Bijlagen bij COM(2018)78 - Tenuitvoerlegging van de financiële bijstand aan de landen en gebieden overzee in het kader van het 11e Europees Ontwikkelingsfonds in 2017 - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2018)78 - Tenuitvoerlegging van de financiële bijstand aan de landen en gebieden overzee in het kader van het 11e Europees ... |
|---|---|
| document | COM(2018)78   |
| datum | 22 februari 2018 |
·229,5 miljoen EUR voor de territoriale (bilaterale) toewijzingen;
·100 miljoen EUR voor regionale samenwerking en integratie;
·21,5 miljoen EUR voor humanitaire hulp en spoedhulp, of steun bij fluctuaties van de exportopbrengsten;
·5 miljoen EUR voor rentesubsidies en technische bijstand via de LGO-investeringsfaciliteit van de EIB;
·8,5 miljoen EUR voor studies en technische bijstand overeenkomstig artikel 81 van het LGO-besluit.
Overeenkomstig de in het LGO-besluit vastgestelde criteria komen zestien LGO in aanmerking voor een territoriale toewijzing in het kader van het 11e EOF. 5 Groenland wordt rechtstreeks gefinancierd uit de algemene begroting van de EU op grond van het besluit inzake Groenland. 6
De vier regionale programma’s zijn gericht op de bevordering van samenwerking tussen LGO in dezelfde regio met vergelijkbare problemen en prioriteiten. De uitwerking en uitvoering van alomvattende regionale programma’s en projecten op dit vlak worden ondersteund door acties in het kader van de regionale toewijzing. Partnerschappen met andere financieringsbronnen, waaronder andere financieringsinstrumenten van de Europese Unie, worden actief aangemoedigd door middel van samenwerking met de naburige landen in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS-landen) en/of derde landen, alsook met de ultraperifere regio’s van de EU.
Programmeringsproces voor het 11e EOF-LGO
Het LGO-besluit 7 voorziet in een specifiek programmeringsproces voor de LGO. De programmering is in tegenstelling tot die van de ACS-landen niet gebaseerd op nationale indicatieve programma's, maar op een programmeringsdocument dat uit twee delen bestaat: a) de responsstrategie van de EU (deel A) en b) het actiedocument (deel B).
De Commissie stelt slechts één formeel besluit vast ter goedkeuring van het programmeringsdocument voor elk land/gebied, dat betrekking heeft op zowel de strategische oriëntaties als het gedetailleerde programma. Dit betekent dat het programmeringsdocument niet kan worden goedgekeurd voordat de strategie en een actiedocument zijn uitgewerkt en formeel zijn overeengekomen. Begrotingssteun blijft de uitvoeringswijze die de voorkeur krijgt bij territoriale toewijzingen in de LGO.
LGO behouden de hoofdverantwoordelijkheid voor de uitwerking van programmeringsdocumenten, met inbegrip van de prioriteiten waarop hun strategieën zijn gebaseerd en waarvoor het nodige lokale overleg wordt gewaarborgd. Op verzoek van de LGO werd technische bijstand beschikbaar gesteld om de LGO te ondersteunen bij het programmeringsproces, overeenkomstig artikel 81 van het LGO-besluit.
De LGO kregen specifieke begeleiding bij verschillende aspecten van het programmeringsproces voor de periode 2014-2020:
Er zijn gedetailleerde programmeringsinstructies opgesteld als specifieke leidraad voor de LGO. Deze richtsnoeren omvatten zowel de algemene koers als specifieke modellen voor de verschillende fasen van de uitwerking van het programmeringsdocument.
De in september 2017 herziene richtsnoeren voor begrotingssteun van de EU (bijlage 10) omvatten specifiek en meer flexibel advies betreffende de goedkeuring en het beheer van begrotingssteunmaatregelen, zowel in de LGO als in andere kleine insulaire ontwikkelingslanden.
