens dezelfde zijn. In het kader van het raadgevend comité voor de eigen middelen worden echter de verschillende douaneactiviteiten besproken op basis van een meer technisch werkdocument dat voor de lidstaten is bestemd.
In verband met de recente ontwikkelingen in de jurisprudentie van het Hof van Justitie heeft de Commissie, gezien het feit dat de lidstaten de relevante gegevens binnen een redelijke termijn hebben verstrekt, besloten een nieuwe B-steekproef op te stellen voor het B-verslag 200269 dat in 2003 zal worden gepubliceerd. De follow-up van de gevallen die buiten de B-steekproef vallen maar die wel van belang kunnen zijn voor de follow-up van de inning, wordt uitgebreid zodat een twintigtal gevallen kan worden geanalyseerd.
Procedure van oninbaarlijding
De lidstaten hebben de nodige procedures ingevoerd om de traditionele eigen middelen ter beschikking van de Commissie te stellen, behalve in de gevallen waar de inning definitief onmogelijk is om redenen die niet aan de betrokken lidstaat zijn te wijten. De gevallen van oninbaarlijding (bedragen van meer dan 10 000 EUR) worden voor onderzoek gemeld bij de Commissie. Indien de lidstaat kan bewijzen voldoende moeite te hebben gedaan om het betrokken bedrag te innen overeenkomstig de communautaire en nationale wetgeving, kan de vrijstelling worden toegekend. Indien dat niet het geval is, wordt de betrokken lidstaat als financieel aansprakelijk beschouwd overeenkomstig artikel 8 van Besluit 2000/597 en de artikelen 2 en 17 van Verordening nr. 1150/00.
Het toetsen van de moeite die een lidstaat heeft genomen om een bedrag te innen is een zeer doeltreffend middel om de nationale overheidsdiensten ertoe aan te zetten zich serieus in te spannen voor de inning, omdat zij anders in geval van niet-inning financieel aansprakelijk worden gesteld. Daarnaast biedt de analyse van de gevallen in het kader van 17, lid 2, van Verordening nr. 1150/2000 de Commissie de gelegenheid opmerkingen te maken over de vaststelling van de eigen middelen, de wijze waarop de specifieke boekhouding wordt gevoerd en de overeenstemming van de nationale voorschriften met de communautaire wetgeving.
Om een duidelijker en objectiever beeld te krijgen van de voorwaarden voor oninbaarlijding heeft de Commissie bijlage 6 van 20 maart 199770 gewijzigd. Deze wijziging is door de Commissie goedgekeurd op 13 maart 2002 (C(2002) 416 def).
In 2001 hebben zes lidstaten (S, NL, UK, P, F, E) op grond van artikel 17, lid 2, van Verordening nr. 1150/2000 12 verzoeken tot oninbaarlijding ingediend voor een bedrag van in totaal 2 434 780,85 EUR. In totaal zijn in 2001 109 gevallen behandeld volgens onderstaande tabel:
| Standpunt van de Commissie | Aantal gevallen | % gevallen | Bedrag in euro | % bedrag |
| Vrijstelling toegekend | 48.50 | 44.50 | 7 875 024.78 | 37.90 |
| Meer informatie gevraagd | 8 | 7.35 | 3 655 873.63 | 17.60 |
| Dossier niet correct | 32 | 29.35 | 3 578 622 50 | 17.25 |
| Weigering | 20.50 | 18.80 | 5 659 535 01 | 27.25 |
| Totaal | 109 gevallen | 100 % | 20 769 055.92 | 100 % |
Financiële aansprakelijkheid van de lidstaten bij administratieve fouten
Overeenkomstig artikel 8 van Besluit 2000/597/EG, Euratom worden de traditionele eigen middelen zo goed mogelijk door de lidstaten geïnd (zie bijlage 7). Daar staat een beloning tegenover (25% van de geïnde middelen), en om te zorgen voor een gezond en doeltreffend beheer van de openbare middelen zijn de lidstaten financieel aansprakelijk voor elk verlies van middelen als gevolg van een gebrek aan inzet van hun kant. Deze aanpak houdt in dat de Commissie de nationale overheden financieel aansprakelijk stelt voor hun eigen fouten71.
In 2001 bleek duidelijk dat bepaalde lidstaten zicht steeds meer bewust worden van het feit dat zij in beginsel financieel aansprakelijk zijn voor administratieve vergissingen. Zo hebben het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk en Italië eigen middelen die als gevolg van fouten van de nationale overheidsdiensten niet konden worden geïnd, toch ter beschikking van de communautaire begroting gesteld. Frankrijk heeft begin 2002 hetzelfde gedaan. Het bedrag dat hiermee gemoeid was, beloopt voor deze vier lidstaten samen 7 388 990,12 EUR.
Dit voorbeeld zou bepaalde lidstaten, waarvan het aandeel wordt gecompenseerd door middel van de vierde middelenbron, aan het denken moeten zetten over hun eigen positie ten aanzien van de financiële aansprakelijkheid voor fouten van hun eigen diensten.
In totaal zijn in 2001 30 dossiers geopend; er zijn 48 aanmaningen verzonden. Eind 2001 bedroeg het totale aantal dossiers 91, voor een totaalbedrag zonder rente van 50 933 636 EUR72.
Initiatief ter verbetering van de bescherming van de financiële belangen van de Unie: financiële aansprakelijkheid, externe aspecten73, intensievere administratieve samenwerking.
