Toelichting bij COM(2023)700 - Vrijwillige evaluatie van de EU over de vooruitgang bij de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2023)700 - Vrijwillige evaluatie van de EU over de vooruitgang bij de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling. |
|---|---|
| bron | COM(2023)700 |
| datum | 15-05-2023 |
1. Inleiding 2
2. De SDG’s verwezenlijken in de Europese Unie 4
Een overheidsbrede aanpak 4
De meerwaarde van de Europese Unie 7
Als één Unie samenwerken aan de SDG’s 7
3. Belangrijke transformaties – de aandachtspunten van de EU 8
Planeet en welvaart – Europese Green Deal 8
Mensen en welvaart – een economie die werkt voor de mensen en een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk 12
Mensen en vrede – bevordering van onze Europese levenswijze en een nieuwe impuls voor de Europese democratie 18
Partnerschap – een sterker Europa in de wereld 23
4. Geleerde lessen en een vooruitblik op 2030 26
Conclusies 28
1. Inleiding
Uit de eerste Vrijwillige evaluatie van de Europese Unie – een Unie van 447 miljoen burgers en 27 landen – over de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling blijkt dat de EU zich volledig inzet voor de verwezenlijking van de 17 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG’s). De Agenda 2030 is onlosmakelijk verbonden aan de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering1 en de Addis Abeba-actieagenda voor financiering van ontwikkeling2.
De Europese Unie (EU) heeft duurzame ontwikkeling duidelijk centraal gesteld en ze spant zich in om de Agenda 2030 te bevorderen, zowel in de EU als wereldwijd, door het ondersteunen van partnerlanden bij hun inspanningen voor de uitvoering.
Onder leiding van voorzitter Von der Leyen heeft de Commissie een ambitieus beleidsprogramma gepresenteerd om duurzaamheid in de EU en daarbuiten te bevorderen. De SDG’s zijn een intrinsiek onderdeel van het politieke programma van de voorzitter3 en ze vormen de kern van de beleidsvorming inzake interne en externe actie in alle domeinen. De Commissie-Von der Leyen heeft de SDG's centraal gesteld bij belangrijke mijlpalen, zoals de Europese Green Deal en de herstel- en veerkrachtplannen. De SDG’s werden opgenomen in de cyclus van economische en fiscale coördinatie met de lidstaten in het Europees Semester4, de jaarlijkse wetgevingsprogramma’s en de toolbox voor betere regelgeving. Dit wordt uiteengezet in het document “Delivering on the UN’s Sustainable Development Goals - A comprehensive approach5” van 2020, en de voortgang bij het bereiken van de SDG's wordt jaarlijks gemonitord door Eurostat, het Europees bureau voor statistiek6.
Extern zetten alle EU-instellingen en lidstaten zich in om, voortbouwend op de Europese consensus inzake ontwikkeling7, partnerlanden te ondersteunen bij de uitvoering van de SDG’s. Dit wordt voortgezet, samen met het nastreven van EU-prioriteiten, met name bij het ondersteunen van een duurzaam herstel dat is afgestemd op de SDG's via onze nieuwe programmering en de Global Gateway.
Recente gebeurtenissen, zoals de COVID-19-pandemie, verstoringen van de wereldwijde toeleveringsketen en de energiecrisis als gevolg van de Russische aanvalsoorlog, hebben de vooruitgang verder bemoeilijkt8.
Tegen deze achtergrond geeft deze evaluatie opnieuw de richting aan van verdere inspanningen om te werken aan duurzame vrede, om te zorgen voor een betere toekomst voor de mensheid en de planeet, en om een meer inclusieve welvaart te bewerkstelligen, onder meer door middel van partnerschappen. Als zodanig vormt deze een aanvulling op de nationale evaluaties die door alle EU-lidstaten zijn uitgevoerd.
De vrijwillige beoordeling is uitgevoerd in overeenstemming met de gemeenschappelijke vrijwillige rapporteringsrichtlijnen van de Verenigde Naties en is gebaseerd op breed overleg. Details over hoe de EU zorgt voor meerwaarde bij de uitvoering van de Agenda 2030, zowel binnen de EU als wereldwijd, worden vermeld in het belangrijkste begeleidende document9, dat 17 speciale SDG-hoofdstukken bevat en de onderlinge verbanden tussen de SDG's behandelt, evenals in het statistische en analytische document10. Deze evaluatie omvat ook een specifiek document over de participatie van jongeren11 bij de uitvoering van de Agenda 2030 op EU-niveau, en een verslag over de uitgevoerde raadplegingen12 in het kader van deze vrijwillige evaluatie.
De EU en de VN zijn essentiële partners die gezamenlijke waarden en doelstellingen delen, waaronder de Agenda 2030. De EU is vastbesloten om zich niet alleen in te zetten voor de bescherming en bevordering van multilateralisme op basis van regels, met een centrale rol voor de VN, maar ook voor de internationale normen en standaarden in overeenstemming met het VN-Handvest. Nu halverwege de uitvoering van de Agenda 2030 de internationale instabiliteit toeneemt, is er een groeiende behoefte aan eenheid, gecoördineerde diplomatieke contacten, verdere samenwerking met partners en ongekende investeringen. Een aantal kwetsbare landen zijn bijzonder gevoelig voor de uitdagingen die het gevolg zijn van de vele crises. Het is urgenter dan ooit om actie te ondernemen en de uitvoering van de SDG's te versnellen.
Sinds 2015 heeft de EU vooruitgang geboekt in de richting van alle SDG's, zij het niet altijd in dezelfde mate. Volgens de recentste gegevens13 presteerde de EU het best op het gebied van waardig werk en economische groei, het verminderen van armoede, en het bevorderen van vrede, veiligheid en inclusieve samenlevingen en instellingen. Door externe negatieve schokken komen het herstel na de pandemie en de vooruitgang inzake duurzame ontwikkeling echter onder druk te staan, zowel in de EU als de rest van de wereld. Vanaf 2020 vertraagde de vooruitgang als gevolg van de vele crises, wat er soms toe leidde dat de vooruitgang werd teruggedraaid.
Dit alles komt bovenop de onderliggende wereldwijde klimaat- en milieucrisis en de toenemende ongelijkheid. Voor veel SDG’s is meer vooruitgang nodig, met name voor de SDG’s op het gebied van de bescherming en het duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen. De Europese Green Deal gaf in december 2019 een nieuwe impuls aan het beleid en de acties voor het klimaat op EU-niveau. Met de Europese klimaatwet14 werd in 2021 een nieuwe weg ingeslagen. Bij deze wet werden wettelijk bindende doelstellingen voor de EU vastgesteld om klimaatneutraliteit te bereiken tegen 2050 en de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met minstens 55 % te verminderen ten opzichte van 199015. De praktische uitvoering van de Europese Green Deal raakt in een stroomversnelling, en zal naar verwachting in de komende jaren nog aanzienlijk versnellen.
In dit kader is er bijzondere aandacht nodig voor de gevolgen voor mensen in kwetsbare situaties. In het algemeen blijft de situatie momenteel uitdagend, en er zijn nog bijkomende uitvoeringsinspanningen vereist om onze collectieve visie waar te maken.
2. De SDG’s verwezenlijken in de Europese Unie
Een overheidsbrede aanpak
De visie van de EU op duurzame ontwikkeling is een combinatie van economische groei, een zeer competitieve sociale markteconomie die niemand aan zijn lot overlaat, respect voor mensenrechten en een hoog niveau van milieubescherming. Duurzame ontwikkeling is ook een doelstelling in het externe optreden van de EU. De Agenda 2030 wordt op EU-niveau uitgevoerd via een integrale overheidsbrede aanpak16 waarbij de SDG’s centraal staan in het beleid, de wetgeving en de financiering van de EU. Alle acties en beleidsmaatregelen van de EU dragen bij aan het bereiken van de SDG’s, en de mate van succes hangt af van collectieve acties op alle niveaus, zowel op EU-niveau als op regionaal en lokaal niveau.
De integrale of “overheidsbrede” aanpak van de Commissie voor de uitvoering van de SDG's omvat verschillende onderdelen, zoals weergegeven in de onderstaande figuur:
Figuur 1: De “overheidsbrede” aanpak van de EU
Aan het begin van haar ambtstermijn presenteerde Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen Een unie die de lat hoger legt17 - de politieke beleidslijnen voor 2019-2024. Het politieke programma van de voorzitter integreert de SDG's in alle voorstellen, beleidsmaatregelen en strategieën van de Commissie. Alle 17 SDG's komen aan bod in een of meer van de zes aangekondigde hoofdambities. Bovendien zullen alle commissarissen binnen hun eigen beleidsdomein zorgen voor de verwezenlijking van de SDG's18.
De beleidslijnen bevatten zes hoofdambities: een Europese Green Deal; een economie die werkt voor de mensen; een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk; de bevordering van onze Europese levenswijze; een sterker Europa in de wereld; en een nieuwe impuls voor de Europese democratie. Deze prioriteiten geven concreet gestalte aan de noodzakelijke transformaties voor het bereiken van de SDG’s, met name door middel van de groene en digitale transities, waarbij niemand mag achterblijven. De zes prioriteiten van de Commissie houden verband met de vijf P’s van de Agenda 2030 – People, Planet, Prosperity, Peace, Partnership (ofwel mensen, planeet, welvaart, vrede en samenwerking). Deze aanpak komt ook grotendeels overeen met de focus op een korte reeks aanknopingspunten voor transformatie zoals aanbevolen door wetenschappers in het Global Sustainable Development Report van de VN19.
Figuur 2: De strategie om de SDG’s te verwezenlijken in de EU20
De huidige strategie om de SDG's volledig te verwezenlijken bestaat uit het bevorderen van de hoofdambities door middel van concrete initiatieven die zijn vastgelegd in de jaarlijkse werkprogramma's van de Commissie21. Elk werkprogramma van de Commissie sinds 2020 heeft de SDG's centraal gesteld in de EU-beleidsvorming. De gezamenlijke verklaring van het Europees Parlement, de Raad van Europa en de Europese Commissie over de wetgevingsprioriteiten van de EU voor 2023 en 202422 bevat een toezegging om de uitvoering van de Agenda 2030 te versnellen.
