Toelichting bij COM(2023)434 - Ondertekening van de Interimovereenkomst inzake Handel tussen de EU en Chili - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2023)434 - Ondertekening van de Interimovereenkomst inzake Handel tussen de EU en Chili. |
|---|---|
| bron | COM(2023)434 |
| datum | 05-07-2023 |
• Motivering en doel van het voorstel
Bijgaand voorstel vormt het rechtsinstrument voor de machtiging tot ondertekening van de Interimovereenkomst inzake handel tussen de Europese Unie en de Republiek Chili (hierna “de interim-handelsovereenkomst” genoemd).
De betrekkingen tussen de Europese Unie (“EU”) en de Republiek Chili (“Chili”) zijn momenteel gebaseerd op de Associatieovereenkomst (hierna “de Associatieovereenkomst” genoemd) tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, enerzijds, en Chili, anderzijds, die op 1 maart 2005 in werking is getreden (met voorlopige toepassing vanaf 1 februari 2003)1.
Sinds de inwerkingtreding van de Associatieovereenkomst hebben zich tal van veranderingen voorgedaan. In 2006 keurde de Europese Commissie de strategie “Europa in de wereld” goed, waarin zij haar agenda voor het handelsbeleid van de EU moderniseerde en streefde naar diepere handelsovereenkomsten. De EU heeft overeenkomsten gesloten met andere landen in de regio (handelsovereenkomsten met Colombia, Ecuador en Peru, associatieovereenkomst met Midden-Amerika) en daarbuiten, onder meer met Canada, Japan, Nieuw-Zeeland, Singapore en Vietnam.
Chili heeft 26 vrijhandelsovereenkomsten ondertekend met 64 landen, waaronder de VS (2004), China (2006) en Japan (2007). Chili heeft zich ook aangesloten bij de Pacifische Alliantie en het trans-Pacifisch partnerschap (thans het alomvattend en vooruitstrevend trans-Pacifisch partnerschap).
Deze overeenkomsten gaan op de meeste gebieden veel verder dan de ambitie en het toepassingsgebied van de bestaande Associatieovereenkomst tussen de EU en Chili. Als gevolg daarvan hebben beide Partijen belangstelling getoond voor de modernisering van de Associatieovereenkomst om hun handelsbetrekkingen verder te verbeteren en bij te dragen tot de verdieping van hun politieke en economische betrekkingen.
Tijdens een bijeenkomst in de marge van de EU-Celac-top in Santiago op 26-27 januari 2013 kwamen de leiders van de EU en Chili overeen om 10 jaar na de inwerkingtreding van de Associatieovereenkomst na te gaan hoe de Associatieovereenkomst kan worden gemoderniseerd. In april 2015 hechtte de zesde Associatieraad EU-Chili zijn goedkeuring aan de oprichting van de gezamenlijke werkgroep over de modernisering van de Associatieovereenkomst (hierna “de groep” genoemd). De groep moest een verkennend onderzoek voeren door na te gaan wat het ambitieniveau was om in de toekomst onderhandelingen te starten voor de actualisering van de Associatieovereenkomst op alle gebieden. De groep richtte twee subgroepen op, een voor politieke en samenwerkingskwesties, en een voor handel. De subgroepen beëindigden hun werkzaamheden ter gelegenheid van het 14e Associatiecomité EU-Chili, dat op 31 januari 2017 werd gehouden.
Op 13 november 2017 heeft de Raad een besluit vastgesteld waarbij de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid worden gemachtigd onderhandelingen te openen over een gemoderniseerde overeenkomst met Chili ter vervanging van de Associatieovereenkomst.
De onderhandelingen zijn formeel van start gegaan op 16 november 2017. De onderhandelingen werden in overleg met de Raadsgroep Latijns-Amerika en Caribisch gebied gevoerd. Over de handelsgerelateerde onderdelen van de overeenkomst is overleg gepleegd met het Comité handelspolitiek.
De EU en Chili bereikten op 9 december 2022 in Brussel de politieke afronding van de onderhandelingen.
De modernisering van de bestaande Associatieovereenkomst EU-Chili berust op twee rechtsinstrumenten:
1. een Geavanceerde Kaderovereenkomst (Advanced Framework Agreement, AFA), die a) de politieke en samenwerkingspijler en b) de handels- en investeringspijler (met inbegrip van bepalingen inzake investeringsbescherming) zal omvatten, en
2. een Interimovereenkomst inzake Handel (Interim Agreement on Trade, ITA, “interim-handelsovereenkomst”), die betrekking heeft op de liberalisering van handel en investeringen. De interim-handelsovereenkomst loopt af zodra de geavanceerde kaderovereenkomst in werking treedt.
