Toelichting bij COM(2019)15 - Machtiging tot het openen van onderhandelingen over een overeenkomst met de VS betreffende conformiteitsbeoordeling

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN DE AANBEVELING

Motivering en doelstellingen van de aanbeveling

Op 25 juli 2018 zijn de voorzitter van de Europese Commissie en de president van de Verenigde Staten van Amerika het eens geworden om een nieuwe fase in de handelsbetrekkingen tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie in te luiden teneinde de handel te vergemakkelijken en te vermijden dat de spanningen op handelsgebied escaleren. De gezamenlijke verklaring voorziet in de oprichting van een uitvoerende werkgroep die onder meer maatregelen in overweging moet nemen die de administratieve belemmeringen en kosten verminderen en tegelijkertijd aan beide kanten een hoog beschermingsniveau handhaven.

Deze aanbeveling voor de opening van onderhandelingen met de Verenigde Staten maakt deel uit van een bredere reeks maatregelen ter verbetering van de samenwerking tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten over regelgevende kwesties en over het gebruik van normen ter ondersteuning van de regelgeving. De aanbeveling bevat de ontwerp-onderhandelingsrichtsnoeren voor het vergemakkelijken van de handel en bijgevolg voor het vergroten van de handelsstromen in industriegoederen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten door een wederzijdse en evenwichtige vermindering van de kosten voor conformiteitsbeoordeling.

De EU en de VS zijn de grootste en meest geïntegreerde economieën ter wereld, met een lange gedeelde geschiedenis van handel en een vergelijkbare economische ontwikkeling. De VS zijn de belangrijkste bestemming voor de Europese uitvoer van industriegoederen en (na China) de op een na grootste exporteur van industriegoederen naar de EU. De handel in goederen tussen de EU en de VS had in 2017 een waarde van 633 miljard euro, en betrof grotendeels industrieproducten (598 miljard euro, waarvan 166 miljard euro voor de handel in machines en apparatuur). Ongeveer 4,7 miljoen banen in de EU hangen af van de productie voor uitvoer naar de VS. Industriegoederen nemen het grootste deel van onze handel in goederen met de VS voor hun rekening (94 % van de uitvoer en 95 % van de invoer van de EU). De handel in goederen tussen de EU en de VS is de afgelopen 10 jaar voortdurend toegenomen. In het licht van deze belangrijke handelsstromen zullen de marktdeelnemers aan beide zijden van de Atlantische Oceaan veel baat hebben bij het wegwerken van dubbele keuringen, inspecties en certificeringen, waardoor de kosten voor ondernemingen om toegang te krijgen tot de respectieve markten zullen dalen.

De Europese Unie en de Verenigde Staten hebben hun respectieve conformiteitsbeoordelingspraktijken om ervoor te zorgen dat fabrikanten een product alleen op de markt kunnen brengen als het voldoet aan alle toepasselijke eisen, zodat onveilige of anderszins niet-conforme producten niet hun weg vinden naar hun respectieve markten. Dit kan onder meer keuring, inspectie en certificering inhouden. Verschillen in de aanpak van de conformiteitsbeoordeling kunnen leiden tot extra kosten en langdurige en complexe administratieve procedures, zonder dat zij de producten noodzakelijkerwijs veiliger maken. In het geval van verplichte conformiteitsbeoordeling door een derde (ongeveer 70 % van de gevallen in de Verenigde Staten) kan de mogelijkheid dat exporteurs producten in het land van uitvoer kunnen laten certificeren om aan te tonen dat zij aan de toepasselijke voorschriften in het land van invoer voldoen, de handel bevorderen. Deze mogelijkheid bestaat alleen voor bepaalde sectoren die vallen onder de bestaande overeenkomst inzake wederzijdse erkenning die de EU en de VS hebben gesloten in 1998, die echter niet voor alle daaronder vallende sectoren goed functioneert. De kosten van de conformiteitsbeoordeling kunnen voor de Europese uitvoer dus hoog uitvallen, met name in belangrijke sectoren als machines en apparatuur.