Op deze manier worden de SDG’s geïntegreerd in het EU-beleid en vormen ze de leidraad voor beleidsvorming en wetgeving in de EU. Voorgestelde wetgeving moet een beoordeling omvatten van de manier waarop deze bijdraagt aan de verwezenlijking van de SDG's23. Op basis van deze overkoepelende oriëntatie focust de overheidsbrede aanpak op het uitvoeren van concrete interne en externe acties die zullen leiden tot tastbare vooruitgang inzake de SDG’s.
De meerwaarde van de Europese Unie
De vrijwillige evaluatie weerspiegelt de specifieke aard van de EU en de verschillende aspecten van de meerwaarde van de EU bij de uitvoering van de Agenda 2030.
- Beleid en wetten vormgeven: de EU zorgt voor de vormgeving en implementatie van beleidsmaatregelen waarvoor zij bevoegd is, waarbij de SDG’s worden geïntegreerd in haar beleidsvorming.
- Duurzame ontwikkeling financieren: de EU investeert in duurzame ontwikkelingsprojecten en -programma’s voor het nastreven van de SDG’s, zowel binnen de EU als ter ondersteuning van partnerlanden.
- Extern optreden: de EU is een belangrijke speler voor de ondersteuning van multilateralisme, mensenrechten en duurzame ontwikkeling op het internationale toneel.
Wat de EU-begroting betreft, biedt de meerjarige structuur een stabiele langetermijnplanning voor het bereiken van de EU-doelstellingen, en de overgrote meerderheid van de EU-programma's die uit de begroting worden gefinancierd draagt bij aan de SDG's24. Voor 2021-2027 voorziet de begroting25 in meer dan 2 biljoen EUR (in huidige prijzen) om bij te dragen aan de wederopbouw van de Europese Unie na de pandemie, en tegelijkertijd de verwezenlijking van de SDG's in de EU en de rest van de wereld aanzienlijk te versnellen. Dit draagt bij aan een groener, digitaler, inclusiever en veerkrachtiger Europa. Meer dan 50 % van dit totale bedrag zal bijdragen aan de modernisering van de EU door middel van: een eerlijke klimaat- en digitale transitie; paraatheid, herstel en veerkracht; onderzoek en innovatie.
De EU-begroting verdeelt meer dan 378 miljard EUR over de Europese regio’s en steden, en draagt zo bij aan de vooruitgang inzake verschillende SDG's. Het grootste deel van deze financiering26 wordt gebruikt om te investeren in regionale en lokale ontwikkeling om de economische, sociale en territoriale verschillen te helpen verkleinen die nog steeds aanwezig zijn in de EU.
Als één Unie samenwerken aan de SDG’s
De EU-instellingen werken nauw samen om de agenda van de EU vast te stellen en om EU-wetgeving voor de nastreving van de SDG’s te initiëren en aan te nemen. De Europese Commissie stelt voorstellen op voor nieuwe Europese wetgeving die bijdraagt aan de SDG's en evalueert de uitvoering door de lidstaten van de wetgevingshandelingen die zijn aangenomen door de medewetgevers van de EU, het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie, die de nationale regeringen van de lidstaten vertegenwoordigt. Zowel het Europees Parlement als de Raad bevorderen actief de uitvoering van de SDG's in het EU-beleid, onder meer door regelmatige resoluties, conclusies en wetgevingshandelingen.
De lidstaten hebben de primaire verantwoordelijkheid om te zorgen voor duurzame ontwikkeling op nationaal, regionaal en lokaal niveau. Dit omvat het nemen van maatregelen om de SDG's op te nemen in nationaal beleid en het toewijzen van de middelen om de verwezenlijking ervan te ondersteunen. De lidstaten brengen regelmatig verslag uit over hun vooruitgang inzake de SDG’s via hun respectieve vrijwillige nationale evaluaties27. Sinds 2016 hebben alle lidstaten minstens één keer een evaluatie gepresenteerd tijdens vergaderingen van het politiek forum op hoog niveau voor duurzame ontwikkeling (HLPF). Van de 27 lidstaten hebben er 23 twee keer een evaluatie gepresenteerd, waaronder de negen lidstaten die deze in 2023 opnieuw moesten presenteren.
Het Europees Comité van de Regio's en het Europees Economisch en Sociaal Comité hebben waardevolle bijdragen geleverd aan deze evaluatie. Het Europees Economisch en Sociaal Comité, het adviesorgaan dat een platform biedt aan vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties om hun standpunten kenbaar te maken, heeft een waarnemingspost Duurzame Ontwikkeling opgericht, die zich inzet voor de actieve participatie van burgers en het maatschappelijk middenveld aan de transitie naar een duurzamer Europa in overeenstemming met de SDG's. Het Comité van de Regio’s werkt samen met alle Europese territoriale verenigingen en netwerken die actief zijn op het gebied van de SDG's, evenals met internationale organisaties zoals de OESO, om onderzoek te bevorderen en betere gegevens te verzamelen over de lokale uitvoering van de SDG's.
De meeste lokale en regionale overheden nemen in toenemende mate deel aan vrijwillige lokale evaluaties die bijdragen aan de verwezenlijking van de SDG's in nauw contact met de burgers en die vaak concrete toezeggingen bevatten ter ondersteuning van de Agenda 2030. Tot nu toe is ongeveer een derde van alle lokale evaluaties in de EU goedgekeurd (41 van de 129)28.
3. Belangrijke transformaties – de aandachtspunten van de EU
De EU hanteert een integrale aanpak voor het verwezenlijken van de onderling verbonden SDG's, waarbij verschillende SDG’s worden bevorderd door middel van belangrijke initiatieven en strategieën.
Planeet en welvaart – Europese Green Deal
De EU heeft matige vooruitgang geboekt met betrekking tot SDG 2 inzake duurzame landbouw, SDG 6 inzake water, SDG 7 inzake energie, SDG 11 inzake duurzame steden, SDG 12 inzake consumptie en productie en SDG 14 inzake de oceanen. De komende jaren wordt meer vooruitgang verwacht met betrekking tot SDG 13 inzake klimaatactie29 en SDG 15 inzake biodiversiteit op het land.
Figuur 3: Bijdrage van de SDG’s aan de hoofdambitie “Europese Green Deal”
Om belangrijke vooruitgang te boeken op het gebied van klimaatactie (SDG 13), heeft de EU recent overeenstemming bereikt over een vernieuwd regelgevings- en beleidskader dat een sterkere klimaatambitie ondersteunt. De EU en haar lidstaten hebben volledig voldaan aan hun internationale klimaatverplichtingen om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 met 20 % te verminderen ten opzichte van 1990. De Europese Green Deal streeft ernaar om van Europa het eerste klimaatneutrale continent ter wereld te maken tegen 2050. Deze is expliciet ontworpen als een integraal onderdeel van de strategie om de Agenda 2030 en de SDG's uit te voeren30.
Op het gebied van SDG 12 werd een stevige vooruitgang geboekt inzake verantwoorde consumptie en productie. De efficiëntie van hulpbronnen en energie in de EU is de afgelopen jaren verbeterd en de toegevoegde waarde van de sector voor milieuproducten en -diensten31 is toegenomen. De EU heeft bewezen dat groene groei mogelijk is: Een gelijktijdige groei van het BBP en vermindering van de uitstoot van broeikasgassen is mogelijk. De EU heeft echter haar doelstelling inzake een verdubbeling van het circulair gebruik van materialen afkomstig van ingezameld afval tegen 2030 ten opzichte van 2020 nog lang niet bereikt. Het geactualiseerde actieplan voor de circulaire economie van de EU32 bevat verschillende belangrijke initiatieven die de EU zullen helpen om de druk op natuurlijke hulpbronnen te verminderen en duurzame groei en banen te creëren. De implementatie ervan zal een belangrijke rol spelen bij het dichten van deze kloof.
Er is meer vooruitgang nodig op het gebied van SDG 15 inzake ecosystemen op het land, terwijl de toestand van mariene ecosystemen enigszins is verbeterd (SDG 14). In overeenstemming met de biodiversiteitsstrategie van de EU tot 2030 en het mondiaal biodiversiteitskader van Kunming-Montreal van december 2022, is de EU van plan om tegen 2030 ten minste 30 % van haar landgebieden en 30 % van haar zeegebieden te beschermen. De EU-bosstrategie voor 203033 legt de nadruk op de bescherming, het herstel en het duurzaam beheer van bossen als bijdrage aan SDG 15. De EU-bodemstrategie34 stelt een middellangetermijndoelstelling vast voor 2030 met een focus op het bestrijden van woestijnvorming en het herstellen van aangetast land en bodems. Het voorstel voor een Natuurherstelwet35 stelt bindende doelstellingen vast voor het herstel van aangetaste ecosystemen, in het bijzonder ecosystemen met het grootste potentieel om koolstof op te vangen en te bewaren.
Tot nu toe zijn er gemengde resultaten geboekt in de vooruitgang op het gebied van SDG 6 inzake water. Een betere afvalwaterbehandeling heeft de organische vervuiling van Europese rivieren, meren en zeeën verminderd. Tegelijkertijd blijven de overtollige voedingsstoffen, industriële verontreinigende stoffen, farmaceutische residuen, cosmetica en pesticiden in het water zorgwekkend. Hoewel de hygiënische toestand over het algemeen zeer goed is, blijven er verschillen bestaan in het niveau van toegang tot water- en sanitaire voorzieningen tussen de lidstaten, ten nadele van sommige kwetsbare groepen.
De EU-resultaten met betrekking tot SDG 2 inzake ondervoeding en duurzame landbouw zijn gemengd. De geboekte vooruitgang staat onder druk als gevolg van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. In de EU en de rest van de wereld zijn de prijzen van landbouwproducten gestegen. De EU biedt meer steun aan degenen die het zwaarst getroffen zijn door de verwoestende effecten van de toenemende voedselonzekerheid wereldwijd. In de periode van 2020 tot 2024 investeert de EU 8 miljard EUR in wereldwijde voedselzekerheid. Binnen de EU waren de maatregelen gericht op het ondersteunen van landbouwers die het meest worden getroffen door de hogere inkoopkosten. Deze maatregelen werden gecombineerd met acties gericht op structurele wijzigingen om duurzame en veerkrachtige landbouw, visserij en voedselsystemen te bevorderen, evenals gezondere voeding, zoals vastgelegd in de van boer tot bord-strategie36. Deze strategie legt concrete doelstellingen vast om de voedselsystemen van de EU tegen 2030 te transformeren en bevordert een wereldwijde overgang naar duurzame voedselsystemen.
