Toelichting bij COM(2021)537 - Standpunt dat namens de EU in de Internationale Suikerraad moet worden ingenomen met betrekking tot het wijzigen van de Internationale Suikerovereenkomst 1992

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. Onderwerp van het voorstel

Dit voorstel betreft een besluit tot vaststelling van het standpunt dat namens de Unie moet worden ingenomen in de Internationale Suikerraad in verband met de voorgenomen bijzondere stemming overeenkomstig artikel 44, lid 1, van de Internationale Suikerovereenkomst om de leden van de Internationale Suikerorganisatie aan te bevelen de Internationale Suikerovereenkomst te wijzigen in overeenstemming met de uitkomst van de onderhandelingen over de gedeeltelijke herziening die in juli 2019 zijn geopend.

2. Achtergrond van het voorstel

2.1.Internationale Suikerovereenkomst, 1992

De Internationale Suikerovereenkomst, 1992 heeft tot doel te zorgen voor sterkere internationale samenwerking in verband met suiker en daarmee samenhangende aangelegenheden, een forum te bieden voor intergouvernementeel overleg inzake suiker en inzake maatregelen ter verbetering van de wereldsuikereconomie, de handel te vergemakkelijken via het verzamelen en verstrekken van informatie over de wereldmarkt voor suiker en andere zoetstoffen, en de vraag naar suiker aan te wakkeren, met name voor andere dan traditionele doeleinden.

De Internationale Suikerovereenkomst is op 1 januari 1993 in werking getreden.

De Unie is partij bij de Internationale Suikerovereenkomst 1 . De Internationale Suikerovereenkomst is gesloten bij Besluit 92/580/EEG van de Raad en is op 1 januari 1993 in werking getreden. Ze werd gesloten voor een periode van drie jaar tot en met 31 december 1995 en is sindsdien conform artikel 45 van de overeenkomst regelmatig verlengd met telkens twee jaar. De Internationale Suikerovereenkomst is voor het laatst verlengd in juli 2019 2 en blijft tot en met 31 december 2021 van kracht. De Commissie heeft een voorstel opgesteld voor een besluit van de Raad tot verdere verlenging van de Internationale Suikerovereenkomst tot december 2023. De goedkeuringsprocedure voor dit voorstel is lopende.

Het is in het belang van de Unie om deel te nemen aan een internationale overeenkomst inzake suiker, gezien het belang van die sector voor een aantal lidstaten en voor de economie van de suikersector van de Unie.

2.2.De Internationale Suikerraad

De Internationale Suikerraad is de instantie die belast is met het vervullen van alle functies die nodig zijn voor de uitvoering van de Internationale Suikerovereenkomst. Hij stelt regels en voorschriften vast, waaronder een reglement van orde voor de Internationale Suikerraad en zijn commissies, alsmede het financieel reglement en het personeelsstatuut van de Internationale Suikerorganisatie. De Internationale Suikerraad houdt de nodige documentatie bij en publiceert een jaarverslag en andere door hem nodig geachte gegevens.

De leden van de Internationale Suikerovereenkomst hebben in totaal tweeduizend stemmen. Elk lid van de Internationale Suikerovereenkomst heeft een bepaald aantal stemmen dat jaarlijks wordt aangepast volgens criteria die vooraf zijn vastgesteld in de Internationale Suikerovereenkomst. Alle besluiten van de Raad worden in beginsel bij consensus genomen, tenzij in de Internationale Suikerovereenkomst anders is bepaald. Als er geen consensus is, worden de besluiten bij gewone meerderheid van stemmen genomen, tenzij de Internationale Suikerovereenkomst in een bijzondere meerderheid van stemmen voorziet.

2.3.Beoogde handeling van de Internationale Suikerraad

In 2017 ontving de Commissie de machtiging van de Raad 3 om binnen de Internationale Suikerraad met de andere partijen bij de Internationale Suikerovereenkomst onderhandelingen aan te gaan met het oog op de modernisering van de Internationale Suikerovereenkomst, met name wat betreft de discrepanties tussen het aantal stemmen en de financiële bijdragen van de leden van de Internationale Suikerorganisatie, enerzijds, en hun relatieve positie op de wereldmarkt voor suiker, anderzijds. Die machtiging is in 2019 verlengd en blijft geldig tot en met 31 december 2021 4 .