Teneinde de samenwerking tussen de LGO, de ACS-staten/buurlanden en de ultraperifere regio’s te bevorderen, werd een oriëntatienota opgesteld ter bevordering en aanmoediging van gemeenschappelijke projecten die worden gefinancierd via het EOF en het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO).
De meeste LGO hebben begrotingssteun voorgesteld als uitvoeringswijze voor territoriale toewijzingen, en in verscheidene gevallen is dat een positieve verandering ten opzichte van de eerder gehanteerde uitvoeringswijze, met name voor Curaçao, Frans-Polynesië, Sint-Eustatius en Wallis en Futuna. Met begrotingssteun kunnen sectoroverschrijdende, langdurige en structurele problemen en bedreigingen op een efficiënte wijze worden aangepakt.
Situatie in 2017
a)Orkanen in het Caribisch gebied
In september 2017 hebben Irma en Maria, twee orkanen van categorie 5, verschillende LGO in het Caribisch gebied getroffen, met levensbedreigende windsnelheden tot 300 km/u, stormvloeden en zware regenval. Daardoor is grote schade ontstaan aan woningen en basisinfrastructuur. De zwaarst getroffen LGO waren Anguilla, Sint-Maarten, de Turks- en Caicoseilanden, Saint-Barthélemy en de Britse Maagdeneilanden. Op Montserrat, Saba en Sint-Eustatius werd eveneens schade geleden.
In de nasleep van de orkanen hebben de Europese Commissie, de getroffen LGO en de lidstaten waarmee zij banden hebben, verschillende vergaderingen georganiseerd om alle nodige informatie over nood- en humanitaire hulp zo snel mogelijk te delen met de LGO en de lidstaten.
Het directoraat-generaal Europese Civiele Bescherming en Humanitaire Hulp (DG ECHO) heeft onmiddellijke noodhulp verleend aan de Turks- en Caicoseilanden (60 000 EUR) en aan Sint-Maarten (80 000 EUR) via een regionaal programma met de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (Pan-American Health Organisation). De maatregelen zijn gericht op kleine herstelwerken aan getroffen gezondheidsinfrastructuur, om onmiddellijke diensten te herstellen, de toegang tot veilig drinkwater in gezondheidsvoorzieningen te waarborgen, en epidemiologisch toezicht te houden op kwetsbare gemeenschappen.
Daarnaast heeft Nederland het Europese mechanisme voor civiele bescherming geactiveerd voor Sint-Maarten, voor luchtevacuatie vanaf het eiland en voor de vervoerskosten van een Nederlands schip dat Nederlandse hulpgoederen aan Sint-Maarten leverde, waaronder auto's, vrachtwagens en zware machines.
Het directoraat-generaal Internationale Samenwerking en Ontwikkeling (DG DEVCO) heeft actief samengewerkt met de autoriteiten om ervoor te zorgen dat de territoriale en regionale programma's van het 11e EOF worden aangepast aan de situatie in de LGO na Irma en om hen te ondersteunen bij hun inspanningen om weerbaarder te worden. In dit verband, en als onderdeel van de hulpverlening, zijn via de begrotingssteunprogramma's van het 11e EOF onmiddellijk betalingen van 3,6 miljoen EUR en 4 miljoen EUR verstrekt aan de onderwijssectoren van Anguilla en de Turks- en Caicoseilanden.
Bovendien zal een nieuwe horizontale component inzake weerbaarheid worden toegevoegd aan het regionaal programma voor het Caribisch gebied in het kader van het 11e EOF om de versterking van weerbaarheid in de LGO op de lange termijn te ondersteunen, conform de Europese consensus inzake ontwikkeling, waarin een verbintenis op dit vlak is opgenomen.