De interim-handelsovereenkomst wordt tegelijk met de geavanceerde kaderovereenkomst ter ondertekening en sluiting gepresenteerd en zal naar verwachting tegelijk worden ondertekend en gesloten. Zodra de interim-handelsovereenkomst is geratificeerd en in werking is getreden, blijft zij van kracht totdat de geavanceerde kaderovereenkomst volledig is geratificeerd en in werking is getreden.
• Samenhang met de huidige bepalingen op dit beleidsgebied
De interim-handelsovereenkomst biedt een gemoderniseerd alomvattend rechtskader voor de handels- en investeringsbetrekkingen tussen de EU en Chili. Na de inwerkingtreding van de interim-handelsovereenkomst heeft deel IV van de Associatieovereenkomst, met inbegrip van alle latere besluiten van haar institutionele organen, geen rechtsgevolgen meer en wordt het vervangen door de interim-handelsovereenkomst.
De Overeenkomst inzake de handel in wijn en de Overeenkomst inzake de handel in gedistilleerde en gearomatiseerde dranken (hierna “de overeenkomsten inzake wijn en gedistilleerde dranken” genoemd), die eerder aan de Associatieovereenkomst waren gehecht2, zullen in de interim-handelsovereenkomst worden opgenomen.
De interim-handelsovereenkomst is volledig in overeenstemming met de strategie “Handel voor iedereen” van oktober 2015 door het handels- en investeringsbeleid te verankeren in Europese en universele normen en waarden, naast essentiële economische belangen, waarbij meer nadruk wordt gelegd op duurzame ontwikkeling, mensenrechten, consumentenbescherming en verantwoorde en eerlijke handel.
• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie
De interim-handelsovereenkomst is volledig in overeenstemming met het beleid van de Europese Unie en vereist geen wijziging van de voorschriften en normen van de EU op enig gereglementeerd gebied (bv. technische voorschriften en productnormen, sanitaire en fytosanitaire voorschriften, voedselveiligheidsvoorschriften, gezondheids- en veiligheidsnormen, voorschriften inzake ggo’s, milieubescherming of consumentenbescherming).
De interim-handelsovereenkomst bevat ook een hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling, waarin de Overeenkomst wordt gekoppeld aan de algemene doelstellingen van de EU op het gebied van duurzame ontwikkeling en specifieke doelstellingen op het gebied van arbeid, milieu en klimaatverandering. Dit zal de EU helpen haar Green Deal-doelstellingen van inclusieve groene en digitale transities te verwezenlijken, onder meer door bij te dragen aan de uitrol van de Global Gateway-strategie. Voorts is aan de overeenkomst een gezamenlijke verklaring van de Europese Unie en de Republiek Chili gehecht over de bepalingen inzake handel en duurzame ontwikkeling van de Interimovereenkomst inzake handel tussen de Europese Unie en de Republiek Chili (“de gezamenlijke verklaring”). In de gezamenlijke verklaring is bepaald dat de Partijen bij de inwerkingtreding van de interim-handelsovereenkomst een formele evaluatie van de aspecten met betrekking tot de handel en duurzame ontwikkeling op gang zullen brengen om te overwegen om in voorkomend geval aanvullende bepalingen op te nemen die op dat moment door elk van de Partijen relevant kunnen worden geacht, onder meer in het kader van hun respectieve binnenlandse beleidsontwikkelingen en recente internationale verdragen. Dergelijke aanvullende bepalingen kunnen met name betrekking hebben op de verdere versterking van het handhavingsmechanisme van het hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling, met inbegrip van de mogelijkheid om een nalevingsfase toe te passen, alsmede passende tegenmaatregelen als uiterste middel. Onverminderd het resultaat van de evaluatie zullen de Partijen ook de mogelijkheid overwegen om de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering als essentieel onderdeel van de overeenkomsten op te nemen.
Voorts waarborgt de interim-handelsovereenkomst de openbare dienstverlening ten volle en waarborgt zij dat het recht van regeringen om in het algemeen belang regelgeving vast te stellen, door de overeenkomst wordt beschermd en een basisbeginsel ervan vormt.
De samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie is in overeenstemming met de Overeenkomst voor wetenschappelijke en technologische samenwerking tussen de Europese Gemeenschap en de Republiek Chili, die in september 2002 is ondertekend en in januari 2007 in werking is getreden.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtsgrondslag
Overeenkomstig de Verdragen en de jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie, met name Advies 2/15 over de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Singapore van 16 mei 2017, zouden alle gebieden die onder de interim-handelsovereenkomst vallen, onder de exclusieve externe bevoegdheid van de EU vallen, en meer in het bijzonder onder artikel 91, artikel 100, lid 2, en artikel 207 VWEU.
Derhalve moet de interim-handelsovereenkomst worden ondertekend door de Unie op grond van een besluit van de Raad uit hoofde van artikel 218, lid 5, VWEU, en worden gesloten door de Unie op grond van een besluit van de Raad uit hoofde van artikel 218, lid 6, VWEU, na goedkeuring door het Europees Parlement.
• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)
De interim-handelsovereenkomst zoals deze is voorgelegd aan de Raad bestrijkt geen aangelegenheden die niet onder de exclusieve externe bevoegdheid van de EU vallen.
• Evenredigheid
Handelsovereenkomsten zijn passende middelen om de markttoegang en aanverwante kwesties van alomvattende economische betrekkingen met een land buiten de EU te regelen. Er is geen alternatief om de desbetreffende toezeggingen en liberaliseringsinspanningen juridisch bindend te maken.
Dit initiatief streeft rechtstreeks de doelstellingen van het externe optreden van de Unie na en draagt bij tot de politieke prioriteit van de “EU als sterkere mondiale speler”. Het is in overeenstemming met de uitgangspunten van de integrale EU-strategie om met andere landen samen te werken en de externe partnerschappen van de EU op verantwoorde wijze te vernieuwen om aldus de externe prioriteiten van de EU te verwezenlijken. Het draagt bij aan de handels- en ontwikkelingsdoelstellingen van de EU.
De onderhandelingen over de interim-handelsovereenkomst met Chili zijn overeenkomstig de door de Raad vastgestelde onderhandelingsrichtsnoeren gevoerd. Het resultaat van de onderhandelingen gaat niet verder dan wat nodig is om de beleidsdoelstellingen van de onderhandelingsrichtsnoeren te verwezenlijken.
• Keuze van het instrument
Dit voorstel voor een besluit van de Raad wordt ingediend in overeenstemming met artikel 218, lid 5, VWEU, uit hoofde waarvan de Raad een besluit vaststelt waarbij machtiging wordt verleend tot ondertekening van de overeenkomst. Er bestaat geen ander rechtsinstrument dat kan worden gebruikt om de doelstelling van dit voorstel te bereiken.
3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING
• Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan
De Commissie heeft opdracht gegeven tot een evaluatie van de economische impact van de handelspijler van de associatieovereenkomst tussen de EU en Chili, die in maart 2012 werd afgerond. De Commissie heeft opdracht gegeven tot een voorafgaande studie naar een mogelijke actualisering van de Associatieovereenkomst tussen de EU en Chili, waarin opties voor actualisering werden onderzocht en die in februari 2017 is afgerond.
Uit deze beoordelingen bleek dat er ondanks de uitgebreide dekking van de handelspijler toch ruimte was voor verdere verbeteringen van de regels en ruimere markttoegang. Voorts werd geconcludeerd dat de Associatieovereenkomst moet worden aangepast aan de veranderingen in de wereldhandelspatronen.
Bovendien heeft de Commissie opdracht gegeven tot een duurzaamheidseffectbeoordeling ter ondersteuning van de onderhandelingen over de actualisering van het handelsgedeelte van de Associatieovereenkomst met Chili, die in mei 2019 is afgerond.
• Raadpleging van belanghebbenden
De contractanten voor de uitgevoerde externe studies organiseerden talrijke raadplegings- en outreachactiviteiten, waaronder: speciale websites voor documenten en activiteiten in verband met de studies, online-enquêtes onder belanghebbenden, en individuele interviews.
In het kader van de effectbeoordeling heeft DG Handel belanghebbenden, waaronder bedrijven, belanghebbenden uit het maatschappelijk middenveld, ngo’s, vakbonden en handelsverenigingen, kamers van koophandel en andere particuliere belanghebbenden geraadpleegd over de actualisering. Deze raadplegingen met belanghebbenden betroffen verschillende raadplegingsactiviteiten, waaronder een openbare onlineraadpleging.
Deze externe studies en de raadplegingen in het kader van de voorbereiding ervan hebben de Commissie input opgeleverd die van grote waarde is geweest in de onderhandelingen over de interim-handelsovereenkomst.
Tijdens de onderhandelingen werden ook bijeenkomsten georganiseerd om maatschappelijke organisaties te informeren over de stand van de onderhandelingen en om van gedachten te wisselen over de actualisering.
De onderhandelingen werden gevoerd in overleg met de Groep Latijns-Amerika en Caribisch gebied van de Raad over de politieke en samenwerkingsaspecten van deze overeenkomst, en in overleg met het Comité handelspolitiek over de handelsaspecten van deze overeenkomst, als het door de Raad overeenkomstig artikel 218, lid 4, VWEU aangewezen speciaal comité. Het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comité werden ook regelmatig geïnformeerd via de Commissie internationale handel (INTA), met name de monitoringgroep Chili, en de Commissie buitenlandse zaken. Beide instellingen kregen gedurende het gehele proces inzage in de teksten van de onderhandelingsresultaten.
• Bijeenbrengen en gebruik van expertise
De evaluatie achteraf van de uitvoering van de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Chili werd uitgevoerd door de externe contractant ITAQA SARL.
