Toelichting bij COM(2023)203 - Machtiging van Hongarije af te wijken van artikel 287 van de btw-richtlijn - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2023)203 - Machtiging van Hongarije af te wijken van artikel 287 van de btw-richtlijn. |
|---|---|
| bron | COM(2023)203 |
| datum | 20-04-2023 |
Krachtens Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/732 van de Raad van 18 januari 2022 mag Hongarije momenteel tot en met 31 december 2024 afwijken van artikel 287 van de btw-richtlijn door een bijzondere maatregel toe te passen waarbij belastingplichtigen met een jaaromzet die niet hoger is dan de tegenwaarde van 48 000 EUR in de nationale munteenheid tegen de op de dag van zijn toetreding tot de Unie geldende omrekeningskoers, van de btw worden vrijgesteld.
Bij brief, ingekomen bij de Commissie op 15 december 2022, heeft Hongarije verzocht om de drempel van bovengenoemde bestaande maatregel tot en met 31 december 2024 te mogen verhogen tot 71 500 EUR (hierna “de bijzondere maatregel” genoemd).
Overeenkomstig artikel 395, lid 2, van de btw-richtlijn heeft de Commissie de overige lidstaten bij brief van 11 januari 2023 van het verzoek van Hongarije in kennis gesteld. Bij brief van 12 januari 2023 heeft de Commissie Hongarije ervan in kennis gesteld dat zij over alle gegevens beschikte die zij nodig achtte voor de beoordeling van het verzoek.
1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL
• Motivering en doel van het voorstel
Overeenkomstig titel XII, hoofdstuk 1, van de btw-richtlijn kunnen de lidstaten een bijzondere regeling voor kleine ondernemingen toepassen, waarbij zij onder meer de mogelijkheid hebben om belastingplichtigen van wie de jaaromzet onder een bepaalde drempel blijft, van de btw vrij te stellen. Belastingplichtigen die onder deze vrijstelling vallen, hoeven geen btw in rekening te brengen over hun prestaties, maar kunnen bijgevolg ook geen voorbelasting aftrekken.
Overeenkomstig artikel 287 van de btw-richtlijn mogen lidstaten die na 1 januari 1978 zijn toegetreden, vrijstelling verlenen aan belastingplichtigen met een jaaromzet die ten hoogste gelijk is aan de tegenwaarde van de in die bepaling vastgestelde bedragen in de nationale munteenheid tegen de op de dag van hun toetreding geldende omrekeningskoers.
Overeenkomstig artikel 287, punt 12, van de btw-richtlijn mag Hongarije vrijstelling van btw verlenen aan belastingplichtigen met een jaaromzet die ten hoogste gelijk is aan de tegenwaarde van 35 000 EUR in de nationale munteenheid tegen de op de dag van zijn toetreding geldende omrekeningskoers (dit is de zogenaamde “subjectieve vrijstelling”).
Bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/14901 van de Raad werd Hongarije gemachtigd om tot en met 31 december 2021 een hogere drempel toe te passen, waarbij het belastingplichtigen met een jaaromzet die ten hoogste gelijk was aan de tegenwaarde van 48 000 EUR in de nationale munteenheid tegen de op de dag van zijn toetreding geldende omrekeningskoers, van de btw kon vrijstellen. Vervolgens heeft Hongarije bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/732 van de Raad van 18 januari 2022 de machtiging gekregen om de derogatiemaatregel te verlengen tot en met 31 december 2024.
De hogere drempel van 71 500 EUR waarom Hongarije nu verzoekt, zou aansluiten bij een drempel die in een Hongaarse inkomstenbelasting wordt gebruikt (“kata”, een specifieke belasting op kleine ondernemingen), en zo de naleving voor de in aanmerking komende bedrijven vereenvoudigen. Voorts wijst Hongarije erop dat de vrijstellingsdrempel de inkomsten van de belastingplichtigen, die dankzij de economische groei gestegen zijn, moet volgen en dat een valorisatie van die drempel gerechtvaardigd is in het licht van de inflatoire druk.
De bijzondere maatregel, die de verplichtingen van kleine marktdeelnemers vereenvoudigt, is in overeenstemming met de doelstellingen die de Europese Unie voor kleine ondernemingen heeft vastgesteld, zoals uiteengezet in de mededeling van de Commissie “Denk eerst klein - Een “Small Business Act” voor Europa”.
De bijzondere maatregel is facultatief voor de belastingplichtigen. Kleine ondernemingen met een omzet die de drempel niet overschrijdt, kunnen dus nog altijd gebruikmaken van hun recht om de normale btw-regeling toe te passen.
Volgens Hongarije kan de verhoging van de drempel van de bijzondere maatregel gevolgen hebben voor ongeveer 35 000 belastingplichtigen. Op basis van de ervaring van de voorgaande jaren gaat het land er evenwel vanuit dat, zelfs indien de gevraagde verhoging wordt toegestaan, het percentage belastingplichtigen dat ook werkelijk voor de bijzondere maatregel kiest, niet fors zal toenemen.
Volgens de door Hongarije verstrekte ramingen zou de invoering van de bijzondere maatregel tot een jaarlijks verlies aan begrotingsinkomsten van 15 miljard HUF leiden (dat wil zeggen ongeveer 0,05 % van de btw-inkomsten op transactiebasis (ESR) in 2021) en dus geen noemenswaardige invloed hebben op de totale btw-opbrengst in het stadium van het eindverbruik.
In het licht van het bovenstaande is het passend Hongarije te machtigen de bijzondere maatregel toe te passen tot en met 31 december 2024.
• Samenhang met de huidige bepalingen op dit beleidsgebied
De derogatiemaatregel is in overeenstemming met Richtlijn (EU) 2020/2853, waartoe in het btw-actieplan4 van de Commissie de aanzet was gegeven, en moet een moderne en vereenvoudigde regeling voor deze ondernemingen creëren. Hij strekt er met name toe de btw-nalevingskosten en concurrentieverstoringen te beperken, zowel nationaal als op het niveau van de EU, de negatieve gevolgen van het drempeleffect te beperken, alsook de naleving van de regels voor bedrijven en het toezicht door de belastingdienst te vergemakkelijken.
Bovendien is de drempel van 71 500 EUR in overeenstemming met Richtlijn (EU) 2020/285, op grond waarvan de lidstaten de drempel van de jaaromzet waaronder btw-vrijstelling kan worden verleend, mogen vaststellen op maximaal 85 000 EUR (of de tegenwaarde daarvan in de nationale munteenheid).
Aan andere lidstaten zijn in het verleden ook al soortgelijke derogaties verleend waarbij belastingplichtigen met een jaaromzet onder een bepaalde drempel vrijstelling van btw krijgen, overeenkomstig de artikelen 285 en 287 van de btw-richtlijn. Nederland5 en België6 mogen een drempel toepassen van 25 000 EUR; Luxemburg7 een drempel van 35 000 EUR; Polen8, Letland9 en Estland10 een drempel van 40 000 EUR; Litouwen11 een drempel van 55 000 EUR; Kroatië12 een drempel van 45 000 EUR; Malta13 een drempel van 30 000 EUR; Slovenië14 een drempel van 50 000 EUR; Tsjechië15 een drempel van 85 000 EUR; en Roemenië16 een drempel van 88 500 EUR.
Derogaties van de btw-richtlijn moeten steeds in de tijd worden beperkt, zodat de gevolgen ervan kunnen worden beoordeeld. Bovendien is de door Hongarije gevraagde vervaldatum van de bijzondere maatregel (31 december 2024) in overeenstemming met de datum waarin Richtlijn (EU) 2020/285 voorziet. In die richtlijn is namelijk bepaald dat de lidstaten de nationale bepalingen die zij moeten vaststellen om aan de richtlijn te voldoen, per 1 januari 2025 moeten toepassen.
De voorgestelde maatregel is derhalve in overeenstemming met de bepalingen van de btw-richtlijn.
• Samenhang met andere beleidsgebieden van de Unie
De Commissie heeft er consequent op gewezen dat eenvoudigere regels voor kleine ondernemingen nodig zijn. In dit verband heeft de Commissie in maart 2020 een kmo-strategie voor een duurzaam en digitaal Europa aangenomen17, waarin zij zich ertoe heeft verbonden te blijven werken aan het verminderen van de lasten voor kleine en middelgrote ondernemingen. De doelstelling om de regeldruk voor kleine en middelgrote ondernemingen te verminderen, is een van de pijlers van die strategie. Deze bijzonder regeling strookt, bekeken in het licht van de begrotingsregels, met dergelijke doelstellingen. Hij is ook in overeenstemming met het actieplan van 2020 voor billijke en eenvoudige belastingheffing ter ondersteuning van de herstelstrategie18, waarin wordt erkend dat de fiscale nalevingskosten in de EU hoog blijven en dat de nalevingskosten doorgaans een stuk hoger zijn voor kleine ondernemingen dan voor grote ondernemingen.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtsgrondslag
Artikel 395 van de btw-richtlijn.
• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)
Gelet op de bepaling van de btw-richtlijn die de grondslag voor het voorstel vormt, valt dit onder de exclusieve bevoegdheid van de Europese Unie. Het subsidiariteitsbeginsel is derhalve niet van toepassing.
• Evenredigheid
Dit besluit betreft een machtiging die wordt verleend aan een lidstaat op diens eigen verzoek, en houdt geen enkele verplichting in.
Gezien de beperkte werkingssfeer van de derogatie staat de bijzondere maatregel in verhouding tot het beoogde doel, namelijk de belastinginning voor kleine belastingplichtigen en voor de belastingdienst vereenvoudigen.
• Keuze van het instrument
Het voorgestelde instrument is een uitvoeringsbesluit van de Raad.
Overeenkomstig artikel 395 van de btw-richtlijn kan slechts van de normale btw-regels worden afgeweken indien de Raad een lidstaat daartoe op voorstel van de Commissie met eenparigheid van stemmen machtigt. Een uitvoeringsbesluit van de Raad is het aangewezen instrument, omdat het tot een individuele lidstaat kan worden gericht.
3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING
• Raadpleging van belanghebbenden
Er zijn geen belanghebbenden geraadpleegd. Dit voorstel is gebaseerd op een verzoek van Hongarije en heeft uitsluitend betrekking op deze lidstaat.
• Effectbeoordeling
Het voorstel voor een uitvoeringsbesluit van de Raad strekt tot verhoging van de huidige vrijstellingsdrempel tot 71 500 EUR. Deze verhoging van de drempel is een vereenvoudigingsmaatregel die ondernemingen met een jaaromzet die onder die drempel blijft, van veel btw-verplichtingen ontheft. Zij verlicht aldus de administratieve lasten voor zowel de bedrijven als de belastingdienst, zonder dat dit grote gevolgen heeft voor de totale btw-inkomsten. Gelet op de beperkte werkingssfeer en toepassingsduur van de derogatie zal het effect in ieder geval beperkt zijn.
Op basis van gegevens uit 2021 zal de voorgestelde drempelverhoging tot een daling van de btw-inkomsten van ongeveer 0,05 % leiden.
De derogatiemaatregel zal facultatief zijn voor de belastingplichtigen. Zij zullen voor het normale btw-stelsel kunnen kiezen overeenkomstig artikel 290 van Richtlijn 2006/112/EG.
• Grondrechten
Het voorstel heeft geen gevolgen voor de bescherming van de grondrechten.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
Met de inwerkingtreding van Verordening (EU, Euratom) 2021/769 van de Raad van 30 april 2021 tot wijziging van Verordening (EEG, Euratom) nr. 1553/89 betreffende de definitieve uniforme regeling voor de inning van de eigen middelen uit de belasting over de toegevoegde waarde1 zal Hongarije geen compensatieberekening meer verrichten met betrekking tot het overzicht van de eigen btw-middelen vanaf het begrotingsjaar 2021.