Ook heeft de EU, tegen de achtergrond van de energiecrisis als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne, haar traject in de richting van decarbonisatie aangehouden. In 2022 heeft de EU grote stappen gezet om de energievoorziening te diversifiëren, energie-efficiëntie te verhogen en de uitrol van hernieuwbare energie te versnellen. Er is bijna 300 miljard EUR beschikbaar om gerelateerde investeringen in de lidstaten te ondersteunen. Van augustus 2022 tot maart 2023 heeft de EU haar aardgasverbruik met 18 % verminderd tegenover het gemiddelde van dezelfde maanden in de vijf voorgaande jaren37. Het koolstofvrij maken van energiesystemen maakt deel uit van de structurele langetermijnoplossing die wordt geïmplementeerd. De doelstellingen voor 2030 voor de uitrol van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie worden naar boven bijgesteld. Met het voorstel voor een verordening voor een nettonul-industrie neemt de EU ook stappen om ervoor te zorgen dat haar industriële nettonul-capaciteit voldoet om haar klimaat- en energiedoelstellingen te bereiken. In de meest recente gegevens in de SDG-indicatorset van de EU worden deze effecten, zoals de verminderde energievoorziening en gerelateerde prijsstijgingen, nog niet volledig weerspiegeld; niettemin kan er in de komende jaren aanzienlijke vooruitgang worden verwacht in de richting van betaalbare en schone energie (SDG 7).
Wat betreft SDG 11 inzake duurzame steden, wordt opgemerkt dat bijna 75 % van de EU-burgers in steden en stedelijke gebieden woont. Deze bieden veel arbeidskansen, en economische en culturele activiteiten, maar veel inwoners worden geconfronteerd met ecologische en sociale uitdagingen. Huisvestingsproblemen, vervuiling en criminaliteit zijn enkele van de ernstigste uitdagingen in stedelijke gebieden. Een duurzame en geïntegreerde stedelijke ontwikkeling is cruciaal voor het bereiken van een groene, rechtvaardige en digitale transitie en de daarmee verband houdende EU-prioriteiten op lokaal niveau. Geen enkel gebied mag hierbij achterblijven. Daarom heeft de EU in 2022 drie nieuwe vrijwillige toezeggingen gedaan om bij te dragen aan de versnelde uitvoering van de Nieuwe Stedelijke Agenda van de VN.
Klimaatneutraliteit
De Europese klimaatwet38 die werd aangenomen in 2021 is uniek in de zin dat deze wettelijk bindende doelstellingen vastlegt voor de EU om klimaatneutraliteit te bereiken tegen 2050 en de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met minstens 55 % te verminderen ten opzichte van 199039. De concrete uitvoering van de Europese Green Deal verkeert nog in een beginfase, en we kunnen de komende jaren een aanzienlijke versnelling verwachten in de resultaten.
Wetgevingsvoorstellen brengen deze reductiedoelstellingen van 55 % in alle economische sectoren in de praktijk. Een hoeksteen van dit pakket is koolstofprijsstelling, in de vorm van het emissiehandelssysteem van de EU, dat de eerste grote koolstofmarkt ter wereld is, en nog steeds de grootste. De EU-instellingen hebben onlangs overeenstemming bereikt over het versterken en uitbreiden van de emissiehandel, het verminderen van de nationale emissies in de sectoren vervoer, bouw, afval en landbouw, het beëindigen van de verkoop van nieuwe CO2-uitstotende auto's in de EU tegen 2035 (met flexibiliteit voor e-brandstoffen) en het verhogen van koolstofvastlegging door landgebruik, bosbouw en landbouw.
Klimaatverandering en de bescherming van biodiversiteit moeten op wereldschaal worden aangepakt door concrete acties van alle landen. Wat de financiering betreft, hebben de ontwikkelde landen in het kader van de Overeenkomst van Parijs toegezegd om jaarlijks ongeveer 84 miljard EUR vrij te maken om ontwikkelingslanden te ondersteunen. De EU en haar lidstaten leveren wereldwijd de grootste bijdrage inzake overheidsfinanciering voor het klimaat – 23,04 miljard EUR in 2021.
Via haar internationale samenwerkingen streeft de EU op wereldniveau de doelstellingen na van de Europese Green Deal, evenals vooruitgang op het gebied van de relevante SDG's. Ongeveer 35 % van het budget van het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking – Europa in de wereld (NDICI)40 draagt bij aan klimaatactie (SDG 13), onder meer door ondersteuning voor duurzame energie (SDG 7). De EU heeft ook toegezegd haar internationale financiering voor biodiversiteit (SDG's 15 en 14) te verdubbelen voor de periode 2021-2027, met name voor de meest kwetsbare landen. De EU heeft ook haar steun uitgebreid voor duurzame landbouw (SDG 2), watervoorraden (SDG 6) en duurzame consumptie en productie (SDG 12), onder meer voor de circulaire economie in partnerlanden. Zoals hieronder wordt beschreven, implementeert de EU de Global Gateway41, haar strategie voor duurzame investeringen in wereldwijde infrastructuur. Dit wordt ingezet als haar positieve aanbod aan partnerlanden om de verwezenlijking van de SDG's te ondersteunen, onder meer door mobilisatie van de particuliere sector. Dit omvat het ondersteunen van infrastructuur op het gebied van duurzame energie en klimaatverandering, met name via vlaggenschipinitiatieven zoals het Initiatief voor groene energie Afrika-EU, het initiatief voor een groene transitie in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, of het Initiatief water, energie en klimaatverandering in Centraal-Azië. Deze acties worden uitgevoerd volgens een Team Europa-benadering, waarbij de EU, haar lidstaten en nationale ontwikkelingsbanken, evenals de Europese Investeringsbank en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling worden betrokken.
Mensen en welvaart – een economie die werkt voor de mensen en een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk
Een economie die werkt voor de mensen
Door economieën te helpen groeien en door armoede en ongelijkheid te verminderen, levert de EU ook directe bijdragen aan verschillende onderling verbonden SDG's. Er werd aanzienlijke vooruitgang geboekt bij het terugdringen van armoede en sociale uitsluiting (SDG 1) en op het gebied van de economie en de arbeidsmarkt (SDG 8). Er werd echter slechts matige vooruitgang geboekt bij het verminderen van ongelijkheid (SDG 10).
Figuur 4: Bijdrage van de SDG’s aan de hoofdambitie “een economie die werkt voor de mensen”
Het economisch bestuur van de EU stelt haar in staat om in de 27 lidstaten actief en effectief de uitvoering van de Agenda 2030 te coördineren op basis van het Europees Semester – een kader voor geïntegreerd toezicht op en coördinatie van het economisch en werkgelegenheidsbeleid in de EU. De jaarlijkse analyse voor duurzame groei van de EU bevat een economische beleidsagenda om op korte termijn de negatieve gevolgen van schokken op te vangen en op middellange termijn de inspanningen om duurzame en inclusieve groei te ondersteunen en de veerkracht te vergroten, voort te zetten, met behoud van de flexibiliteit om nieuwe uitdagingen aan te pakken. Deze benadering is opgebouwd rond de vier dimensies van competitieve duurzaamheid (eerlijkheid, ecologische duurzaamheid, productiviteit en macro-economische stabiliteit). Het Europees Semester integreert de uitvoering van de SDG's. Dit omvat jaarlijkse landenverslagen voor alle lidstaten42 – waarbij steeds aandacht wordt besteed aan de vooruitgang en uitdagingen bij de uitvoering van maatregelen voor de SDG's – en een uitgebreid statistisch monitoringverslag, die een diepgaand overzicht bieden van de vooruitgang van de EU in de richting van de SDG's.
Over het algemeen worden de doelstellingen van de SDG's inzake werkgelegenheid, onderwijs en vaardigheden, arbeidsomstandigheden, de bestrijding van armoede en ongelijkheid, en het bevorderen van gelijke kansen en sociale inclusie op EU-niveau nagestreefd door de implementatie van de Europese pijler van sociale rechten43 en het bouwen aan een Unie van gelijkheid. Het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten44, dat werd goedgekeurd in maart 2021, legt drie ambitieuze EU-kerndoelstellingen vast voor 2030 op het gebied van werkgelegenheid, vaardigheden en armoedebestrijding. Deze doelstellingen omvatten een arbeidsparticipatie van 78 % (in de leeftijdsgroep van 20 tot 64 jaar), een participatiegraad van 60 % inzake opleidingen voor alle volwassenen en een daling van minstens 15 miljoen van het aantal mensen dat risico loopt op armoede of sociale uitsluiting, waaronder ten minste 5 miljoen kinderen (vergeleken met 2019). Met een totale begroting van meer dan 99 miljard EUR is het Europees Sociaal Fonds Plus een belangrijk financieringsinstrument voor de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten.
Economische groei en werkgelegenheid komen aan bod in SDG 8. De economie van de EU groeide in 2021 met 5,4 % na een daling in 2020 als gevolg van COVID-19. Naar schatting is de groei in 2022 met 3,5 % gestegen en voor 2023 wordt een groei van 0,8 % voorspeld45. De werkgelegenheidsgraad in de EU bereikte in 2022 een nieuw record van 74,7 % en de arbeidsmarkten bleven sindsdien sterk presteren. De werkloosheid en langdurige werkloosheid vertonen reeds een dalende trend sinds 2014. Als deze positieve trend aanhoudt, is de EU goed geplaatst om haar werkgelegenheidsdoelstelling van 78 % te bereiken tegen 2030. De situatie van jongeren op de arbeidsmarkt is echter minder positief. De jongerengarantie46 heeft meer dan 24 miljoen jongeren toegang geboden tot de arbeidsmarkt of onderwijs sinds 2013.
Met betrekking tot SDG 1 daalde het aantal mensen in de EU met een risico op armoede of sociale uitsluiting aanzienlijk, van 104,9 miljoen in 2015 (of 24 % van de EU-bevolking) tot 95,4 miljoen (21,7 %) in 2021. Het aantal kinderen in de risicogroep daalde van 22,3 miljoen in 2015 naar 19,6 miljoen in 2021. Er zijn echter aanzienlijke verschillen in armoedecijfers tussen de verschillende EU-landen. Ook lopen plattelandsgebieden doorgaans een hoger risico op armoede als gevolg van het wegtrekken van mensen, zwakkere arbeidsmarkten en beperktere onderwijskansen. Met betrekking tot SDG 10 blijft de inkomenskloof tussen arm en rijk groot in de EU, en de sociale inclusie van werklozen, migranten, minderheden of mensen met een handicap blijft een uitdaging.