In zijn 55e zitting, op 19 juli 2019, heeft de Internationale Suikerraad besloten onderhandelingen te openen onder leiding van UNCTAD. Deze onderhandelingen hadden betrekking op een gedeeltelijke herziening van de Internationale Suikerovereenkomst, waarbij de nadruk lag op de volgende drie gebieden: de administratieve begroting en de bijdragen van de leden uit hoofde van artikel 25; de verruiming van de doelstellingen, studies, evaluaties en onderzoeksactiviteiten om het mogelijk te maken andere suikergerelateerde producten (met name bio-ethanol) in het toepassingsgebied van de artikelen 1, 32, 33 en 34 op te nemen; en de regels voor de benoeming van de uitvoerend directeur uit hoofde van artikel 23.

(a)De administratieve begroting en de bijdragen van de leden uit hoofde van artikel 25

Op basis van de onderhandelingsmachtiging van de Raad heeft de Commissie concrete voorstellen ingediend voor de wijziging van artikel 25, dat de vaststelling van de administratieve begroting en de bijdragen van de leden regelt. Aanleiding voor dit voorstel was het feit dat volgens de huidige regels inzake financiële bijdragen aan de Internationale Suikerorganisatie het aandeel van de financiële bijdrage van de Unie sinds 1992 nagenoeg hetzelfde is gebleven, hoewel de wereldsuikermarkt, en met name de relatieve positie van de EU daarin, sindsdien aanzienlijk is veranderd. Als gevolg daarvan heeft de Unie in de Internationale Suikerorganisatie de voorbije jaren een onevenredig groot deel van de begrotingskosten 5 en de met de kosten gepaard gaande verantwoordelijkheid op zich genomen. Om de situatie aan te pakken, heeft de Commissie onderhandelingen geopend over een herziene berekeningsmethode en een doeltreffender aanpassingsmechanisme. De voorgestelde formule kent hetzelfde gewicht toe aan de volgende relevante indicatoren: productie, consumptie, uitvoer, invoer en financiële draagkracht, en houdt rekening met structurele veranderingen in de loop van de tijd met een jaarlijks aanpassingsmechanisme op basis van voortschrijdende vijfjaargemiddelden. Om de huidige verdeling van de stemmen af te stemmen op de huidige realiteit van de mondiale suikermarkt, wordt een overgangsmechanisme opgenomen dat de jaarlijkse wijziging van het aantal stemmen beperkt tot 15 % in de eerste vijf jaar en 20 % voor het resterende deel van de overgangsperiode. De overgangsperiode mag niet langer zijn dan tien jaar. De Commissie steunde, namens de Unie en in overeenstemming met de verleende onderhandelingsmachtiging, de uit de onderhandelingen voortvloeiende wijziging van artikel 25 van de Internationale Suikerovereenkomst.

(b)De verruiming van de doelstellingen, studies, evaluaties en onderzoeksactiviteiten om het mogelijk te maken andere suikergerelateerde producten in het toepassingsgebied van de artikelen 1, 32, 33 en 34 op te nemen

Tijdens de onderhandelingen over de gedeeltelijke herziening van de Internationale Suikerovereenkomst hebben andere leden van de Internationale Suikerovereenkomst wijzigingen voorgesteld met betrekking tot artikel 1 (doelstellingen), artikel 32 (informatie en studies), artikel 33 (marktevaluaties, consumptie en statistieken) en artikel 34 (onderzoek en ontwikkeling). De in het kader van deze wijzigingen voorgestelde wijzigingen omvatten:

opneming van bio-ethanol in de algemene doelstellingen van de Internationale Suikerovereenkomst (artikel 1, hoofdstuk I);

een bredere kijk op “informatie en studies” (artikel 32, hoofdstuk IX), “marktevaluaties, consumptie en statistieken” (artikel 33, hoofdstuk IX), “onderzoek en ontwikkeling” (artikel 34, hoofdstuk X), hoofdzakelijk om de opneming van andere suikergerelateerde producten (met name bio-ethanol) in dergelijke activiteiten mogelijk te maken.