De vermindering van de kosten van de conformiteitsbeoordeling kan aanzienlijke economische voordelen opleveren, in het bijzonder voor kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) die daaronder onevenredig gebukt gaan. Wegens hun omvang is het voor kmo's vaak veel moeilijker om met handelsbelemmeringen om te gaan dan voor grotere bedrijven. Zij beschikken vaak niet over de capaciteit en/of de middelen om te voldoen aan verschillende productvereisten en conformiteitsbeoordelingsprocedures, en hebben het moeilijk om de relevante informatie te vinden. Een vermindering van het aantal belemmeringen met betrekking tot conformiteitsbeoordeling zou dus bijzonder nuttig kunnen zijn voor exporterende kmo's in de be- en verwerkende industrie. Zij hebben naar verwachting meer te winnen bij een verlaging van de handelskosten. Die daling van de handelskosten kan soms het verschil maken tussen exporteren of niet exporteren.

De vergemakkelijking van de aanvaarding van de resultaten van conformiteitsbeoordelingen vergt een internationale overeenkomst om de conformiteitsbeoordelingsinstanties die niet op het grondgebied van de EU zijn gevestigd, na aan de relevante vereisten te hebben voldaan, in staat te stellen om te certificeren dat een product voldoet aan de toepasselijke EU-wetgeving. In deze aanbeveling wordt derhalve voorgesteld om onderhandelingen met de VS aan te knopen teneinde de kosten van de conformiteitsbeoordeling voor marktdeelnemers aan beide zijden van de Atlantische Oceaan te verlagen door overeenstemming te bereiken over de aanvaarding op het grondgebied van de partij van invoer van de resultaten van conformiteitsbeoordelingen die overeenkomstig haar technische vereisten zijn verricht door conformiteitsbeoordelingsinstanties die zijn gevestigd op het grondgebied van de partij van uitvoer.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Het toepassingsgebied van deze aanbeveling is beperkt tot de uitvoering van het deel van de gezamenlijke verklaring van 25 juli 2018 betreffende de verbetering van de handel in goederen door het vergemakkelijken van de aanvaarding van de resultaten van conformiteitsbeoordelingen met de garantie dat het hoge beschermingsniveau ten volle wordt gehandhaafd. Het doel is om de handel tussen de EU en de VS te vergemakkelijken en de spanningen op handelsgebied te de-escaleren; het is geheel in overeenstemming met het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU), dat bepaalt dat de EU de integratie van alle landen in de wereldeconomie stimuleert, onder meer door het geleidelijk wegwerken van belemmeringen voor de internationale handel 1 .

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

De aanbeveling is verenigbaar met andere beleidsterreinen van de Unie.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

Artikel 207, lid 3, en lid 4, eerste alinea, juncto artikel 218, leden 3 en 4, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese (VWEU).

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Overeenkomstig artikel 5, lid 3, VEU is het subsidiariteitsbeginsel niet van toepassing op gebieden die onder de exclusieve bevoegdheid van de EU vallen. De gemeenschappelijke handelspolitiek is opgenomen in de lijst van gebieden waarop de Unie exclusief bevoegd is in artikel 3 VWEU. Overeenkomstig onder meer artikel 207 VWEU valt het onderhandelen over handelsovereenkomsten onder de gemeenschappelijke handelspolitiek.

Evenredigheid

De aanbeveling van de Commissie strookt met het beginsel van evenredigheid, en is noodzakelijk in het licht van ons streven om de spanningen op handelsgebied met de VS te de-escaleren.

Keuze van het instrument

Besluit van de Raad van de Europese Unie.

2. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Niet van toepassing.

Raadpleging van belanghebbenden

Sinds 2012 hebben verschillende raadplegingen van belanghebbenden plaatsgevonden in de vorm van hoorzittingen en dialogen met het maatschappelijk middenveld, teneinde de mogelijke voordelen van nauwere samenwerking tussen de EU en de VS op het gebied van regelgeving te bespreken. Dit komt bovenop publieke debatten in of georganiseerd door het Europees Parlement en de lidstaten van de EU.

In het kader van deze aanbeveling zal binnenkort een nieuwe ronde raadplegingen van belanghebbenden op gang worden gebracht over mogelijke initiatieven voor samenwerking op regelgevingsgebied met de VS, bestaande uit de publicatie van een routekaart voor een strategie voor de raadpleging van belanghebbenden (met de mogelijkheid van feedback door belanghebbenden binnen een termijn van vier weken).

De resultaten van de raadpleging zullen worden samengevat in een kort verslag. De Commissie zal ook een reactie geven op de belangrijkste aanbevelingen van belanghebbenden. De raadpleging zal niet beperkt blijven tot de kwestie van de conformiteitsbeoordeling, maar zal ook proberen andere initiatieven met de VS in kaart te brengen die aanmerkelijke voordelen zouden kunnen opleveren, met behoud — zo niet een verhoging — van de bestaande beschermingsniveaus.

Bijeenbrengen en gebruik van expertise

Door de sinds 2012 gehouden raadplegingen is reeds heel wat expertise over de mogelijke voordelen van nauwere samenwerking tussen de EU en de VS betreffende conformiteitsbeoordelingen bijeengebracht (zie links en documenten op de volgende website: trade.ec.europa.eu/doclib/cfm ). Die expertise zal in de context van de bovengenoemde nieuwe raadplegingen van belanghebbenden worden geactualiseerd.

Effectbeoordeling

Wegens de politieke noodzaak snel vooruitgang te boeken bij de vermindering van de spanningen op handelsgebied tussen de EU en de VS, zoals is verwoord door de voorzitter van de Commissie na zijn ontmoeting met de president van de VS, en is bekrachtigd door de Europese Raad tijdens zijn informele bijeenkomst van 16 mei 2018 in Sofia, is van de formele effectbeoordelingsprocedure afgezien en is voor het verzamelen van bewijsmateriaal en de raadpleging van belanghebbenden een meer evenredige aanpak gevolgd. Die evenredige aanpak is ook gerechtvaardigd omdat de nieuwe overeenkomst naar verwachting geen andere significante economische, sociale of milieueffecten zal hebben dan de baten die voortvloeien uit de vereenvoudiging van de conformiteitsbeoordeling voor specifieke sectoren.

Grondrechten

De aanbeveling is in overeenstemming met de EU-Verdragen en met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

3. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

De overeenkomst betreffende conformiteitsbeoordeling tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie zal geen negatieve gevolgen hebben voor de begroting van de EU. Indirecte positieve gevolgen kunnen worden verwacht van het toegenomen handelsverkeer.

4. OVERIGE ELEMENTEN

Procedurele aspecten

De Commissie zal onderhandelen namens de EU. Overeenkomstig artikel 218, lid 4, VWEU wordt voorgesteld dat de Raad van de Europese Unie het Comité handelspolitiek aanwijst als het comité in overleg waarmee de onderhandelingen moeten worden gevoerd.

Overeenkomstig artikel 218, lid 10, VWEU wordt het Europees Parlement tijdens alle fasen van de procedure geïnformeerd.

De Commissie zal deze aanbeveling en de bijlage daarbij onmiddellijk na de goedkeuring ervan openbaar maken.

De Commissie adviseert de onderhandelingsrichtsnoeren onmiddellijk na de goedkeuring ervan door de Raad openbaar te maken.

1.

Aanbeveling voor een


BESLUIT VAN DE RAAD

houdende machtiging tot het openen van onderhandelingen over een overeenkomst met de Verenigde Staten van Amerika betreffende conformiteitsbeoordeling

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 207, lid 3, en lid 4, eerste alinea, juncto artikel 218, leden 3 en 4,

Gezien de aanbeveling van de Europese Commissie,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

2.

Artikel 1


De Commissie wordt gemachtigd om namens de Europese Unie met de Verenigde Staten van Amerika onderhandelingen te openen over een overeenkomst betreffende conformiteitsbeoordeling.

3.

Artikel 2


De onderhandelingen worden gevoerd op grond van de onderhandelingsrichtsnoeren van de Raad als vervat in de bijlage.

4.

Artikel 3


De Commissie voert de onderhandelingen in overleg met [door de Raad in te voegen naam van het speciale comité].

5.

Artikel 4


Dit besluit en de bijlage worden onmiddellijk na de goedkeuring ervan openbaar gemaakt.

6.

Artikel 5


Dit besluit is gericht tot de Commissie.

Gedaan te Brussel,

7.

Voor de Raad


De voorzitter

(1) Artikel 21, lid 2, onder e), VEU.