Overwegingen bij COM(2021)419 - Goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Ierland - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2021)419 - Goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Ierland. |
|---|---|
| document | COM(2021)419   |
| datum | 16 juli 2021 |
(2) Op 9 juli 2019 en op 20 juli 2020 heeft de Raad in het kader van het Europees Semester aanbevelingen gericht tot Ierland. De Raad beval Ierland met name aan om alle nodige maatregelen te nemen om de pandemie doeltreffend aan te pakken, om prudente begrotingsposities op middellange termijn te bereiken en om de houdbaarheid van de schuld te waarborgen, waarbij de investeringen worden verhoogd. De Raad beval het land ook aan om de kosteneffectiviteit, toegankelijkheid en veerkracht van zijn gezondheidszorgstelsel te verbeteren. Voorts beval de Raad Ierland aan om de werkgelegenheid te ondersteunen via actieve integratiesteun en bijscholing, om het risico op een digitale kloof aan te pakken, ook in de onderwijssector, om de toegang tot betaalbare kinderopvang van goede kwaliteit te verbeteren en om het aanbod aan sociale en betaalbare huisvesting te vergroten. Voorts heeft de Raad aanbevolen maatregelen te treffen om in de context van de pandemie te waarborgen dat ondernemingen toegang hebben tot liquiditeit, om overheidsinvesteringen te vervroegen en om particuliere investeringen te stimuleren teneinde het economisch herstel te bevorderen. De Raad beval Ierland ook aan om de investeringen toe te spitsen op de groene en digitale transities, met name op schone en efficiënte productie en gebruik van energie, duurzaam vervoer, water, onderzoek en innovatie en digitale infrastructuur. Ten slotte beval de Raad het land aan om de belastingbasis te verbreden, om de kenmerken van het belastingsysteem die agressieve belastingplanning vergemakkelijken, aan te pakken, en om de doeltreffendheid van zijn toezicht op en handhaving van antiwitwaspraktijken te verbeteren ten aanzien van professionals die trust- of bedrijfsdiensten verlenen. Nu de Commissie bij de indiening van het herstel- en veerkrachtplan de vooruitgang bij de uitvoering van die landspecifieke aanbevelingen heeft beoordeeld, oordeelt zij dat de aanbeveling om overeenkomstig de algemene ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact alle nodige maatregelen te nemen om de pandemie doeltreffend aan te pakken, de economie te stimuleren en het daaropvolgende herstel te ondersteunen, volledig is uitgevoerd. Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt met betrekking tot de aanbeveling om bedrijven toegang te verschaffen tot liquiditeit en de aanbeveling inzake het investeringsbeleid voor schone en efficiënte productie en gebruik van energie. Ten slotte is de aanbeveling om de toegang tot betaalbare kinderopvang van goede kwaliteit uit te breiden, al voldoende aan bod gekomen buiten het plan.
(3) Op 2 juni 2021 heeft de Commissie een diepgaande evaluatie op grond van artikel 5 van Verordening (EU) nr. 1176/2011 van het Europees Parlement en de Raad bekendgemaakt 2 voor Ierland. Op basis van haar analyse concludeerde de Commissie dat Ierland macro-economische onevenwichtigheden ondervindt, met name in verband met de hoge particuliere en overheidsschuld en externe nettoverplichtingen; die kwetsbaarheden zijn nog steeds aanwezig.
(4) [In de aanbeveling van de Raad over het economisch beleid van de eurozone hebben de lidstaten van de eurozone de aanbeveling gekregen om, mede via hun herstel- en veerkrachtplannen, onder meer te zorgen voor een beleidsstandpunt dat het herstel ondersteunt, en de convergentie, veerkracht, houdbaarheid en inclusieve groei te verbeteren. Voorts beval de Raad aan om de nationale institutionele kaders te versterken, te zorgen voor macrofinanciële stabiliteit, de Economische en monetaire unie te voltooien en de internationale rol van de euro te versterken.] [If the Council recommendation is not adopted by the time of the CID adoption, please remove the recital].
(5) Op 28 mei 2021 heeft Ierland in overeenstemming met artikel 18, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241 zijn herstel- en veerkrachtplan ingediend bij de Commissie. Die indiening van het plan volgde op een in overeenstemming met het nationale rechtskader uitgevoerd proces van raadpleging van lokale en regionale autoriteiten, sociale partners, maatschappelijke organisaties, jongerenorganisaties en andere relevante belanghebbenden. De nationale zeggenschap over de herstel- en veerkrachtplannen vormt de basis voor de geslaagde uitvoering ervan en voor hun blijvende invloed op nationaal niveau en geloofwaardigheid op Europees niveau. Krachtens artikel 19 van die verordening heeft de Commissie de relevantie, doeltreffendheid, efficiëntie en samenhang van het herstel- en veerkrachtplan beoordeeld in overeenstemming met de beoordelingsrichtsnoeren van bijlage V bij die verordening.
(6) De herstel- en veerkrachtplannen moeten gericht zijn op de algemene doelstellingen van de bij Verordening (EU) 2021/241 ingestelde herstel- en veerkrachtfaciliteit en het bij Verordening (EU) 2020/2094 3 van de Raad opgezette herstelinstrument van de EU, teneinde het herstel in de nasleep van de COVID-19-crisis te ondersteunen. Ze moeten de economische, sociale en territoriale cohesie van de Unie bevorderen door bij te dragen aan de zes pijlers die genoemd worden in artikel 3 van Verordening (EU) 2021/241.