Ongelijkheid bestrijden en niemand achterlaten
Niemand achterlaten is een belangrijke doelstelling in de Agenda 2030. Ongelijkheid is een onderliggende uitdaging die een rol speelt in alle SDG's.
De EU is vastbesloten om armoede in al haar vormen uit te roeien, een einde te maken aan discriminatie en sociale uitsluiting, en de ongelijkheid te verminderen. Het Verdrag betreffende de Europese Unie bepaalt dat eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren, de waarden zijn die het fundament vormen van de EU. De toezegging om niemand achter te laten komt tot uiting in het interne en externe beleid van de EU, waaronder de toepassing van een op rechten gebaseerde benadering en een sterkere focus op de strijd tegen ongelijkheid.
Het is een prioriteit van de EU om te bouwen een Unie van gelijkheid, met een eerlijkere en inclusieve samenleving, zonder discriminatie. De Unie van gelijkheid is gebaseerd op beleid en acties die voor iedereen de voorwaarden creëren om zonder discriminatie te leven, zich te ontwikkelen en leiding te geven. Dit leidde tot de goedkeuring en implementatie van strategieën en actieplannen die rechtstreeks gericht zijn op het bereiken van de SDG's, waaronder specifiek doelstellingen 1, 4, 5, 8 en 10. Hiervan wordt een groot aantal vermeld in deze sectie met de aandachtspunten van de EU, en ze worden nader toegelicht in het begeleidende document (SWD(2023)700).
Op EU-niveau zijn concrete maatregelen genomen door middel van beleidsmaatregelen om eerlijkheid en solidariteit in de Europese sociale markteconomie te bevorderen en te waarborgen. Om in de eerste plaats degenen te bereiken die de meeste achterstand hebben, is het nodig om de gegevens voor de monitoring van de toezeggingen uit te splitsen en om beleid te ontwikkelen voor de meest kwetsbare en gemarginaliseerde bevolkingsgroepen. Bepaalde bevolkingsgroepen zoals kinderen, mensen met een handicap, immigranten en Roma, lopen een groter risico op armoede47. De EU verzamelt regelmatig gegevens in verband met de sociaal-economische resultaten voor mensen via haar bureau voor statistiek (Eurostat) en gespecialiseerde agentschappen, zoals het Bureau van de EU voor de grondrechten (FRA), de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (www.eurofound.europa.eu/">Eurofound), en het Europees Instituut voor gendergelijkheid (EIGE).
Om te zorgen voor de volledige participatie van mensen met een handicap, is de strategie inzake de rechten van personen met een handicap 2021-2030 gericht op het verbeteren van het leven van personen met een handicap in dit decennium, in de EU en daarbuiten, ook in humanitaire crises.
Niemand achterlaten en ongelijkheid bestrijden staan ook centraal in de internationale partnerschappen van de EU, en ze vormen een onderdeel van de doelstelling om duurzame ontwikkeling te bevorderen. Via haar internationale partnerschappen maakt de EU een prioriteit van de strijd tegen ongelijkheid en het bevorderen van duurzame en inclusieve samenlevingen. Een algemene doelstelling is om de multidimensionale bijdrage in de strijd tegen ongelijkheid op te nemen in het ontwerp, de benchmarking en de monitoring van haar programma's. Het optreden van de EU is ook gericht op het bestrijden van ongelijkheid op beleidsniveau, bijvoorbeeld door de stelsels voor sociale bescherming en begrotingskaders te verbeteren en ongelijkheid aan te pakken in het licht van klimaatverandering en de aantasting van het milieu. Wereldwijd en in verschillende sectoren worden een aantal vlaggenschepen nagestreefd op het gebied van gelijkheid: van sociale cohesie tot waardig werk, en van een rechtvaardige transitie tot een mensgerichte digitalisering.
Via haar internationale partnerschappen ondersteunt de EU partnerlanden bij het verbeteren van het zakelijke en investeringsklimaat, particuliere investeringen, een grotere financiële inclusie, het bevorderen van handel, en handelsfacilitering voor duurzame ontwikkeling en waardeketens (SDG 8, 9, 10). De EU bevordert waardig werk door de sociale, arbeids- en ecologische duurzaamheid (SDG 8) te verbeteren, gendergelijkheid (SDG 5) en de emancipatie van vrouwen en jongeren te bevorderen, ongelijkheden te bestrijden (SDG 10) en het beleid en de systemen voor beroeps- en onderwijsopleiding te verbeteren (SDG 4). In het kader van de Global Gateway-strategie heeft de EU al verschillende projecten opgestart op basis van een Team Europa-aanpak, met de mogelijkheid om verschillende financieringsbronnen in te zetten, waaronder investeringen uit de particuliere sector. Dit omvat de vlaggenschepen van het investeringspakket EU-Afrikaanse Unie inzake strategische vervoerscorridors in West-, Centraal- en Oost-Afrika, die zullen bijdragen aan een reeks onderling samenhangende SDG’s.
Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk
Voor een succesvolle uitvoering van de Agenda 2030 en om concurrerend te blijven op het wereldtoneel, transformeert de EU haar industrie en infrastructuur om groener en digitaler te worden, en haar economie om meer circulair te worden. De COVID-19-pandemie heeft opnieuw aangetoond wat de voordelen van digitalisering zijn in onze dagelijkse levens en waarom een digitale transitie de toekomst is. De digitale en groene transities gaan hand in hand, en ze ondersteunen elkaars potentieel.
Figuur 5: Bijdrage aan de SDG's van de hoofdambitie “een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk”
Er is goede vooruitgang geboekt op het gebied van industrie, innovatie en infrastructuur (SDG 9). Het optreden van de EU focust op de modernisering van haar industrieën en infrastructuur door ze groener en digitaler te maken. Het versterken van de digitale infrastructuren is een belangrijke pijler van het programma voor het digitale decennium48, waarin de EU-strategie voor digitale transformatie is vastgelegd. De productiviteit is het hoogst in een aantal sectoren, zoals digitale en schone technologie, die naar verwachting de groeisectoren van de toekomst zullen zijn. Om ervoor te zorgen dat deze sectoren in Europa kunnen floreren, , heeft de EU een industrieel Green Deal-plan aangenomen49, wetgeving over artificiële intelligentie voorgesteld, en datadiensten en -markten gereguleerd vanuit een mensgerichte benadering. Met de Europese chipverordening50 zal de EU meer dan 43 miljard EUR aan publieke en particuliere investeringen mobiliseren en maatregelen opstellen om zich, samen met de lidstaten en haar internationale partners, voor te bereiden op toekomstige verstoringen van de toeleveringsketen, hierop te anticiperen en er snel op te reageren. Het faciliteren en vereenvoudigen van de toegang tot financiering, vooral voor kleine en middelgrote ondernemingen, en een gunstig regelgevingskader zijn essentieel om het voortouw te nemen in de groene en digitale transitie. Ook wordt ruimtevaarttechnologie ingezet, in de vorm van satellietnavigatie en aardobservatie, om de veerkracht en duurzaamheid van de landbouw, het gebruik van land- en zeebronnen en het vervoer te verbeteren.
Tegelijkertijd stimuleert de EU innovatie met haar nieuwe Europese innovatieagenda51, die tot doel heeft om de EU een voortrekkersrol te geven in de nieuwe golf van deeptech innovatie en start-ups in de Europese Onderzoeksruimte. Het belangrijkste financieringsprogramma van de EU voor onderzoek en innovatie, Horizon Europa, met een budget van 95,5 miljard EUR voor 2021-2027, draagt bij aan de verwezenlijking van alle 17 SDG's en stimuleert het Europese concurrentievermogen en de groei. Deze maatregelen beginnen hun vruchten af te werpen. Het aantal octrooiaanvragen bij het Europees Octrooibureau is toegenomen. De onderzoeks- en ontwikkelingsintensiteit van de EU is echter slechts licht toegenomen, en bereikte 2,27 % in 2021, wat dus nog ver verwijderd is van het doel van 3 % voor 2030.
Onderwijs en opleiding, vaardigheden en kinderen
De jongere generatie is een drijvende kracht bij het in de praktijk brengen van een duurzame ontwikkeling. De zorg voor de jongere generatie bevordert hun ontwikkeling en groei. Gerichte maatregelen worden gecombineerd met sterke sociale voorzieningen.
Om niemand achter te laten, moeten ook de intergenerationele cycli van achterstand worden doorbroken, een doelstelling die wordt nagestreefd door de nieuwe EU-strategie voor de rechten van het kind52 en de Europese kindergarantie53. Deze laatste garandeert effectieve toegang van kinderen tot belangrijke diensten zoals zorg, onderwijs, gezondheidszorg, voeding en huisvesting.
Digitalisering biedt kansen en voordelen voor kinderen, maar ook risico's. De nieuwe strategie voor een beter internet voor kinderen54 is erop gericht om te verzekeren dat kinderen online worden beschermd, gerespecteerd en mondig worden gemaakt. De Commissie heeft ook nieuwe EU-wetgeving voorgesteld om online seksueel misbruik van kinderen te voorkomen en te bestrijden.
Op het gebied van onderwijs en opleiding (SDG 4) heeft de EU, die zich al op een hoog niveau bevond, over het algemeen matige vooruitgang geboekt. Enerzijds heeft de EU aanzienlijke vooruitgang geboekt op het gebied van onderwijs voor jonge kinderen, het verminderen van het aantal voortijdige schoolverlaters, het bevorderen van leer-werktrajecten in beroepsonderwijs en -opleidingen, en het verhogen van het tertiaire opleidingsniveau. In de EU zijn al bijna 5 000 instellingen voor hoger onderwijs gevestigd en 18 miljoen studenten volgen er tertiair onderwijs. In 2020 bedroeg het aandeel vrouwen 57,2 % van alle afgestudeerden in het tertiair onderwijs binnen de EU55. Anderzijds zijn de participatie van volwassenen in onderwijs en opleidingen en het aandeel volwassenen met minstens digitale basisvaardigheden niet noemenswaardig toegenomen sinds 2015, en nog altijd ontbreekt het een op de vijf jonge Europeanen aan adequate lees-, wiskunde- of wetenschapsvaardigheden.
Na het Europees Jaar van de Jeugd in 2022, is 2023 het Europees Jaar van Vaardigheden, met als streefdoel om sterkere investeringen te bevorderen in opleiding en bijscholing, ervoor te zorgen dat vaardigheden relevant zijn voor de behoeften van de arbeidsmarkt, en de ambities en vaardigheden van mensen af te stemmen op hun kansen. Het Europees Jaar van de Vaardigheden zal specifiek bijdragen aan de SDG's 4, 8 en 9. Het programma Erasmus+ draagt bij aan de verbetering van de kwaliteit en relevantie van onderwijssystemen door middel van leermobiliteit, samenwerking tussen instellingen en wereldwijde capaciteitsontwikkeling. Op mondiaal niveau zal de EU, voortbouwend op de VN-top van 2022 over de transformatie van het onderwijs vastberaden actie ondernemen met betrekking tot verschillende onderwijsprioriteiten, zoals de opleiding van leerkrachten, het versterken van de gelijkheid en inclusie in het onderwijs en het bevorderen van vaardigheden. Gezamenlijk verstrekt de EU, als Team Europa, meer dan de helft van de steun aan wereldwijde onderwijsfondsen, zoals het Global Partnership for Education en Education Cannot Wait.
Door middel van haar internationale partnerschappen ondersteunt de EU partnerlanden bij hun digitale transitie. De Digital for Development Hub56 is een nieuwe vorm van wereldwijde digitale samenwerking met de EU, wat ondersteuning biedt voor regelgevingskaders met betrekking tot digitalisering, data en digitale vaardigheden. Via de Global Gateway ondersteunt de EU wereldwijde innovatie op het gebied van digitale infrastructuur en aanverwante maatregelen op het gebied van onderwijs en onderzoek, met name via vlaggenschepen zoals de digitale alliantie met Latijns-Amerika en het Caribisch gebied of het initiatief voor digitale connectiviteit in Centraal-Azië.
Mensen en vrede – bevordering van onze Europese levenswijze en een nieuwe impuls voor de Europese democratie
Bevordering van onze Europese levenswijze
Veiligheid, justitie en sterke instellingen zijn belangrijke factoren voor inclusieve en sociaal rechtvaardige economische groei. Dankzij een robuust rechtskader en solide instellingen heeft de EU grote vooruitgang geboekt in de richting van SDG 16. De EU boekte tot 2020 ook goede vooruitgang in de richting van de doelstellingen inzake gezondheid en welzijn (SDG 3) en ondanks de terugval als gevolg van de coronaviruspandemie werd de positieve trend hernomen.
Figuur 6: Bijdrage aan de SDG's van de hoofdambitie “bevordering van onze Europese levenswijze”
Er is een basis gelegd voor een Europese gezondheidsunie om de lichamelijke en geestelijke gezondheid van EU-burgers beter te beschermen, om de EU en haar lidstaten de middelen te verschaffen om toekomstige pandemieën te voorkomen en aan te pakken, en om de veerkracht van de gezondheidszorgstelsels van de EU te verbeteren. Het EU4Health-programma57, met een budget van 5,3 miljard EUR voor 2021-2027, versterkt de gezondheidszorgstelsels. In het kader van het Europees kankerbestrijdingsplan58, dat wordt ondersteund met een financiering van 4 miljard EUR, waarvan 1,25 miljard EUR van het EU4Health-programma, worden kankerpreventie, onderzoek en patiëntenzorg versterkt.
Om iedereen in de EU te beschermen, heeft de Commissie een nieuwe strategie voor de veiligheidsunie59 opgesteld. Deze draagt bij aan de vreedzame en inclusieve samenleving die de doelstelling is van SDG 16. De strategie richt zich op prioritaire domeinen waarin de EU lidstaten kan helpen bij het bevorderen van de veiligheid voor alle inwoners van Europa . De strategie is cruciaal voor het terugdringen van alle vormen van geweld, om een einde te maken aan misbruik en mensenhandel, en in de strijd tegen georganiseerde misdaad en terrorisme.
De rechtsstaat is een fundamentele waarde van de EU60. De EU heeft haar instrumentarium voor het bevorderen en beschermen van de rechtsstaat in de EU61 stapsgewijs versterkt. Dit instrumentarium omvat zowel preventieve als reactieve instrumenten, zoals bijvoorbeeld de jaarlijkse verslagen over de rechtsstaat62, die het mogelijk maken om problemen in de EU-lidstaten te identificeren aan te pakken indien rechtsstatelijke kwesties een inbreuk vormen op het EU-recht63. Het Europees rechtsstaatmechanisme64, waarin de verslagen over de rechtsstaat een centrale rol spelen, is ontworpen als een jaarlijkse cyclus van nauwe dialoog tussen de EU-instellingen, samen met de lidstaten, nationale parlementen, het maatschappelijk middenveld en andere belanghebbenden, om toezicht te houden en aanbevelingen te doen. De Commissie heeft ook een strategie aangenomen om de toepassing van de grondrechten in de EU te versterken65 en ze brengt jaarlijks verslag uit over de toepassing van het Handvest van de grondrechten van de EU66, terwijl het Bureau voor de grondrechten van de EU jaarlijks verslag uitbrengt over de uitvoering van het Handvest in de praktijk.
Het voorgestelde nieuwe migratie- en asielpact67 heeft tot doel ervoor te zorgen dat migratie op een effectieve en menselijke manier wordt beheerd, met eerlijke en efficiënte asielregels. Bovendien ondersteunt de externe pijler van het pact partnerlanden bij het beheer van migratie langs migratiecorridors, onder meer via samenwerking met de herkomst-, doorreis en bestemmingslanden.
Solidariteit om de pandemie het hoofd te bieden
Als gevolg van de COVID-19-pandemie registreerde de EU een oversterfte van 1,7 miljoen mensen68. Het overwinnen van de pandemie door middel van wetenschap en solidariteit was een topprioriteit. Dankzij de vaccinatiestrategie van de EU zijn meer dan 1,7 miljard doses vaccins tegen COVID-19 geleverd in alle uithoeken van Europa, is 86 % van de volwassen bevolking in de EU volledig gevaccineerd tegen de ziekte en zijn duizenden levens gered.
Wereldwijd is de EU een van de belangrijkste donoren van Covax, de internationale faciliteit voor toegang tot COVID-19-vaccins. Tussen november 2020 en juni 2022 voerde de EU ruim 2,2 miljard vaccindoses uit naar in totaal 167 landen, waarvan 478 miljoen doses via Covax werden gedoneerd aan landen in nood, voornamelijk in Afrika. De humanitaire hulp van de EU was ook specifiek gericht op het waarborgen van toegang tot vaccins voor de meest kwetsbare personen die niet onder nationale vaccinatieprogramma's vallen. Als Team Europa biedt de EU gezamenlijk substantiële steun aan wereldwijde gezondheidsfondsen en bevordert ze de versterking van het mondiale gezondheidsbestuur, met name de WHO. Om de wereldwijde gezondheidszekerheid te verbeteren, werd in november 2022 de nieuwe mondiale gezondheidsstrategie van de EU aangenomen, als leidraad voor het optreden van de EU om een betere paraatheid en reactie op gezondheidsbedreigingen te verzekeren. Vooruitblikkend naar 2030 is het streefdoel hiervan om het verloren terrein wat betreft de SDG-gezondheidsdoelstellingen terug te winnen, door zich te concentreren op het versterken van gezondheidszorgstelsels, gezondheidszorg voor iedereen, eerstelijnsgezondheidszorg, volksgezondheid en gezondheidsdeterminanten.
Via haar internationale partnerschappen bevordert de EU de eerbiediging van de mensenrechten en het nastreven van doelstellingen op het gebied van menselijke ontwikkeling en het beginsel dat niemand mag achterblijven, waarbij ze zich richt op mensen die in de armste en meest kwetsbare situaties en crisisomstandigheden leven, met name op het gebied van gezondheid (SDG 3), onderwijs (SDG 4), sociale bescherming (SDG 1) en gendergelijkheid (SDG 5). De EU stelt armoedebestrijding centraal in haar internationale samenwerking en integreert deze als een transversale doelstelling. De EU geeft meer prioriteit aan de strijd tegen ongelijkheid door inclusieve en duurzame samenlevingen op te bouwen (SDG 10). Ten minste 20 % van het budget in het kader van het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking – Europa in de wereld, zal bijdragen aan de menselijke ontwikkeling. De EU onderneemt transformationele Team Europa-initiatieven met een focus op menselijke ontwikkeling, zoals “Productie van en toegang tot vaccins, medicijnen en gezondheidstechnologieproducten in Afrika” en het “Initiatief voor opleiding van leerkrachten in Afrika bezuiden de Sahara”, en biedt gerichte steun aan wereldwijde acties.
Een nieuwe impuls voor de Europese democratie
In het kader van de nieuwe impuls voor de Europese democratie neemt de EU belangrijke maatregelen die rechtstreeks bijdragen aan SDG 5 inzake gendergelijkheid, SDG 10 om ongelijkheid te verminderen en SDG 16 om vrede, gerechtigheid en sterke instellingen te bevorderen.
Figuur 7: Bijdrage aan de SDG's van de hoofdambitie “een nieuwe impuls voor de Europese democratie”
Om discriminatie aan te pakken in de EU, in overeenstemming met SDG 10 en SDG 16, heeft de Commissie het nieuwe actieplan tegen racisme van de EU69, het strategisch EU-kader voor de gelijkheid, inclusie en participatie van de Roma70, de strategie voor gelijkheid van LHBTIQ’ers71, de EU-strategie ter bestrijding van antisemitisme en ter bevordering van het Joodse leven72 en de strategie inzake de rechten van personen met een handicap 2021-203073 aangenomen. Daarnaast zet de Commissie zich actief in voor de bestrijding van elke vorm van haatzaaiende uitlatingen en haatmisdrijven, die volgens de EU-wetgeving illegaal zijn74.
Wat betreft de publieke participatie zet de Commissie zich in om EU-burgers meer inspraak te geven in wat de EU doet en hoe ze voor de burgers werkt; dit strookt met SDG 16. De EU moedigt actief de deelname aan van burgers, bedrijven en belanghebbenden in het Europese beleidsvormingsproces. Iedereen kan gedurende de hele beleidsvormingscyclus online feedback geven, dus niet alleen EU-burgers, via het Uw mening telt-portaal van de Commissie75, dat ook werd gebruikt voor deze vrijwillige evaluatie. In totaal heeft de Commissie ruim 5 000 feedbackmogelijkheden gepubliceerd en ruim 3 miljoen bijdragen ontvangen. De Conferentie over de toekomst van Europa76 bood een unieke gelegenheid voor gestructureerde debatten met burgers over belangrijke prioriteiten, onder meer over de manier waarop de SDG’s kunnen worden bereikt. Meer dan 750 000 deelnemers deelden en bespraken bijna 19 000 ideeën. Voortbouwend op het succes van de Conferentie over de toekomst van Europa spelen burgerpanels nu een rol in de beleidsvorming van de Commissie op bepaalde belangrijke domeinen. De Conferentie leidde tot toezeggingen voor nieuwe beleidsinitiatieven die vaak bijdragen aan een reeks relevante SDG's. In 2023 zal binnen de nieuwe generatie burgerpanels worden gedebatteerd over initiatieven inzake voedselverspilling, leermobiliteit en virtuele werelden.
In het jaar 2022 bestond het Europees burgerinitiatief tien jaar77. Dit is een belangrijk middel om actief deel te nemen aan de beleidsvorming van de EU, waardoor burgers rechtstreeks een beroep kunnen doen op de Commissie om nieuwe EU-wetgeving voor te stellen.
Het actieplan voor de Europese democratie78 is ontworpen om burgers mondiger te maken en de veerkracht van democratieën in de hele EU te versterken door het bevorderen van geloofwaardige, transparante en inclusieve verkiezingen, het versterken van de persvrijheid en het bestrijden van desinformatie. In 2023, één jaar voor de volgende verkiezingen voor het Europees Parlement, zal de Commissie een pakket ter verdediging van de democratie presenteren, dat gericht zal zijn op transparantie, verkiezingskwesties, het vergroten van de ruimte voor het maatschappelijk middenveld en het bevorderen van inclusieve en effectieve betrokkenheid van overheidsinstanties bij maatschappelijke organisaties en burgers. Al deze maatregelen zijn bedoeld om de democratische weerbaarheid in de EU van binnenuit te versterken. Dit pakket zal ook diverse voorstellen van de Conferentie over de toekomst van Europa inzake democratie, die betrekking hebben op de betrokkenheid van burgers bij de beleidsvorming, in aanmerking kunnen nemen.
Aangezien desinformatie en informatiemanipulatie een grote negatieve invloed hebben op de democratische samenleving, zal de EU zich blijven inzetten om desinformatie en inmenging tegen te gaan, en de vrijheid van meningsuiting te waarborgen als een van de hoogste waarden van onze samenleving.
Gendergelijkheid
Hoewel de EU zich sterk inzet voor gendergelijkheid en hier de afgelopen decennia aanzienlijke vooruitgang in heeft geboekt, zijn aanvullende inspanningen en maatregelen noodzakelijk.
De strategie voor gendergelijkheid79 voor 2020-2025 vormt een belangrijk onderdeel van dit streven naar een Unie van gelijkheid. De EU beoogt hiermee een Unie tot stand te brengen waarin vrouwen en mannen vrijelijk hun gekozen levenspad volgen, gelijke kansen hebben om zich te ontwikkelen, en in gelijke mate kunnen deelnemen aan de samenleving en hier een leidende rol in kunnen opnemen. Gendergelijkheid speelt ook een belangrijke rol in onderwijs, duurzame economische groei en het verminderen van ongelijkheid. Het aantal vrouwen in leidinggevende functies is toegenomen, en de verschillen tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt zijn kleiner geworden. De genderkloof blijft echter groot, en gendergerelateerd geweld is nog steeds wijdverspreid.
Hoewel het beginsel van gelijke beloning voor gelijk werk is vastgelegd in het Verdrag betreffende de werking van de EU80, bestaat er nog steeds een loonkloof tussen mannen en vrouwen81. De nieuwe bindende maatregelen voor loontransparantie82 zullen zorgen voor meer transparantie en effectieve handhaving van het beginsel van gelijke beloning. De EU heeft ook nieuwe regels aangenomen om te zorgen voor gendergelijkheid in de raden van bestuur van beursgenoteerde bedrijven.
In maart 2022 heeft de Commissie EU-brede regels voorgesteld om een eind te maken aan gendergerelateerd geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld83. De voorgestelde regels zouden verkrachting op basis van een gebrek aan toestemming, genitale verminking van vrouwen en cybergeweld strafbaar stellen, en de toegang van slachtoffers tot de rechter verbeteren.
Via haar internationale partnerschappen streeft de EU deze doelstellingen na op mondiaal niveau. Met betrekking tot SDG 16 vormen bestuur, vrede en veiligheid de basis voor het externe engagement van de EU voor duurzame ontwikkeling. Vooruitgang op het gebied van deze SDG zorgt voor een multiplicatoreffect op alle SDG's. De EU past een op mensenrechten gebaseerde aanpak toe bij de uitvoering van de Agenda 2030, waarbij haar acties zijn gebaseerd op de bescherming, eerbiediging en naleving van de mensenrechten84. Deze aanpak ondersteunt de rechtsstaat, publieke participatie, niet-discriminatie en gelijkheid, en verantwoording, inclusief gerichte maatregelen ter ondersteuning van het maatschappelijk middenveld en de verdedigers van mensenrechten. De EU bevordert actief de emancipatie en participatie van jongeren, onder meer via haar jongerenactieplan in het externe optreden van de EU. De EU draagt in haar externe optreden ook bij aan SDG 5 door gendergelijkheid te integreren in haar internationale partnerschappen en ervoor te zorgen dat ten minste 85 % van al haar externe acties genderresponsief is. De EU neemt ook samen met de VN beslissende maatregelen, onder meer via het Spotlight Initiative. Verder zorgt de EU ervoor dat door haar gefinancierde humanitaire acties gender- en leeftijdsgevoelig zijn, door middel van haar eigen humanitaire gender- en leeftijdsmarker. Zo bleek uit een recente beoordeling dat in 2021 bij 96 % van de humanitaire financiering in zekere of grote mate rekening werd gehouden met gender- en leeftijdsoverwegingen.
Partnerschap – een sterker Europa in de wereld
De doelstellingen van de EU, met name de dubbele groene en digitale transitie, en het nastreven van de SDG's, kunnen niet worden bereikt zonder samenwerkingen met partnerlanden en op multilateraal niveau.
Figuur 8: Bijdrage aan de SDG's van de hoofdambitie “een sterker Europa in de wereld”
Met de Europese consensus inzake ontwikkeling85 van 2017 werd het ondersteunen van partnerlanden bij de verwezenlijking van de SDG’s een centrale doelstelling in de internationale partnerschappen van de EU. Armoede uitroeien, discriminatie en ongelijkheid bestrijden en niemand achterlaten staan centraal in onze internationale partnerschappen, die gericht zijn op het bevorderen van duurzame ontwikkeling door de ondersteuning van de implementatie van de Agenda 2030. Deze vastberaden actie ter ondersteuning van de SDG's, gecombineerd met de prioriteiten van de EU, wordt voortgezet via programma's in het kader van NDICI – Europa in de wereld, het belangrijkste externe financiële instrument (waaronder de investeringstak, het Europees Fonds voor Duurzame Ontwikkeling+). Samenwerking met de particuliere sector is van cruciaal belang om de financiële investeringen te mobiliseren die nodig zijn om vooruitgang te boeken in de richting van de SDG's. De EU bevordert innovatieve financiële instrumenten, zoals het combineren van particuliere en openbare financieringsbronnen en het verstrekken van garanties ter ondersteuning van particuliere investeringen in partnerlanden, met name in de landen die daar het meest behoefte aan hebben.
De Global Gateway, die werd gelanceerd in december 2021, is het aanbod en de effectieve bijdrage van de EU om de uitvoeringsmiddelen te versterken en het wereldwijde partnerschap nieuw leven in te blazen (SDG 17), met het oog op het nastreven van de Agenda 2030 en de bijbehorende SDG's en het leveren van een bijdrage aan de Overeenkomst van Parijs. De Global Gateway helpt grotere overheids- en particuliere investeringen te bevorderen in duurzame connectiviteit, met name via infrastructuur voor vervoer, energie en digitalisering, en aanverwante interpersoonlijke verbindingen (op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs). Om op mondiaal niveau de groene en digitale transities samen met de SDG's te ondersteunen, wordt de Global Gateway door de EU en haar lidstaten uitgerold op basis van een Team Europa-aanpak. In samenwerking met partnerlanden streeft de Global Gateway naar het inzetten van meerdere financieringsbronnen, waaronder investeringen uit de particuliere sector, om de globale investeringskloof te helpen dichten. De EU streeft ernaar om tegen 2027 gezamenlijk tot 300 miljard EUR aan investeringen te mobiliseren, waarvan de helft in Afrika. Elk individueel Global Gateway-initiatief dat uit de EU-begroting wordt gefinancierd, zal in alle stadia de relevante SDG's identificeren en integreren – van ontwerp tot uitvoering en rapportage.
Figuur 9: De Global Gateway en de SDG's
In het geheel zijn de EU en haar lidstaten wereldwijd de belangrijkste donoren van officiële ontwikkelingshulp, waarbij ze in 2022 gezamenlijk 92,8 miljard EUR verstrekten (op basis van voorlopige OESO-cijfers), wat overeenstemt met 43 % van de wereldwijde hulp. Dit komt overeen met 0,59 % van hun collectieve bruto nationaal inkomen (BNI). Ze blijven zich inzetten voor het bereiken van hun gezamenlijke doelstelling om tegen 2030 0,7 % van het BNI als officiële ontwikkelingshulp te verstrekken, in overeenstemming met de Agenda 2030.
De EU en haar lidstaten hebben, in het kader van een Team Europa-aanpak, partnerlanden ondersteund bij hun duurzaam herstel in lijn met de SDG's. Hiervoor hebben ze vanaf het begin van de COVID-19-pandemie tot eind 2021 47,7 miljard EUR verstrekt. Dit gaat gepaard met inspanningen om de particuliere sector te mobiliseren voor investeringen die zich richten op een transformationele impact.
De EU zet zich sterk in voor effectief multilateralisme, met een centrale rol voor de VN, in het bijzonder bij de wereldwijde uitvoering van de Agenda 2030. Deze gezamenlijke inspanning omvat samenwerkingen met de VN, de landen van de G7 en G20, de Wereldbankgroep, het Internationaal Monetair Fonds, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en andere organisaties. Dit betekent ook het versterken van het mondiale bestuur waar dat het meest noodzakelijk is, met name voor wereldwijde collectieve goederen, die bescherming en een collectief beheer vereisen om vooruitgang te boeken in de richting van de SDG's. De EU leidt de inspanningen om resultaten te boeken inzake het beperken van de klimaatverandering en klimaatmitigatie, bescherming van biodiversiteit en het beheer van de oceanen. Deze inspanningen en partnerschappen zullen bijdragen aan het verwezenlijken van verschillende SDG's, gezien hun onderling verbonden aard.