De voorafgaande studie naar een mogelijke actualisering van de associatieovereenkomst tussen de EU en Chili werd uitgevoerd door de externe contractant Ecorys-Case.
De duurzaamheidseffectbeoordeling ter ondersteuning van de onderhandelingen over de actualisering van de handelspijler van de associatieovereenkomst met Chili werd uitgevoerd door de externe contractant BKP Development Research & Consulting3.
• Effectbeoordeling
Het voorstel werd ondersteund door een effectbeoordeling4 die in mei 2017 werd gepubliceerd en waarvoor een positief advies werd uitgebracht (SWD/2017/0173 final).
In de effectbeoordeling werd geconcludeerd dat uitgebreide onderhandelingen positieve voordelen zouden opleveren voor zowel de EU als Chili, zoals een toename van het bbp, de welvaart en de uitvoer, werkgelegenheid, lonen (zowel voor meer als voor minder geschoolde werknemers), concurrentievermogen en een betere positie voor zowel de EU als voor Chili ten opzichte van andere mondiale concurrenten. Het opnemen van bepalingen inzake duurzame ontwikkeling zou ook een positief effect hebben op de bevordering en eerbiediging van de mensenrechten en op de daadwerkelijke toepassing van de fundamentele arbeidsnormen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO).
Voorts biedt de tijdens de onderhandelingen uitgevoerde duurzaamheidseffectbeoordeling een uitgebreide beoordeling van de potentiële economische, sociale en milieueffecten van de toegenomen liberalisering van de handel in het kader van de interim-handelsovereenkomst in de EU en Chili. In de duurzaamheidseffectbeoordeling worden ook de mogelijke effecten van de actualisering op de mensenrechten en op de be- en verwerkende industrie, de landbouw en de dienstensector geanalyseerd.
De EU en Chili hebben een ambitieus akkoord bereikt in overeenstemming met de meest recente handelsovereenkomsten zoals de Brede Economische en Handelsovereenkomst (CETA), en de overeenkomsten met Japan en Nieuw-Zeeland. De overeenkomst zal nieuwe kansen bieden voor handel en investeringen op beide markten en de werkgelegenheid in de EU ondersteunen.
De interim-handelsovereenkomst zal onder meer de meeste douanerechten afschaffen, de toegang tot overheidsopdrachten uitbreiden, de dienstenmarkt openstellen, investeerders voorspelbare voorwaarden bieden en het illegaal kopiëren van innovaties en traditionele producten in de EU helpen voorkomen. De interim-handelsovereenkomst bevat ook alle garanties om te waarborgen dat de economische winst niet ten koste gaat van de grondrechten, sociale normen, het recht van overheden om regelgeving vast te stellen, milieubescherming of de gezondheid en veiligheid van de consument.
• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
De interim-handelsovereenkomst valt niet onder Refit-procedures. Zij bevat niettemin een kader voor vereenvoudigde handels- en investeringsprocedures, lagere uitvoer- en investeringsgerelateerde kosten en zal daarom de handels- en investeringsmogelijkheden voor kleine en middelgrote ondernemingen vergroten. Een aantal van de verwachte voordelen zijn: meer transparantie, minder omslachtige technische voorschriften, compliancevoorschriften, douaneprocedures en oorsprongsregels, betere bescherming van intellectuele-eigendomsrechten en geografische aanduidingen en betere toegang tot aanbestedingsprocedures, en er is een speciaal hoofdstuk om ervoor te zorgen dat kleine en middelgrote ondernemingen de voordelen van de overeenkomst maximaal kunnen benutten.
• Grondrechten
Het voorstel heeft geen negatieve gevolgen voor de bescherming van de grondrechten in de Unie.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
De interim-handelsovereenkomst zal een beperkt negatief effect hebben op de EU-begroting in de vorm van afschaffing van douanerechten als gevolg van tariefliberalisering. Indirecte positieve gevolgen worden verwacht in termen van een stijging van de middelen in verband met belasting over de toegevoegde waarde en bruto nationaal inkomen.
5. OVERIGE ELEMENTEN
• Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage
De interim-handelsovereenkomst bevat institutionele bepalingen die voorzien in een structuur van uitvoeringsorganen om voortdurend toezicht te houden op de uitvoering, de werking en het effect ervan.
In de institutionele bepalingen van de interim-handelsovereenkomst zijn de specifieke functies en taken vastgelegd van de Handelsraad en het Handelscomité, die voortdurend toezicht zullen houden op de uitvoering en toepassing van de interim-handelsovereenkomst.
Het Handelscomité zal de Handelsraad bijstaan bij de uitvoering van zijn taken en toezicht houden op de werkzaamheden van alle subcomités en andere organen die in het kader van de interim-handelsovereenkomst zijn opgericht. Het Handelscomité bestaat uit vertegenwoordigers van de EU en Chili die verantwoordelijk zijn voor handelsgerelateerde aangelegenheden en die elk jaar of op verzoek van een van beide Partijen bijeenkomen.