(7) De tenuitvoerlegging van de herstel- en veerkrachtplannen van de lidstaten zal een gecoördineerde inspanning met investeringen en hervormingen in de hele Unie vormen. Via de gecoördineerde en gelijktijdige uitvoering van deze hervormingen en investeringen en de uitvoering van grensoverschrijdende projecten zullen deze hervormingen en investeringen elkaar versterken en positieve overloopeffecten in de hele Unie genereren. Een derde van het effect van de faciliteit op de groei en de jobcreatie in de lidstaten zal dan ook afkomstig zijn van overloopeffecten uit andere lidstaten.
Evenwichtige respons die bijdraagt aan de zes pijlers
(8) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt a), van Verordening (EU) 2021/241 en punt 2.1 van bijlage V bij die verordening vormt het herstel- en veerkrachtplan in hoge mate (score A) een alomvattende en voldoende evenwichtige respons op de economische en sociale situatie en draagt het zodoende bij aan elk van de zes in artikel 3 van Verordening (EU) 2021/241 bedoelde pijlers, daarbij rekening houdend met de specifieke uitdagingen van en de financiële toewijzing aan de betrokken lidstaat.
(9) Het plan bevat maatregelen die bijdragen tot de zes pijlers, waarbij alle maatregelen van het plan van toepassing zijn op meerdere pijlers. Deze aanpak draagt ertoe bij dat op coherente wijze ruim aandacht wordt besteed aan elke pijler. Gezien de specifieke uitdagingen van Ierland, wordt de gerichte focus op slimme, duurzame en inclusieve groei, samen met de algemene weging over de pijlers heen, passend geacht.
(10) In het plan wordt sterk de nadruk gelegd op de groene transitie, met energie- en klimaatgerelateerde maatregelen. Het gaat onder meer om maatregelen als de verhoging van de koolstofbelasting en de bevordering van investeringen in energie-efficiëntie, het koolstofvrij maken van ondernemingen, de bevordering van duurzaam spoorvervoer, het herstel van veengebieden, de verbetering van de waterzuivering en de bevordering van groen onderzoek en groene ontwikkeling. Het plan draagt ook bij tot de digitale transformatie, waarbij de nadruk wordt gelegd op connectiviteit en de digitalisering van de overheidssector. De digitalisering van bedrijven, met name kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s), wordt ondersteund via maatregelen die de productiviteit en het concurrentievermogen van de bedrijven moeten vergroten. In het herstel- en veerkrachtplan wordt specifiek aandacht besteed aan digitale vaardigheden in scholen en daarbuiten, teneinde de digitale kloof te overbruggen.
(11) Het herstel- en veerkrachtplan zal naar verwachting bijdragen tot de pijler slimme, duurzame en inclusieve groei. Bij diverse maatregelen, zoals intensieve energetische renovatie van gebouwen of actieve integratiesteun en bijscholingsprogramma’s, ligt de nadruk op economische cohesie, banen, productiviteit en concurrentievermogen. Het National Grand Challenge Programme heeft tot doel de verwezenlijking van onderzoeks- en integratieprojecten te faciliteren. Het herstel- en veerkrachtplan ondersteunt de uitvoering van de kmo-test, die het potentieel heeft om regelgevende belemmeringen voor de bedrijfsactiviteiten van kmo’s te beperken. Hervormingen en investeringen om het aanbod aan sociale en betaalbare huisvesting te verbeteren, om de mogelijkheden voor een aanvullend pensioen te vereenvoudigen en te harmoniseren, of om de capaciteit van het onderwijs in regionale technologische universiteiten te ondersteunen, zullen naar verwachting rechtstreeks bijdragen tot sociale en territoriale cohesie. De gezondheidszorg en de economische, sociale en institutionele veerkracht zullen naar verwachting worden versterkt door een reeks hervormingen en investeringen, zoals de uitrol van ePharmacy en een geïntegreerd systeem voor financieel beheer in de gezondheidszorg, steun voor de digitalisering van kmo’s en de versterking van het antiwitwaskader van Ierland. Ten slotte bevat het herstel- en veerkrachtplan maatregelen om de volgende generaties te helpen bij de ontwikkeling van de nodige vaardigheden en om jongeren te helpen (opnieuw) vaste voet te krijgen op de arbeidsmarkt.
Aanpakken van alle of een significant deel van de in de landspecifieke aanbevelingen vastgestelde uitdagingen
(12) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt b), van Verordening (EU) 2021/241 en deel 2.2 van bijlage V bij die verordening zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting bijdragen tot een doeltreffende aanpak van alle of een significant deel van de uitdagingen (score A) die zijn vastgesteld in de relevante landspecifieke aanbevelingen, met inbegrip van de tot de lidstaat gerichte begrotingsaspecten van deze aanbevelingen, of de uitdagingen die zijn vastgesteld in andere relevante documenten die officieel door de Commissie zijn vastgesteld in het kader van het Europees Semester.
(13) De aanbevelingen in verband met de onmiddellijke respons van het begrotingsbeleid op de pandemie kunnen worden geacht buiten het toepassingsgebied van het herstel- en veerkrachtplan van Ierland te vallen, hoewel Ierland over het algemeen op passende en toereikende wijze heeft gereageerd op de onmiddellijke behoefte aan ondersteuning van de economie via begrotingsmaatregelen in 2020 en 2021, overeenkomstig de bepalingen van de algemene ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact. Bovendien is de aanbeveling om in 2020 de begrotingsdoelstelling op middellange termijn te bereiken, niet langer relevant, enerzijds omdat de overeenkomstige begrotingsperiode is verstreken en anderzijds omdat in maart 2020 de algemene ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact is geactiveerd in de context van de pandemie.