De Commissie steunde deze wijzigingen namens de EU en in overeenstemming met de verleende onderhandelingsmachtiging, aangezien het algemene doel van de Internationale Suikerovereenkomst, zoals uiteengezet in artikel 1 daarvan, niet zal veranderen met de opneming van bio-ethanol.

De wijzigingen in de punten a) en b) zijn uitvoerig besproken en de Internationale Suikerraad heeft tijdens zijn 57e zitting in november 2020 overeenstemming bereikt over de definitieve formulering ervan.

(c)De regels voor de benoeming van de uitvoerend directeur uit hoofde van artikel 23

In december 2020 heeft Brazilië een wijziging van artikel 23 van de Internationale Suikerovereenkomst betreffende de regels voor de benoeming van de uitvoerend directeur voorgesteld. De belangrijkste wijziging die dit amendement met zich meebrengt, is de beperking van het aantal mandaten dat een uitvoerend directeur kan uitoefenen tot twee. Momenteel zwijgen hoofdstuk IV van de Internationale Suikerovereenkomst en hoofdstuk IX van de bijbehorende administratieve voorschriften over al deze aspecten. Hoewel ze na de overeengekomen uiterste datum van 31 januari 2020 werd ingediend, steunde de EU de opneming van deze wijziging in de huidige gedeeltelijke herziening van de Internationale Suikerovereenkomst, aangezien ze tot doel heeft de activiteiten van de Internationale Suikerorganisatie te verbeteren en bijdraagt tot de algemene doelstelling van de modernisering van de Internationale Suikerorganisatie. De Internationale Suikerraad heeft tijdens zijn 58e zitting in juni 2021 overeenstemming bereikt over de definitieve formulering van deze wijziging en over de opneming ervan in de huidige gedeeltelijke herziening van de Internationale Suikerovereenkomst.

Alle bovengenoemde wijzigingen waarover tijdens de onderhandelingen over de gedeeltelijke herziening van de Internationale Suikerovereenkomst overeenstemming is bereikt, moeten worden vastgesteld volgens de procedure van artikel 44 van de Internationale Suikerovereenkomst, teneinde van kracht te worden: “De Raad kan met bijzondere meerderheid van stemmen de Leden een wijziging van deze Overeenkomst aanbevelen. De Raad kan een tijdstip vaststellen waarna elk Lid de depositaris kennis dient te geven van zijn aanvaarding van de wijziging. Wijzigingen worden van kracht 100 dagen nadat de depositaris kennisgevingen van aanvaarding heeft ontvangen van Leden die, op grond van artikel 11 en overeenkomstig het bepaalde in artikel 25, ten minste twee derde van het totale aantal stemmen van alle Leden bezitten of op een door de Raad met bijzondere meerderheid van stemmen vast te stellen latere datum. De Raad kan een termijn vaststellen waarbinnen elk Lid de depositaris kennis dient te geven van zijn aanvaarding van de wijziging; indien de wijziging op dat tijdstip niet van kracht is geworden, wordt zij geacht te zijn ingetrokken. De Raad verstrekt de depositaris de gegevens die nodig zijn om te bepalen of voldoende kennisgevingen van aanvaarding zijn ontvangen om de wijziging in werking te doen treden.”.

Overeenkomstig bovenstaand artikel zal de Internationale Suikerraad tijdens zijn volgende, op 26 november 2021 geplande zitting:

·De leden aanbevelen de Internationale Suikerovereenkomst bij consensus of, indien geen consensus wordt bereikt, bij bijzondere stemming te wijzigen.