Beleidscoherentie voor ontwikkeling
Beleidsmakers in de EU moeten bij de uitvoering van binnenlands beleid rekening houden met externe effecten op partnerlanden. Deze vereiste in de EU-verdragen staat algemeen bekend als “beleidscoherentie voor ontwikkeling”. In de Europese consensus inzake ontwikkeling van 2017 wordt dit benadrukt als een cruciaal onderdeel van de strategie voor het verwezenlijken van de SDG’s.
Deze vereiste wordt nu geïmplementeerd in het kader van de wereldwijde bevordering van de Agenda 2030. De focus ervan is breder gesteld dan de traditionele vijf strategische uitdagingen (handel en financiën, klimaatverandering, voedselzekerheid, migratie en veiligheid) om de nieuwe en onderling gerelateerde dynamiek van de SDG's te weerspiegelen. Rapportage over beleidscoherentie voor ontwikkeling is een vast onderdeel geworden van een uitgebreide rapportage over de uitvoering van de SDG's, en komt daarom aan bod in deze vrijwillige evaluatie.
De EU streeft ernaar een gemeenschappelijke aanpak te ontwikkelen met belangrijke partners om betrouwbare partnerschappen en allianties in een mondiale context te bevorderen en zo bij te dragen aan de versterking van de op regels gebaseerde wereldorde en het internationaal recht. Dit omvat steun voor internationale mensenrechten en internationaal humanitair recht en de effectieve implementatie ervan, wat een voorwaarde is om vooruitgang te boeken in de richting van de SDG's, een doelstelling die bijzonder toepasselijk is op de 75e verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De EU en haar lidstaten zijn wereldwijd de belangrijkste donoren ter ondersteuning van democratie, de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten. Bovendien speelden de EU-lidstaten ook een belangrijke rol bij de goedkeuring in april 2023 van een resolutie van de VN-Mensenrechtenraad waarin opnieuw werd bevestigd dat de mensenrechten centraal staan in de inspanningen om de SDG's weer op het goede spoor te krijgen.
Open, op regels gebaseerde en eerlijke handel is een belangrijk instrument voor het bevorderen van duurzame ontwikkeling en voor het vergroten van welvaart en welzijn. De EU speelt een actieve rol bij het opstellen van een sterke handelsagenda om de hoogst mogelijke wereldwijde normen vast te stellen en bij te dragen aan de internationale uitvoering van de SDG's. Duurzaamheid en de bevordering van de SDG's staan ook centraal in de toetsing van het handelsbeleid van de EU86 voor de komende jaren. Elke nieuwe brede bilaterale handelsovereenkomst tussen de EU en haar partners bevat een hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling waarin krachtige toezeggingen op het gebied van klimaat, milieu- en arbeidsbescherming en gendergelijkheid worden aangemoedigd. De EU streeft ook naar een nieuwe generatie investeringsovereenkomsten die gericht zijn op het faciliteren van duurzame investeringen en die sterke toezeggingen bevatten inzake internationale instrumenten op het gebied van mensenrechten, arbeidsnormen, milieubehoud en goed bestuur. Deze toezeggingen vormen ook de kern van het stelsel van algemene preferenties van de EU, met name via de bijzondere stimuleringsregeling voor duurzame ontwikkeling en goed bestuur (SAP+). De antifolterverordening van de EU weerspiegelt ook de toewijding van de EU aan het uitbannen van foltering en de doodstraf.
De Wereldhandelsorganisatie (WTO) moet bijdragen aan een duurzaam, groen en inclusief mondiaal herstel na de pandemie, waarbij het herstel overeenstemt met de SDG's. De EU nam actief deel aan de onderhandelingen die in 2022 resulteerden in de WTO-overeenkomst inzake visserijsubsidies, waarmee een antwoord wordt geboden op een expliciete doelstelling die is vastgelegd in de Agenda 2030.
De effectieve uitvoering van de SDG's vereist ook dat werknemers wereldwijd over waardige arbeidsomstandigheden beschikken. De EU neemt reeds krachtige maatregelen om waardig werk wereldwijd te bevorderen en kinderarbeid en dwangarbeid uit te bannen, in overeenstemming met de SDG's. Belangrijke partners in dit verband zijn onder meer de Internationale Arbeidsorganisatie, de OESO en de G7 en G20.
De EU speelt een actieve rol in de bevordering van degelijk en duurzaam macro-economisch beleid op mondiaal niveau en in partnerlanden. Ze doet dit door middel van economische diplomatie en macro-economische dialogen als onderdeel van haar bilaterale betrekkingen, onder meer in multilaterale fora zoals de G20.
4. Geleerde lessen en een vooruitblik op 2030
Er werden verschillende waardevolle lessen geleerd. Zij zullen de basis vormen voor hernieuwde acties om de uitvoering van de Agenda 2030 binnen de EU en in haar internationale partnerschappen te bespoedigen.
Sterke instellingen en empirisch onderbouwde wetgeving om beleidssamenhang voor duurzame ontwikkeling te verzekeren
De overheidsbrede aanpak om vooruitgang te boeken in de richting van de SDG’s verzekert politiek toezicht en coördinatie op alle niveaus. De EU zal ervoor zorgen dat haar ambitieuze initiatieven effectief worden uitgevoerd in de praktijk op nationaal, regionaal en lokaal niveau. De economische, sociale, ecologische en bestuurlijke dimensies van duurzame ontwikkeling werden op een evenwichtige manier geïntegreerd in alle stadia van de beleidsvorming. Het kader voor betere regelgeving van de Commissie87 vereist dat bij de effectbeoordeling van elk wetgevingsvoorstel wordt vastgesteld hoe de EU-actie zal bijdragen aan de verwezenlijking van de SDG's. De effectbeoordelingen en evaluaties hebben betrekking op onderlinge verbanden, synergieën en afwegingen tussen de relevante SDG's.
De kracht van de begroting benutten
De EU-begroting is een effectief instrument om grote vooruitgang te boeken met betrekking tot de Agenda 2030. De EU heeft al vooruitgang geboekt bij het opnemen van de SDG's in haar begrotingscyclus. In het geval van internationale partnerschappen worden de SDG's actief opgenomen in het ontwerp van projecten en programma's, in resultatenkaders (in combinatie met EU-prioriteiten) en in jaarverslagen over de implementatie van de EU-instrumenten voor extern optreden.
Beter communiceren met burgers en een maatschappijbrede aanpak
De verwezenlijking van de SDG's is niet alleen een zaak van de overheid; het vereist ook de volledige deelname van het maatschappelijk middenveld en de particuliere sector. De uitvoering van de SDG's is alleen effectief als deze actief worden ondersteund door communicatie die burgers, nationale, regionale en lokale overheden, media, maatschappelijke organisaties, de particuliere sector en belanghebbenden op het terrein erbij betrekt. De voordelen moeten duidelijk worden gepresenteerd, terwijl de resterende uitdagingen op een transparante manier moeten worden aangepakt. De duurzame betrokkenheid van maatschappelijke organisaties, sociale partners, nationale, regionale en lokale overheden en organisaties op EU-niveau, waaronder het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's, is belangrijk voor het mobiliseren van de belanghebbenden op nationaal niveau en regionale gemeenschappen die essentieel zijn voor de verwezenlijking van de SDG's. In dit verband faciliteert het Europees klimaatpact88 de interactie met burgers en organisaties over de manier waarop klimaatactie kan bijdragen aan vooruitgang in de richting van SDG 13 en een reeks onderling verbonden SDG’s.
Monitoring en rapportage
Op mondiaal niveau neemt de EU actief deel aan de jaarlijkse bijeenkomsten van het politiek forum op hoog niveau voor duurzame ontwikkeling (HLPF), het belangrijkste platform om de uitvoering van de Agenda 2030 te monitoren en te evalueren. Deze vrijwillige evaluatie zal op de bijeenkomst van het HLPF in 2023 worden gepresenteerd als de bijdrage van de EU aan deze gedeelde universele peer review.
De Commissie rapporteert ook regelmatig over de vooruitgang in de richting van de SDG's in het interne en externe beleid en het optreden van de EU. Elk jaar publiceert Eurostat een verslag over de vooruitgang in de richting van de SDG's, gebaseerd op de relevantste SDG-indicatoren op EU-niveau.
Het EU-engagement inzake de SDG’s in de wereld
De EU zet zich in om de versnelde uitvoering van de SDG's op mondiaal niveau te ondersteunen, onder meer in de betrekkingen met partnerlanden en op multilateraal niveau. De internationale partnerschappen van de EU en het belangrijkste externe financieringsinstrument van de EU, NDICI – Europa in de wereld, omvatten prioriteiten die relevant zijn voor de volledige Agenda 2030 en de bijbehorende beginselen, met name het beginsel dat niemand mag achterblijven. De Global Gateway-strategie van de EU zal rechtstreeks bijdragen aan het boeken van vooruitgang met betrekking tot een reeks onderling verbonden SDG's. De EU ondersteunt discussies over de internationale financiële architectuur, waarbij de nadruk ligt op de hervorming van multilaterale ontwikkelingsbanken om te verzekeren ze geschikt zijn voor het beoogde doel en om vooruitgang te boeken in de richting van de SDG's.
Vooruitblikkend
- Op grond van het herziene kader voor betere regelgeving zal de EU ervoor zorgen dat wetgevingsvoorstellen bijdragen aan de verwezenlijking van de SDG's.
- De EU zal zich blijven inzetten om informatie te verstrekken over de uitvoering van de SDG's in alle relevante programma's van de Unie.
- Voortbouwend op hun bijdrage aan de voorbereiding van de vrijwillige evaluatie zullen het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's een belangrijke rol blijven spelen als platforms voor regelmatige uitwisseling met belanghebbenden over de uitvoering van de SDG's.
- De EU zal haar set SDG-indicatoren regelmatig verbeteren, onder meer door externe overloopeffecten aan te pakken, en ze zal de SDG's verder integreren in haar verslagen.