• Toelichtende stukken (bij richtlijnen)
Niet van toepassing.
• Artikelsgewijze toelichting
De interim-handelsovereenkomst breidt het toepassingsgebied van het huidige bilaterale handelskader uit en voorziet in een aanpassing aan de nieuwe politieke en economische mondiale uitdagingen, de nieuwe realiteit van het partnerschap EU-Chili en het ambitieniveau van onlangs gesloten handelsovereenkomsten en de onderhandelingen tussen de EU en Chili.
De interim-handelsovereenkomst schept een samenhangend, breed en actueel juridisch bindend kader voor de betrekkingen van de EU met Chili. De overeenkomst zal de handel en investeringen bevorderen door bij te dragen tot de uitbreiding en diversificatie van de economische en handelsbetrekkingen.
De interim-handelsovereenkomst omvat ook een mechanisme voor raadpleging van het maatschappelijk middenveld dat de gehele overeenkomst bestrijkt, zodat het maatschappelijk middenveld van beide Partijen over alle bepalingen van de overeenkomst zijn stem kan laten horen.
In overeenstemming met de doelstellingen van de onderhandelingsrichtsnoeren voorziet de interim-handelsovereenkomst in:
Inhoudsopgave
- Betere markttoegang voor landbouw- en visserijexport en betere regels
- Vereenvoudigde oorsprongsregels
- Gemoderniseerde en vereenvoudigde grensprocedures
- Billijke handels- en ondernemingsvoorwaarden
- Waarborgen voor duurzaamheid
- Aandacht voor de noden van kleinere bedrijven
- Mogelijkheden voor dienstverleners en regels voor digitale handel
- Bevordering van investeringen
- Toegang tot Chileense openbare aanbestedingen
- Betere bescherming voor innovatie en creatief werk
- Veilige en duurzame handel in agrovoedingsproducten
- Waarborgen dat technische voorschriften, normen en conformiteitsbeoordelingsprocedures niet-discriminerend zijn en geen onnodige handelsbelemmeringen opwerpen
- Transparantie en goede regelgevingspraktijken
- Moderne procedures voor geschillenbeslechting
- Institutionele structuur
In het kader van de huidige associatieovereenkomst zijn alle industriële goederen en een aanzienlijk deel van de landbouw- en visserijproducten reeds geliberaliseerd. Met de modernisering leidt het hoofdstuk over de handel in goederen tot volledige liberalisering voor meer dan 99 % van alle tariefposten.
Tegelijkertijd houdt de interim-handelsovereenkomst ten volle rekening met de landbouwgevoeligheden van de EU. De EU zal haar markten voor zeer gevoelige producten, zoals pluimvee, rundvlees, varkensvlees en olijfolie, niet volledig liberaliseren. Deze uit Chili ingevoerde producten krijgen slechts een beperkte en gecontroleerde toegang tot de EU-markt door middel van zorgvuldig aangepaste tariefcontingenten die rekening houden met de bezorgdheid van de Europese boeren en de voorkeuren van de consument.
Bovendien bevat de tekst over de handel in goederen aanvullende en uitgebreidere regels die de handel tussen de EU en Chili zullen vergemakkelijken. Daarbij gaat het onder meer om bepalingen inzake retributies en formaliteiten, invoer- en uitvoervergunningen, een verbod op uitvoerrechten, en bindende tarieven als geen volledige afschaffing van rechten is voorzien (“standstill”). Ook zijn er geavanceerde bepalingen inzake uitvoerconcurrentie, gereviseerde goederen, na reparatie ingevoerde goederen en bepalingen om de tijdelijke invoer van goederen te vergemakkelijken.
De oorsprongsregels zijn herzien en in sommige gevallen vereenvoudigd om rekening te houden met de behoeften van de industrie, bijvoorbeeld voor belangrijke industriële producten zoals auto’s of geneesmiddelen.
De interim-handelsovereenkomst bevat een ambitieus hoofdstuk over douane en handelsbevordering, dat gebaseerd is op de bepalingen van de WTO-overeenkomst inzake handelsfacilitatie en op bepaalde gebieden nog verder gaat. De EU en Chili verbinden zich ertoe vereenvoudigde, moderne en waar mogelijk geautomatiseerde procedures toe te passen voor de efficiënte en versnelde vrijgave van goederen door middel van gestroomlijnde vereisten inzake gegevens en documentatie, de verwerking van douanedocumenten en -informatie vóór aankomst en een doeltreffend en niet-discriminerend risicobeheer.
