Overwegingen bij COM(2021)332 - Goedkeuring van de beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan voor Luxemburg

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

 
 
(1) De COVID-19-uitbraak heeft ontwrichtende gevolgen gehad voor de economie van Luxemburg. In 2019 bedroeg het Luxemburgse bruto binnenlands product (bbp) per hoofd van de bevolking 328 % van het EU-gemiddelde. Volgens de voorjaarsprognoses 2021 van de Commissie is het reële bbp van Luxemburg in 2020 met 1,3 % gedaald, maar zal het naar verwachting in 2020 en 2021 samen met 3,1 % stijgen. Bestaande factoren die de economische prestaties op de middellange termijn beïnvloeden, zijn met name de relatief lage participatiegraad, in het bijzonder bij ouderen, het tekort aan geschoolde arbeid en de stijgende onroerendgoedprijzen, die de situatie nog verergeren; bedrijven kunnen hierdoor niet ten volle profiteren van de kansen die de groene en de digitale transitie bieden om de economie te diversifiëren.

(2) Op 9 juli 2019 en op 20 juli 2020 heeft de Raad in het kader van het Europees Semester aanbevelingen gericht tot Luxemburg. De Raad heeft met name aanbevolen om i) alle nodige maatregelen te nemen om de pandemie doeltreffend aan te pakken, de economie te stimuleren en het daaropvolgende herstel te ondersteunen alsook - als de economische omstandigheden het toelieten - om begrotingsbeleid te voeren dat gericht was op het tot stand brengen van prudente begrotingssituaties op middellange termijn en het waarborgen van de houdbaarheid van de schuld, waarbij de investeringen werden verhoogd; om de veerkracht van het zorgstelsel te verbeteren door te zorgen voor voldoende zorgwerkers, en om hervormingen te versnellen ter verbetering van de governance van het zorgstelsel en de e-gezondheid; ii) het effect van de crisis op de werkgelegenheid te verzachten, met speciale aandacht voor mensen die in een moeilijke arbeidsmarktpositie verkeren; iii) te zorgen voor een doeltreffende tenuitvoerlegging van maatregelen om liquiditeit te verstrekken aan bedrijven, met name kmo's en zelfstandigen, mature publieke investeringsprojecten te vervroegen en private investeringen aan te moedigen om het economisch herstel te bevorderen, de investeringen toe te spitsen op de groene en digitale transitie, met name op duurzaam vervoer en duurzame gebouwen, schoon en efficiënt opwekken en gebruiken van energie, bijdragen tot een geleidelijke decarbonisatie van de economie, en innovatie en digitalisering te bevorderen, vooral in het bedrijfsleven; iv) te zorgen voor doeltreffend toezicht op en handhaving van het antiwitwaskader ten aanzien van verleners van trust-en bedrijfsdiensten en beleggingsdiensten, en meer te doen om de kenmerken van het belastingstelsel aan te pakken die agressieve fiscale planning, met name via uitgaande betalingen, in de hand werken. De Commissie heeft de vooruitgang met de uitvoering van deze landspecifieke aanbevelingen beoordeeld toen het herstel- en veerkrachtplan werd ingediend, en is van oordeel dat de aanbeveling om, in overeenstemming met de algemene ontsnappingsclausule, alle nodige maatregelen te nemen om de pandemie doeltreffend aan te pakken, de economie te stimuleren en het daaropvolgende herstel te ondersteunen, volledig ten uitvoer is gelegd. Er is ook aanzienlijke vooruitgang geboekt met de aanbeveling om liquiditeit te verstrekken aan bedrijven en de aanbeveling om mature publieke investeringsprojecten te vervroegen om het economisch herstel te bevorderen.

(3) [In zijn aanbeveling over het economisch beleid van de eurozone 2 heeft de Raad de lidstaten van de eurozone aanbevolen actie te ondernemen, inclusief via hun herstel- en veerkrachtplannen, om onder meer een herstelondersteunend beleid te garanderen en de convergentie, veerkracht en duurzame en inclusieve groei verder te ontwikkelen. In zijn aanbeveling beval de Raad ook aan om de nationale institutionele kaders te versterken, voor macrofinanciële stabiliteit te zorgen, en de Economische en Monetaire Unie te voltooien en de internationale rol van de euro te versterken.] [If the Council recommendation is not adopted by the time of the CID adoption, please remove the recital].

(4) Op 30 april 2021 heeft Luxemburg in overeenstemming met artikel 18, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241 zijn herstel- en veerkrachtplan ingediend bij de Commissie. Die indiening van het plan volgde op een in overeenstemming met het nationale rechtskader uitgevoerd proces van raadpleging van lokale en regionale autoriteiten, sociale partners, maatschappelijke organisaties, jongerenorganisaties en andere relevante belanghebbenden. Het nationale draagvlak voor de herstel- en veerkrachtplannen vormt de basis voor de succesvolle uitvoering en het blijvende effect ervan op nationaal niveau en voor de geloofwaardigheid op Europees niveau. Krachtens artikel 19 van die verordening heeft de Commissie de relevantie, doeltreffendheid, efficiëntie en samenhang van het herstel- en veerkrachtplan beoordeeld in overeenstemming met de beoordelingsrichtsnoeren van bijlage V bij die verordening.

(5) De herstel- en veerkrachtplannen moeten gericht zijn op de algemene doelstellingen van de bij Verordening (EU) 2021/241 ingestelde herstel- en veerkrachtfaciliteit en het bij Verordening (EU) 2020/2094 van de Raad vastgestelde herstelinstrument van de Europese Unie ter ondersteuning van het herstel na de COVID-19-crisis. Zij moeten de economische, sociale en territoriale cohesie van de Unie bevorderen door bij te dragen aan de zes in artikel 3 van Verordening (EU) 2021/241 genoemde pijlers.

(6) De uitvoering van de herstel- en veerkrachtplannen van de lidstaten wordt een gecoördineerde inspanning van investeringen en hervormingen in de hele Unie. Door de gecoördineerde en gelijktijdige uitvoering van deze hervormingen en investeringen en de uitvoering van grensoverschrijdende projecten zullen deze hervormingen en investeringen elkaar versterken en positieve overloopeffecten in de hele Unie genereren. Daardoor zal ongeveer een derde van het effect dat de faciliteit zal sorteren op het creëren van groei en werkgelegenheid in de lidstaten, te danken zijn aan maatregelen van andere lidstaten.

Een evenwichtige respons bieden die bijdraagt aan de zes pijlers

(7) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt a), van en punt 2.1 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 vormt het herstel- en veerkrachtplan in hoge mate (score A) een alomvattende en voldoende evenwichtige respons op de economische en sociale situatie en draagt het zodoende bij aan elk van de zes in artikel 3 van Verordening (EU) 2021/241 genoemde pijlers, daarbij rekening houdend met de specifieke uitdagingen van en de financiële toewijzing aan de betrokken lidstaat.

(8) Luxemburg heeft een breed scala aan investeringen en hervormingen in zijn herstel- en veerkrachtplan opgenomen. Luxemburg wil de steun uit hoofde van Verordening (EU) 2021/241 ook aanvullen met extra nationale middelen om uitvoering te geven aan de in het plan opgenomen investeringen en hervormingen. Dankzij dit systeem met extra nationale middelen kan Luxemburg maatregelen in zijn plan opnemen die een redelijke bijdrage leveren aan alle zes pijlers van artikel 3 van die verordening, ondanks zijn beperkte maximale financiële bijdrage.

(9) Luxemburg heeft maatregelen gekozen die sterk de nadruk leggen op de groene en de digitale transitie, met een bijdrage van 60,9 % aan klimaatdoelstellingen en van 31,6 % aan digitale doelstellingen, wat ruim boven de overeenkomstige minimale toewijzingen van respectievelijk 37 % en 20 % ligt. De groene componenten van het herstel- en veerkrachtplan sporen op hoofdlijnen ook met het nationale energie- en klimaatplan van Luxemburg, terwijl een aantal van de in het plan voorgestelde projecten tevens deel uitmaakt van bredere strategieën, zoals die voor de kenniseconomie. Het herstel- en veerkrachtplan heeft ook een relatief sterke sociale dimensie (vaardigheden, gezondheid en huisvesting) en versterkt zo de economische, sociale en territoriale cohesie.

Alle of een significant deel van de uitdagingen aanpakken die zijn vastgesteld in de landspecifieke aanbevelingen

(10) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt b), van en punt 2.2 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting bijdragen tot een doeltreffende aanpak van alle of een aanzienlijk deel van de uitdagingen (score A) die zijn vastgesteld in de relevante landspecifieke aanbevelingen aan Luxemburg, met inbegrip van de begrotingsaspecten ervan, of van de uitdagingen die zijn vastgesteld in andere relevante documenten die de Commissie officieel heeft goedgekeurd in het kader van het Europees Semester.

(11) De aanbevelingen in verband met de onmiddellijke respons van het begrotingsbeleid op de pandemie kunnen worden geacht buiten het toepassingsgebied van het Luxemburgse herstel- en veerkrachtplan te vallen, niettegenstaande het feit dat Luxemburg over het algemeen op passende en toereikende wijze heeft gereageerd op de onmiddellijke behoefte aan ondersteuning van de economie via begrotingsmaatregelen in 2020 en 2021, in overeenstemming met de algemene ontsnappingsclausule.

(12) Het plan bevat een brede waaier aan elkaar versterkende hervormingen en investeringen die bijdragen aan een doeltreffende aanpak van alle of een aanzienlijk deel van de economische en sociale uitdagingen die in de landspecifieke aanbevelingen van de Raad aan Luxemburg in het Europees Semester van 2019 en 2020 zijn beschreven en betrekking hebben op i) het arbeidsmarktbeleid (de discrepantie tussen vraag en aanbod van vaardigheden aanpakken, de inzetbaarheid van oudere werknemers vergroten), ii) de veerkracht van het gezondheidsstelsel, iii) de verruiming van het beschikbare woningaanbod, iv) de groene transitie (investeringen in de opwekking van hernieuwbare energie, duurzaam vervoer, milieubescherming en biodiversiteit), v) de digitale transitie (connectiviteit en digitale vaardigheden verbeteren, digitalisering van bedrijven en overheden stimuleren), vi) doeltreffend toezicht op en handhaving van het antiwitwaskader.

(13) De ontwikkeling van vaardigheden wordt sterk ondersteund door investeringen in programma’s voor beroepsopleiding voor werkzoekenden en werknemers in een werktijdverkortingsregeling. Deze beroepsopleidingsprogramma’s moeten ook het effect van de crisis op de werkgelegenheid helpen te verzachten. Verder omvat het plan een aanvullende hervorming om extra beroepsopleidingsprogramma’s voor de meestbelovende jobprofielen op te zetten.

(14) De veerkracht en governance van het zorgstelsel zullen naar verwachting worden versterkt door hervormingen en investeringen die enkele structurele problemen in de gezondheidszorg in Luxemburg - het tekort aan gezondheidswerkers en de behoefte aan een efficiënter zorgstelsel - moeten aanpakken, met name door de digitalisering ervan. De hervorming die tot doel heeft om het wettelijke competentiekader van een aantal zorgberoepen te herschikken, moet werken in de zorgsector aantrekkelijker maken en een antwoord bieden op het tekort aan zorgverleners in een context van stijgende vraag naar zorg. De investeringen moeten ook de ontwikkeling van de digitalisering van de zorgsector ondersteunen, rekening houdende met interoperabiliteit. Met het ene digitale register van zorgberoepen moet het mogelijk worden om de gegevens van zorgverleners in Luxemburg te beheren, zodat demografische prognoses op de korte tot middellange termijn kunnen worden gemaakt, en om beter de behoefte aan artsen naar expertisegebied en geografische regio in kaart te brengen. Zo moet beter kunnen worden geanticipeerd op tekorten aan zorgverleners. De ontwikkeling van teleconsultatie is een andere manier om de druk op zorgverleners te verlichten en leidt er ook toe dat er minder fysiek moet worden gereisd in tijden van COVID-19.

(15) Het herstel- en veerkrachtplan moet het vervoer duurzamer helpen maken. Het voorziet in een hervorming om de aankoop van emissiearme of -vrije voertuigen door aanbestedende autoriteiten en organisaties te stimuleren, en in een investering om de verdere uitrol van een netwerk van laadpunten voor elektrische voertuigen in het hele land te ondersteunen.

(16) Om de natuurlijke omgeving en de biodiversiteit te beschermen, zijn maatregelen opgenomen die de gemeenten aanmoedigen te investeren in de verbetering van de staat van de natuurlijke omgeving en de biodiversiteit in hun stedelijke, open, water- en bosgebieden.

(17) De verruiming van het woningaanbod moet worden ondersteund door investeringen en hervormingen, met name door stimulansen voor de bouw te verhogen en belemmeringen weg te nemen. De wetgevingshervorming van het huisvestingspact moet gemeenten ertoe aanzetten een betaalbaar woningaanbod te creëren. De opwekking van hernieuwbare energie in het kader van het “Neischmelz”-investeringsproject moet de bouw van een nieuwe woonwijk ondersteunen en bijdragen aan de schone productie van energie.

(18) Het herstel- en veerkrachtplan omvat investeringen in digitalisering en innovatie en speelt in op de digitale transitie. In de opleidingsprogramma’s FutureSkills en DigitalSkills ligt de nadruk op de ontwikkeling van digitale vaardigheden. De investeringen in een interoperabel digitaal register van zorgverleners en in telegeneeskunde moeten de digitalisering van de gezondheidszorg ondersteunen. De maatregelen ter bevordering van een op data gebaseerde economie moeten de veiligheid van persoonsgegevens versterken door de implementatie van uiterst innoverende ultraveilige kwantumcommunicatieoplossingen. De doeltreffendheid en efficiëntie van overheden en hun dienstverlening moeten door digitalisering en betere interoperabiliteit worden verhoogd.

(19) Het plan bevat ook een aantal hervormingen in antwoord op de landspecifieke aanbeveling waarin Luxemburg wordt opgeroepen te zorgen voor doeltreffend toezicht op en handhaving van het antiwitwaskader ten aanzien van verleners van trust-en bedrijfsdiensten en beleggingsdiensten. Deze hervormingen zijn bedoeld om het antiwitwaskader en de handhaving ervan te versterken, beter gebruik te maken van de geregistreerde gegevens over rechtspersonen, beter inzicht te verwerven in de risico’s van het witwassen van geld en terrorismefinanciering met het oog op doelgerichte risicobeperkende maatregelen, en de toepasselijke sancties te verduidelijken. De regeling die van toepassing is op verleners van trust- en bedrijfsdiensten, zal worden herzien en aangescherpt door middel van een wijziging van de desbetreffende wetgeving.

(20) Het plan bevat een wetgevingsmaatregel die de aftrekbaarheid van uitgaande rente- en royaltybetalingen naar niet-coöperatieve fiscale jurisdicties verbiedt en op 1 maart 2021 in werking is getreden. Deze maatregel geeft evenwel uitvoering aan een akkoord dat al in december 2019 op het niveau van de Raad van de EU was bereikt en voor alle lidstaten geldt, ongeacht of zij in het kader van het Europees Semester een aanbeveling hebben gekregen om op te treden tegen agressieve fiscale planning.

Bijdragen aan het groeipotentieel, de jobcreatie en de economische, sociale en institutionele veerkracht

(21) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt c), van en punt 2.3 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting een hoge impact hebben (score A) op het versterken van het groeipotentieel, de jobcreatie en de economische, sociale en institutionele veerkracht van Luxemburg - waarvoor een goed functionerende interne markt van wezenlijk belang is - waarmee wordt bijgedragen aan de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten, onder meer door middel van de bevordering van beleid inzake kinderen en jongeren, alsmede op het verzachten van de economische en sociale gevolgen van de COVID-19-crisis en daarmee het bevorderen van de economische, sociale en territoriale cohesie en de convergentie binnen de Unie.

(22) Uit simulaties van de diensten van de Commissie blijkt dat het plan het bbp van Luxemburg tegen 2026 met 0,5 % tot 0,8 % 3 kan verhogen. Het herstel- en veerkrachtplan bevat een aanzienlijk aantal hervormingen en investeringen die de gevolgen van de crisis zullen aanpakken alsook het groeipotentieel en de economische, sociale en institutionele veerkracht van Luxemburg zullen versterken. De verwachting is dat de investeringen en hervormingen van het plan een herstel in de hand zullen werken dat samengaat met de groene en de digitale transitie. De verwachting is ook dat zij het aanhoudende tekort aan geschoolde arbeid zullen helpen oplossen; dit tekort zet een rem op de groei en de investeringen, voornamelijk in de sector van de informatie- en communicatietechnologieën en de gezondheidszorg. Het plan omvat met name verschillende maatregelen om werkzoekenden doorlopende onlineprogramma’s aan te bieden waarmee zij hun digitale en andere toekomstgerichte vaardigheden kunnen ontwikkelen; deze programma’s zijn door het hervormde bureau voor arbeidsbemiddeling (ADEM) opgezet om de arbeidskansen te verhogen. Andere maatregelen in het kader van de bredere strategie voor digitale governance zullen naar verwachting de digitale integratie in de particuliere sector blijven stimuleren, met name door de gebruikerservaring centraal te stellen. De maatregelen in het plan voorzien ook in steun voor een betere toegang tot huisvesting, schonere en efficiëntere vervoerssystemen en een betere toegang tot en kwaliteit van het zorgstelsel.

(23) Het herstel- en veerkrachtplan bevat aanzienlijke investeringen om sociale uitdagingen aan te pakken, de sociale cohesie te versterken en kwetsbare groepen te integreren. Eén maatregel van het plan in het bijzonder bevat een streefcijfer om de participatie van oudere werknemers te stimuleren en de integratie op de arbeidsmarkt van personen die waarschijnlijk niet over actuele digitale vaardigheden beschikken, te vergemakkelijken. Het plan streeft naar de verwezenlijking van een van de kerndoelen in het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten voor de EU tegen 2030, namelijk dat ten minste 60 % van alle volwassenen tegen 2030 jaarlijks aan een opleiding deelnemen. Er wordt verwacht dat de investeringen van het plan om het zorgstelstel te versterken, ook de meest kwetsbaren ten goede zullen komen. Door de toegang tot de zorg te verbeteren in gebieden waar het aanbod tekortschiet, zou dit ook de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten en de sociale cohesie moeten ondersteunen.

Geen ernstige afbreuk doen

(24) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt d), van en punt 2.4 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting waarborgen dat geen enkele erin opgenomen maatregel (score A) voor de uitvoering van hervormingen en investeringsprojecten ernstig afbreuk doet aan milieudoelstellingen in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 4 van het Europees Parlement en de Raad (het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”).

(25) In het herstel- en veerkrachtplan van Luxemburg wordt elke maatregel systematisch getoetst aan het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”. Op basis van de ontvangen informatie kan worden geoordeeld dat de maatregelen dit beginsel in acht zullen nemen; zo wordt bijvoorbeeld gemotiveerd op welke wijze het bestaande EU- en Luxemburgse wetgevingskader om ernstige afbreuk te voorkomen, wordt toegepast.

Bijdragen aan de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit

(26) In overeenstemming met artikel 19, lid 3, punt e), van en punt 2.5 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 bevat het herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen tot de groene transitie, met inbegrip van biodiversiteit, of de aanpak van de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van klimaatdoelstellingen zijn goed voor een bedrag dat 60,9 % van de totale toewijzing van het plan vertegenwoordigt, berekend volgens de methode van bijlage VI bij Verordening (EU) 2021/241. Overeenkomstig artikel 17 van Verordening (EU) 2021/241 is het herstel- en veerkrachtplan in overeenstemming met de informatie in het nationale energie- en klimaatplan 2021-2030.

(27) Het herstel- en veerkrachtplan van Luxemburg legt een sterke nadruk op de groene transitie. Een aanzienlijk deel van de investeringen zal worden besteed aan projecten op dat gebied. Het plan bevat een maatregel waarmee op een innoverende manier capaciteit voor de opwekking van hernieuwbare energie op een specifieke locatie wordt opgebouwd. Luxemburg zal een steunregeling voor laadpunten voor elektrische voertuigen invoeren. Het zal ook maatregelen voor de bescherming en het herstel van de biodiversiteit ondersteunen via convenanten tussen de regering en gemeenten. Andere uitdagingen, zoals de energierenovatie van gebouwen, komen niet uitdrukkelijk aan bod in de investeringsmaatregelen, hetgeen grotendeels is toe te schrijven aan de beperkte omvang van de maximale financiële bijdrage. Dit is ook het geval voor de ontwikkeling van de openbaarvervoerinfrastructuur, waarvoor Luxemburg echter zelf maatregelen neemt, onafhankelijk van de uit hoofde van Verordening (EU) 2021/241 verstrekte steun.

(28) Over het geheel genomen zullen de in het plan beschreven maatregelen naar verwachting een blijvend effect sorteren op de groene transitie. Zij zullen naar verwachting in aanzienlijke mate helpen om vooruitgang te boeken met de nationale klimaat- en energiedoelstellingen in het Luxemburgse nationale energie- en klimaatplan, hetgeen extra maatregelen vereist. Zij zullen naar verwachting ook bijdragen aan de energie- en klimaatstreefcijfers van de Unie voor 2030 en de door de Unie nagestreefde klimaatneutraliteit in 2050.

Bijdragen aan de digitale transitie

(29) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt f), van en punt 2.6 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 bevat het herstel- en veerkrachtplan maatregelen die in hoge mate (score A) bijdragen tot de digitale transitie of de aanpak van de daaruit voortvloeiende uitdagingen. De maatregelen ter ondersteuning van digitale doelstellingen zijn goed voor een bedrag dat 31,6 % van de totale toewijzing van het plan vertegenwoordigt, berekend volgens de methode van bijlage VII bij Verordening (EU) 2021/241.

(30) Een reeks maatregelen die in het herstel- en veerkrachtplan van Luxemburg zijn opgenomen, draagt bij aan de digitale transitie. Met een aantal investeringen wordt beoogd de overheid en haar dienstverlening, alsook het zorgstelsel, te digitaliseren om de doeltreffendheid, efficiency en interoperabiliteit ervan te verhogen. Het plan voorziet ook in maatregelen voor de ontwikkeling van elementaire en geavanceerde digitale vaardigheden. Dit moet de digitalisering en innovatie bevorderen en helpen om aan de vraag op de arbeidsmarkt te voldoen.

(31) Het herstel- en veerkrachtplan van Luxemburg bevat ook maatregelen om de uitdagingen van de digitale transitie het hoofd te bieden. Een van de in het plan opgenomen investeringen bestaat in de ontwikkeling van een ultraveilige communicatie-infrastructuur op basis van kwantumtechnologie, hetgeen moet bijdragen aan de veiligheid van persoonsgegevens, een grote uitdaging van de transitie. Tot slot voorziet het plan in de digitalisering van het bureau voor arbeidsbemiddeling (ADEM), zodat de overheid efficiënter kan inspelen op arbeidsmarktbehoeften.

Blijvend effect

(32) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt g), van en deel 2.7 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zal het herstel- en veerkrachtplan naar verwachting in hoge mate een blijvend effect sorteren voor Luxemburg (score A).

(33) Met de uitvoering van de investeringen en hervormingen die Luxemburg in zijn plan heeft opgenomen, wil het land een extra hefboom creëren om de verwezenlijking van zijn langetermijndoelstellingen te ondersteunen. De in het plan gepresenteerde maatregelen zijn gericht op innoverende en duurzame economische activiteiten met een aanzienlijk ontwikkelingspotentieel. Met behulp van talloze innoverende projecten diversifieert Luxemburg zijn economische activiteiten, creëert het nieuwe investeringsmogelijkheden en slaat het een veerkrachtiger groeipad in. Met het herstel- en veerkrachtplan wordt ook beoogd een passend antwoord te bieden op de huidige gezondheidscrisis, die de bestaande ongelijkheden waarschijnlijk nog zal versterken. Het blijvende effect van het plan kan ook worden versterkt door synergieën met andere programma’s, inclusief die welke uit de fondsen voor het cohesiebeleid worden gefinancierd.

(34) Alle drie de pijlers van het herstel- en veerkrachtplan zijn gericht op structurele veranderingen in het beleid. De initiatieven ter bevordering van digitale vaardigheden hebben tot doel de beroepsvaardigheden van werkzoekenden en werknemers in een werktijdverkortingsregeling te versterken en te diversifiëren, met een specifieke nadruk op de ontwikkeling van digitale vaardigheden. Op langere termijn bekeken moeten de hervormingen in het plan om het levenslang leren te stimuleren en de opleidingen beter op de behoeften van de arbeidsmarkt af te stemmen, de arbeidsmarkt veerkrachtiger maken. De maatregelen in het plan moeten de veerkracht en de prestaties van de gezondheidszorg helpen te versterken door het tekort aan zorgverleners en het gebrek aan vaardigheden aan te pakken en een betere governance en de digitalisering van de zorgsector, inclusief telegeneeskunde, te bevorderen. Maatregelen om het vervoer sneller koolstofvrij te maken, zullen naar verwachting een positieve bijdrage leveren aan de groene transitie door het gebruik van hernieuwbare energiebronnen te stimuleren en nieuwe “groene” banen te creëren. Ter ondersteuning van een transparantere en eerlijkere economie strekken de hervormingen in het plan er ook toe het wettelijke toezichtkader voor de bestrijding van het witwassen van geld en terrorismefinanciering aan te scherpen. Er kan derhalve worden geconcludeerd dat de hervormingen en investeringen naar verwachting een blijvende structurele verandering in het desbetreffende beleid zullen teweegbrengen.

Monitoring en uitvoering

(35) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt h), van en deel 2.8 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zijn de in het herstel- en veerkrachtplan voorgestelde regelingen passend (score A) om te zorgen voor een doeltreffende monitoring en uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, met inbegrip van het beoogde tijdschema en de beoogde mijlpalen en streefdoelen alsmede de bijbehorende indicatoren.

(36) Luxemburg heeft een degelijk audit- en controlesysteem gepresenteerd met een duidelijke institutionele structuur, taakverdeling en rapportagemechanismen die een grondige monitoring van de uitvoering van de mijlpalen en streefdoelen moeten garanderen. De afdeling Economische en Budgettaire Zaken van het ministerie van Financiën is algeheel verantwoordelijk voor het plan en fungeert als enig contactpunt met de Commissie. Deze afdeling, die als beherende dienst optreedt, is ook met de opstelling van het betalingsverzoek en de beheersverklaringen belast en coördineert en monitort de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan. De beherende dienst moet alle informatie verzamelen in verband met de indicatoren waarvoor hij ook consistentiecontroles en, meer in het algemeen, kwaliteitscontroles uitvoert. Luxemburg heeft aangegeven dat een IT-systeem voor het beheer en de rapportage van de mijlpalen en streefdoelen wordt ontwikkeld om aan de specifieke beheer- en rapportagevereisten van het plan te voldoen. Overeenkomstig artikel 20, lid 5, punt e), van Verordening (EU) 2021/241 moet Luxemburg deze maatregel om aan artikel 22 van die verordening te voldoen, implementeren door de stand van de uitvoering vóór het eerste betalingsverzoek te bevestigen. Er moet een specifieke audit van het systeem worden verricht. Het verslag moet een analyse bevatten van alle vastgestelde tekortkomingen en de genomen of geplande corrigerende maatregelen. Dit moet er met name voor zorgen dat Luxemburg een systeem heeft dat voldoet aan de relevante eisen. Dienovereenkomstig is er een mijlpaal vastgesteld om te garanderen dat het systeem is geïmplementeerd voordat het eerste betalingsverzoek wordt gedaan.

(37) De algemene inspectiedienst van Financiën (Inspection Générale des Finances - “IGF”), die ook de auditautoriteit voor fondsen in gedeeld beheer is, zal fungeren als auditautoriteit voor de uitvoering van het plan. Aangezien Luxemburg heeft besloten om één betalingsverzoek per jaar in te dienen, moet de auditautoriteit elk jaar een audit van de verrichtingen en van het systeem verrichten, die moet leiden tot een jaarlijks auditverslag. In dat verslag zal worden beoordeeld of het beheers- en controlesysteem doeltreffend functioneert en aldus een redelijke zekerheid biedt dat de behaalde mijlpalen en streefdoelen die in de aan de Commissie voorgelegde betalingsverzoeken zijn vermeld, overeenstemmen met de werkelijkheid. De auditautoriteit is onafhankelijk van de beherende dienst, hetgeen een passende functiescheiding garandeert.

(38) De mijlpalen en streefdoelen zijn ook relevant voor reeds voltooide maatregelen die in aanmerking komen overeenkomstig artikel 17, lid 2, van de verordening. Om een betalingsverzoek te kunnen rechtvaardigen, moeten deze mijlpalen en streefdoelen in de loop van de tijd op bevredigende wijze worden bereikt.

(39) De lidstaten moeten zorgen voor communicatie en erkenning van de financiële steun in het kader van de faciliteit, overeenkomstig artikel 34 van Verordening (EU) 2021/241. In het kader van het instrument voor technische ondersteuning kunnen de lidstaten om technische ondersteuning bij de uitvoering van hun plan verzoeken.

Kostenberekening

(40) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt i), van en deel 2.9 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 is de in het plan verstrekte motivering voor het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan in redelijke mate (score B) redelijk en aannemelijk, strookt het met het kostenefficiëntiebeginsel en staan de kosten in verhouding tot de verwachte nationale economische en sociale gevolgen.

(41) Luxemburg heeft elke hervorming en investering in het herstel- en veerkrachtplan nader toegelicht en de kostenramingen gedocumenteerd. De ontvangen kosteninformatie wordt over het algemeen als volledig en inzichtelijk aangemerkt, hoewel de onderliggende aannames bij sommige maatregelen uitgebreider gedocumenteerd en beter toegelicht hadden kunnen worden om een score A te bereiken. De algemene inspectiedienst van Financiën (IGF) heeft alle maatregelen in het herstel- en veerkrachtplan geverifieerd om te garanderen dat de geraamde kosten redelijk en plausibel zijn. Er zijn evenwel geen documenten ter staving van deze verificatie voorgelegd. Op basis van de ontvangen informatie zijn de geraamde kosten in redelijke mate “redelijk” voor een groot deel van de hervormingen en investeringen. Over het geheel genomen heeft Luxemburg weinig historische en vergelijkende kosteninformatie verstrekt om de aannemelijkheid van de kostenramingen te beoordelen. Voor maatregelen die op 1 februari 2020 of later van start zijn gegaan, zijn facturen, aanbestedingsdocumenten en projectplannen voor de geplande investeringen verstrekt. De geraamde kosten zijn derhalve in redelijke mate “aannemelijk” voor het merendeel van de hervormingen en investeringen. De geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan, tot slot, zijn in overeenstemming met het kostenefficiëntiebeginsel en de kosten staan in verhouding tot het verwachte nationale economische en sociale effect.

(42) Luxemburg heeft voldoende informatie en bewijsstukken verstrekt waaruit blijkt dat de geraamde kosten van de hervormingen en investeringen in het herstel- en veerkrachtplan die uit hoofde van Verordening (EU) 2021/241 moeten worden gefinancierd, niet zullen worden gedekt door bestaande of geplande financiering door de Unie.

Bescherming van financiële belangen

(43) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt j), van en deel 2.10 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 zijn de in het herstel- en veerkrachtplan voorgestelde regelingen en de in dit besluit vermelde aanvullende maatregelen passend (score A) om corruptie, fraude en belangenconflicten bij het gebruik van de financiële middelen die op grond van die verordening zijn verstrekt, te voorkomen, op te sporen en recht te zetten, en wordt verwacht dat de regelingen daadwerkelijk dubbele financiering in het kader van die verordening en andere Unieprogramma’s voorkomen. Dit doet geen afbreuk aan de toepassing van andere instrumenten om de naleving van het EU-recht te bevorderen en af te dwingen, met inbegrip van instrumenten om corruptie, fraude en belangenconflicten te voorkomen, op te sporen en recht te zetten, en om de Uniebegroting te beschermen overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) 2020/2092 van het Europees Parlement en de Raad.

(44) Wat het voorkomen, opsporen en rechtzetten van ernstige onregelmatigheden betreft, beschrijft het plan de nationale organisatiestructuur voor de uit te voeren taken op basis van een risico-inventarisatie, de desbetreffende verantwoordelijkheden en de manier waarop deze fraude, corruptie en belangenconflicten moeten voorkomen, opsporen en rechtzetten. Er wordt ook bevestigd dat gebruik zal worden gemaakt van het ene instrument voor datamining en risicoscore, dat door de Commissie ter beschikking zal worden gesteld. De controleresultaten moeten worden samengevat in een verslag dat bij de controle van de uitgaven wordt opgesteld. Niet alle in het plan beschreven procedures om de financiële belangen van de Unie te beschermen, zijn evenwel al ingevoerd en de voltooiing ervan wordt verwacht in het vierde kwartaal van 2021. Overeenkomstig artikel 20, lid 5, punt e), van Verordening (EU) 2021/241 moet Luxemburg deze procedures om aan artikel 22 van die verordening te voldoen, implementeren door de stand van de uitvoering ervan vóór het eerste betalingsverzoek te bevestigen. Dit moet er met name voor zorgen dat Luxemburg een systeem heeft dat voldoet aan de relevante eisen. Dienovereenkomstig is er een mijlpaal vastgesteld om zekerheid met betrekking tot de bescherming van de financiële belangen van de Unie te garanderen voordat het eerste betalingsverzoek wordt gedaan.

(45) Er zijn specifieke maatregelen genomen ter controle van de naleving van de regels inzake overheidsopdrachten, teneinde corruptie te voorkomen en de financiële belangen te beschermen. De auditaanpak van de algemene inspectiedienst Financiën moet gebaseerd zijn op een jaarlijkse systeemaudit die betrekking heeft op het opgezette rapportagesysteem voor de mijlpalen en streefdoelen en ook op het internecontrolesysteem voor het voorkomen, opsporen en rechtzetten van fraude, belangenconflicten, corruptie en dubbele financiering, en jaarlijkse audits van de verrichtingen op basis van een geschikte steekproef.

Samenhang van het plan

(46) Overeenkomstig artikel 19, lid 3, punt k), van en deel 2.11 van bijlage V bij Verordening (EU) 2021/241 bevat het plan in hoge mate (score A) maatregelen voor de uitvoering van hervormingen en publieke investeringsprojecten die coherente acties vormen.

(47) Het herstel- en veerkrachtplan van Luxemburg bestaat uit acht componenten met een evenwichtige combinatie van investeringen en hervormingen. Elke component is opgebouwd als een coherent geheel van maatregelen en heeft ook synergieën met de overige componenten van het plan. Investeringen en hervormingen die in het plan zijn opgenomen, zowel binnen eenzelfde component als in verschillende componenten, vormen op die manier een wederzijdse versterking of aanvulling van elkaar en geen enkele maatregel is in tegenspraak met of ondergraaft de doeltreffendheid van een andere maatregel.

Gelijkheid

(48) Gelijke kansen in de vorm van gelijke toegang voor iedereen tot overheidsprocedures en opleidingen alsook digitale inclusie zijn voornamelijk aan bod gekomen bij de invulling van de componenten 1A (“Scholing, omscholing en bijscholing”) en 3B (“Modernisering van de overheid”). Bij de vormgeving van de maatregelen van deze componenten is bijzondere aandacht gegeven aan personen met lagere digitale vaardigheden, ouderen en personen zonder smartphone. Voorts garandeert de investering in telegeneeskunde in het kader van component 1B (“Verbetering van de veerkracht van het zorgstelsel”) dat geneeskundige zorg ook per telefoon en e-mail beschikbaar is, zodat personen met lagere digitale vaardigheden en ouderen digitaal niet worden uitgesloten. Tot slot strekt de hervorming van het huisvestingspact 2.0 in component 1C (“Verruiming van het aanbod van betaalbare en duurzame woningen”) ertoe lage-inkomenshuishoudens die het moeilijk hebben om op de particuliere markt een woning te kopen of te huren, een betere toegang te verschaffen tot het woningaanbod.

Zelfbeoordeling van de beveiliging

(49) Er is geen zelfbeoordeling van de beveiliging voorgelegd omdat Luxemburg dit niet passend achtte overeenkomstig artikel 18, lid 4, punt g), van Verordening (EU) 2021/241.

Grensoverschrijdende en meerlandenprojecten

(50) In het herstel- en veerkrachtplan wordt een aanzienlijk bedrag toegewezen aan een investering in kwantumcommunicatie-infrastructuur, wat onder het initiatief voor Europese kwantumcommunicatie-infrastructuur (EuroQCI) valt. Deze specifieke financiering en investering is gericht op een strategisch gebied, zoals vastgesteld in de bijgewerkte Europese industriestrategie, en zal helpen de capaciteiten en fundamenten te bouwen voor het vergroten van de veerkracht. Er zal in Luxemburg een nieuw ecosysteem worden opgezet dat hooggekwalificeerde expertise en banen in een geavanceerde digitale technologie schept. In het kader hiervan zullen ook grensoverschrijdende verbindingen tussen aangrenzende nationale kwantumcommunicatienetwerken worden ontwikkeld en uitgerold.

Raadplegingsproces

(51) Het ontwerpherstel- en veerkrachtplan is voorgelegd aan de parlementaire commissie Financiën en Begroting, waarvan de feedback is meegenomen in het definitieve plan. Na de goedkeuring door de regering is het plan voorgelegd aan de bevoegde parlementaire commissies en de plenaire vergadering. De parlementsleden hebben hun standpunt kenbaar gemaakt in het debat voorafgaand aan de formele indiening. Het ontwerpherstel- en veerkrachtplan is voorgelegd aan de sociale partners, die hebben aangegeven welke prioriteiten zij in het plan opgenomen wilden zien. Na de goedkeuring van het plan door de regering is dit opnieuw aan de sociale partners voorgelegd. Om draagvlak te creëren bij de desbetreffende actoren, is het zaak alle betrokken lokale autoriteiten en belanghebbenden, met inbegrip van de sociale partners, bij de volledige uitvoering van de in het plan opgenomen investeringen en hervormingen te betrekken.

Positieve beoordeling

(52) Nu de Commissie het herstel- en veerkrachtplan van Luxemburg positief heeft beoordeeld met de conclusie dat het plan op bevredigende wijze aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241 voldoet, moeten bij dit besluit, overeenkomstig artikel 20, lid 2, van die verordening, de voor de uitvoering van het plan noodzakelijke hervormings- en investeringsprojecten worden vastgelegd alsmede de relevante mijlpalen, streefdoelen en indicatoren en het bedrag dat door de Unie ter beschikking wordt gesteld voor de uitvoering van het plan in de vorm van niet-terugbetaalbare financiële steun.

Financiële bijdrage

(53) De geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan van Luxemburg bedragen 93 354 077 EUR. Aangezien het herstel- en veerkrachtplan op bevredigende wijze voldoet aan de beoordelingscriteria van Verordening (EU) 2021/241 en aangezien voorts het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan lager is dan de maximale financiële bijdrage die voor Luxemburg beschikbaar is, moet de aan het herstel- en veerkrachtplan van Luxemburg toegewezen financiële bijdrage gelijk zijn aan het bedrag van de geraamde totale kosten van het herstel- en veerkrachtplan.

(54) Overeenkomstig artikel 11, lid 2, van Verordening (EU) 2021/241 moet de berekening van de maximale financiële bijdrage voor Luxemburg uiterlijk 30 juni 2022 worden bijgewerkt. Overeenkomstig artikel 23, lid 1, van die verordening moet nu een bedrag voor Luxemburg ter beschikking worden gesteld voor een juridische verbintenis op uiterlijk 31 december 2022. Indien noodzakelijk moet de Raad na het bijwerken van de maximale financiële bijdrage op voorstel van de Commissie dit besluit wijzigen om onverwijld de bijgewerkte maximale financiële bijdrage daarin op te nemen.

(55) De te verlenen steun moet worden gefinancierd uit de middelen die de Commissie op grond van artikel 5 van Besluit (EU, Euratom) 2020/2053 5 van de Raad namens de Unie heeft opgenomen. De steun moet in termijnen worden uitbetaald zodra Luxemburg de desbetreffende mijlpalen en streefdoelen die zijn vastgesteld in verband met de uitvoering van het herstel- en veerkrachtplan, op bevredigende wijze heeft verwezenlijkt.

(56) Luxemburg heeft verzocht om voorfinanciering van 13 % van de financiële bijdrage. Dat bedrag moet aan Luxemburg ter beschikking worden gesteld onder voorbehoud van de inwerkingtreding en in overeenstemming met de financieringsovereenkomst bedoeld in artikel 23, lid 1, van Verordening (EU) 2021/241.

(57) Dit besluit moet de uitkomst onverlet laten van eventuele procedures met betrekking tot de toekenning van middelen van de Unie in het kader van andere programma’s van de Unie dan Verordening (EU) 2021/241 of van eventuele procedures met betrekking tot verstoringen van de werking van de interne markt, met name uit hoofde van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag. Het doet geen afbreuk aan het vereiste dat de lidstaten, uit hoofde van artikel 108 van het Verdrag, de Commissie op de hoogte brengen van voorgenomen steunmaatregelen.