·Het tijdschema voor de uitvoering van de wijziging goedkeuren bij consensus of, indien geen consensus wordt bereikt, bij bijzondere meerderheid van stemmen. Het secretariaat van de Internationale Suikerorganisatie heeft een tijdschema voorgesteld voor de uitvoering van de wijzigingsprocedure uit hoofde van artikel 44 en de daaropvolgende inwerkingtreding van de wijzigingen van de artikelen van de Internationale Suikerovereenkomst die voortvloeien uit de onderhandelingen over de gedeeltelijke herziening van de Internationale Suikerovereenkomst. Dit voorgestelde tijdschema is aan de Internationale Suikerraad voorgelegd tijdens zijn 58e zitting op 18 juni 2021. Tijdens de zitting heeft geen enkel lid bezwaar gemaakt tegen het voorgestelde tijdschema voor de uitvoering.

De belangrijkste mijlpalen van het bovenbedoelde voorgestelde tijdschema voor de uitvoering zijn:

·De leden dienen de kennisgeving van aanvaarding van de wijzigingen uiterlijk op 30 juni 2023 bij de depositaris in. Deze termijn wordt voorgesteld om de leden voldoende tijd te geven om alle noodzakelijke grondwettelijke procedures voor de goedkeuring van de wijziging van de Internationale Suikerovereenkomst uit te voeren.

·Indien de depositaris een kennisgeving van aanvaarding heeft ontvangen van leden met ten minste twee derde van het totale aantal stemmen, worden de wijzigingen van kracht op 31 oktober 2023. Dit is ongeveer 123 dagen na de datum die is vastgesteld voor de ontvangst van de kennisgeving van aanvaarding (d.w.z. 30 juni 2023). Een lid dat op deze datum geen kennisgeving van aanvaarding heeft verzonden, houdt op partij te zijn bij de Internationale Suikerovereenkomst.

·Indien de bovenbedoelde situatie zich voordoet, zullen de leden hun goedkeuring hechten aan de herziene verdeling van de stemmen, volgens de nieuwe berekeningsformule in het gewijzigde artikel 25 van de Internationale Suikerovereenkomst, en aan de financiële bijdrage voor 20245 tijdens de tweede zitting van de Internationale Suikerraad voor 2023, die in de laatste week van november of de eerste week van december 2023 zal plaatsvinden.

·De gewijzigde Internationale Suikerovereenkomst treedt in werking op 1 januari 2024. Deze datum valt samen met het verstrijken van de laatste verlenging van de Internationale Suikerovereenkomst voor de periode van 1 januari 2022 tot en met 31 december 2023 (goed te keuren door de Internationale Suikerraad tijdens zijn zitting op 26 november 2021 6 ).

·Indien de depositaris op 31 oktober 2023 kennisgevingen van aanvaarding heeft ontvangen van leden met minder dan twee derde van het totale aantal stemmen, worden de wijzigingen niet van kracht en blijft de Internationale Suikerovereenkomst, 1992 ongewijzigd.

Het bovenstaande tijdschema is in overeenstemming met de bepalingen van artikel 44 van de Internationale Suikerovereenkomst.

3. Namens de Unie in te nemen standpunt

Doel van dit besluit is de Raad te verzoeken de Commissie te machtigen om, namens de Unie, tijdens de op 26 november 2021 te houden 59e zitting van de Internationale Suikerraad te stemmen voor het aanbevelen aan de leden van de Internationale Suikerorganisatie om de Internationale Suikerovereenkomst te wijzigen in overeenstemming met de uitkomst van de onderhandelingen met het oog op de gedeeltelijke herziening ervan. Het ontwerp van de gewijzigde Internationale Suikerovereenkomst bevat wijzigingen ten opzichte van de artikelen 1, 25, 23, 32, 33 en 34 die voortvloeien uit de onderhandelingen over de gedeeltelijke herziening van de Internationale Suikerovereenkomst (zie voor nadere bijzonderheden de punten a), b) en c) van punt 2.3 hierboven).