(14) Het plan omvat een uitgebreide reeks elkaar versterkende hervormingen en investeringen die bijdragen tot de doeltreffende aanpak van alle of een aanzienlijk deel van de economische en sociale uitdagingen die zijn beschreven in de landspecifieke aanbevelingen die de Europese Raad in 2019 en 2020 in het kader van het Europees Semester tot Ierland heeft gericht, met name op het gebied van de groene transitie en klimaatactie, duurzaam openbaar vervoer, water, digitale infrastructuur, de digitale kloof, onderzoek en innovatie, het vervroegen van openbare investeringen, het bevorderen van particuliere investeringen, werkgelegenheid via actieve integratiesteun en bijscholing, regelgevende belemmeringen voor ondernemerschap, witwaspraktijken, agressieve belastingplanning, betaalbare sociale huisvesting, pensioenen en gezondheidszorg.
(15) In het herstel- en veerkrachtplan wordt sterk de nadruk gelegd op de digitale transitie. Voorbeelden van maatregelen zijn investeringen in de energie-efficiëntie van particuliere en openbare gebouwen, de decarbonisatie van ondernemingen, duurzaam spoorvervoer, groen onderzoek en groene ontwikkeling, het herstel van veengebieden en de verbetering van de afvalwaterzuivering. De uitvoering van de Climate Action and Low Carbon Development Bill 2021 (amendement) en de hervorming van de koolstofbelasting zullen naar verwachting prikkels geven om groene investeringen te vervroegen en de groene transitie te versnellen.
(16) Wat de digitale transitie betreft, bevat het plan in de eerste plaats investeringen in digitale infrastructuur. Met name de bouw van een platform dat gegevens kan verwerken met zo weinig mogelijk vertraging en dicht bij de gebruiker, de ontwikkeling van een gedeeld gegevenscentrum voor de overheid, de optie om online te antwoorden op de volkstelling en de reeks e-gezondheidsprojecten focussen de investeringen op de digitale transitie en meer bepaald op digitale infrastructuren die de motor kunnen vormen achter de verdere transformatie van de overheidssector. Ten tweede zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting ook de risico’s van de digitale kloof aanpakken, ook in het onderwijs. Het programma om te zorgen voor digitale infrastructuur en financiering voor scholen heeft tot doel lerenden digitale vaardigheden bij te brengen en te garanderen dat lerenden gelijke toegang krijgen tot passende digitale infrastructuur. Bovendien zijn de hervormingsmaatregelen gefocust op de strategische ontwikkeling van digitale vaardigheden in het volledige stelsel voor onderwijs en voortgezette opleiding, zodat alle lerenden fundamentele of geavanceerde vaardigheden ontwikkelen die hen in staat stellen deel te nemen aan de digitale economie.
(17) Het herstel- en veerkrachtplan zal naar verwachting bijdragen tot de vervroeging van mature openbare investeringsprojecten, de bevordering van particuliere investeringen en het gebruik van directe investeringsinstrumenten om onderzoek en innovatie te stimuleren. De openbare investeringen zullen naar verwachting worden bevorderd door de aanpassing van geselecteerde openbare gebouwen en de werkzaamheden om het regionale spoorwegnet in Cork te elektrificeren. De particuliere investeringen zullen naar verwachting worden gestimuleerd door een financieel instrument voor gebouwenrenovatie en door het fonds voor de decarbonisatie van de ondernemingssector en het programma voor de aansturing van de digitale transformatie van bedrijven, met bijzondere aandacht voor kmo’s. Financiering die wordt verstrekt via het National Grand Challenge Programme zal naar verwachting bevorderlijk zijn voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Voorts wordt verwacht dat het plan de oprichting zal omvatten van vier Europese digitale innovatiehubs.
(18) Het herstel- en veerkrachtplan heeft tot doel de werkgelegenheid te ondersteunen via actieve integratiesteun, en te zorgen voor bijscholing door stages en opleidingsmogelijkheden aan te bieden, waarbij met name aandacht wordt besteed aan groene en digitale vaardigheden en sectoren.
(19) Het herstel- en veerkrachtplan heeft ook tot doel onnodige regelgevende belemmeringen voor de oprichting en groei van kmo’s te beperken door bij de opstelling van nieuwe wetgeving de zogenaamde kmo-test toe te passen.
(20) Het herstel- en veerkrachtplan zal naar verwachting gedeeltelijk tegemoetkomen aan de uitdagingen voor doeltreffend toezicht op en doeltreffende handhaving van het antiwitwaskader, ten aanzien van verleners van trust- of bedrijfsdiensten. Door de publicatie van een risicobeoordeling van de sector van verleners van trust- en bedrijfsdiensten en een toename van het aantal controles kan een beter inzicht worden verkregen in de risicoblootstelling van deze professionals en kan het toezicht worden versterkt. Bovendien kan nieuwe wetgeving, waarbij eventuele aanbevelingen van een werkgroep voor de toetsing van instrumenten voor de handhaving van de wetgeving operationeel worden gemaakt, leiden tot betere handhaving door de regelgevingstoolkit uit te breiden met een regeling voor administratieve financiële sancties.
(21) De hervormingen in het herstel- en veerkrachtplan zullen naar verwachting bijdragen tot de aanpak van de kenmerken van het belastingsysteem die agressieve belastingplanning faciliteren. Met name wetgevende maatregelen als een bronheffing op of niet-aftrekbaarheid van uitgaande betalingen naar rechtsgebieden die op de zwarte lijst van de EU staan en alle andere rechtsgebieden met een nultarief of zonder belastingheffing, zullen naar verwachting de mogelijkheid beperken dat uitgaande betalingen niet worden belast.