Om oneerlijke handelspraktijken efficiënt en doeltreffend te kunnen aanpakken, is overeenstemming bereikt over betere voorschriften met betrekking tot handelsmaatregelen. Bovendien bevat de interim-handelsovereenkomst bepalingen om interne bedrijfstakken te beschermen wanneer de uit de overeenkomst voortvloeiende toegenomen invoer van een product een bedrijfstak ernstige schade berokkent of dreigt te berokkenen. De interim-handelsovereenkomst bevat ook een hoofdstuk over subsidies, dat ertoe bijdraagt een gelijk speelveld tot stand te brengen tussen ondernemingen uit de EU en Chileense ondernemingen door te voorzien in meer transparantie ten aanzien van subsidies voor zowel goederen als diensten, overleg als subsidies een negatief effect op het handelsverkeer dreigen te hebben, en regels inzake de meest schadelijke subsidies (herstructureringssteun zonder herstructureringsplan en onbeperkte garanties).
De interim-handelsovereenkomst waarborgt ook dat ondernemingen de fundamentele mededingingsbeginselen naleven: geen misbruik van een machtspositie, geen overeenkomsten tussen ondernemingen die de mededinging beperken, en toezicht op de gevolgen van een fusie voor de mededinging. Tegelijkertijd zal de interim-handelsovereenkomst zorgen voor een gelijk speelveld tussen publieke en particuliere ondernemingen op de markt. Overheidsondernemingen, ondernemingen waaraan bijzondere rechten of voorrechten zijn verleend en aangewezen monopolies moeten bij het kopen en verkopen van goederen en diensten op de markt op niet-discriminerende wijze en op basis van commerciële overwegingen handelen.
De interim-handelsovereenkomst bevat een volwaardig en ambitieus hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling om de integratie van duurzame ontwikkeling in de handels- en investeringsbetrekkingen van de Partijen te bevorderen door middel van juridisch bindende verbintenissen inzake milieubescherming, klimaatverandering en arbeidsrechten, bepalingen inzake samenwerking en dialoog, onder meer met het maatschappelijk middenveld, en procedures voor geschillenbeslechting.
Bovendien is de interim-handelsovereenkomst de eerste handelsovereenkomst van de EU met een specifiek hoofdstuk over handel en gendergelijkheid. De bevordering van inclusieve economische groei is in dat hoofdstuk aangevuld met een genderperspectief. In het hoofdstuk bevestigen de EU en Chili dat zij zich ertoe verbinden hun verplichtingen uit hoofde van het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen en andere multilaterale overeenkomsten inzake gendergelijkheid en vrouwenrechten daadwerkelijk na te komen. In een non-regressieclausule verbinden de EU en Chili zich ertoe de beschermingsniveaus uit hoofde van hun respectieve wetten ter waarborging van gendergelijkheid of gelijke kansen voor vrouwen en mannen niet te verzwakken of te verlagen, noch van dergelijke wetten afstand te doen of er anderszins van af te wijken, om handel of investeringen aan te moedigen.
Tot slot is aan de interim-handelsovereenkomst een gezamenlijke verklaring van de Europese Unie en de Republiek Chili over de bepalingen inzake handel en duurzame ontwikkeling gehecht, waarin de EU en Chili hun gezamenlijke voornemen kenbaar hebben gemaakt om bij de inwerkingtreding van de interim-handelsovereenkomst een evaluatie van het hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling te starten, teneinde te overwegen, in voorkomend geval, aanvullende bepalingen op te nemen die op dat moment door een van de Partijen relevant kunnen worden geacht. Bij die evaluatie zal de EU zich laten leiden door de mededeling van de Europese Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s, getiteld “De kracht van handelspartnerschappen: samen voor groene en rechtvaardige groei” (COM(2022) 409 final), met name wat betreft de verdere versterking van het handhavingsmechanisme. Onverminderd het resultaat van de evaluatie zullen de EU en Chili ook de mogelijkheid overwegen om de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering als essentieel onderdeel van de overeenkomsten op te nemen.
Op grond van de interim-handelsovereenkomst moeten de EU en Chili een website voor kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) opzetten, zodat kmo’s gemakkelijker toegang krijgen tot informatie en dus van alle bepalingen van de overeenkomst kunnen profiteren. De contactpunten in de EU en Chili zullen samenwerken om rekening te houden met de specifieke behoeften van kleine en middelgrote ondernemingen en na te gaan hoe zij de nieuwe kansen op elke markt kunnen benutten.
De interim-handelsovereenkomst bevat uitgebreide voorschriften met betrekking tot de markttoegang voor diensten en investeringen in alle sectoren van de economie, en specifieke voorschriften met betrekking tot digitale handel. Hiermee wordt beoogd een gelijk speelveld tot stand te brengen, met name voor dienstverleners uit de EU die betrokken zijn bij sectoren zoals telecommunicatie en financiële diensten, alsook op gebieden als bezorgdiensten en maritieme diensten. De interim-handelsovereenkomst biedt de Partijen ook een kader voor de erkenning van elkaars kwalificaties in gereglementeerde beroepen zoals architecten, accountants, advocaten en ingenieurs. Op het gebied van digitale handel stelt de overeenkomst horizontale regels vast, onder meer voor gebieden zoals de onlinehandel in goederen of diensten, die onmisbaar zijn voor de goede werking van de onlinehandel.
