Toelichting bij COM(2006)339-1 - Uitvoering van het Hercules-programma en de verlenging van dat programma voor de periode 2007-2013

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

Bij Besluit nr. 804/2004/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 is een communautair actieprogramma vastgesteld ter bevordering van acties op het gebied van de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap (Hercules-programma). Het Hercules-programma vormt een basisbesluit in de zin van artikel 49 van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad van 25 juni 2002 houdende het Financieel Reglement van toepassing op de Europese Gemeenschap.

Het Hercules-programma heeft tot doel het peil en de doeltreffendheid van de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap gelijk te trekken en de uitwisseling van beste praktijken tot stand te brengen. Daartoe verstrekt het programma subsidies voor afzonderlijke activiteiten zoals studies, conferenties of opleidingen alsook subsidies voor huishoudelijke uitgaven van organisaties die op dit terrein actief zijn, bijvoorbeeld verenigingen om de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap te bevorderen.

Krachtens artikel 7, onder a), van Besluit nr. 804/2004/EG heeft OLAF een verslag over de uitvoering van het programma en het nut van de voortzetting ervan opgesteld. Het verslag over de uitvoering bevestigt dat de programmadoelstellingen zijn gehaald, met name een betere bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap; bijgevolg wordt in de conclusies van OLAF aanbevolen het programma voort te zetten.

Op basis van de aanbevelingen in dit verslag heeft de Commissie besloten een voorstel tot verlenging en wijziging van Besluit nr. 804/2004/EG voor de periode 2007–2013 in te dienen. Het hoofddoel van het programma Hercules II blijft onveranderd maar er worden wel een aantal wijzigingen voorgesteld:

- In het basisbesluit, dat thans uitsluitend subsidies omvat, worden aanbestedingen opgenomen. Hierdoor worden alle beleidsuitgaven betreffende algemene maatregelen voor fraudebestrijding in een enkel basisbesluit gegroepeerd, wat een rationalisatie en vereenvoudiging van de tot nog toe geldende juridische grondslagen mogelijk maakt. Deze aanbestedingen zijn erop gericht de programmadoelstellingen te bereiken als aanvulling op de doelstellingen die via verzoeken tot het indienen van voorstellen worden gehaald. Krachtens artikel 280, lid 3, van het EG-Verdrag organiseren de lidstaten namelijk in het kader van de coördinatie van hun optreden voor de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap tegen fraude samen met de Commissie een nauwe en geregelde samenwerking tussen de bevoegde autoriteiten. De Commissie van haar kant legt deze samenwerking ten uitvoer door maatregelen zoals de ontwikkeling en terbeschikkingstelling van specifieke informatica-instrumenten, gegevensuitwisseling en -verwerking, de aankoop van gespecialiseerd materieel en de technische steun voor de monitoring van illegale activiteiten alsmede de organisatie van seminars en conferenties door de Commissie (OLAF). Aanbestedingen op het gebied van de fraudebestrijding maken het dus mogelijk goederen en diensten te verwerven die eigendom van de Gemeenschap blijven en de coördinatie met de lidstaten op dit gebied te ondersteunen. De onder het Hercules-programma vallende opdrachten betreffen de sectoren 'IT-ondersteuning', 'Technische bijstand' en 'Opleiding, seminars en conferenties'.

- In dit vooruitzicht en met uitzondering van het begrotingsonderdeel AFIS (begrotingsonderdeel 24 02 03) is het wenselijk geacht de begrotingsonderdelen betreffende OLAF met ingang van 2007 samen te voegen. Hierdoor worden de vastleggings-en betalingskredieten betreffende algemene maatregelen voor fraudebestrijding voor de periode 2007-2013 in een enkel begrotingsonderdeel van OLAF opgevoerd. Door deze werkwijze zal de middelentoewijzing via subsidies of aanbestedingen transparanter worden en wordt bevestigd dat de klemtoon wordt gelegd op de kwaliteit van de inschrijvingen en de selectieprocedure.

- Subsidies voor huishoudelijke uitgaven worden uit het basisbesluit geschrapt omdat in de periode 2004-2006 geen subsidies van dit type uit het Hercules-programma zijn toegekend. Er is dus overeengekomen dat het wenselijk is de beschikbare financiële middelen hoofdzakelijk te concentreren op het bevorderen van activiteiten en niet het ondersteunen van organisaties.

- De sectorale programmadoelstellingen zijn duidelijk omschreven. De algemene oogmerken van de bestrijding van fraude en alle andere illegale activiteiten die de financiële belangen van de Gemeenschap schaden, worden ten uitvoer gelegd door specifieke doelstellingen in drie sectoren: 'Technische bijstand', 'Opleiding, seminars en conferenties' en IT-ondersteuning.

- Nu de inspanningen en verbintenissen voor de bestrijding van de sigarettensmokkel zijn opgevoerd, onder meer door de sluiting van een overeenkomst tussen de Commissie en talrijke lidstaten en een grote sigarettenfabrikant, blijkt het nodig de doelstellingen van de bestrijding van de smokkel en namaak van sigaretten duidelijker te omschrijven. Dit doel is trouwens in overeenstemming met de conclusies van de risicoanalyse die OLAF in samenwerking met de lidstaten heeft opgesteld. OLAF heeft een analyse verricht van de stand van zaken betreffende frauderisico's en stipt daarbij de volgende tendensen aan: 1) een duidelijke toename van de smokkel van namaaksigaretten in de toekomst; 2) het ontstaan op Europees grondgebied van de productie van namaaksigaretten; 3) de noodzaak van een versterkte samenwerking tussen de bevoegde nationale instanties; 4) de identificatie van bepaalde buitengrenzen als hoge-risicozones omdat zij routes voor de invoer van namaaksigaretten naar de EU kunnen vormen; 5) de behoefte aan meer samenwerking en steun voor de fraudebestrijding van de lidstaten op dit gebied blijkt uit het feit dat een producent met een aantal lidstaten en de Commissie een akkoord voor de versterking van de activiteiten op het gebied van de namaak en smokkel van sigaretten heeft gesloten.

- De toetredingslanden die op 25 april 2005 het Toetredingsverdrag hebben ondertekend en de kandidaat-lidstaten kunnen aan het programma deelnemen overeenkomstig een memorandum van overeenstemming dat conform de respectieve kaderovereenkomsten moet worden opgesteld. Het is wenselijk dat ook buiten de EU maatregelen worden uitgevoerd voor de bestrijding van fraude en andere illegale activiteiten die de financiële belangen van de Gemeenschap schaden, met inbegrip van de bestrijding van de smokkel en namaak van sigaretten. Daarom komen ook uitgaven voor de deelname van vertegenwoordigers van bepaalde derde landen en van de landen die onder het Europees nabuurschapsbeleid vallen, in aanmerking.

- De voortzetting van het programma verzekert de consolidatie van de vorderingen tot nog toe. Een verlenging in het kader van de financiële vooruitzichten 2007-2013 en in ieder geval met meer dan drie jaar (de looptijd van het huidige Hercules-programma) zal dus moeten zorgen voor de continuïteit en de stabiliteit van de activiteiten van de Commissie (OLAF) inzake fraudebestrijding.

Uit de evaluatie is ook gebleken dat het nodig is de follow-up van de uitvoering van het programma te verbeteren, bijvoorbeeld door het oprichten van een toezichtcomité of het definiëren van indicatoren. Deze aanbevelingen zullen bij het beheer worden toegepast maar vereisen geen wijziging van de rechtsgrondslag.