(22) Het plan zal er naar verwachting toe bijdragen dat de plannen voor een pensioenhervorming volledig worden uitgevoerd, door de mogelijkheden voor een aanvullend pensioen te vereenvoudigen en te harmoniseren.
(23) Het plan bevat ook een hervormingsmaatregel die tot doel heeft het aanbod aan sociale en betaalbare huizen te vergroten. Deze maatregel zal naar verwachting worden aangevuld door uit de nationale begroting gefinancierde investeringen om het tekort aan sociale huisvesting aan te pakken, ook voor de meest kwetsbaren.
(24) De kosteneffectiviteit, toegankelijkheid en veerkracht van de gezondheidszorg zullen naar verwachting ook worden aangepakt door het plan. Het plan bevat een hervormingsmaatregel ter ondersteuning van de uitvoering van Sláintecare, een belangrijk lopend nationaal initiatief voor de hervorming van de gezondheidszorg op lange termijn, dat tot doel heeft een modern, universeel en geïntegreerd gezondheidszorgstelstel tot stand te brengen waarbij iedereen gelijke toegang heeft tot de diensten op basis van behoefte in plaats van draagkracht.
(25) Het herstel- en veerkrachtplan heeft niet rechtstreeks betrekking op de toegang tot betaalbare kinderopvang van goede kwaliteit, aangezien dit reeds ruimschoots aan bod is gekomen in diverse andere belangrijke nationale initiatieven die de regering buiten het plan om heeft genomen.
(26) Door de aanpak van de bovengenoemde uitdagingen zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting ook bijdragen tot het corrigeren van de onevenwichtigheden 4 waarmee Ierland wordt geconfronteerd, met name met betrekking tot de hoge externe nettoverplichtingen en de particuliere en overheidsschuld.
Bijdrage tot groeipotentieel, werkgelegenheid en economische, sociale en institutionele veerkracht
(27) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt c), van Verordening (EU) 2021/241 en punt 2.3 van bijlage V bij die verordening zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting een hoge impact (score A) hebben op het versterken van het groeipotentieel, de jobcreatie en de economische, sociale en institutionele veerkracht van de betrokken lidstaat, waarmee wordt bijgedragen aan de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten, onder meer door middel van de bevordering van het kinder- en jeugdbeleid, alsmede op het verzachten van de economische en sociale gevolgen van de COVID-19-crisis en daarmee het bevorderen van de economische, sociale en territoriale cohesie en de convergentie binnen de Unie.
(28) Uit simulaties door de diensten van de Commissie blijkt dat het plan het potentieel heeft om het bbp van Ierland met 0,3 % tot 0,5 % op te trekken tegen 2026 5 ; deze stijging kan voor een groot deel worden verklaard door spillovers. Naar verwachting zullen investeringen en beleidsmaatregelen om de energie-efficiëntie te verbeteren en de decarbonisatie van het bedrijfsleven te ondersteunen, bijdragen tot het scheppen van banen en het bevorderen van de groene transitie. Investeringen en beleidsmaatregelen om de digitalisering te versnellen en hervormingen op sociaal, onderwijs- en ondernemingsgebied zullen naar verwachting de productiviteit over verschillende tijdshorizonnen verbeteren, banen creëren en de groei van de werkgelegenheid aanmoedigen.
(29) Het herstel- en veerkrachtplan bevat een reeks maatregelen die naar verwachting de sociale cohesie zullen versterken door de werkgelegenheid te ondersteunen, met name via het creëren van stageplaatsen, mogelijkheden voor omscholing en bijscholing en investeringen in onderwijs. Verwacht wordt dat de hervormingen en investeringen in het plan het risico op een digitale kloof zullen aanpakken, zowel voor werknemers als voor werklozen en studenten. Bovendien heeft een reeks hervormingen het potentieel om bij te dragen tot de aanpak van de dringende behoefte aan sociale en betaalbare huisvesting en om te zorgen voor tijdige toegang tot betaalbare gezondheidszorg van goede kwaliteit, waardoor de sociale veerkracht wordt versterkt. Die maatregelen zullen naar verwachting bijdragen tot de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten.
(30) Het herstel- en veerkrachtplan bevat maatregelen die gericht zijn op jongeren. Verwacht wordt dat de hervormingen en investeringen in het plan het risico op een digitale kloof zullen aanpakken en zullen zorgen voor een strategische benadering van digitale vaardigheden in het volledige onderwijs- en opleidingsstelsel. Het Technological Universities Transformation Fund zal naar verwachting regionaal verankerd hoger onderwijs en opleiding ondersteunen, wat de vaardigheden van jongeren zal helpen verbeteren en regionale verschillen zal helpen aanpakken. Ten slotte worden werkloze jongeren genoemd als een doelgroep die baat heeft bij de omscholings- en bijscholingsmaatregelen in het plan.
Geen ernstige afbreuk doen
(31) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt d), van Verordening (EU) 2021/241 en punt 2.4 van bijlage V bij die verordening zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting waarborgen dat geen enkele erin opgenomen maatregel (score A) voor de uitvoering van hervormings- en investeringsprojecten ernstig afbreuk doet aan milieudoelstellingen in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad 6 (het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”).
(32) Overeenkomstig de door de Commissie vastgestelde technische richtsnoeren over de toepassing van het beginsel “geen ernstige afbreuk doen aan” (2021/C 58/01) heeft Ierland aangetoond dat zijn plan naar verwachting geen ernstige afbreuk zal doen aan enige milieudoelstelling. Dit is met name het geval voor de maatregel met betrekking tot de energie-efficiëntie van privégebouwen. Dit is ook het geval voor de maatregel inzake duurzaam spoorvervoer, die de elektrificatie van het spoor mogelijk moet maken.
Bijdrage aan de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit
(33) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt e), van en punt 2.5 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 bevat het herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen tot de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit, of de aanpak van de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van de klimaatdoelstellingen vertegenwoordigen 42 % van de totale toewijzing van het plan, berekend overeenkomstig de methode van bijlage VI bij Verordening (EU) 2021/241. Overeenkomstig artikel 17 van Verordening (EU) 2021/241 strookt het herstel- en veerkrachtplan met de informatie in het nationale energie- en klimaatplan 2021-2030.
(34) Een aanzienlijk gedeelte van het herstel- en veerkrachtplan heeft betrekking op de groene transitie. Het plan bevat maatregelen die gericht zijn op de verbetering van de energie-efficiëntie van residentiële en openbare gebouwen en de industrie. Het plan bevat een aanzienlijke investering in de vervoerssector, die in Ierland de tweede grootste bijdrage levert tot de emissies van de sectoren die niet onder het systeem voor handel in emissierechten vallen. Het plan omvat twee hervormingen die naar verwachting de groene transitie in Ierland zullen ondersteunen en versnellen. Van de Climate Action and Low Carbon Development Bill 2021 (amendement) wordt verwacht dat hij de motor zal vormen achter de transitie van Ierland naar een klimaatneutrale economie tegen 2050. De andere hervorming voorziet in opeenvolgende toenames van het tarief van de koolstofbelasting met 7,50 EUR per jaar, volgens een traject dat moet leiden tot een tarief van 100 EUR per ton CO2-emissies in 2030.
(35) Naar verwachting zullen de investeringen in onderzoek en innovatie een aanvulling vormen op de aanzienlijke investeringen en hervormingen die vereist zijn om de broeikasgasemissiedoelstellingen van Ierland te halen. Het National Grand Challenge Program zal naar verwachting investeringen verstrekken voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie via drie selectierondes van projecten met betrekking tot klimaat- en digitale thema’s.
(36) Het verbeteren van de biodiversiteit zou ook moeten bijdragen tot het terugdringen van de broeikasgasemissies. Het herstel van veengebieden zal naar verwachting leiden tot een verbetering van de biodiversiteit, de ecosystemen en de waterkwaliteit, en tot grotere koolstofopslag en minder koolstofemissies. Het plan investeert ook in de ontwikkeling en modernisering van kleinere afvalwaterbehandelingsinstallaties in heel Ierland, hetgeen zal bijdragen tot duurzaam gebruik en bescherming van water en mariene hulpbronnen en tot het voorkomen en beheersen van verontreiniging. Deze maatregel zou ook moeten bijdragen tot de bescherming en het herstel van de biodiversiteit en ecosystemen.
Bijdrage aan de digitale transitie
(37) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt f), van Verordening (EU) 2021/241 en punt 2.6 van bijlage V bij die verordening bevat het herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen tot de digitale transitie of de aanpak van de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van digitale doelstellingen vertegenwoordigen 32 % van het totale voor het plan toegewezen bedrag dat is berekend volgens de methode van bijlage VI bij Verordening (EU) 2021/241.
(38) In het Ierse herstel- en veerkrachtplan wordt sterk de nadruk gelegd op de digitale transitie en de aanpak van de bijbehorende uitdagingen met een component die volledig gewijd is aan de digitale transformatie van diverse sectoren en aan de aanpak van de landspecifieke uitdagingen die voortvloeien uit de digitale transitie. Verscheidene maatregelen hebben tot doel bij te dragen tot de digitale transitie door de digitalisering van ondernemingen te ondersteunen, het risico op een digitale kloof aan te pakken, ook in het onderwijs, de digitale vaardigheden te verbeteren en de ontwikkeling van digitale infrastructuur en digitale openbare dienstverlening te ondersteunen.
(39) Maatregelen met betrekking tot de digitale transitie of de aanpak van de daaruit voortvloeiende uitdagingen bekleden dan ook een prominente plaats in het Ierse plan. Ze moeten bijdragen tot de digitale transformatie van diverse economische en sociale sectoren en tot de aanpak van de landspecifieke uitdagingen die voortvloeien uit de digitale transitie.
Blijvende effecten
(40) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt g), van Verordening (EU) 2021/241 en deel 2.7 van bijlage V bij die verordening zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting in hoge mate (score A) een blijvend effect sorteren voor Ierland.
(41) Het herstel- en veerkrachtplan bevat structurele wijzingen op relevante beleidsdomeinen en in de overheidsdiensten en instellingen. Hervormingen waarbij sectorale begrotingen voor broeikasgasemissies moeten worden vastgesteld die in overeenstemming zijn met het streefcijfer voor 2030 en de doelstelling om tegen 2050 klimaatneutraal te worden, en waarbij opeenvolgende jaarlijkse verhogingen van de koolstofbelasting worden ingevoerd, zullen naar verwachting de motor vormen achter de groene transitie. Hervormingen ter ondersteuning van de digitale transformatie van het Ierse onderwijs zullen naar verwachting een blijvend effect hebben op de digitale vaardigheden en zullen het risico op een digitale kloof verkleinen. De versterkte capaciteit van technologische universiteiten om onderwijs- en opleidingsprogramma’s van goede kwaliteit aan te bieden, zou moeten helpen bij de aanpak van de regionale economische verschillen in Ierland en zo de inclusieve groei en sociale cohesie versterken. Andere hervormingen waarvan verwacht wordt dat ze een blijvend effect zullen hebben op de economie en de sociale zekerheid van Ierland, zijn onder meer de toepassing van de kmo-test, die naar verwachting regelgevende belemmeringen voor ondernemerschap zal helpen beperken, de versterking van het toezicht op en de handhaving van het antiwitwaskader, en hervormingen waarvan verwacht wordt dat ze kenmerken van het belastingstelsel zullen aanpakken die agressieve belastingplanning kunnen faciliteren, het aanbod aan sociale en betaalbare huisvesting zullen doen toenemen en de toegankelijkheid en veerkracht van de gezondheidszorg zullen verbeteren.
(42) Wat investeringen betreft, wordt verwacht dat de maatregelen die erop gericht zijn de inzetbaarheid en vaardigheden te versterken, een blijvend positief effect zullen hebben. De overheidsdiensten en de gezondheidszorg zullen worden versterkt door investeringen in digitalisering. Bovendien wordt verwacht dat veel investeringen in het plan een blijvend effect zullen hebben omdat ze de groene en digitale transities in Ierland faciliteren. Het blijvende effect van het plan kan ook worden vergroot via synergieën tussen het plan en andere programma’s die uit de cohesiefondsen worden gefinancierd, met name door territoriale uitdagingen grondig aan te pakken en een evenwichtige ontwikkeling te stimuleren.
Monitoring en uitvoering
(43) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt h), van Verordening (EU) 2021/241 en deel 2.8 van bijlage V bij die verordening zijn de in het herstel- en veerkrachtplan voorgestelde regelingen passend (score A) om te zorgen voor een doeltreffende monitoring en uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het beoogde tijdschema en de beoogde mijlpalen en streefdoelen, alsmede de bijbehorende indicatoren.
(44) De algemene verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het plan ligt bij de Ierse regering, maar voor elke maatregel is een departement of ander overheidsorgaan aangewezen als verantwoordelijke. Een nieuw opgericht uitvoerend orgaan binnen het departement overheidsuitgaven en hervormingen moet worden belast met het algemeen strategisch toezicht en beheer van het plan en met de coördinatie tussen Ierse instanties.
(45) De mijlpalen en streefdoelen zijn duidelijk en realistisch, en de voorgestelde indicatoren voor deze mijlpalen en streefdoelen zijn relevant, aanvaardbaar en robuust. De mijlpalen en streefdoelen vormen een systeem dat geschikt is om toezicht te houden op de uitvoering van het plan. De door Ierland beschreven controlemechanismen, gegevensverzamelingsmethoden en verantwoordelijkheden zijn voldoende robuust om de uitbetalingsverzoeken adequaat te rechtvaardigen, zodra de mijlpalen en streefdoelen als bereikt zijn beoordeeld.
(46) De lidstaten moeten zorgen voor communicatie en erkenning van de financiële steun in het kader van de faciliteit, overeenkomstig artikel 34 van Verordening (EU) 2021/241. In het kader van het instrument voor technische ondersteuning kunnen de lidstaten om technische ondersteuning bij de uitvoering van hun plan verzoeken.
Kostenberekening
(47) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt i), van Verordening (EU) 2021/241 en deel 2.9 van bijlage V bij die verordening is de in het plan verstrekte motivering voor het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan in redelijke mate (score B) redelijk en aannemelijk, strookt het met het kostenefficiëntiebeginsel en staat het in verhouding tot de verwachte nationale economische en sociale gevolgen.
(48) Ierland heeft documenten ingediend om de voorgestelde bedragen te motiveren en toe te lichten en heeft uitgelegd hoe die bedragen zijn berekend. De totale geraamde kosten van het plan zijn in overeenstemming met de aard en het type van de geplande hervormingen en investeringen. Uit de beoordeling van de ramingen blijkt dat de kosten als redelijk en aannemelijk zijn beoordeeld. De verstrekte informatie was echter niet voor het hele plan even gedetailleerd en duidelijk. Bovendien werd een gedeelte van de kosten slechts enigszins redelijk en aannemelijk geacht. Tot slot zijn de geraamde totale kosten van het ingediende herstel- en veerkrachtplan in overeenstemming met het kostenefficiëntiebeginsel, en staan ze in verhouding tot het verwachte nationale economische en sociale effect.
Bescherming van financiële belangen
(49) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt j), van Verordening (EU) 2021/241 en deel 2.10 van bijlage V bij die verordening zijn de in het herstel- en veerkrachtplan voorgestelde regelingen en de in dit besluit vermelde aanvullende maatregelen passend (score A) om corruptie, fraude en belangenconflicten bij het gebruik van de financiële middelen die op grond van deze verordening zijn verstrekt, te voorkomen, op te sporen en recht te zetten, en wordt verwacht dat de regelingen daadwerkelijk dubbele financiering in het kader van de verordening en andere Unieprogramma’s zullen voorkomen. Dit laat de toepassing onverlet van andere instrumenten om de naleving van het Unierecht te bevorderen en te handhaven, onder meer voor het voorkomen, opsporen en corrigeren van corruptie, fraude en belangenconflicten, en het beschermen van de financiën van de Unie overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) 2020/2092 van het Europees Parlement en de Raad 7 .
(50) Het plan gaat vergezeld van bevredigende uitvoeringsmaatregelen. De relevante departementen en andere organen zijn, binnen hun bevoegdheidsgebied, verantwoordelijk en aansprakelijk voor de uitvoering van en rapportering over de individuele investerings- en hervormingsverbintenissen in het plan en voor het bereiken van de beoogde resultaten. Het uitvoeringsorgaan voor het nationale herstel- en veerkrachtplan zal verantwoordelijk zijn voor het strategische toezicht op en beheer van het plan. Een Delivery Committee, waarin alle verantwoordelijke departementen en andere organen, alsmede het uitvoeringsorgaan, zijn vertegenwoordigd, zal blijvend toezicht houden op de uitvoering van het plan. Al bij al heeft het systeem een robuuste structuur en procedures, waarbij de rollen en verantwoordelijkheden duidelijk zijn gedefinieerd en de relevante controlefuncties op passende wijze zijn gescheiden. Ierland moet de gevraagde informatie verstrekken om te garanderen dat de voor controle verantwoordelijke actoren over de administratieve capaciteit beschikken om hun rollen en taken te vervullen. Aan de hand van een specifieke mijlpaal moet worden gegarandeerd dat op het ogenblik van het eerste betalingsverzoek een analyse van de werklast van het auditorgaan en het uitvoerend orgaan bij de Commissie wordt ingediend. Die analyse moet passende informatie bevatten met betrekking tot de behoefte aan administratieve capaciteit die nodig is om hen tijdig te kunnen bereiken, onder meer via de opstelling van een reeks aanbevelingen om, indien nodig, capaciteitstekorten op te vangen. Op basis van de analyse en de aanbevelingen moeten de nodige middelen worden toegewezen aan de desbetreffende instellingen.
(51) Het interne controlesysteem dat in het Ierse herstel- en veerkrachtplan is beschreven, heeft een aanvaardbare structuur en procedures, waarbij de rollen en verantwoordelijkheden duidelijk zijn gedefinieerd en de relevante controlefuncties op passende wijze zijn gescheiden. De voorgestelde maatregelen garanderen in voldoende mate dat er een passend niveau van controle is om onregelmatigheden bij het gebruik van de uit hoofde van Verordening (EU) 2021/241 ter beschikking gestelde fondsen op te sporen en te corrigeren. Er moet een mechanisme in het RRF-informatiesysteem worden opgezet om te garanderen dat eindontvangers, met inbegrip van alle eindbegunstigden overeenkomstig artikel 22 van de RRF-verordening, op passende wijze worden geregistreerd, zodat kan worden verklaard dat er geen sprake is van een belangenconflict voor de aansprakelijke departementen en andere organen. Overeenkomstig artikel 20, lid 5, punt e), van Verordening (EU) 2021/241 moet Ierland het RRF-informatiesysteem toepassen om te voldoen aan artikel 22 van die verordening en moet het de uitvoeringsstatus bevestigen bij de indiening van zijn eerste betalingsverzoek. Er moet een specifieke audit van het systeem worden uitgevoerd. Daarbij moeten de functies van het register worden bevestigd, en met name de registratie en opslag van alle relevante gegevens met betrekking tot de uitvoering van het herstelplan, met inbegrip van gegevens over het bereiken van de mijlpalen en streefwaarden, en gegevens over begunstigden, contractanten, subcontractanten en eindbegunstigden. In het auditverslag moeten alle vastgestelde zwakke punten worden geanalyseerd en moeten de geplande of uitgevoerde corrigerende maatregelen worden vermeld. Aan de hand van een specifieke mijlpaal moet worden gegarandeerd dat, alvorens het eerste betalingsverzoek wordt ingediend, een informatiesysteem voor de registratie, opslag en terbeschikkingstelling van alle relevante gegevens met betrekking tot de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan wordt opgezet.
(52) De uitbetalingen zijn gekoppeld aan de voorwaarde dat de in overwegingen 50 en 51 bedoelde mijlpalen worden bereikt.
Coherentie van het plan
(53) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt k), van Verordening (EU) 2021/241 en deel 2.11 van bijlage V bij die verordening bevat het herstel- en veerkrachtplan in hoge mate (score A) maatregelen voor de uitvoering van hervormingen en openbare investeringsprojecten die coherente acties vormen.
(54) Het plan weerspiegelt een passend evenwicht tussen hervormingen en investeringen met het oog op de belangrijkste aan te pakken uitdagingen, en tussen investeringen in verschillende gebieden. De doelstellingen van de drie componenten van het plan vullen elkaar aan en zijn afgestemd op de bredere herstelinspanningen van de Ierse regering. Een voorbeeld hiervan is de derde component inzake sociaal en economisch herstel en werkgelegenheid, die maatregelen omvat die naar verwachting de ontwikkeling van groene en digitale vaardigheden bij werknemers zullen ondersteunen. Ook binnen elke afzonderlijke component versterken de maatregelen elkaar. In de tweede component, die betrekking heeft op de digitale transitie, worden de investeringen in breedbandverbindingen en ICT-infrastructuur voor scholen bijvoorbeeld versterkt door hervormingen die tot doel hebben digitaal onderwijs en digitale vaardigheden in het algemeen te versterken.