De Internationale Suikerorganisatie hervormen om deze verder in overeenstemming te brengen met de praktijken die de Unie in andere internationale grondstoffenorganen bevordert, alsook met ontwikkelingen op de mondiale suikermarkt sinds 1992, is duidelijk in het belang van de Unie. Deze hervorming zou leiden tot transparantie wat betreft de verantwoordelijkheden van de leden op het gebied van stemmen en wat betreft hun financiële bijdragen. De vaststelling van duidelijke regels voor de benoeming van de uitvoerend directeur en de beperking van het aantal mandaten dat hij of zij kan vervullen, is in overeenstemming met de doelstelling van de Unie om de Internationale Suikerovereenkomst te moderniseren, terwijl de formele opneming van ethanol in de doelstellingen en het werkprogramma van de Internationale Suikerorganisatie de inhoud ervan afstemt op de reeds bestaande praktijk.

Voorts heeft dit besluit tot doel de Raad te verzoeken de Commissie te machtigen om, namens de Unie, tijdens de op 26 november 2021 te houden 59e zitting van de Internationale Suikerraad te stemmen voor een tijdschema voor de tenuitvoerlegging dat garandeert dat de verschillende mijlpalen in verband met de wijziging van de Internationale Suikerovereenkomst duidelijk worden vastgelegd en dat de wijziging uiterlijk op 1 januari 2024 in werking treedt.

4. Rechtsgrondslag

4.1.Procedurele rechtsgrondslag

1.

4.1.1.Beginselen


Artikel 218, lid 9, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) voorziet in de vaststelling van besluiten tot bepaling van “de standpunten die namens de Unie worden ingenomen in een krachtens een overeenkomst opgericht lichaam, wanneer dit lichaam handelingen met rechtsgevolgen vaststelt, met uitzondering van handelingen tot aanvulling of wijziging van het institutionele kader van de overeenkomst”.

Het begrip “handelingen met rechtsgevolgen” omvat tevens handelingen die rechtsgevolgen hebben uit hoofde van de op het betrokken lichaam toepasselijke volkenrechtelijke bepalingen. Onder dit begrip vallen tevens instrumenten die volkenrechtelijk niet bindend zijn, maar die “beslissende invloed [hebben] op de inhoud van de regelgeving die de wetgever van de Unie vaststelt” 7 .

2.

4.1.2.Toepassing op het onderhavige geval


De beoogde handeling van de Internationale Suikerraad strekt tot het wijzigen van de Internationale Suikerovereenkomst, wat een voor de Unie bindende internationale overeenkomst is. De beoogde handeling heeft derhalve rechtsgevolgen.

De beoogde handeling strekt niet tot aanvulling of wijziging van het institutionele kader van de Internationale Suikerovereenkomst.

De procedurele rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is derhalve artikel 218, lid 9, VWEU.

4.2.Materiële rechtsgrondslag

3.

4.2.1.Beginselen


De materiële rechtsgrondslag voor een overeenkomstig artikel 218, lid 9, VWEU te nemen besluit wordt in de eerste plaats bepaald door de doelstelling en de inhoud van de beoogde handeling ten aanzien waarvan namens de Unie een standpunt moet worden ingenomen. Wanneer de beoogde handeling een tweeledige doelstelling heeft of bestaat uit twee componenten, waarvan er een kan worden gezien als hoofddoelstelling of overwegende component, terwijl de andere doelstelling of de andere component slechts ondergeschikt is, moet het overeenkomstig artikel 218, lid 9, VWEU te nemen besluit op één materiële rechtsgrondslag worden gebaseerd, namelijk die welke vereist is gelet op de hoofddoelstelling of de overwegende component.

4.

4.2.2.Toepassing op het onderhavige geval


De doelstelling en de inhoud van de beoogde handeling hebben in de eerste plaats betrekking op het gemeenschappelijk handelsbeleid (handel in landbouwproducten).

De materiële rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is derhalve artikel 207 VWEU.

4.3.Conclusie

De rechtsgrondslag voor het voorgestelde besluit is artikel 207 VWEU, in samenhang met artikel 218, lid 9, VWEU.

5. Bekendmaking van de beoogde handeling

Aangezien het besluit van de Internationale Suikerraad de Internationale Suikerovereenkomst zal wijzigen, moet het na de vaststelling ervan bekend worden gemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie.