Toelichting bij JOIN(2020)12 - Macau: jaarverslag 2019 - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | JOIN(2020)12 - Macau: jaarverslag 2019. |
|---|---|
| bron | JOIN(2020)12 |
| datum | 22-07-2020 |
Inhoudsopgave
JOIN(2020) 12 final
GEZAMENLIJK VERSLAG AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
SPECIALE ADMINISTRATIEVE REGIO MACAU: JAARVERSLAG 2019
Speciale Administratieve Regio Macau: Jaarverslag 2019
Samenvatting
Sinds de overdracht van Macau aan de Volksrepubliek China in 1999 hebben de Europese Unie en haar lidstaten de politieke en economische ontwikkelingen in de speciale administratieve regio (SAR) Macau binnen het kader van het “één land, twee systemen”-beginsel op de voet gevolgd. De Europese Unie blijft vasthouden aan haar één-China-beleid en ondersteunt het “één land, twee systemen”-beginsel en de uitvoering ervan. Dit jaarverslag over de ontwikkelingen in Macau wordt gepubliceerd volgens de in 1997 met het Europees Parlement gemaakte afspraak.
In 2019 werd het “één land, twee systemen”-beginsel verder ten uitvoer gelegd, hetgeen voordelen opleverde voor de SAR Macau, China als geheel en de internationale gemeenschap.
In december trad een nieuwe regeringsleider aan, Ho Iat-Seng. President Xi Jinping bracht een driedaags bezoek aan Macau ter gelegenheid van deze benoeming en de twintigste verjaardag van de overdracht van Macau.
Ook in 2019 werden de rechten en fundamentele vrijheden van de bevolking van Macau doorgaans gerespecteerd en werd de rechtsstaat gehandhaafd op grond van het “één land, twee systemen”-beginsel dat is vastgelegd in de basiswet van Macau. In de media in Macau kwam nog steeds een breed spectrum van opvattingen aan bod, al was er wel enige ongerustheid over de toegenomen zelfcensuur.
Hoewel de basiswet en andere wetten niet voorzien in de invoering van algemeen stemrecht, moedigt de EU de autoriteiten in Macau aan de publieke betrokkenheid bij de verkiezing van de regeringsleider en de wetgevende vergadering te bevorderen.
In economisch opzicht blijft Macau het grootste casinocentrum ter wereld, en het goktoerisme stimuleert de economische groei van de regio. De vertraging van de Chinese economie en de handelsoorlog tussen de VS en China waren de belangrijkste redenen voor de krimp van 3,5 % van het bbp van Macau. Dit onderstreept het feit dat de kleine en grotendeels open economie zeer afhankelijk is van economische, financiële en beleidsontwikkelingen op het Chinese vasteland. De inspanningen op het vlak van diversificatie werden voortgezet, maar met matig succes aangezien de gokactiviteiten nog steeds bijna de helft van het bbp bedragen.
In 2019 is de economische samenwerking met het Chinese vasteland uitgebreid: naar aanleiding van het bezoek van president Xi werden nieuwe maatregelen op het gebied van de financiële dienstverlening aangekondigd om de diversificatie van Macau te ondersteunen.
Aan het eind van het jaar vonden grote veranderingen plaats in de regering van Macau met de verkiezing van de nieuwe regeringsleider, Ho Iat-Seng, en benoemingen voor andere hoge functies.
Op 25 augustus koos de verkiezingscommissie Ho Iat-Seng met 392 van de 400 stemmen als de nieuwe regeringsleider ter vervanging van Fernando Chui. Aangezien een tegenkandidaat 66 voordrachten door de verkiezingscommissie nodig zou hebben, werd Ho Iat-Seng zonder tegenkandidaat gekozen voor de functie.
De nieuwe regering is op 20 december aangetreden. De nieuwe regeringsleider werd beëdigd tijdens een driedaags bezoek van president Xi Jinping aan Macau. Twee van de vijf secretarissen uit het vorige bestuur, de staatssecretaris voor Veiligheid en de staatssecretaris voor Vervoer en Openbare Werken, bleven aan. Ook drie dienende leden van de elfkoppige uitvoerende raad bleven aan.
Aan diverse wetgevingsinitiatieven werd gedurende het jaar veel aandacht geschonken.
Op 22 december 2019 werd een wetsvoorstel inzake cyberbeveiliging aangenomen. Dit voorstel voorziet onder meer in verplichte registratie van de echte naam van gebruikers van telecommunicatiediensten voor bijvoorbeeld de aankoop van een prepaid simkaart. Een en ander wordt uitgevoerd door de aanbieders van telecomdiensten. Aanbieders van internetdiensten bewaren de gegevens over de onlineactiviteiten van hun gebruikers ten minste een jaar. Beheerders van belangrijke infrastructuur (zoals vervoer, telecommunicatie, elektriciteit en watervoorziening) zijn gemandateerd om cyberbeveiligingsmaatregelen te handhaven. Er wordt een nieuw Cybersecurity Incidents Alert and Response Centre (CARIC) onder leiding van de gerechtelijke politie opgericht, waar alle cyberincidenten worden gemeld en waar gegevensoverdrachten en gegevensstromen worden gemonitord. Overtreding van de wet kan leiden tot een boete van 50 000 tot 5 miljoen MOP.
De staatssecretaris voor Veiligheid, Wong Sio Chak, benadrukte dat de autoriteiten individuele onlineactiviteiten niet zouden controleren en de vrijheid van meningsuiting niet zouden beperken, aangezien de gerechtelijke politie het berichtenverkeer enkel zou monitoren, zonder de inhoud ervan te analyseren. De Macao Civil Servants Association (ATFPM) heeft in een brief aan de staatssecretaris voor Veiligheid zorgen geuit over de verenigbaarheid van de nieuwe wet met de basiswet wat betreft de persoonlijke vrijheden en over andere kwesties.
In een voorgestelde nieuwe burgerbeschermingswet wordt het verspreiden van geruchten en valse informatie in noodsituaties strafbaar gesteld. De maatregel geldt alleen wanneer de burgerbeschermingsmaatregelen van de autoriteiten volledig zijn geactiveerd, bijvoorbeeld in een noodsituatie in verband met een tyfoon. Herzieningen van het wetsontwerp zijn positief ontvangen, hoewel maatschappelijke organisaties en de pers hun bezorgdheid hebben geuit over het mogelijke effect van de maatregel op de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid.
Een voorstel van een prodemocratische wetgever om de wet inzake de verkiezing van de regeringsleider te wijzigen teneinde te voorkomen dat er slechts één eindkandidaat is voor de hoogste functie in de regering, werd afgewezen omdat alleen de regering zelf veranderingen in de politieke structuur van Macau mag voorstellen.
De politie heeft aangekondigd dat de eerste vijftig openbare bewakingscamera’s met gezichtsherkenning in Macau in de periode tot het eind van het eerste kwartaal van 2020 geplaatst en getest zouden worden. Ook worden er vijftig verkeerscamera’s voor de herkenning van kentekenplaten geplaatst en getest. De lokale autoriteiten zijn voornemens om tot 2023 in zes fasen 2 400 videobewakingscamera’s te installeren. De politie gaf in een verklaring op 7 november 2019 aan dat gezichtsherkenningstechnologie alleen zou worden gebruikt bij onderzoek van strafzaken door de politie.
De autoriteiten in Macau bleven veiligheidsbelangen noemen als de reden voor hun weigering om journalisten, maatschappelijke activisten en publieke figuren, waaronder een aantal uit Hongkong, toegang te verlenen tot Macau. Hoewel de immigratieautoriteiten van Macau bevoegd zijn om mensen de toegang tot het grondgebied van Macau te weigeren, is er een gebrek aan transparantie in dergelijke gevallen.
De rechten en fundamentele vrijheden en de rechtsstaat werden doorgaans gerespecteerd voor zover deze in de basiswet van Macau worden gegarandeerd en conform het “één land, twee systemen”-beginsel.
Tot op heden is er geen actie ondernomen om een onafhankelijk mensenrechtenorgaan op te richten overeenkomstig de aanbeveling van het VN-Comité tegen Foltering van december 2015.
De persvrijheid werd doorgaans gerespecteerd, hoewel er in toenemende mate zelfcensuur werd bedreven. De vereniging van journalisten van Macau (AJM) legde gedurende het jaar verklaringen af waarin zij de aandacht vestigde op kwesties inzake de persvrijheid, bijvoorbeeld met betrekking tot druk die was uitgeoefend voorafgaand aan een bezoek van Xi Jinping.
De vrijheid van vergadering werd doorgaans gerespecteerd in Macau. De politie weigerde echter publieke bijeenkomsten toe te staan die bedoeld waren om solidariteit te betuigen met demonstranten in Hongkong. Op 30 september 2019 verwierp het Hooggerechtshof een beroep tegen een verbod op een demonstratie tegen politiegeweld in Hongkong, op grond van het oordeel dat een dergelijk protest onwettig zou zijn, onder andere omdat het “inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Hongkong” zou betekenen. De 30e verjaardag van het studentenprotest op het Tiananmenplein werd gevierd met een wake bij kaarslicht.
Op 8 juli werd het door de regering geïnitieerde wetsontwerp voor een wettelijk minimumloon voor alle werknemers, met uitzondering van thuishulpen en werknemers met een handicap, door de wetgevende vergadering goedgekeurd. In Macau wordt de vrijheid van vereniging en collectieve onderhandelingen, zoals vastgelegd in de verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO),niet daadwerkelijk afgedwongen. De EU blijft Macau ertoe aansporen dit wel te doen.
Er worden duidelijke inspanningen geleverd om de mensenhandel aan te pakken, door middel van maatregelen zoals opleidingen in de bestrijding van mensenhandel voor regeringsambtenaren en onderzoek naar vermeende gevallen van dwangarbeid. De EU is bereid om de samenwerking te intensiveren om deze wereldwijde uitdaging aan te pakken.
Discriminatie op grond van seksuele geaardheid en genderidentiteit blijft een bron van zorg, met name op het gebied van werkgelegenheid, onderwijs en gezondheidszorg. Relaties tussen personen van hetzelfde geslacht moeten nog worden opgenomen in de wet die huiselijk geweld strafbaar stelt. In juni 2014 heeft het VN-comité voor economische, sociale en culturele rechten Macau opgeroepen een alomvattende anti-discriminatiewetgeving aan te nemen.
Macau heeft zijn krachtdadige aanpak van corruptie voortgezet door middel van onder meer de werkzaamheden van de anticorruptiecommissie. In december 2019 is een nieuwe commissaris voor de bestrijding van corruptie aangesteld. In het jaarverslag van de anticorruptiecommissie, dat in maart is gepubliceerd, werd gewezen op belangrijke aandachtspunten en de niet-aflatende inspanningen om corruptie onder overheidsfunctionarissen te bestrijden.
Ook in 2019 bleef Macau een van ‘s werelds rijkste economieën uitgedrukt in bbp per hoofd van de bevolking, met de grootste gokindustrie ter wereld.
In de loop van het jaar kromp de economie van Macau met 4,7 %, hoofdzakelijk vanwege een daling van de uitvoer van diensten en een afname van de investeringen. De investeringen daalden met 20,1 % ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar, voornamelijk vanwege afgenomen investeringen in de bouw. Ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar daalden de uitvoer van gokspelen met 4 % en toerismediensten met 5,7 %. De daling van de uitvoer van diensten was voornamelijk het gevolg van een daling van 8 % in de bestedingen van bezoekers aan Macau ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar. Hoewel het aantal toeristen gedurende het jaar met 10 % steeg (tot een totaal van 39,4 miljoen, van wie 70 % afkomstig van het Chinese vasteland), daalden de uitgaven per persoon met 16,5 %, waarmee het effect van het toegenomen aantal toeristen teniet werd gedaan.
Macau heeft nog steeds volledige werkgelegenheid, ondanks de economische neergang. Het werkloosheidspercentage is de afgelopen acht jaar aanhoudend onder de 2 % gebleven (ook tijdens de periode van economische neergang van 2014-2016) en 2019 was geen uitzondering. In deze context is de SAR sterk afhankelijk van buitenlandse arbeidskrachten, die ongeveer 40 % van het totale aantal werknemers uitmaken. De inflatie was in 2019 met 2,75 % onder controle.
De begrotingssituatie van Macau bleef in 2019 gezond. De SAR beschikt over grote reserves (580 miljard MOP (67 miljard EUR)) en de begrotingsrekening van de SAR toont al jaren consequent overschotten.
Wat betreft het economische beleid zijn, naast het consolideren van de gok- en de toeristische sector (de belangrijkste bedrijfstakken van Macau), de langdurige inspanningen ten behoeve van economische diversificatie voortgezet. Deze prioriteiten zijn opnieuw vastgesteld door de nieuwe regeringsleider van Macau, Ho Iat-Seng, in zijn inaugurele rede en zijn nieuwjaarsboodschap in december, waarin hij de contouren schetste van een politiek platform met aandacht voor de economie en het levensonderhoud van burgers. Er wordt gestreefd naar diversificatie op de volgende gebieden:
·ontwikkeling van de conferentie- en vakbeurzensector en de creatieve sector;
·bevordering van de ontwikkeling van Macau als centrum voor traditionele Chinese geneeskunde;
·stimulering van gespecialiseerde financiële diensten, zoals diensten op het vlak van financiële leasing; en
· ontwikkeling van Macau als een dienstenplatform voor samenwerking op het gebied van handel en nijverheid tussen China en Portugeestalige landen.
Ondanks het streven naar diversificatie blijft Macau sterk afhankelijk van de gok- en de toeristische sector; de goksector alleen bedraagt nog steeds de helft van het bbp. Het vijfjarig ontwikkelingsplan 2016-2020 van Macau bevat onder meer de doelstelling om het aandeel van de inkomsten van de casino-exploitanten uit andere bronnen dan kansspelen tot 9 % te verhogen in 2020. Volgens een in december gepubliceerd rapport van de dienst voor bevolking en statistiek over economische diversificatie was 9,97 % van de inkomsten van de casino-exploitanten in 2018 afkomstig uit andere bronnen dan kansspelen. Wat betreft diversificatie buiten de gok- en de toeristische sector, inclusief de ontwikkeling van de financiële sector, is het gebrek aan arbeidskrachten met de juiste kwalificaties een uitdaging voor Macau.
Milieubescherming en klimaatbeleid blijven belangrijke uitdagingen. De enige belangrijke ontwikkelingen in 2019 waren de langverwachte invoering van heffingen op plastic zakken, de verbetering van het voorbehandelen van afval voorafgaand aan de uitvoer ervan en de plaatsing, in de hele SAR, van meer opladers voor elektrische voertuigen, machines voor het recycleren van plastic flessen en waterdispensers. In de loop van het jaar werd de lang uitgestelde Taipa-lijn van het sneltramsysteem van Macau geopend.
In februari 2019 werd de langverwachte blauwdruk voor de Guangdong-Hong Kong-Macao Greater Bay Area (GBA) gepubliceerd. Daarin wordt Macau aangewezen als een van de vier kernsteden (samen met Hongkong, Shenzhen en Guangzhou) die een belangrijke rol moeten gaan spelen bij de ontwikkeling van de regio. Volgens dit plan moet Macau zijn economie blijven diversifiëren en tegelijkertijd zijn positie versterken als een centrum van wereldklasse voor toerisme en vrijetijdsbesteding en als een dienstenplatform voor samenwerking op het gebied van handel en nijverheid tussen China en Portugeestalige landen. Vier maanden na de publicatie van de blauwdruk publiceerde de regering van Macau een bijlage bij haar vijfjarig ontwikkelingsplan (2016-2020), waarin haar deel van de totstandbrenging van de GBA wordt gedekt. Gedurende het jaar zijn verschillende maatregelen aangekondigd, waaronder uitbreiding van de douanesamenwerking en meer mogelijkheden voor mensen uit Macau om elders in de GBA te wonen, studeren en werken.
Samenwerking op het gebied van financiële dienstverlening in 2019 verder ontwikkeld. In februari werd Macau ingevolge de blauwdruk voor de GBA belast met de uitvoering van een haalbaarheidsonderzoek naar de oprichting van een in renminbi uitgedrukte effectenmarkt. In oktober diende de Macau Monetary Authority www.scmp.com/economy/china-economy/article">daartoe een aanvraag in bij de centrale regering. In juli werd door China de eerste twee miljard renminbi (286 miljoen USD) aan staatsobligaties www.scmp.com/economy/china-economy/article">uitgegeven in Macau.
Naar aanleiding van het bezoek van president Xi Jinping aan Macau in december 2019 werd een pakket maatregelen aangekondigd om de diversificatie van de economie te ondersteunen, met speciale aandacht voor de financiële sector. De meeste publiciteit werd gegenereerd door de aankondiging van de People’s Bank of China (PBO) dat de daglimiet voor het overmaken van renminbi vanuit Macau zou worden verhoogd van 50 000 naar 80 000 renminbi - de limiet die ook voor Hongkong geldt. Echter, aangezien dit overmakingen door personen betreft, en niet door bedrijven, was deze aankondiging vooral symbolisch. Daarnaast was er sprake van dat plannen voor de oprichting van een nieuwe, door renminbi gedomineerde effectenbeurs en een renminbi-afwikkelingsinstantie zouden worden versneld. Verder werd beleid aangekondigd om banken en verzekeringsmaatschappijen op het vasteland te stimuleren activiteiten te ontplooien in Macau en om financieringsmaatschappijen op het vasteland aan te moedigen hun actieradius uit te breiden naar Macau.
Met betrekking tot haar rol als economische brug tussen China en Portugeestalige landen wil Macau fungeren als een renminbi clearing-centrum en centrum voor handelsdiensten voor Portugeestalige landen en China, als handelscentrum voor producten uit Portugeestalige landen en als centrum voor conferenties en beurzen inzake economische en commerciële samenwerking.
