Toelichting bij COM(2016)297 - Intrekking van Beschikking 2009/416/EG betreffende het bestaan van een buitensporig tekort in Ierland

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

EUROPESE COMMISSIE

1.

Brussel, 18.5.2016


COM(2016) 297 final

Aanbeveling voor een

BESLUIT VAN DE RAAD

tot intrekking van Beschikking 2009/416/EG betreffende het bestaan van een buitensporig tekort in Ierland


2.

Aanbeveling voor een


BESLUIT VAN DE RAAD

tot intrekking van Beschikking 2009/416/EG betreffende het bestaan van een buitensporig tekort in Ierland

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 126, lid 12,

Gezien de aanbeveling van de Commissie,

Overwegende hetgeen volgt:

Op 27 april 2009 heeft de Raad, ingevolge een aanbeveling van de Commissie, in Beschikking 2009/416/EG 1 in overeenstemming met artikel 104, lid 6, van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap besloten dat er in Ierland een buitensporig tekort bestond. De Raad merkte op dat het overheidstekort in 2008 6,3 % van het bbp bedroeg, waarmee het boven de in het Verdrag vastgestelde referentiewaarde van 3 % van het bbp uitkwam, en in 2009 naar schatting tot 11 % van het bbp zou toenemen. De bruto-overheidsschuld zou volgens de prognoses in 2009 de in het Verdrag vastgestelde referentiewaarde van 60 % van het bbp overschrijden.

Op dezelfde datum heeft de Raad, overeenkomstig artikel 104, lid 7, van het Verdrag en artikel 3, lid 4, van Verordening (EG) nr. 1467/97 van de Raad op aanbeveling van de Commissie een aanbeveling tot Ierland gericht waarin het land werd verzocht om uiterlijk tegen 2013 het buitensporig tekort te corrigeren. Die aanbeveling van de Raad is openbaar gemaakt.

Op 2 december 2009 heeft de Raad geconcludeerd dat de Ierse autoriteiten doeltreffende actie hadden ondernomen met inachtneming van de aanbevelingen van de Raad van 27 april 2009, maar dat aangenomen kan worden dat er zich in Ierland onverwachte ongunstige economische gebeurtenissen met een ernstige negatieve weerslag op de openbare financiën hebben voorgedaan na de vaststelling van de oorspronkelijke aanbeveling. Derhalve heeft de Raad, op grond van een aanbeveling van de Commissie, geoordeeld dat aan de in artikel 3, lid 5, van Verordening (EG) nr.1467/97 genoemde voorwaarden was voldaan en een nieuwe aanbeveling tot Ierland gericht overeenkomstig artikel 126, lid 7, van het Verdrag waarin het land werd verzocht om uiterlijk in 2014 een eind te maken aan de buitensporigtekortsituatie 2 .

Op 7 december 2010 heeft de Raad geoordeeld dat in Ierland onverwachte ongunstige economische gebeurtenissen met een ernstige negatieve weerslag op de openbare financiën hadden plaatsgevonden, met name met betrekking tot de te implementeren substantiële maatregelen om het bankwezen te ondersteunen. Derhalve heeft de Raad op aanbeveling van de Commissie een nieuwe aanbeveling tot Ierland gericht op grond van artikel 126, lid 7, van het Verdrag, met 2015 als uiterste termijn voor de correctie van het buitensporige tekort 3 . Tegelijkertijd heeft de Raad, naar aanleiding van het verzoek van de Ierse autoriteiten om financiële bijstand van de Europese Unie, de lidstaten die de euro als munt hebben en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), een beschikking tot Ierland gericht inzake verlening van financiële bijstand en inzake specifieke maatregelen om de financiële stabiliteit en duurzame groei te herstellen 4 . Op 16 december 2010 is het memorandum van overeenstemming over de specifieke economische beleidsvoorwaarden (hierna het 'memorandum van overeenstemming' genoemd) tussen de Commissie en de Ierse autoriteiten ondertekend.

Op 24 augustus 2011 heeft de Commissie geconcludeerd dat Ierland doeltreffende actie had ondernomen om het buitensporig tekort te corrigeren tegen 2015, zoals aanbevolen door de Raad op 7 december 2010 5 .