- De EU zal de SDG's actief blijven opnemen in de uitvoering van Global Gateway-vlaggenschepen en investeringen in duurzame infrastructuur, en tegelijkertijd haar inspanningen opvoeren om de particuliere sector te mobiliseren ter ondersteuning van de SDG's.
- De EU zal meer inspanningen leveren om ongelijkheid aan te pakken in haar externe optreden, door bij te dragen aan de opbouw van inclusieve en duurzame samenlevingen.
Conclusies
Deze evaluatie presenteert het brede scala aan acties die de EU op al haar beleidsterreinen heeft ondernomen om de SDG's te verwezenlijken, en de toezeggingen die rechtstreeks bijdragen aan de SDG's.
Ondanks uitdagingen en recente crises zet de EU zich volledig in om vooruitgang te boeken met betrekking tot alle SDG's, en ze zal deze blijven monitoren.
Door middel van haar overheidsbrede aanpak zal de EU coöperatieve oplossingen bevorderen, zoals dit reeds het geval was om de pandemie te overwinnen, het economisch herstel te versnellen, Oekraïne te ondersteunen, en om duurzaamheid te bereiken in de EU en de rest van de wereld. Tegelijkertijd moeten Europese nationale, regionale en lokale overheden, sociale partners, maatschappelijke organisaties, de particuliere sector en belanghebbenden op het terrein blijven samenwerken om de resterende uitdagingen aan te pakken en oplossingen te vinden om de SDG’s te bevorderen. Dit moet gebeuren op basis van een maatschappijbrede aanpak waarbij niemand achterblijft.
De SDG-top in 2023 biedt de wereld de gelegenheid om de vooruitgang ten aanzien van de SDG's te evalueren en de politieke dynamiek te herwinnen om de uitvoering ervan te versnellen. De SDG-top kan ook voorstellen hernemen uit het verslag “Onze gemeenschappelijke agenda” van de secretaris-generaal van de VN om de uitvoering van de Agenda 2030 te versnellen. De door de secretaris-generaal van de VN voorgestelde Top van de Toekomst in 2024 en de SDG-top hebben dezelfde algemene doelstelling, namelijk het creëren van de voorwaarden voor een duurzame, rechtvaardige en inclusieve toekomst, met de Agenda 2030 als onze gezamenlijke routekaart. De EU kijkt uit naar een succesvolle SDG-top, waar alle landen en belanghebbenden samenkomen om overeenstemming te bereiken over ambitieuze concrete acties om de uitvoering van de Agenda 2030 te versnellen. De EU zet zich in om de uitvoering in een gemeenschappelijke richting van de Agenda 2030 te versnellen, zodat wereldwijd meer inspanningen worden geleverd voor duurzame ontwikkeling, rechtvaardigheid en welvaart.
1 De Overeenkomst van Parijs: www.un.org/en/climatechange/paris-agreement">https://www.un.org/en/climatechange/paris-agreement.
2 www.un.org/sustainabledevelopment">Financing for Development - United Nations Sustainable Development
3 Politieke beleidslijnen van voorzitter Von der Leyen: Een Unie die de lat hoger legt - Mijn agenda voor Europa
4 Een kader voor geïntegreerd toezicht en coördinatie van het economisch en werkgelegenheidsbeleid in de EU
5 delivering_on_uns_sustainable_development_goals_staff_working_document_en.pdf (europa.eu)
6 Overzicht - Duurzame ontwikkelingsdoelen - Eurostat (europa.eu)
7 Europese consensus inzake ontwikkeling (europa.eu)
8 Verslag van de secretaris-generaal van de VN 2022: Progress Towards the Sustainable Development Goals
9 SWD(2023)700
10 SWD(2023)701
11 SWD(2023)702
12 SWD(2023)703
13 Portaal van Eurostat voor monitoring van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen: https://ec.europa.eu/eurostat/web/sdi; en de Europe Sustainable Development Reports van het www.unsdsn.org/">UN Sustainable Development Solutions Network.
14 EUR-Lex - 32021R1119 - NL - EUR-Lex (europa.eu)
15 De netto-uitstoot van de EU in 2021 (recentste beschikbare gegevens) komt in grote lijnen overeen met het traject om deze ambitieuze doelstellingen te bereiken, maar de reductie moet aanzienlijk sneller gaan.
16 SWD(2020) 400 final: Delivering on the UN’s Sustainable Development Goals – A comprehensive approach.
17 Een Unie die de lat hoger legt: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/43a17056-ebf1-11e9-9c4e-01aa75ed71a1.
18 Opdrachtbrieven zijn te vinden onder elke commissaris: https://ec.europa.eu/commission/commissioners/2019-2024/timmermans_en
19 www.un.org/en/desa">Global Sustainable Development Report www.un.org/en/desa">Verenigde Naties
20 In de figuur worden de SDG’s gepresenteerd onder een specifieke politieke prioriteit van de Commissie waarmee ze sterk verbonden zijn, waarbij wordt opgemerkt dat de meeste SDG's in verschillende mate bijdragen aan verschillende prioriteiten.
21 Meer informatie over de werkprogramma's van de Commissie: https://commission.europa.eu/strategy-documents/commission-work-programme.
22 De tekst van de gezamenlijke verklaring vindt u www.europarl.europa.eu/resources/library/media">hier.
23 Meer informatie over de agenda voor betere regelgeving vindt u hier.
24 Meer informatie vindt u hier
25 In combinatie met NextGenerationEU, het tijdelijke instrument dat werd ontwikkeld om het herstel te stimuleren.
26 Fondsen voor het cohesiebeleid: het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Cohesiefonds, het Europees Sociaal Fonds Plus en het Fonds voor een rechtvaardige transitie.
27 Een kaart en links naar de vrijwillige nationale evaluaties van de EU-lidstaten vindt u hier.
28 Meer informatie over het lokaliseren van SDG’s in de EU vindt u hier en hier.
29 In vergelijking met de ambitieuzere doelstellingen van de Europese klimaatwet
30 COM(2019) 640 final van 11 december 2019
31 De sector voor milieuproducten en -diensten is het deel van de economie dat zich bezighoudt met het produceren van goederen en diensten die worden gebruikt voor milieubeschermingsactiviteiten en hulpbronnenbeheer.
32 COM(2020) 98 final van 11 maart 2020
33 COM(2021)572 final
34 COM(2021)699 final
35 Natuurherstelwet (europa.eu)
36 Meer details vindt u hier: https://food.ec.europa.eu/horizontal-topics/farm-fork-strategy_en.
37 Bron: Eurostat. Link
38 EUR-Lex - 32021R1119 - NL - EUR-Lex (europa.eu)
39 De EU-uitstoot in 2021 (recentste beschikbare gegevens) komt in grote lijnen overeen met het traject om deze ambitieuze doelstellingen te bereiken, maar de reductie moet aanzienlijk sneller gaan.
40 Instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking – Europa in de wereld (eur-lex.europa.eu)
41 Global Gateway (europa.eu)
42 Europees Semester 2022: Landenverslagen (europa.eu)
43 De twintig beginselen van de Europese pijler van sociale rechten (europa.eu)
44 Het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten (europa.eu)
45 Economische winterprognoses 2023: EU Economy set to avoid recession, but headwinds persist (europa.eu)
46 De versterkte jongerengarantie is een verbintenis die alle EU-lidstaten zijn aangegaan om ervoor te zorgen dat alle jongeren onder de 30 jaar, binnen vier maanden nadat ze werkloos zijn geworden of het formele onderwijs hebben verlaten, een deugdelijk aanbod krijgen voor een baan, voortgezet onderwijs, een plaats in een leer-werktraject of een stage. Meer informatie hierover vindt u hier.
47 Themahoofdstuk van het Bureau voor de grondrechten - Implementing the Sustainable Development Goals in the EU: a matter of human and fundamental rights (juni 2019).
48 COM(2021) 118 final van 9 maart 2021
49 Het industrieel plan voor de Green Deal voor het nettonul-tijdperk is een plan om het concurrentievermogen van Europa's nettonul-industrie te verbeteren en een snelle transitie naar klimaatneutraliteit te ondersteunen. Meer informatie vindt u hier COM(2023) 62 final van 1 februari 2023.
50 COM(2022) 45 final van 8 februari 2023
51 COM(2022) 332 final van 5 juli 2022
52 COM(2021) 142 final van 24 maart 2021
53 Aanbeveling (EU) 2021/1004 van de Raad van 14 juni 2021 tot instelling van een Europese kindergarantie
54 COM(2022) 212 final van 11 mei 2022
55 Eurostat: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Tertiary_education_statistics.
56 Link hier.
57 Meer informatie vindt u hier.
58 Meer informatie vindt u hier.
59 COM(2020) 605 final van 24 juli 2020
60 Artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU).
61 Mededeling van de Commissie, Versterking van de rechtsstaat binnen de Unie, COM(2019) 343.
62 Rechtsstaatmechanisme (europa.eu)
63 https://commission.europa.eu/law/law-making-process/applying-eu-law/infringement-procedure_nl
64 https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/policies/justice-and-fundamental-rights/upholding-rule-law/rule-law/rule-law-mechanism_nl.
65 COM(2020) 711 final van 2 december 2020.
66 https://commission.europa.eu/aid-development-cooperation-fundamental-rights/your-rights-eu/eu-charter-fundamental-rights/application-charter_nl.
67 COM(2020) 609 final van 23 september 2020
68 Tussen januari 2020 en december 2022, vergeleken met het gemiddelde aantal geregistreerde sterfgevallen in de periode 2016-2019.
69 Meer informatie vindt u hier
70 Meer informatie vindt u hier
71 COM(2020)698 final
72 COM(2021)615 final
73 COM/2021/615 final.
74 Kaderbesluit 2008 van de Raad betreffende de bestrijding van bepaalde vormen en uitingen van racisme en vreemdelingenhaat door middel van het strafrecht.
75 Uw mening telt-portaal: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say_nl.
76 Meer informatie vindt u hier.
77 Meer informatie vindt u hier.
78 COM(2020) 790 final van 3 december 2020
79 COM(2020) 152 final van 5 maart 2020
80 Artikel 157 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.
81 https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/sdg_05_20/default/table?lang=en
82 Meer informatie vindt u hier.
83 COM(2022) 105 final van 8 maart 2022
84 SWD(2021) 179 final van 30 juni 2021.
85 Meer informatie vindt u hier.
86 COM(2021) 66 final van 18 februari 2021
87 Meer informatie vindt u hier.
88 Europees klimaatpact: https://climate-pact.europa.eu/.
NL NL