De Commissie buigt zich ook over het externe aspect van het financiële aansprakelijkheidsbeginsel, teneinde de nadelige gevolgen voor de communautaire begroting van fouten van nationale overheden bij de toepassing van preferentiële regelingen, te neutraliseren. In de onderhandelingsrichtsnoeren voor een vrijhandelsovereenkomst tussen de Gemeenschap en de Arabische Golfstaten en in de ontwerp-richtsnoeren voor de onderhandelingen met Albanië en de ACS-staten is een bepaling inzake financiële aansprakelijkheid opgenomen.
Op het gebied van de versterkte administratieve samenwerking wordt op een soortgelijke wijze tewerk gegaan74. Hierbij gaat het om een fraudebestrijdingsmechanisme op grond waarvan preferentiële overeenkomsten of autonome maatregelen in geval van fraude of systematisch tekortschietende administratieve samenwerking kunnen worden opgeschort. Deze bepaling is in alle hierboven genoemde onderhandelingsrichtsnoeren vervat, en moet dus in alle nieuwe preferentiële overeenkomsten worden opgenomen.
11.2.EOGFL-Garantie: uitgaven
Het aantal lopende dossiers bedraagt meer dan 10 300. Meer dan 2,2 miljard EUR (2 203 659 000 EUR, zie bijlage 8) moet nog worden geïnd. Hieronder wordt een overzicht gegeven van het totaal aantal lopende zaken.
Totaal aantal lopende zaken
Voor de nieuwe gevallen van 2001, waarmee meer dan 140 miljoen EUR is gemoeid, moet nog iets meer dan 122 miljoen EUR worden geïnd. Onderstaand diagram geeft een overzicht van de gevallen van 2001 en de stand van zaken met betrekking tot de inning.
11.3.Structuurfondsen
Bij de Structuurfondsen is de stand van de inning met betrekking tot 2001 (zie bijlage 9) als volgt:
- 22 % van de met ongregelmatigheden gemoeide bedragen is geïnd;
- 14 % van deze bedragen staat nog open op op nationaal niveau;
- 64 % van deze bedragen moet nog worden geïnd.
Op het gebied van de Structuurfondsen, waarbij het gaat om maatregelen die in het kader van meerjarenprogramma's worden medegefinancierd, is de beslissende fase voor de financiële follow-up de afsluiting van de betrokken maatregel. Voor de programmeringsperiode 1994-1999 is de afsluiting van de programma's onlangs begonnen. Voor veel gevallen die overeenkomstig artikel 3 van Verordening (EG) nr. 1681/94 zijn gemeld, moet normaliter kwijting volgen (uitzondering: maatregelen die om juridische redenen zijn opgeschort). De resultaten van deze operatie zullen in het verslag over het begrotingsjaar 2002 worden medegedeeld.
Volgens de nieuwe Verordening (EG) nr. 448/2001 moeten de lidstaten de Commissie voortaan eenmaal per jaar de stand van de nog te innen bedragen mededelen. Hierdoor wordt de financiële follow-up in de toekomst vergemakkelijkt en kunnen de als gevolg van nalatigheid verloren gegane bedragen gemakkelijker aan de lidstaten worden toegerekend.
11.4.Directe uitgaven (inclusief externe steun)
De directe uitgaven worden hoofzakelijk door de Commissie beheerd, en OLAF heeft op dit gebied een bijzondere verantwoordelijkheid. Bij fraudegevallen en onregelmatigheden in verband met directe uitgaven waarbij OLAF na onderzoek van mening is dat het inleiden van een strafrechtelijke procedure niet opportuun is, zorgt OLAF ervoor dat belangrijke elementen die tijdens het onderzoek of in de definitieve onderzoeksverslagen zijn geconstateerd, aan de voor de betrokken uitgaven bevoegde DG's worden medegedeeld, opdat tijdig passende voorzorgsmaatregelen kunnen worden genomen en kan worden begonnen met de inning. Voorts verstrekt OLAF het bevoegde DG gedurende de gehele financiële follow-up en inningsprocedure advies en aanvullende informatie.
Indien OLAF echter van mening is dat een strafrechtelijke procedure moet worden ingeleid of indien reeds een gerechtelijke procedure loopt, ziet OLAF erop toe dat de Commissie in dit verband de nodige maatregelen neemt (dan wel gelijkwaardige maatregelen volgens het recht van het betrokken land) om de terugvordering van de ten onrechte betaalde bedragen te bewerkstelligen.
Op dit gebied zijn tijdens de referentieperiode 23 fraudegevallen/onregelmatigheden gemeld aan de met follow-up belaste eenheid. De meeste van deze gevallen staan nog open wegens langdurige gerechtelijke procedures (o.a. wegens faillissement), waarvan een deel strafrechtelijke procedures. De werkelijk geïnde bedragen in de referentieperiode beliepen in totaal 456 629,12 EUR. Bij vele fraudegevallen/onregelmatigheden was sprake van niet-toegestane uitgaven, valse of te hoge betalingsverzoeken dan wel niet-levering/fictieve levering van projecten, goederen of diensten waarvoor een contract was afgesloten.
BIJLAGE 1
TRADITIONELE EIGEN MIDDELEN
Aantal door de lidstaten aan de Commissie gemelde fraudegevallen en onregelmatigheden75
Ontwikkeling van de situatie in de periode 1998-2001
(Bijgewerkt op 28.4.2002)
| Lidstaat | 1998 Aantal | 1998 Bedrag in EUR | 1999 Aantal | 1999 Bedrag in EUR | 2000 Aantal | 2000 Bedrag in EUR | 2001 Aantal | 2001 Bedrag in EUR |
| B | 345 | 10 937 861 | 294 | 14 106 286 | 306 | 8 608 667 | 293 | 11 890 555 |
| DK | 133 | 14 579 458 | 102 | 8 423 483 | 108 | 9 737 390 | 67 | 5 023 409 |
| D | 335 | 25 969 777 | 496 | 33 134 340 | 488 | 54 489 168 | 351 | 20 279 207 |
| EL | 12 | 302 256 | 14 | 437 308 | 0 | 0 | 10 | 44 411 |
| E | 73 | 3 241 814 | 119 | 8 315 714 | 116 | 10 102 104 | 134 | 46 973 494 |
| F | 216 | 14 408 160 | 267 | 17 497 607 | 246 | 28 529 445 | 215 | 16 915 767 |
| IRL | 63 | 1 957 191 | 40 | 6 513 598 | 37 | 1 763 687 | 35 | 1 404 382 |
| I | 173 | 19 575 815 | 288 | 16 485 347 | 226 | 39 941 191 | 197 | 95 758 585 |
| L | 7 | 1 790 387 | 8 | 738 581 | 2 | 35 620 | 0 | 0 |
| NL | 305 | 9 014 326 | 205 | 8 925 914 | 264 | 13 440 108 | 205 | 4 758 162 |
| A | 163 | 7 857 517 | 87 | 4 569 400 | 89 | 6 577 552 | 98 | 14 359 390 |
| P | 18 | 1 315 011 | 14 | 546 348 | 19 | 1 180 000 | 11 | 1 534 849 |
| FIN | 42 | 1 673 759 | 36 | 5 104 165 | 36 | 1 598 820 | 20 | 3 140 752 |
| S | 98 | 8 625 341 | 66 | 5 096 843 | 17 | 1 139 647 | 18 | 2 524 769 |
| UK | 499 | 98 580 201 | 534 | 104 233 167 | 496 | 349 613 872 | 192 | 31 709 277 |
| Totaal EU | 2 482 | 219 828 874 | 2 570 | 234 128 101 | 2 450 | 526 757 271 | 1 846 | 256 317 009 |
BIJLAGE 2
Bijgewerkt op 15/5/2002
EOGFL-Garantie
KRACHTENS VERORDENING NR. 595/91 DOOR DE LIDSTATEN GEMELDE ONREGELMATIGHEDEN
2001
(Bedragen in duizend EUR)
| Lidstaat | Aantal gevallen | Bedrag | % van de uitgaven uit het EOGFL |
| B | 67 | 5 717 | 6,1 |
| DK | 60 | 1 109 | 0,0 |
| D | 451 | 7 438 | 0,13 |
| EL | 25 | 13 403 | 0,51 |
| E | 492 | 30 191 | 0,47 |
| F | 412 | 10 896 | 0,12 |
| IRL | 88 | 1 161 | 0,07 |
| I | 163 | 45 377 | 0,83 |
| L | 2 | 29 | 0,10 |
| NL | 45 | 6 442 | 0,58 |
| A | 131 | 1 864 | 0,18 |
| P | 143 | 2 153 | 0,25 |
| FIN | 53 | 910 | 0,11 |
| S | 31 | 704 | 0,09 |
| U K | 252 | 13 290 | 0,34 |
| TOTAAL | 2415 | 140 685 | 0,34 |
BIJLAGE 3
Bijgewerkt op 15/5/2002
EOGFL-GARANTIE
KRACHTENS VERORDENING NR. 595/91 DOOR DE LIDSTATEN GEMELDE ONREGELMATIGHEDEN*
1997 - 2001
(Bedragen in duizend EUR)
| JAAR | AANTAL GEVALLEN | BEDRAG | % VAN DE SECTORALE BEGROTING | EOGFL - UITGAVEN |
| 2001 | 2415 | 140 685 | 0,34 | 41 866 940 |
| 2000 | 2967 | 474 562 | 1,17 | 40 437 400 |
| 1999 | 2697 | 232 154 | 0,59 | 39 540 800 |
| 1998 | 2412 | 284 841 | 0,73 | 39 132 500 |
| 1997 | 2058 | 164 884 | 0,41 | 40 423 000 |
* Onder onregelmatigheden valt ook fraude. Een onregelmatigheid kan pas als fraude (crimineel gedrag) worden aangemerkt na een strafrechtelijke procedure.
BIJLAGE 4
Bijgewerkt op 15/5/2002
STRUCTURELE MAATREGELEN
KRACHTENS DE VERORDENINGEN NRS. 1681/94 EN 1831/94 DOOR DE LIDSTATEN GEMELDE ONREGELMATIGHEDEN
2001
(Bedragen in duizend EUR)
| Lidstaat | Aantal gevallen | Bedrag |
| B | 0 | 0 |
| DK | 13 | 463 |
| D* | 164 | 12 535 |
| EL** | 80 | 6 108 |
| E | 80 | 6 256 |
| F | 205 | 12 114 |
| IRL | 55 | 48 642 |
| I | 91 | 58 792 |
| L | 0 | 0 |
| NL | 323 | 14 207 |
| A | 20 | 617 |
| P | 55 | 9 335 |
| FIN | 38 | 1 038 |
| S | 15 | 246 |
| U K | 55 | 31 199 |
| Total | 1.194 | 201 552 |
* Meldingen voor het vierde kwartaal nog niet ontvangen
** Inclusief vier meldingen met betrekking tot het Cohesiefonds
BIJLAGE 5
Bijgewerkt op 15/5/2002
STRUCTURELE MAATREGELEN
KRACHTENS DE VERORDENINGEN NRS. 1681/94 EN 1831/94 DOOR DE LIDSTATEN GEMELDE ONREGELMATIGHEDEN*
1997-2001
(Bedragen in duizend EUR)
| Jaar | Aantal gevallen | Bedrag | % van de begroting | Totaal van de sectorale begroting |
| 2001 | 1 194 | 201 549 | 0,68% | 29 829 680 |
| 2000 | 1 217 | 114 227 | 0,45% | 25 556 000 |
| 1999 | 698 | 120 633 | 0,39% | 30 654 450 |
| 1998 | 407 | 42 838 | 0,15% | 28 365 990 |
| 1997 | 309 | 57 070 | 0,22% | 26 304 900 |
* Onder onregelmatigheden valt ook fraude. Een onregelmatigheid kan pas als fraude (crimineel gedrag) worden aangemerkt na een strafrechtelijke procedure.
BIJLAGE 6
Bijgewerkt op 15/5/2002
DIRECTE UITGAVEN
VERMOEDE FRAUDEGEVALLEN EN ANDERE ONREGELMATIGHEDEN WAARNAAR OLAF EEN ONDERZOEK HEEFT INGESTELD76
(Bedragen in duizend EUR))
BIJLAGE 7
TRADITIONELE EIGEN MIDDELEN
STAND VAN DE INNING VAN DE GEVALLEN DIE KRACHTENS VERORDENING NR. 1150/2000 ZIJN GEMELD
(bijgewerkt op 26.4.2002)
(Bedragen in EUR)
| Lidstaat | Aantal in 2001 gemelde gevallen | Vastgesteld bedrag | Procentueel aandeel van de vaststellingen in het totaalbedrag voor de EU - 15 | Gemiddeld bedrag per geval | Geïnd bedrag van de in 2001 gemelde bedragen | Procentueel aandeel van de geïnde bedragen in het totaalbedrag voor de EU-15 | Bruto inningspercentage77 |
| (1) | (2) | (3) | (4) | (5) = (3) / (2) | (6) | (7) | (8) = (6) / (3) |
| B | 293 | 11 890 555 | 4,6 % | 40 582 | 2 068 940 | 5,1 % | 17,4 % |
| DK | 67 | 5 023 409 | 2,0 % | 74 976 | 4 905 480 | 12,2 % | 97,7 % |
| D | 351 | 20 279 207 | 7,9 % | 57 776 | 7 744 518 | 19,2 % | 38,2 % |
| EL | 10 | 44 411 | 0,0 % | 4 441 | 44 411 | 0,1 % | 100,0 % |
| E | 134 | 46 973 494 | 18,3 % | 350 548 | 4 238 717 | 10,5 % | 9,0 % |
| F | 215 | 16 915 767 | 6,6 % | 78 678 | 5 171695 | 12,8 % | 30,6 % |
| IRL | 35 | 1 404 382 | 0,5 % | 40 125 | 721 505 | 1,8 % | 51,4 % |
| I | 197 | 95 758 585 | 37,4 % | 486 084 | 620 584 | 1,5 % | 0,6 % |
| L | 0 | 0 | 0,0 % | 0 | 0 | 0,0 % | - |
| NL | 205 | 4 758 162 | 1,9 % | 23 211 | 3 530 285 | 8,8 % | 74,2 % |
| A | 98 | 14 359 390 | 5,6 % | 146 524 | 1 062 752 | 2,6 % | 7,4 % |
| P | 11 | 1 534 849 | 0,6 % | 139 532 | 450 033 | 1,1 % | 29,3 % |
| FIN | 20 | 3 140 752 | 1,2 % | 157 038 | 2 978 415 | 7,4 % | 94,8 % |
| S | 18 | 2 524 769 | 1,0 % | 140 265 | 1 195 601 | 3,0 % | 47,4 % |
| UK | 192 | 31 709 277 | 12,4 % | 165 152 | 5 609 607 | 13,9 % | 17,7 % |
| EU-15 | 1 846 | 256 317 009 | 100,0 % | 138 850 | 40 342 543 | 100,0 % | 15,7 % |
BIJLAGE 8
Bijgewerkt op 15/5/2002
EOGFL-GARANTIE
STAND VAN DE INNING VAN DE GEVALLEN DIE KRACHTENS VERORDENING NR. 595/91 ZIJN GEMELD
(Bedragen in duizend EUR)
| Lidstaat | Te innen bedrag van | Te innen | Aanhangig* | Oninbare |
| vóór 2001 gemelde | bedragen** | |||
| gevallen | 2001 | |||
| B | 60 813 | 2 370 | 17 580 | 2 801 |
| DK | 7 312 | 408 | 0 | 7 055 |
| D | 228 671 | 6 604 | 22 582 | 11 763 |
| EL | 36 200 | 9 648 | 12 985 | 5 538 |
| E | 153 853 | 28 644 | 15 108 | 38 403 |
| F | 59 835 | 8 783 | 30 704 | 1 813 |
| IRL | 4 750 | 755 | 3 351 | 201 |
| I | 1 392 677 | 41 661 | 401 942 | 14 939 |
| L | 7 | 29 | 0 | 0 |
| NL | 44 771 | 6 165 | 8 673 | 719 |
| A | 3 466 | 1 570 | 0 | 389 |
| P | 32 379 | 2 064 | 19 477 | 40 |
| FIN | 9 | 88 | 0 | 0 |
| S | 233 | 480 | 0 | 0 |
| U K | 56 209 | 13 206 | 19 558 | 3 440 |
| TOTAL | 2 081 185 | 122 474 | 551 960 | 87 101 |
* Aanhangig: in afwachting van de afloop van procedures voor de nationale rechter.
** Oninbare bedragen: in afwachting van een officiële beslissing in het kader van de procedure voor de goedkeuring van de rekeningen.
BIJLAGE 9
Bijgewerkt op 15/5/2002
STRUCTURELE MAATREGELEN
STAND VAN DE INNING VAN DE GEVALLEN DIE KRACHTENS DE VERORDENINGEN NRS. 1681/94 EN 1831/94 ZIJN GEMELD
(Bedragen in duizend EUR)
| Lidstaat | Totaal te innen <2001 | Totaal te innen 2001 |
| B | 845 | 0 |
| DK | 391 | 139 |
| D | 55 516 | 10 863 |
| EL | 12 346 | 5 695 |
| E | 65 550 | 4 875 |
| F | 14 700 | 4 288 |
| IRL | 5 587 | 525 |
| I | 88 836 | 45 473 |
| L | 0 | 0 |
| NL | 1 112 | 1 256 |
| A | 0 | 102 |
| P | 20 023 | 3 067 |
| FIN | 737 | 448 |
| S | 823 | 48 |
| U K | 57 494 | 25 659 |
| Totaal | 323 961 | 102 438 |
N.B. Voorzover deze bedragen werkelijk zijn geïnd, kunnen zij worden bestemd voor de financiering van andere projecten in het kader van een programma dat nog loopt.
1Mededeling van de Commissie - Bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschappen - Fraudebestrijding: actieplan voor 2001-2003 (COM (2001) 254 def.).
2Conclusies van de Raad ECOFIN van 7 mei 2002, punt 13 en resolutie van het Europees Parlement over het jaarverslag 2000, lid 2.
3In 2001 is het Raadgevend Comité voor Coördinatie van fraudebestrijding driemaal bijeengekomen, naast de werkgroep in het kader van artikel 280. De diensten van de Commissie zijn ook tweemaal met hetzelfde oogpunt bijeengekomen.
4De vier belangrijkste strategische beleidslijnen zijn: bevorderen van een algemeen en samenhangend fraudebeleid, bevorderen van een nieuwe cultuur van samenwerking met de bevoegde instanties in de lidstaten, bevorderen van een interinstitutionele aanpak van preventie en bestrijding van de corruptie en vergroten van de geloofwaardigheid van de Europese instellingen, versterken van de strafrechtelijke dimensie overeenkomstig de nieuwe verplichtingen op grond van de verdragen (COM(2000) 358 def. van 28.6.2000).
5Conclusies van de Raad van 17.7.2000 betreffende de mededeling van de Commissie inzake de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschappen - Fraudebestrijding: naar een algemene strategische aanpak (document 10344/00 def. 273). Resolutie van het Europees Parlement van 13.12.2000 over een “algemene strategische aanpak” (document A5/0376/2000).
6Conclusies van de Ecofin-Raad van 15.6.2001 (document 9270 FIN 169). In zijn resolutie van 29.11.2001 over het Jaarverslag 2000 bestempelt het Europees Parlement het "fraudebestendig maken" van nieuwe wetgeving tot een van de vier strategische krachtlijnen die een kwalitatieve sprong voorwaarts kunnen betekenen in de bestrijding van fraude (document A5-2001-393).
7Hervorming van de Commissie - Witboek (COM(2000) 200 def./2 van 5.4.2000).
8Mededeling van de Commissie betreffende de bescherming tegen fraude van de wetgeving en het beheer van contracten, goedgekeurd op 7.11.2001 (SEC(2001)2029 def.).
9Zowel het Europees Parlement (Resolutie over het Jaarverslag 2000) als de Raad (Conclusies van de Europese Raad van 15 juni 2001) hebben de nadruk gelegd op de meerwaarde van de medewerking van OLAF aan wettelijke maatregelen ter voorkoming van fraude.
10Overeenkomstig het actieprogramma betreffende de georganiseerde misdaad dat werd opgesteld door de groep op hoog niveau door de Europese Raad van Dublin in december 1996, en de beleidsoriëntatie ervan nr. 13 (door de Raad op 28 april 1997 goedgekeurd, Publicatieblad nr. C 251 van 15/8/1997).
11Verordening (EG) nr. 1338/2001 van de Raad van 28 juni 2001 tot vaststelling van maatregelen die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij - PB L 181 van 4.7.2001; en Verordening (EG) nr. 1339/2001 van de Raad van 28 juni 2001 houdende uitbreiding van de werking van Verordening (EG) nr. 1338/2001 tot vaststelling van maatregelen die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij, tot de lidstaten die de euro niet als munteenheid hebben aangenomen - PB L 181 van 4.7.2001.
12Met het oog op valse euromunten is overeenkomstig de briefwisseling tussen de voorzitter van de Raad en de Franse minister van Financiën een Europees Technisch en Wetenschappelijk Centrum (ETWC) opgericht, dat onder leiding staat van twee ambtenaren van de Commissie/OLAF.
13Verslag van de Commissie op grond van artikel 11 van het kaderbesluit van de Raad van 29 mei 2000 tot versterking, door middel van strafrechtelijke en andere sancties, van de bescherming tegen valsemunterij in verband met het in omloop brengen van de euro (COM(2001) 771 def. van 13.12.2001).
14Besluit van de Raad van 17 december 2001 tot vaststelling van een actieprogramma inzake uitwisselingen, bijstand en opleiding voor de bescherming van de euro tegen valsemunterij (programma "Pericles") (Besluit 2001/923/EG, PB L 339 van 21.12.2001).
15Richtlijn 2001/97/EG van het Europees Parlement en de Raad van 4 december 2001 tot wijziging van Richtlijn 91/308/EEG van de Raad tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld – Verklaring van de Commissie PB L 344 van 28.12.2001.
16Dit betreft met name hoofdstuk V-XXIV van het Witboek over de hervorming van de Commissie, dat betrekking heeft op de hervorming van de financiële circuits en de financiële controle, en op de oprichting van een interne auditdienst.
17Verordeningen (EG) nr. 438/2001 en (EG) nr. 448/2001 van de Commissie van 2 maart 2001 (PB L 63 van 3.3.2001 en PB L 64 van 6.3.2001) tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 1260/1999 van de Raad met betrekking tot de beheers- en controlesystemen enerzijds en de procedure inzake financiële correcties anderzijds.
18Verslag 10/2001 over de financiële controle van de Structuurfondsen (PB C 314 van 8.11.2001). In zijn Resolutie over het Jaarverslag 2000 van de Commissie toonde het Europees Parlement zich verontrust over de zeer onvolledige aard van de aan de Commissie verstrekte informatie over onregelmatigheden op bepaalde gebieden van de Structuurfondsen.
19In zijn conclusies over de Algemene strategie benadrukte de Ecofin-raad het belang hiervan.
20Zie verslag betreffende de bescherming van de financiële belangen en fraudebescherming voor het begrotingsjaar 2000.
21Aanvullende bijdrage van de Commissie ten behoeve van de Intergouvernementele Conferentie over de institutionele vraagstukken - De strafrechtelijke bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap: een Europese officier van justitie, 20.9.2000, COM(2000) 608 def. Deze bijdrage vormt een aanvulling op het Advies van de Commissie uit hoofde van artikel 48 van het Verdrag betreffende de Europese Unie inzake het bijeenroepen van een conferentie van vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten met het oog op wijziging van de verdragen, Aanpassing van de instellingen voor een geslaagde uitbreiding van 26.1.2000, COM (2000) 34).
22Groenboek inzake de strafrechtelijke bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap en de instelling van een Europese officier van justitie van 11.12.2001 (COM (2001) 715 def.). Het adres van de website over het Groenboek is http://europa.eu.int/olaf/livre_vert.
23Resolutie van 16.5.2000 over het jaarverslag 2000 van de Commissie, (PB C 59 van 23.02.2001), en Resolutie van 14 maart 2001 over het jaarverslag 1999 van de Commissie (PB C 343 van 5.12.2001), met het verzoek aan de Commissie om een dergelijk voorstel uiterlijk op 1 juni 2001 in te dienen.
24Bijvoorbeeld in zijn conclusies van 17.07.2000 en in zijn conclusies bij de Kwijting over 2000.
25Akte van de Raad van 26 juli 1995 tot vaststelling van de Overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen (PB C 316 van 27.11.1995).
26COM (2001) 272 def. (PB C 240 E van 28.08.2001), goedgekeurd op 23.05.2001.
27Wetgevingsresolutie van 29.11.2001 over het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de strafrechtelijke bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap (Doc. A5-390/2001, nog niet gepubliceerd in het PB).
28Advies nr. 9/2001 van 8.11.2001 over een voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de strafrechtelijke bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap (PB C 14 van 17.1.2002)
29Besluit van de Raad nr. 2002/187/JBZ van 28.02.2002 betreffende de oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen ernstige vormen van criminaliteit te versterken (PB L 63 van 6.3.2002), en met name artikel 11 daarvan.
30Besluit van de Raad van 6.12.2001 (PB C 362 van 18.12.2001).
31Verklaring 39/02 van de Commissie in verband met artikel 4, lid 1.b), tweede aandachtsstreepje en artikel 26, lid 3 van Besluit 2002/187/JBZ.
32Voorstel voor een kaderbesluit van de Raad betreffende het Europees arrestatiebevel en de procedures van overlevering tussen de lidstaten [COM(2001) 522 def. - PB C 332 E van 27.11.2001]. De Raad heeft in december 2001 politieke overeenstemming bereikt over dit onderwerp.
33Voorstel voor een kaderbesluit van de Raad betreffende de vaststelling van minimumvoorschriften met betrekking tot de bestanddelen van strafbare feiten en met betrekking tot straffen op het gebied van de illegale drugshandel [COM (2001) 259 def., PB C 304 E van 30.10.2001].
34Voorstel voor een kaderbesluit van de Raad inzake terrorismebestrijding [COM(2001) 521 def., PB C 332E van 27.11.2002].
35Initiatief van de regeringen van de Franse Republiek, het Koninkrijk Zweden en het Koninkrijk België met het oog op de aanneming door de Raad van een kaderbesluit inzake de tenuitvoerlegging in de Europese Unie van beslissingen tot bevriezing van vermogensbestanddelen of bewijsstukken
(PB C 75 van 7.3.2001).
36Voorstel voor een Verordening van de Raad tot wijziging van het statuut van de ambtenaren van de Europese Gemeenschappen en van de regeling welke van toepassing is op de andere personeelsleden van deze Gemeenschappen (COM (2002) 213 def. van 24.4.2002, bijlage IX, afdelingen 1 en 2). Oprichting van een onderzoeks- en tuchtbureau binnen de Commissie (besluit van de Commissie betreffende de uitvoering van administratieve onderzoeksprocedures en tuchtprocedures van 19 februari 2002 (doc. C (2002) 540).
37Artikel 66, lid 4, van het herziene Financieel Reglement en oprichting van een onderzoeks- en tuchtbureau bij de Commissie.
38PB L 136 van 31.5.1999.
39Resolutie over het Jaarverslag 2000 van de Commissie. In zijn Resolutie over het Jaarverslag 1999 van de Commissie wees het Europees Parlement erop dat OLAF "de onvoorwaardelijke bereidheid tot samenwerking van de instellingen en het personeel van de Europese Unie, alsmede van de onderzoeks- en gerechtelijke instanties in de lidstaten moet zien te verkrijgen". Conclusies van de Ecofin-Raad van 7.5.2002, Conclusies van de Europese Raad van 15 juni 2001 (doc. 9270 FIN169) en van de Ecofin-Raad van 17.7.2000 (doc. 10344/00 FIN273).
40Zie het arrest van het Gerecht van eerste aanleg in zaak T-17/00 (Rothley et al./ Parlement) van 26.2.2002.
41Niet-Europese Landen en Gebieden Overzee die bijzondere betrekkingen onderhouden met Denemarken, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk (o.a. Groenland, Aruba enz.), zie Bijlage II van het EG-Verdrag.
42Verordening (EG) nr. 2423/1999 van de Commissie van 15.11.1999 (PB L 294 van 16/11/1999) en Verordening (EG) nr. 465/2000 van de Commissie van 29.2.2000 (PB L 65 van 1.3.2000).
43Afrikaanse Ontwikkelingsbank.
44In de tabel zijn geen maatregelen opgenomen waaraan in 2001 niet is gewerkt. De kolommen in de tabel hebben de volgende inhoud:
- in de twee eerste kolommen worden de doelstelling en de maatregel vermeld zoals opgenomen in het in mei 2001 goedgekeurde Actieplan;
- in de derde kolom is aangegeven welk directoraat-generaal een leidende rol vervult;
- in de vierde kolom wordt aangeven of en hoe de doelstelling is verwezenlijkt en of de follow-up van maatregelen zich uitstrekt voorbij het jaar waarop de tabel betrekking heeft.
- In voorkomende gevallen bevat de vijfde kolom een korte toelichting op de uitvoeringsomstandigheden en de effecten van het initiatief.
45Zie http://europa.eu.int/comm/justice_home/news/forum_crimen/workshop/en/workshp2_1_en.html
46http://europa.eu.int/comm/justice_home/news/forum_crimen/workshop/en/workshop3_1_en.html
47Reacties van de lidstaten op de opmerkingen van de Rekenkamer in haar jaarverslag en speciale verslagen. Deze procedure bestaat sinds de Europese Raad van Dublin in december 1996. In april 2002, ten tijde van de stemming over de kwijting voor 2000, heeft het Europees Parlement de Rekenkamer gevraagd de totale kosten te evalueren van de interne en externe controles op de Gemeenschapsgelden door de gelden die betrekking hebben op de Gemeenschapsbegroting te onderscheiden van de gelden die betrekking hebben op de nationale begrotingen.
48De Overeenkomst van 26 juli 1995 aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen (PB C 316 van 27.11.95, blz. 48) en de bijbehorende aanvullende protocollen (PB C 313 van 23.10.1996, blz. 1; PB C 221 van 19.7.1997, blz. 11; PB C 151 van 20.5.1997, blz. 1).
49Speciaal verslag nr. 4/2001 over de controle van het EOGFL-Garantie - de implementatie van het geïntegreerd beheers- en controlesysteem (GBCS), vergezeld van de antwoorden van de Commissie.
50Artikel 1, lid 2, van Verordening (EG, EURATOM) nr.2988/95 van de Raad van 18 december 1995 (PB L312 van 23.12.1995).
51De term "fraude" wordt gedefinieerd in artikel 1 van de Overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen van 26 juli 1995 (PB C 316 van 27.11.1995).
52* Het hierboven afgebeelde diagram is gebaseerd op de mededelingen in digitaal formaat via het AFIS-netwerk, omdat het geanalyseerde veld betreffende de kwalificatie van de onregelmatigheid alleen in dat formaat beschikbaar is. Dientengevolge zijn alleen de lidstaten die voor het melden van onregelmatigheden gebruik hebben gemaakt van het AFIS-netwerk opgenomen in het diagram.
53Tot wijziging van Beschikking 97/245/EG, Euratom van 20 maart 1997 tot vaststelling van de nadere voorschriften voor de mededeling door de lidstaten van bepaalde, in het kader van het stelsel van de eigen middelen van de Gemeenschappen aan de Commissie toegezonden gegevens.
54Het aantal aanvaarde aangiften bedroeg in 2001 108.375.105, tegen 88.625.612 in 2000
55Het aantal aangiften dat in het kader van een audit is gecontroleerd kan niet worden gespecificeerd; daarom kan met deze aangiften geen rekening worden gehouden bij het controlepercentage.
56Deze tabel is opgesteld op basis van de gegevens die de lidstaten hebben verstrekt. Onder "fraude" wordt niet door alle lidstaten hetzelfde verstaan. Dat is gedeeltelijk het gevolg van het feit dat de Overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen, waarin het begrip "fraude" wordt gedefinieerd, nog niet door alle nationale parlementen is bekrachtigd. Volgens sommige lidstaten kan een inbreuk op het gemeenschapsrecht pas als fraude worden aangemerkt na een definitieve rechterlijke uitspraak daarover. In sommige andere lidstaten daarentegen worden dergelijke inbreuken door de operationele diensten zelf gekwalificeerd tijdens het onderzoek. De Commissie beveelt daarom aan om alleen de totaalcijfers, waarin zowel fraude als onregelmatigheden zijn opgenomen, te gebruiken voor analyses.
57Zie speciaal verslag nr. 4/98 van de Rekenkamer (PB C 127 van 24.4.1998 en PB C 191 van 18.6.1998).
58Mogelijk zijn een aantal van deze gevallen ook gemeld door de lidstaten.
59Verordening (EG) nr. 1073/99 van het Europees Parlement en de Raad van 25 mei l999 betreffende onderzoeken door het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) (PB L 136 van 31.5.1999).
60Percentage van de vastleggingskredieten 2001 van de EG-begroting per begrotingsterrein, stand per 17.4.2002.
61Hierbij zijn niet de gevallen inbegrepen die na grondig onderzoek zijn geseponeerd omdat er geen financiële of andere belangen van de Unie werden geschaad of omdat de bronnen niet betrouwbaar waren.
62Daarom is er geen rubriek "totaal" opgenomen. Deze opmerkingen gelden ook voor het "inidicatief betrokken bedrag" en het "indicatief gemiddeld bedrag". In deze twee kolommen gaat het slechts om "virtuele" bedragen.
63De opmerkingen die bij de vorige tabel werden gemaakt, gelden ook voor deze tabel. Zie ook de vorige voetnoot. Een totaalbedrag voor de betrokken bedragen zou niet overeenkomen met de bedragen in de bijlagen 4 en 5.
64Ook hier gelden dezelfde opmerkingen als in de vorige voetnoot.
65Er kunnen meerdere opsporingsmethoden van toepassing zijn in één enkel geval. Alle resultaten van alle opsporingsmethoden zijn in de tabel vermeld, waardoor ook hier de kolom "betrokken bedrag" niet overeenkomt met de bedragen in de bijlagen 4 en 5.
66Besluit 2000/597/EG, Euratom van de Raad van 29.9.2000 (PB L 253 van 7.10.2000), in werking getreden op 1.3.2002. Er wordt gewerkt aan een wijziging van Verordening nr. 1150/00 waarin rekening wordt gehouden met de bepalingen van dit besluit.
67Communautaire douanewetboek, Verordening (EEG) nr. 2913/92 van de Raad van 12.10.1992 (PB L 302 van 19.10.1992), Besluit 2000/597/EG, Euratom en Verordening (EG, Euratom) nr. 1150/00 van de Raad van 22.5.2000 (PB L 130 van 31.5.2000).
68Voor een uitvoerige beschrijving van deze strategie, zie het verslag van 2000 over de bescherming van de financiële belangen en de fraudebestrijding.
69Dit verslag volgt op verslag B94, van 9 juni 1997 (COM(97) 259 def) en B98, van 21 april 1999 (COM 1999 160 def).
70Beschikking van de Commissie van 20 maart 1997 tot vaststelling van de nadere voorschriften voor de mededeling door de lidstaten van bepaalde, in het kader van het stelsel van de eigen middelen van de Gemeenschappen aan de Commissie toegezonden gegevens.
71Bijvoorbeeld indien krachtens artikel 221, lid 3, van het communautair douanewetboek sprake is van verjaring, terwijl wel alle gegevens die nodig waren om het bedrag in de boekhouding op te nemen bekend waren, of in geval van een administratieve vergissing die de belastingschuldige niet kon ontdekken (artikel 220, lid 2, onder b, van het communautair douanewetboek).
72In punt 13 van het verslag over de situatie betreffende de eigen middelen van de Gemeenschap in 2001 werden de maatregelen van de Commissie op het gebied van de fiannciële aansprakelijkheidsstelling van de lidstaten voor fouten van de nationale overheidsdiensten, met instemming begroet.
73De Commissie werkt aan de ontwikkeling van het externe aspect van het financiële aansprakelijkheidsbeginsel, met het oog op mogelijke partners in de internationale handelsovereenkomsten die de Unie heeft gesloten of nog zal sluiten met niet-lidstaten. De gevolgen van het Turkse TV-arrest van 10.5.2001 van het Gerecht van eerste aanleg van de Europese Gemeenschappen hebben geleid tot een mededeling aan de Commissie (goedgekeurd op 17.7.2001) waarin onder ander uitdrukkelijk, in de uitvoering van dit principe wordt vorzien.
74In de in mei 2002 gesloten associatie-overeenkomst EU-Chili is al een bepaling inzake intensievere samenwerking opgenomen.
75Krachtens artikel 6, lid 5, van Verordening nr. 1150/2000 van 22.5.2000 zijn de lidstaten verplicht de fraudegevallen en onregelmatigheden waarmee meer dan 10 000 EUR is gemoeid, te melden.
76Het cijfer voor 2001 omvat niet alle onderzochte gevallen, maar alleen de gevallen die in deze periode zijn afgesloten.
77Het bruto inningspercentage is geen significant element omdat het varieert naar gelang van de nationale inningsprocedures en de administratieve en gerechtelijke procedures.