In lijn met artikel 10, lid 2, onder a), van Verordening (EU) nr. 472/2013 was Ierland vrijgesteld van een aparte rapportage op grond van de procedure bij buitensporige tekorten en rapporteerde het in het kader van zijn programma voor financiële bijstand.

Ierland heeft in december 2013 met succes het EU-IMF-programma voor financiële bijstand voltooid, waarbij aan verreweg de meeste beleidsvoorwaarden op grond van het programma werd voldaan en het vertrouwen van de beleggers in de overheid en de banksector werd hersteld.

Overeenkomstig artikel 4 van het aan de Verdragen gehechte Protocol betreffende de procedure bij buitensporige tekorten verstrekt de Commissie de voor de toepassing van de procedure benodigde gegevens. In het kader van de toepassing van dit protocol dienen de lidstaten overeenkomstig artikel 3 van Verordening (EG) nr. 479/2009 van de Raad 6 tweemaal per jaar, namelijk vóór 1 april en vóór 1 oktober, gegevens te verstrekken over het overheidstekort en de overheidsschuld, alsook over andere, daarmee samenhangende variabelen.

De Raad moet een besluit tot intrekking van een besluit betreffende het bestaan van een buitensporig tekort nemen op basis van de ter kennis gebrachte gegevens. Bovendien mag een besluit over het bestaan van een buitensporig tekort alleen worden ingetrokken als uit de prognoses van de Commissie blijkt dat het tekort gedurende de prognosehorizon de drempel van 3 % van het bbp niet zal overschrijden 7 .

Uit de gegevens die de Commissie (Eurostat) overeenkomstig artikel 14 van Verordening (EG) nr. 479/2009 na de kennisgeving van Ierland van april 2016 heeft verstrekt, uit het stabiliteitsprogramma 2016 en uit de voorjaarsprognoses 2016 van de Commissie blijkt dat de volgende conclusies gerechtvaardigd zijn:

– Sinds 2009, het jaar waarin het tekort piekte op ongeveer 11,5 % van het bbp (exclusief tekort verhogende eenmalige maatregelen in verband met steun aan de financiële sector), is het overheidssaldo gestaag verbeterd, waarbij het tekort geleidelijk daalde tot 3,8 % van het bbp in 2014 en 2,3 % van het bbp in 2015 (1,3 % van het bbp als een eenmalige transactie buiten beschouwing wordt gelaten 8 ). Al bij al was de vermindering van het tekort hoofdzakelijk toe te schrijven aan uitgavenbeperkingen, waarbij het gewicht van de lopende primaire uitgaven als aandeel van het bbp tussen 2010 en 2015 met 8,5 % afnam. Een en ander werd ondersteund door een stijging van de ontvangstenquote met ½% tijdens dezelfde periode.

– Het stabiliteitsprogramma 2016, dat door Ierland op 29 april 2016 is ingediend, verwacht een daling van het overheidstekort tot 1,1 % van het bbp in 2016 en, bij ongewijzigd beleid, tot 0,4 % van het bbp in 2017 9 . Volgens de voorjaarsprognoses 2016 van de Commissie zal het tekort in 2016 op 1,1 % van het bbp en, bij ongewijzigd beleid, in 2017 op 0,6 % van het bbp uitkomen. Bijgevolg zal het tekort tijdens de prognosehorizon naar verwachting onder de in het Verdrag vastgestelde referentiewaarde van 3 % van het bbp blijven.

– De Commissie is van oordeel dat het structurele saldo, dat wil zeggen het overheidssaldo gecorrigeerd voor de conjunctuur en ongerekend eenmalige en andere tijdelijke maatregelen, over de periode 2011-2015 met 6,7 % van het bbp is verbeterd.

– De bruto overheidsschuldquote van Ierland is, na in 2013 gepiekt te hebben op 120 %, gestaag gedaald en zou volgens de prognoses over de prognosehorizon blijven dalen. Met name is de bruto overheidsschuld, komende van 107,5 % van het bbp in 2014, als gevolg van de forse toename van het nominale bbp en de verkoop van staatsactiva, in 2015 gedaald tot 93,8 % van het bbp, en zou deze volgens de prognoses in 2016 verder dalen tot 89,1 % van het bbp. De brutoschuldquote van de overheid zou, mede vanwege gunstige conjunctuuromstandigheden, een historisch lage rente en primaire begrotingsoverschotten, volgens de voorspellingen in 2017 tot 86,6 % van het bbp blijven dalen.

Ierland valt met ingang van 2016, het jaar na de correctie van zijn buitensporige tekort, onder het preventieve deel van het stabiliteits- en groeipact en moet in een passend tempo vorderingen maken om aan zijn begrotingsdoelstelling op middellange termijn te voldoen, daaronder begrepen de naleving van de uitgavenbenchmark, en voldoen aan het schuldcriterium overeenkomstig artikel 2, lid 1 bis, van Verordening (EG) nr. 1467/97. In dit verband lijkt er in 2016 een risico te zijn op enige afwijking van het vereiste aanpassingstraject richting de begrotingsdoelstelling op middellangetermijn, terwijl Ierland er volgens de prognoses in 2017 aan zou voldoen. Ierland zou volgens de prognoses in beide jaren aan de overgangsregel voor de schuld voldoen. Al bij al zullen in 2016 verdere maatregelen nodig zijn.

Overeenkomstig artikel 126, lid 12, van het Verdrag moet een besluit van de Raad betreffende het bestaan van een buitensporig tekort worden ingetrokken indien de Raad van oordeel is dat het buitensporig tekort in de betrokken lidstaat is gecorrigeerd.

Volgens de Raad is het buitensporige tekort in Ierland gecorrigeerd en dient Beschikking 2009/416/EG derhalve te worden ingetrokken,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

3.

Artikel 1


Uit een algehele evaluatie volgt dat de buitensporigtekortsituatie in Ierland is gecorrigeerd.

4.

Artikel 2


Besluit 2009/416/EG wordt ingetrokken.

5.

Artikel 3


Dit besluit is gericht tot Ierland.

Gedaan te Brussel,

6.

Voor de Raad


De voorzitter

(1) Beschikking 2009/416/EG van de Raad van 27 april 2009 betreffende het bestaan van een buitensporig tekort in Ierland
(2) Aanbeveling van de Raad van 7 december 2010 om het buitensporige tekort in Ierland te verhelpen.
(3) Aanbeveling van de Raad van 7 december 2010 om het buitensporige tekort in Ierland te verhelpen.
(4) Uitvoeringsbesluit van de Raad van 7 december 2010 tot verlening van financiële bijstand van de Unie aan Ierland
(5) Mededeling van de Commissie aan de Raad inzake de beoordeling van de maatregelen die Ierland heeft getroffen in reactie op de aanbeveling van de Raad van 7 december 2010 om het buitensporige overheidstekort te verhelpen - COM(2011) 509 definitief van 24.8.2011.
(6) Verordening (EG) nr. 479/2009 van de Raad van 25 mei 2009 betreffende de toepassing van het aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap gehechte Protocol betreffende de procedure bij buitensporige tekorten (PB L 145 van 10.6.2009, blz.

1).
(7) Overeenkomstig de "Specificaties inzake de uitvoering van het stabiliteits- en groeipact en richtsnoeren inzake de vorm en de inhoud van stabiliteits- en convergentieprogramma’s" van 3 september 2012. Zie: ec.europa.eu/economy_finance/economic_governance
(8) In 2015, in het kader van de voorgenomen herstructurering van de kapitaalbasis van de Allied Irish Bank (AIB), werden de preferente aandelen van de overheid gedeeltelijk in gewone aandelen omgezet. Deze omzetting vond plaats ter voorbereiding van de geplande verkoop van die aandelen, als onderdeel van de plannen van de Ierse overheid om de bank te herprivatiseren. Overeenkomstig de toepasselijke regels voor financiële verslaggeving verhoogde deze omzetting de overheidsuitgaven van Ierland (en bijgevolg zijn overheidstekort) in 2015.
(9) Omdat de besprekingen in verband met de regeringsvorming na de algemene verkiezingen van februari op het einde van april nog aan de gang waren, is bij de opstelling van het door Ierland ingediende stabiliteitsprogramma 2016 uitgegaan van ongewijzigd beleid.