Bijlagen bij COM(2018)711 - Voortgangsverslag inzake de tenuitvoerlegging van het actieplan van de EU tegen de illegale handel in wilde dieren en planten

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2018)711 - Voortgangsverslag inzake de tenuitvoerlegging van het actieplan van de EU tegen de illegale handel in wilde dieren en ...
document COM(2018)711 NLEN
datum 24 oktober 2018
bijlage bij dit verslag.

Prioriteit 3 — Het wereldwijde partnerschap tussen de herkomst-, afzet- en doorvoerlanden versterken in de strijd tegen de illegale handel in wilde dieren en planten

Met het actieplan hebben de EU en haar lidstaten hun status als de grootste steunverlener (belangrijkste donor) in de strijd tegen de illegale handel in wilde dieren en planten bevestigd. In veel projecten is het streven het actieplan uit te voeren via de aanpak van de voornaamste factoren die de illegale handel aanwakkeren en bepalen, met name op gebieden als milieucriminaliteit, corruptie en rechtsstaat, gebrek aan veiligheid vanwege gewapende conflicten, ecosysteemdiensten en bronnen van inkomsten rond beschermde gebieden, beheer van natuurlijke hulpbronnen en weerbaarheid van plaatselijke gemeenschappen.

Met het oog op het behoud van biodiversiteit en de bestrijding van de illegale handel in wilde dieren en planten zijn de EU en veel lidstaten duurzame samenwerkingsverbanden aangegaan met derde landen, gezien het hardnekkige verband tussen de illegale exploitatie van natuurlijke hulpbronnen en de destabiliserende activiteiten van gewapende groepen, met name in Centraal-Afrika. Het actieplan heeft de inspanningen op dit gebied sterk gestimuleerd. In aanvulling op de reeds bestaande financiële steun en lopende activiteiten werden in 2016 en 2017 onder het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid van de EU aanzienlijke extra EU-middelen beschikbaar gesteld (circa 340 miljoen EUR in Afrika, Azië/Pacific en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied).

Het ging daarbij om regionale programma's tegen criminaliteit met wilde dieren en planten in Centraal- en Oost-Afrika, en om steun voor instandhoudingsmaatregelen in landen in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS) en andere, specifieke landen (bijvoorbeeld Guinee). Onder het Biodiversity and Protected Areas Management (Biopama) Partnership Programme omvatten de regionale prioriteiten in ACS-landen ook capaciteitsopbouw in de strijd tegen criminaliteit met wilde dieren en planten.

Kader 4 — Een nieuw wereldwijd EU-programma ter bestrijding van criminaliteit met wilde dieren en planten en op bosbouwgebied

In het kader van de EU-actie "Rechtshandhaving en bestrijding van criminaliteit met wilde dieren en planten en op bosbouwgebied", die in 2017 is aangenomen, komt 43,5 miljoen EUR beschikbaar voor:

- versterking van de operationele capaciteit van het International Consortium for Combating Wildlife Crime (ICCWC) ter verbetering van de handhaving van wetgeving op het gebied van wilde dieren en planten en bosbouw in specifieke landen en ter bevordering van internationale afstemming (13,5 miljoen EUR);

- ondersteuning van maatschappelijke organisaties en plaatselijke gemeenschappen bij het voorkomen en bestrijden van de illegale handel in wilde dieren en planten in Azië, Afrika en Latijns-Amerika.

Deze actie is in aanvulling op bestaande regionale programma's met ICCWC-leden, met name in Centraal-Afrika (UNODC), Oost- en Zuidelijk Afrika (UNODC, Cites), Azië (UNODC) en via het wereldwijde Mike 19 -programma (Cites), met een budget van in totaal ruim 40 miljoen EUR.

Lidstaten (met name Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk) verlenen ook aanzienlijke financiële steun aan nationale en regionale programma's tegen de illegale handel in wilde dieren en planten via hun beleid voor ontwikkelingssamenwerking. België, Frankrijk, Duitsland, Nederland en de EU ondersteunen het African Elephant Fund 20 .

Naast de financiële steun is de EU actief betrokken bij de bilaterale dialoog over illegale handel in wilde dieren en planten met een aantal relevante herkomst-, doorvoer- en afzetlanden. EU-delegaties spannen zich in voor de uitvoering van Cites en EU-regelgeving over de handel in wilde dieren en planten in derde landen en bieden technische ondersteuning. Daarnaast zet de EU instrumenten uit haar handelsbeleid in om aan te dringen op maatregelen tegen de illegale handel in wilde dieren en planten, bijvoorbeeld via de opname van specifieke bepalingen in toekomstige handelsakkoorden (met name met Vietnam) of via de GSP+-regeling 21 . Ten slotte bevordert de EU de dialoog met regionale organisaties zoals Asean 22 en de Afrikaanse Unie om de illegale handel in wilde dieren en planten effectiever te kunnen aanpakken.

Verschillende lidstaten brengen hun diplomatieke netwerken in stelling in de strijd tegen de illegale handel in dieren en planten, en het Verenigd Koninkrijk werkt aan de voorbereiding van een conferentie op hoog niveau over de illegale handel in dieren en planten 23 , die in oktober 2018 wordt gehouden.

Ook op multilateraal niveau is de EU zeer proactief, met name in het kader van Cites, het belangrijkste multilaterale instrument tegen de illegale handel in wilde dieren en planten, dat ook financieel door de EU wordt gesteund. Tijdens CoP17 en de bijeenkomst van het permanent comité in 2017 heeft de EU aangedrongen op gerichte aanbevelingen en sancties in de strijd tegen de illegale handel in ivoor, neushoornhoorns, palissanderhout en tijgers.

De EU en een aantal lidstaten nemen ook actief deel aan de discussie over het doden, vangen en verhandelen van vogels, onder meer in het kader van de speciale groep van deskundigen die is ingesteld onder het Verdrag inzake het behoud van wilde dieren en planten en hun natuurlijk leefmilieu in Europa (het Verdrag van Bern). Ook pleiten ze voor opname van de illegale handel in wilde dieren en planten op de agenda van de Verenigde Naties, de G20, de G7 en andere internationale gremia. Er moet meer worden gedaan om de illegale handel in wilde dieren en planten ook op de agenda te plaatsen van andere relevante internationale instanties en fora, zoals het Verdrag van de Verenigde Naties tegen corruptie, het VN-Verdrag ter bestrijding van grensoverschrijdende georganiseerde misdaad en de Financiële-actiegroep.

3. Conclusie

Het actieplan heeft op EU-niveau veel aandacht en steun voor deze kwestie vanuit de politiek gegenereerd. Een van de eerste positieve effecten ervan is dat de illegale handel in wilde dieren en planten is uitgegroeid tot een prioritaire kwestie voor een brede groep beleidsmakers, rechtshandhavingsinstanties en belanghebbenden in de EU. Dit heeft ertoe geleid dat zowel op het niveau van de EU als in afzonderlijke lidstaten tal van initiatieven zijn aangenomen om de doelstellingen van het actieplan te verwezenlijken. Er zijn daarnaast ook veel andere positieve resultaten te zien: meer handhavingsmaatregelen in de EU; toezeggingen van partijen in de particuliere sector om bij te dragen aan de strijd tegen illegale handel in wilde dieren en planten; een verbod op de uitvoer van ruw ivoor; krachtige voorstellen van de EU tegen de illegale handel in wilde dieren en planten op multilaterale fora (met name in het kader van Cites); extra EU-financiering voor capaciteitsopbouw en internationale maatregelen tegen de illegale handel in wilde dieren en planten; inzet van de diplomatieke netwerken van de EU en haar lidstaten in vele derde landen om dit probleem te bestrijden.

Alles bij elkaar genomen is er voor de meeste van de 32 maatregelen van het actieplan goede vooruitgang geboekt. Het effect van het plan kan uiteindelijk echter het best worden afgelezen aan het niveau van de stroperij en illegale handel. Ondanks enkele bemoedigende signalen (met name een daling in de afgelopen jaren van het aantal gestroopte olifanten en neushoorns) blijft de illegale handel in wilde dieren en planten bloeien en vormt deze nog steeds een ernstige bedreiging voor de biodiversiteit, de rechtsstaat en duurzame ontwikkeling. Het is dan ook evident dat de prioriteiten en doelstellingen van het actieplan relevant en van toepassing blijven.

De EU en haar lidstaten dienen zich verder in te spannen om de doelstellingen van het actieplan te bereiken tegen 2020 — het jaar waarin wordt bekeken of verdere maatregelen noodzakelijk zijn. Dit is ook relevant met het oog op punt 15.7 van duurzameontwikkelingsdoelstelling 15, waarin wordt opgeroepen tot dringende actie "om een einde te maken aan stroperij en de handel in beschermde planten- en diersoorten en zowel de vraag naar als het aanbod van illegale producten afkomstig van deze planten- en diersoorten aan te pakken" 24 .

(1)

    https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=COM:2016:87:FIN  

(2)

    http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-10512-2016-INIT/nl/pdf

(3)

    http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P8-TA-2016-0454+0+DOC+XML+V0//NL

(4)

      http://ec.europa.eu/environment/cites/trafficking_en.htm  

(5)

    http://ec.europa.eu/environment/cites/pdf/guidance_ivory.pdf

(6)

     Zie hieronder de link naar de raadpleging en naar de analyse van de reacties: https://ec.europa.eu/info/consultations/public-consultation-ivory-trade-eu_en  

(7)

    http://ec.europa.eu/environment/legal/pdf/COM_2018_10_F1_COMMUNICATION_FROM_COMMISSION_TO_INST_EN_V8_P1_959219.pdf  

(8)

   Zie bijlage 1 bij het werkdocument van de diensten van de Commissie SWD(2018) 10 final voor nadere gegevens over de afzonderlijke maatregelen onder het actieplan betreffende de naleving van de milieuwetgeving en milieugovernance.

(9)

    https://www.europol.europa.eu/newsroom/news/eu-law-enforcement-step-efforts-to-protect-environment-%E2%80%93-48-arrested-for-trafficking-endangered-species  

(10)

   Agentschap van de Europese Unie voor opleiding op het gebied van rechtshandhaving — https://www.cepol.europa.eu/  

(11)

    http://ec.europa.eu/environment/life/  

(12)

    https://danube-sturgeons.org/the-project/  

(13)

    http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/wildbirds/docs/Roadmap%20illegal%20killing.pdf

(14)

    http://ec.europa.eu/environment/life/publications/lifepublications/lifefocus/nat.htm#wildlife  

(15)

    https://ec.europa.eu/home-affairs/financing/fundings/security-and-safeguarding-liberties/internal-security-fund-police_en  

(16)

    http://ec.europa.eu/research/participants/portal/desktop/en/opportunities/isfp/topics/isfp-2017-ag-env.html  

(17)

   De applicatie voor veilige informatie-uitwisseling (Siena) is een door Europol beheerd communicatieplatform voor rechtshandhavingsinstanties. https://www.europol.europa.eu/activities-services/services-support/information-exchange/secure-information-exchange-network-application-siena

(18)

   Traffic is een maatschappelijke organisatie die zich bezighoudt met vraagstukken op het gebied van de handel in wilde dieren en planten.

(19)

   Monitoring the Illegal Killing of Elephants. Zie: https://cites.org/eng/prog/mike/index.php  

(20)

    http://www.africanelephantfund.org/

(21)

   Stelsel van algemene preferenties — http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/development/generalised-scheme-of-preferences/index_en.htm

(22)

   Associatie van Zuidoost-Aziatische staten (Association of Southeast Asian Nations).

(23)

        http://www.illegalwildlifetrade.net/2017/11/24/london-2018-illegal-wildlife-trade-conference-oct-10-11-2018/

(24)

    https://sustainabledevelopment.un.org/sdg15