Samen met Zhuhai ontwikkelt Macau het eiland Hengqin, ten oosten van Macau in de provincie Guangdong. Hengqin herbergt infrastructuren waaronder een “Youth Entrepreneurship Valley”, het Guangdong-Macao TCM Science and Technology Industrial Park, het Guangdong-Macao Cooperation Industrial Park en de campus van de Universiteit van Macau. Tijdens zijn bezoek aan Macau kondigde president Xi aan dat Macau meer land op het eiland toegewezen kreeg voor verdere ontwikkelingen op gebieden zoals onderwijs en gezondheidszorg.
In 2019 bleef de EU voor Macau de grootste bron van invoer na het Chinese vasteland, goed voor 27,6 % van de totale invoer in Macau. Anderzijds ging slechts 1,5 % van de goederenexport van de SAR naar Europa. De EU heeft al vele jaren een handelsoverschot met Macau. Een verklaring daarvoor is dat de invoervraag vanuit Macau de afgelopen jaren gestaag is toegenomen, parallel aan de groei van de gok- en de toeristische sector, terwijl de productiesector in Macau is gekrompen tot ongeveer 1 % van het bbp.
De bilaterale goederenhandel nam met 27,1 % toe tot 1,2 miljard EUR in 2019. In dat jaar bedroeg de uitvoer vanuit de EU naar Macau 1,1 miljard EUR, een stijging van 33,2 % ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar, met een handelsoverschot van 1 miljard EUR tot gevolg. Macau is een groeimarkt voor Europese luxegoederen. De belangrijkste uitvoerproducten van de EU zijn onder meer hoogwaardige lederwaren, kleding, horloges en juwelen, voeding en drank en auto’s.
De EU is de op twee na grootste buitenlandse investeerder in Macau, na Hongkong en het Chinese vasteland (de offshore-centra buiten beschouwing gelaten). Volgens de statistieken van Macau was de EU goed voor 5,3 % (15,6 miljard MOP) van de totale buitenlandse directe investeringen in 2018. Portugal was goed voor 60 % van de EU-investeringen in Macau, ofwel 9,2 miljard MOP.
De 23e bijeenkomst van het Gemengd Comité EU-Macau vond op 11 juni 2019 plaats in Brussel. Er werd een breed scala aan onderwerpen besproken, waaronder handel en investeringen, multilaterale samenwerking, belastingheffing, overheidsopdrachten, bestrijding van het witwassen van geld en van de financiering van terrorisme, milieukwesties en mensenhandel.
Na de bijeenkomst van het Gemengd Comité EU-Macau in 2015 is een medefinancieringsmechanisme in het kader van het Horizon 2020-programma van de EU opgezet. In november 2019 organiseerden de EU en het Fonds voor wetenschappelijke en technologische ontwikkeling van Macau samen een conferentie in Macau om samenwerkingsmogelijkheden met Europa te presenteren en manieren te bespreken om de deelname van Macau aan Horizon 2020 te verbeteren, aangezien geen enkele entiteit van Macau is geselecteerd voor financiering in het kader van dat programma.
De Kamer van Koophandel Macau-EU (MECC 1 ) en de Europese Kamer van Koophandel in Hongkong coördineerden in 2019, zoals elk jaar, samen de Europese deelname aan het internationale forum en de tentoonstelling inzake milieusamenwerking in Macau (MIECF) in maart en aan de beurs voor internationale handel en investeringen (MIF) in oktober.
Het programma voor juridische samenwerking tussen Macau en de EU draagt bij tot de modernisering en ontwikkeling van het rechtsstelsel van Macau. Mogelijkheden voor uitgebreidere samenwerking op dit gebied worden onderzocht. De EU en Macau hebben in 2019 hun langdurige samenwerking op het gebied van conferentievertolking voortgezet. Er worden al sinds 2006 opleidingen voor tolken uit Macau georganiseerd met opleiders van het directoraat-generaal Tolken van de Europese Commissie. Sinds 2010 worden in het Polytechnisch Instituut van Macau (MPI) jaarlijkse seminars gehouden, waar EU-opleiders en tolken van verschillende Chinese ministeries samenkomen, evenals docenten van universiteiten in Macau en op het Chinese vasteland. Het nieuwe Internationale Portugese opleidingscentrum voor conferentietolken, dat in december 2019 in het MPI van start is gegaan, draagt bij aan de academische dimensie van de samenwerking tussen de EU en Macau op dit gebied.
(1)
De Kamer van Koophandel Macau-EU is een hybride kamer waarbij zowel directe leden (ondernemingen) als nationale kamers van koophandel van EU-lidstaten zijn aangesloten.