De interim-handelsovereenkomst bevat bepalingen die investeringen liberaliseren volgens dezelfde aanpak als de meest ambitieuze handelsovereenkomsten die de EU tot dusver heeft gesloten. Zo zullen met name alle materiële voorschriften van dit hoofdstuk op dezelfde wijze van toepassing zijn op zowel diensten als niet-dienstensectoren. Met name investeerders en hun investeringen zullen kunnen profiteren van de verbintenis om te voorzien in een niet-discriminerende behandeling ten opzichte van binnenlandse investeerders of investeerders uit derde landen, alsook van de ambitieuze regels voor niet-discriminerende belemmeringen voor markttoegang, in de vorm van niet-discriminerende kwantitatieve beperkingen zoals monopolies en exclusieve rechten, quota en onderzoeken naar de economische behoefte.
Het gebruik van prestatie-eisen als voorwaarde voor de oprichting of exploitatie van een onderneming, zoals eisen om een bepaald niveau van lokale inhoud te bereiken of technologie over te dragen, zal worden verboden, met inachtneming van de gevoeligheden van de Partijen, zodat de bestaande regels in het kader van de TRIMS-overeenkomst van de WTO worden versterkt.
Een specifiek kenmerk van het met Chili onderhandelde hoofdstuk over investeringen is dat het voorziet in de nationale behandeling van lokaal gevestigde ondernemingen met betrekking tot de aankoop van goederen en diensten door middel van overheidsopdrachten, een verbintenis die in andere EU-overeenkomsten gewoonlijk in het hoofdstuk over overheidsopdrachten is opgenomen.
De liberaliseringsverbintenissen van de Partijen zijn onderworpen aan strikt omschreven uitsluitingen (zoals voor de audiovisuele sector) en specifieke voorbehouden die de respectieve mate van openheid van de Partijen beperken of de gewenste toekomstige beleidsruimte bepalen voor sectoren die als bijzonder gevoelig worden beschouwd. De voorbehouden zijn vastgelegd via een “hybride lijst”-benadering, d.w.z. met een “positieve lijst” voor verplichtingen inzake markttoegang (op basis van een lijst met verbintenissen voor specifieke sectoren) en een “negatieve lijst” (verbintenissen gelden voor alle sectoren met uitzondering van specifieke voorbehouden voor bepaalde sectoren) voor alle andere materiële verplichtingen. De specifieke verbintenissen van de Partijen weerspiegelen een hoge mate van liberalisering, op het niveau van hun meest ambitieuze overeenkomsten tot nu toe, en omvatten uitgebreide verbintenissen inzake de markttoegang voor niet-dienstensectoren.
De interim-handelsovereenkomst biedt inschrijvers meer mogelijkheden om toegang te krijgen tot overheidsopdrachten. Geen enkele andere handelspartner van Chili krijgt voor zijn bedrijven zoveel toegang tot Chileense overheidsaanbestedingen als de EU. EU-bedrijven zullen niet alleen op centraal maar ook op subcentraal niveau kunnen inschrijven om hun goederen en diensten aan te bieden. De EU en Chili verbinden zich er ook toe hun procedures voor overheidsopdrachten aan een moderne verzameling regels te onderwerpen, waarbij hoge normen op het gebied van transparantie, non-discriminatie en gelijke behandeling worden toegepast.
De interim-handelsovereenkomst creëert een gelijk speelveld door ervoor te zorgen dat Chili en de EU ook een gemeenschappelijke aanpak volgen op het gebied van de handhaving van intellectuele-eigendomsrechten en dat beide Partijen actie ondernemen om namaak en piraterij en niet-concurrerende praktijken te bestrijden. De overeenkomst waarborgt een hoog niveau van bescherming van intellectuele-eigendomsrechten en de handhaving ervan. Dit omvat ook de wederzijdse bescherming van een geselecteerde lijst van geografische aanduidingen (GA’s) uit de EU en Chili. In het geval van de EU zullen 216 geografische aanduidingen van de EU worden beschermd. Dit komt bovenop de bestaande overeenkomsten inzake wijnen en gedistilleerde dranken, uit hoofde waarvan 1 745 geografische aanduidingen voor wijnen, 257 geografische aanduidingen voor gedistilleerde dranken en 5 geografische aanduidingen voor gearomatiseerde wijnen uit de EU in Chili worden beschermd. In een gelijktijdig proces zijn die lijsten van geografische aanduidingen eveneens bijgewerkt.