Gelijkheid
(55) Het plan bevat maatregelen die naar verwachting zullen bijdragen tot de aanpak van de uitdagingen van het land op het gebied van gendergelijkheid en gelijke kansen voor iedereen. In het plan wordt met name vermeld dat maatregelen om werkervaring op te doen of bijscholings- of omscholingskansen te bieden, specifiek tot doel hebben steun te verlenen aan de werknemers die het zwaarst getroffen zijn door de pandemie, met name vrouwen. Deze maatregelen zullen naar verwachting relevant zijn voor alle in artikel 3 van Verordening (EU) 2021/241 vermelde pijlers, met name omdat ze de arbeidsmarktdeelname ondersteunen via de ontwikkeling van groene en digitale vaardigheden. In het plan worden ook werkgelegenheidsniveaus per geslacht en leeftijd en de arbeidsparticipatiekloof tussen mannen en vrouwen aangehaald als belangrijke criteria die moeten worden gebruikt voor het meten van Ierlands herstelinspanningen, waaronder de bijdrage van het plan.
Zelfbeoordeling van de beveiliging
(56) Er is geen zelfbeoordeling van de beveiliging voorgelegd omdat Ierland dit niet passend achtte overeenkomstig artikel 18, lid 4, punt g), van Verordening (EU) 2021/241.
Grensoverschrijdende of meerlandenprojecten
(57) Ierland heeft één meerlandenproject opgenomen in zijn herstel- en veerkrachtplan om de digitalisering van bedrijven in Ierland, en met name kmo’s, te ondersteunen. Om de onevenwichtige digitalisering tussen bedrijven aan te pakken, bevat het herstel- en veerkrachtplan een programma om de digitale transformatie van bedrijven, en met name kmo’s, te bevorderen in alle sectoren in Ierland. De digitale transitie van het Ierse bedrijfsleven via dit programma zal naar verwachting verder worden ondersteund door de deelname van Ierland aan het netwerk van Europese digitale innovatiehubs, in de context van een meerlandenproject. De steun voor de oprichting van vier Europese digitale-innovatiehubs en de totstandbrenging van door deze hubs verankerde clusters zal naar verwachting de grensoverschrijdende samenwerking in belangrijke mate faciliteren en daardoor ook de waardeketens versterken.
Raadplegingsproces
(58) Tijdens een openbare raadpleging konden belanghebbende partijen laten weten welke investeringen en hervormingen prioriteit moeten krijgen, en aangegeven welke landspecifieke aanbevelingen zij het relevantst vonden. De overheid ontving meer dan 110 schriftelijke reacties van belanghebbenden, onder meer van regionale vertegenwoordigers, politieke partijen, bedrijfsorganisaties, vakbonden, jongerenorganisaties, milieuorganisaties, de academische wereld en andere belanghebbenden uit het maatschappelijk middenveld, en burgers. In het kader van de opstelling van het plan werd een samenvatting van de reacties verspreid onder relevante overheidsdepartementen.
(59) De regering is voornemens om ook in de fase van de uitvoering van de in het plan opgenomen investeringen en hervormingen overleg te blijven plegen met de belanghebbenden en hen bij het plan te betrekken. Om te zorgen voor draagvlak bij de desbetreffende actoren is het van cruciaal belang dat alle betrokken lokale autoriteiten en belanghebbenden, waaronder de sociale partners, bij de uitvoering van de in het plan opgenomen investeringen en hervormingen worden betrokken.
Positieve beoordeling
(60) Nadat de Commissie het herstel- en veerkrachtplan van Ierland positief heeft beoordeeld en concludeert dat het plan op bevredigende wijze voldoet aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241, moeten, overeenkomstig artikel 20, lid 2 van die verordening, in dit besluit de voor de uitvoering van het plan noodzakelijke hervormings- en investeringsprojecten worden vastgelegd alsmede de relevante mijlpalen, streefdoelen en indicatoren en het bedrag dat door de Unie ter beschikking wordt gesteld voor de uitvoering van het plan in de vorm van niet-terugbetaalbare financiële steun.
Financiële bijdrage
(61) De geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan van Ierland bedragen 989 938 300 EUR. Aangezien het herstel- en veerkrachtplan op bevredigende wijze voldoet aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241 en aangezien voorts het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan hoger is dan de maximale financiële bijdrage die voor Ierland beschikbaar is, moet de aan het Ierse herstel- en veerkrachtplan toegewezen financiële bijdrage gelijk zijn aan het totale bedrag van de financiële bijdrage die beschikbaar is voor Ierland.
(62) Overeenkomstig artikel 11, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 moet de berekening van de maximale financiële bijdrage voor Ierland uiterlijk 30 juni 2022 worden bijgewerkt. Overeenkomstig artikel 23, lid 1, van die verordening moet nu een bedrag voor Ierland ter beschikking worden gesteld voor een juridische verbintenis op uiterlijk 31 december 2022. Indien noodzakelijk moet de Raad na het bijwerken van de maximale financiële bijdrage op voorstel van de Commissie dit besluit wijzigen om onverwijld de bijgewerkte maximale financiële bijdrage daarin op te nemen.
(63) De te verstrekken steun wordt gefinancierd met leningen die de Commissie namens de Unie aangaat op basis van artikel 5 van Besluit (EU, Euratom) 2020/2053 van de Raad 8 . De steun moet worden betaald in termijnen zodra Ierland de desbetreffende mijlpalen en streefdoelen die zijn vastgesteld in verband met de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, op bevredigende wijze heeft verwezenlijkt.
(64) Dit besluit moet de uitkomst onverlet laten van eventuele procedures met betrekking tot de toekenning van middelen van de Unie in het kader van andere programma’s van de Unie dan Verordening (EU) 2021/241 of van eventuele procedures met betrekking tot verstoringen van de werking van de interne markt, met name uit hoofde van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag. Het doet geen afbreuk aan het vereiste dat de lidstaten, uit hoofde van artikel 108 van het Verdrag, de Commissie op de hoogte brengen van voorgenomen steunmaatregelen,