Met betrekking tot een mogelijke vastlegging van het niet-toegewezen deel van de B-portefeuille van 21,5 miljoen EUR in het kader van het 11e EOF, beoordeelt DG DEVCO momenteel verzoeken van de meest getroffen LGO. In dit verband is een indicatief budget van 5 miljoen EUR gereserveerd als onderdeel van de 60,5 miljoen EUR aan steun voor de wederopbouw die de EU-commissaris voor Internationale Samenwerking en Ontwikkeling namens de EU heeft toegezegd tijdens de donorconferentie op hoog niveau in New York van 21 november 2017.
b)Overleg
De Europese Commissie heeft de LGO actief ondersteund gedurende het hele programmeringsproces sinds de aanvang ervan in december 2013, door specifieke seminars, workshops en conferenties te financieren en/of te faciliteren om gesprekken over gemeenschappelijke prioriteiten en doelstellingen mogelijk te maken. In de loop van 2017 hebben verschillende bijzonder vruchtbare gesprekken plaatsgevonden.
Voortbouwend op de resultaten van verschillende vergaderingen in 2016 konden de LGO tijdens het 15e LGO-EU-forum (van 22 tot 26 februari 2017) op regionaal niveau bijeen te komen en vooruitgang te boeken in het programmeringsproces, zodat de LGO in het Caribisch gebied en in de Stille Oceaan de identificatiefase van hun regionale programma's respectievelijk konden voortzetten en afronden.
Tijdens het regionale seminar van 2 tot 3 april 2017 en de seminarworkshops voor LGO in de Stille Oceaan 8 van 24 tot 27 oktober 2017 in Nouméa kon de formuleringsfase vervolgens worden afgerond. Tijdens het seminar is bijzondere aandacht besteed aan het definiëren van mogelijke synergieën tussen het regionale ACS-programma en verdere vooruitgang op het gebied van regionale integratie, en samenwerking met de naburige ACS-landen.
Wat het regionaal programma voor het Caribisch gebied betreft, heeft de regionale workshop van eind november 2017 op Bonaire constructieve vooruitgang in de formuleringsfase bevorderd na de doortocht van de orkanen in het gebied. De workshop bood niet alleen de gelegenheid om een nieuwe horizontale component inzake weerbaarheid toe te voegen, maar ook om vooruitgang te boeken bij de keuze van de uitvoerende partner en bij de indicatieve toewijzing van de begroting per component.
De LGO en de diensten van de Commissie hebben ook vruchtbare gesprekken gevoerd over het thematische intra-LGO-programma. De partnerschapswerkgroep over milieu en klimaatverandering in juli 2017 heeft verder gewerkt aan de programmering van de component klimaatverandering van het thematische programma van het 11e EOF. Deze bijeenkomst bouwde voort op de resultaten van de partnerschapswerkgroep over milieu en klimaatverandering in juni 2016, die zich richtte op de andere component van de thematische portefeuille, duurzame energie.
De LGO en de Europese Unie hebben hun sterke betrokkenheid bij hernieuwbare energie benadrukt ter gelegenheid van de 3e top van de ministers van Energie en de workshop over mariene energie die op 6 en 7 november 2017 plaatsvond in Brussel 9 .
Voorts is vooruitgang geboekt met het overleg over de gemeenschappelijke strategische prioriteiten via dialoogfora van de associatie die in het kader van het LGO-besluit werden ingesteld. Op technisch niveau werden in 2017 vier tripartiete vergaderingen georganiseerd tussen de Commissie en vertegenwoordigers van de LGO en van de lidstaten waarmee zij banden hebben, die de partijen de gelegenheid bood om overleg te voeren en de vorderingen, de programmering en de uitvoering van de middelen van het 11e EOF te monitoren.
Op politiek niveau vond in februari 2017 het 15de LGO-EU-forum plaats, dat voortbouwde op de conclusies van het 14de LGO-EU-forum van 2016. Hierbij hebben de EU, de LGO en de lidstaten waarmee zij banden hebben, opnieuw bevestigd dat zij veerkrachtige en duurzame oplossingen willen vinden voor complexe en gemeenschappelijk uitdagingen als klimaatverandering, rampenrisicovermindering en hernieuwbare energie. Daarnaast hebben zij het belang van regionale samenwerking benadrukt, die moet worden geïntegreerd in de thematische en regionale programma’s.
Voorts werden in de marge van het 15e forum trilaterale vergaderingen gehouden tussen de Commissie, de territoriale/regionale ordonnateurs van de LGO en de lidstaten waarmee zij banden hebben. Deze vergaderingen boden de gelegenheid om eventuele problemen in verband met de programmering en de uitvoering van financiële middelen te bespreken en aan te pakken, en om de volgende stappen concreet voor te bereiden.
c)Territoriale en regionale programma's van het 11e EOF
Dankzij de gezamenlijke inzet van alle betrokken partijen, zijn aanzienlijke resultaten bereikt wat betreft de programmering van de middelen van het 11e EOF voor 2016 en 2017.
In 2016 en 2017 werd de technische bijstand volledig aangesproken om de nationale en regionale ordonnateurs bij het programmeringsproces te steunen, in overeenstemming met artikel 81 van het LGO-besluit. Aan het einde van 2017 waren contracten voor technische bijstand of studies opgesteld voor een totaal van 3,64 miljoen EUR via de faciliteiten I en II van het 11e EOF voor technische samenwerking, om de sectorale strategieën van de LGO uit te werken of om te bepalen welke LGO in aanmerking komen voor begrotingssteun.
Op territoriaal niveau werden alle responsstrategieën van de EU goedgekeurd (met uitzondering van Curaçao en Sint-Maarten) terwijl Sint-Helena de identificatiefase in het tweede kwartaal van 2017 en de formuleringsfase in december 2017 heeft afgerond.
Naast de programmeringsdocumenten van Saint Pierre en Miquelon, die in de herfst van 2016 zijn ondertekend, zijn de programmeringsdocumenten voor Nieuw-Caledonië, de Turks- en Caicoseilanden, Saba, Sint-Eustatius en Anguilla met commissaris Mimica ondertekend tijdens het 15e LGO-EU-forum in Aruba in februari 2017.
Voorts werden eind 2017 vier andere programmeringsdocumenten goedgekeurd voor de Falklandeilanden, de Pitcairneilanden, Wallis en Futuna, en Frans-Polynesië. Daarnaast is de goedkeuringsprocedure voor het programmeringsdocument voor Montserrat ingeleid in december 2017. De goedkeuring is gepland voor de tweede week van januari 2018.
Financieel gezien komt dit overeen met bijna 75 % van de totale territoriale financiële middelen.
Zoals hierboven aangegeven, is op regionaal niveau het Pacifische regionale programma het eerste regionale programma waarvan de formuleringsfase is afgerond, terwijl de identificatiefase voor het Caribische regionale programma succesvol is voltooid.
Wat het Caribische programma betreft, moet zoals hierboven vermeld worden opgemerkt dat de LGO na de doortocht van de orkanen Irma en Maria in het Caribisch gebied tijdens de workshop op Bonaire in november 2017 zijn overeengekomen om de component energie te verkleinen en in plaats daarvan 20 miljoen EUR in te zetten voor weerbaarheidsopbouw.
De identificatiefase voor de Indische Oceaan en het thematische regionale intra-LGO-programma is nog gaande.
Tot slot is de programmering van de steunmaatregelen van het 11e EOF voor de associatie van LGO (OCTA) in 2017 afgerond met een totaalbedrag van 1,1 miljoen EUR voor de periode 2018-2019. Deze maatregelen dienen ter ondersteuning van de werking van de OCTA, als instelling die een forum biedt voor een doeltreffende werkrelatie met de EU en de collectieve belangen van haar lidstaten ondersteunt op verschillende gebieden van wederzijds belang binnen de associatie tussen de EU en de LGO.