De interim-handelsovereenkomst bevat een hoofdstuk over sanitaire en fytosanitaire aangelegenheden waarin een groot aantal specifieke maatregelen voor handelsbevordering is opgenomen. Hiermee moet snellere, maar veilige handel mogelijk worden. Zowel de EU als Chili behouden hun recht om het beschermingsniveau vast te stellen dat zij passend achten.
Daarnaast bevat de interim-handelsovereenkomst een hoofdstuk over duurzaam voedselsystemen dat voorziet in samenwerking op het gebied van specifieke aspecten van duurzame voedselsystemen, zoals de duurzaamheid van de voedselketen en de vermindering van voedselverlies en -verspilling, de bestrijding van voedselfraude in de hele voedselketen, dierenwelzijn, de bestrijding van antimicrobiële resistentie en de vermindering van het gebruik en het risico van meststoffen en chemische pesticiden, waarvan uit relevante beoordelingen is gebleken dat deze onaanvaardbare risico’s voor de gezondheid of het milieu inhouden. Als onderdeel van de samenwerkingsactiviteiten ter bestrijding van antimicrobiële resistentie zijn de EU en Chili overeengekomen het gebruik van antibiotica als groeibevorderaar geleidelijk af te schaffen.
Waarborgen dat technische voorschriften, normen en conformiteitsbeoordelingsprocedures niet-discriminerend zijn en geen onnodige handelsbelemmeringen opwerpen
Om de convergentie van de regelgeving tussen Chili en de EU op basis van internationale normen te vergroten, hebben de Partijen overeenstemming bereikt over een gesloten lijst van internationale normalisatieorganisaties en herhaalden zij hun toezegging om hun technische voorschriften en conformiteitsbeoordelingsprocedures te baseren op relevante internationale normen die door deze organisaties zijn ontwikkeld. De interim-handelsovereenkomst benadrukt het belang van effectbeoordelingen bij de voorbereiding van technische voorschriften en conformiteitsbeoordelingen. De overeenkomst bevordert een risicogebaseerde aanpak voor conformiteitsbeoordelingen, met inbegrip van het in aanmerking nemen van conformiteitsverklaringen van leveranciers, en het gebruik van accreditatie voor de kwalificatie van conformiteitsbeoordelingsinstanties, waaronder de mechanismen van de International Laboratory Accreditation Cooperation (ILAC) en het International Accreditation Forum (IAF). Naast de algemene bepalingen inzake samenwerking op regelgevingsgebied, die Chili en de EU in staat zullen stellen samen te werken bij toekomstige regelgevingskwesties van wederzijds belang, voorziet de interim-handelsovereenkomst ook in een gerichte samenwerking op het gebied van markttoezicht en productveiligheid, die voorziet in de uitwisseling van informatie over niet-conforme of gevaarlijke producten op de respectieve markten. De Partijen hebben ook overeenstemming bereikt over een bijlage betreffende motorvoertuigen, die de goedkeuring van nieuwe motorvoertuigen en de aanvaarding van typegoedkeuringscertificaten zal vergemakkelijken.
De interim-handelsovereenkomst bevat een hoofdstuk over transparantie met ambitieuze bepalingen over de publicatie, het beheer en de herziening en het beroep van algemeen toepasselijke maatregelen met betrekking tot handelsaangelegenheden, en een hoofdstuk met een reeks goede regelgevingspraktijken die de EU en Chili zullen toepassen bij de ontwikkeling van regelgeving.
De interim-handelsovereenkomst bevat bepalingen inzake de beslechting van geschillen tussen staten, waarbij doeltreffende en transparante moderne procedures worden ingesteld die gebaseerd zijn op een eerlijke rechtsgang om geschillen tussen Chili en de EU te voorkomen en op te lossen.
Ten slotte bestaat de institutionele structuur van de interim-handelsovereenkomst uit een Handelsraad, een Handelscomité en een aantal subcomités. De Handelsraad ziet toe op de verwezenlijking van de doelstellingen van de interim-handelsovereenkomst en houdt toezicht op de uitvoering ervan. Bij de uitvoering van zijn taken wordt hij bijgestaan door het Handelscomité, dat verantwoordelijk is voor de algemene uitvoering van de interim-handelsovereenkomst, met inbegrip van de definitie van en het toezicht op de sectorale dialogen.
De Handelsraad en het Handelscomité kunnen aanvullende subcomités en andere organen oprichten om bijstand te verlenen bij de uitoefening van hun taken en om specifieke taken of onderwerpen te behandelen.
De Partijen bevorderen de deelname van het maatschappelijk middenveld aan de uitvoering van de interim-handelsovereenkomst, met name door interactie met het Forum voor maatschappelijk middenveld, als bedoeld in artikel 33.7, en met hun respectieve interne raadgevende groep, als bedoeld in artikel 33.6.