Voortbouwend op de in 2016 geboekte vooruitgang was 2017 voor het partnerschap tussen de EU en de LGO dan ook een cruciaal jaar, waarin de programmering van regionale toewijzingen in het kader van het 11e EOF aanzienlijk werd versneld, onder meer door betere coördinatie, en de programmering van de territoriale portefeuilles bijna volledig werd afgerond.
d)Tenuitvoerlegging van het 11e EOF
De tenuitvoerlegging van de hervormingsprogramma's van het 11e EOF voor Saint-Pierre en Miquelon, Nieuw-Caledonië, Anguilla, Saba, Sint-Eustatius en de Turks- en Caicoseilanden is momenteel aan de gang en ligt op schema, en de financieringsovereenkomst voor de Falklandeilanden is ondertekend op 4 december 2017. In dit verband is bijzondere nadruk gelegd op dialoog met de partner-LGO.
Meer bepaald heeft de Commissie in juni 2017 met succes de tweede tranche van de 6 miljoen EUR aan Saint-Pierre en Miquelon uitgekeerd, wat samen met de betaling van 7 miljoen EUR in 2016 goed is voor bijna 50 % van de uitvoering van de totale portefeuille van 26,35 miljoen EUR ter ondersteuning van een duurzame toeristische en maritieme sector. Dit is onder meer het resultaat van een constructieve beleidsdialoog tussen Saint-Pierre en Miquelon en de Europese Commissie die in oktober 2016 aanving en in 2017 op technisch niveau werd voortgezet.
Naast de betalingen van de eerste tranches van de begrotingssteunprogramma's van het 11e EOF voor de Turks- en Caicoseilanden (4 miljoen EUR) en Anguilla (3,6 miljoen EUR), als onderdeel van de hierboven genoemde snelle respons na de orkanen Irma en Maria, is de eerste tranche van 5,76 miljoen EUR in het kader van het 11e EOF in december 2017 uitgekeerd aan Nieuw-Caledonië, ter ondersteuning van de werkgelegenheid en het overgangsproces op het eiland. Via de beleidsdialoog die in 2017 regelmatig werd gevoerd met de regering van Nieuw-Caledonië konden prioriteiten worden aangepakt betreffende het werkgelegenheidsbeleid en de tenuitvoerlegging ervan.
Tot slot zijn ook voldoende vorderingen gemaakt met de tenuitvoerlegging van de strategie voor de energiesector van Saba; daartoe is de eerste vaste tranche van 1,9 miljoen EUR in het kader van het 11e EOF volledig uitgekeerd in december 2017.
Europese Investeringsbank (EIB)
In het kader van de LGO-investeringsfaciliteit is uit de door de EIB beheerde portefeuille van 5 miljoen EUR uit het 11e EOF voor rentesubsidies en technische bijstand aan LGO 25 500 EUR gebruikt voor een rentesubsidie voor een actie op Tahiti (Frans-Polynesië) naar aanleiding van de annulering van het uitstaande leenbedrag.
In het kader van de LGO-investeringsfaciliteit zijn in 2017 twee nieuwe financieringsovereenkomsten ondertekend: een kredietlijn met de Banque Caledonienne d'Investissement voor een bedrag van 20 miljoen EUR, voor de cofinanciering van projecten van particuliere ondernemingen en overheidsentiteiten in Nieuw-Caledonië. Uit hoofde van de kaderlening aan de Caribbean Development Bank die is gericht op kredieten voor matiging van en aanpassing aan klimaatverandering en klimaatbestendigheid, werd een bedrag van 3,8 miljoen EUR gereserveerd voor LGO.
Het LGO-besluit voorziet ook in verdere financiering (tot 100 miljoen EUR in de periode 2014-2020) uit de eigen middelen van de EIB 10 .
Uit hoofde van de eigen middelen voor de LGO sloot de EIB in 2015 een leningsovereenkomst met Nieuw-Caledonië, waarbij een investeringslening van 20 miljoen euro werd verstrekt voor de bouw van een nieuw ziekenhuis, dat het belangrijkste ziekenhuis moet worden voor het gehele grondgebied en vier bestaande ziekenhuizen zal vervangen. Dit project wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met het Franse Bureau voor ontwikkelingshulp (Agence Française de Développement). Na de voltooiing van het ratificatieproces voor de garantieovereenkomst door alle lidstaten werd de lening volledig uitbetaald op 1 september 2016.
Vooruitblik
2018 wordt voor de LGO een bijzonder belangrijk jaar wat betreft de voltooiing van de programmering voor hun regionale programma's, waarbij met name aandacht moet worden geschonken aan het creëren van synergieën via meer en betere uitwisselingen tussen zowel LGO onderling, als tussen LGO, ACS-landen en ultraperifere gebieden.
Tegelijkertijd zal de Europese Commissie steun blijven bieden aan de door de orkanen Irma en Maria getroffen LGO voor hun inspanningen voor wederopbouw, en werkt zij met hen samen om optimaal tegemoet te komen aan hun behoeften.
Op wereldschaal zal het komende jaar ook cruciaal zijn voor de vooruitgang in het denkproces over de financiële samenwerking tussen de EU en de LGO, in het licht van de resultaten van de besprekingen tijdens het 16e LGO-EU-forum en de komende effectbeoordeling voor de externe financieringsinstrumenten na 2020 en de desbetreffende wetgevingsvoorstellen.
(1)
Besluit 2013/755/EU van de Raad van 25 november 2013 betreffende de associatie van de landen en gebieden overzee met de Europese Unie.
(2)
De landen en gebieden overzee van de EU zijn: Groenland, Nieuw-Caledonië en onderhorigheden, Frans-Polynesië, Franse Zuidelijke en Zuidpoolgebieden, Wallis en Futuna, Saint Pierre en Miquelon, Saint-Barthélemy, Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint-Eustatius, Sint-Maarten, Anguilla, Kaaimaneilanden, Falklandeilanden, Zuid-Georgia en de Zuidelijke Sandwicheilanden, Montserrat, Pitcairneilanden, Sint-Helena en onderhorigheden (nu Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha genoemd), Brits Antarctica, Brits gebied in de Indische Oceaan, Turks- en Caicoseilanden, Britse Maagdeneilanden, Bermuda.
(3)
Vierde deel van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (PB C 326 van 26.10.2012, blz. 47).
(4)
PB L 210 van 6.8.2013, blz. 1 - Intern Akkoord tussen de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten van de Europese Unie, in het kader van de Raad bijeen, betreffende de financiering van de steun van de Europese Unie binnen het meerjarig financieel kader voor de periode 2014-2020, overeenkomstig de ACS-EU-partnerschapsovereenkomst, en betreffende de toewijzing van financiële bijstand ten behoeve van de landen en gebieden overzee waarop de bepalingen van het vierde deel van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie van toepassing zijn.
(5)
Bijlage 1 bij dit verslag bevat de lijst van indicatieve individuele territoriale en regionale toewijzingen.
(6)
Besluit 2014/137/EU van de Raad van 14 maart 2014 inzake de betrekkingen tussen de Europese Unie, enerzijds, en Groenland en het Koninkrijk Denemarken, anderzijds, voorziet in een toewijzing van 217,8 miljoen EUR voor de periode 2014-2020 voor samenwerking tussen de Unie en Groenland op een gebied van wederzijds belang.
(7)
Vierde deel van het LGO-besluit.
(8)
Nieuw-Caledonië, Wallis en Futuna, Frans-Polynesië en de Pitcairneilanden.
(9)
De evenementen werden respectievelijk gefinancierd uit de faciliteit voor technische samenwerking van het 11e EOF en de EU-faciliteit voor technische bijstand voor duurzame energie.
(10)
Drie nieuwe projecten werden voor een totaalbedrag van ongeveer 80 miljoen ontwikkeld in de sectoren van hernieuwbare energie en ICT.