Toelichting bij COM(2020)240 - Machtiging van Portugal een verlaagd accijnstarief toe te passen op bepaalde in de autonome regio’s Madeira en de Azoren geproduceerde alcoholhoudende producten

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2020)240 - Machtiging van Portugal een verlaagd accijnstarief toe te passen op bepaalde in de autonome regio’s Madeira en de Azoren ...
bron COM(2020)240 NLEN
datum 18-06-2020
1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel



Het voorstel betreft een besluit van de Raad ter vervanging van het huidige Besluit nr. 376/2014/EU van de Raad van 12 juni 2014 1 , dat op basis van artikel 349 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) is vastgesteld. Krachtens dit artikel worden specifieke maatregelen aangenomen voor de ultraperifere gebieden van de EU, aangezien blijvende en cumulatieve factoren de ontwikkeling van deze gebieden ernstig schaden en op hun economische en sociale situatie van invloed zijn. Deze maatregelen zijn toegestaan, zij het zonder afbreuk te doen aan de integriteit en de samenhang van de rechtsorde van de Unie, met inbegrip van de interne markt en het gemeenschappelijk beleid. Bij het vigerende besluit wordt Portugal gemachtigd een accijnstarief van niet meer dan 75 % lager dan het normale Portugese accijnstarief toe te passen voor op in Madeira geproduceerde en verbruikte rum en likeuren en in de Azoren geproduceerde en verbruikte likeuren en eaux de vie. Dit besluit verstrijkt op 31 december 2020.

De maatregel beoogt de producenten van de Portugese ultraperifere gebieden te compenseren voor hun concurrentienadeel dat samenhangt met de grote afstand, het insulaire karakter, de kleine oppervlakte, een moeilijk reliëf en klimaat en de economische afhankelijkheid van enkele producten van die gebieden, waardoor hun ontwikkeling ernstig wordt gehinderd. Vanwege deze kenmerken zijn de productiekosten van de producenten in de ultraperifere gebieden hoger dan die van hun tegenhangers op het vasteland.

Gezien de verstrijkingsdatum van het besluit heeft de Europese Commissie een externe studie besteld om de huidige regeling en de mogelijke effecten van de verschillende opties voor de periode na 2020 te beoordelen, inclusief de optie waarop het voorliggende voorstel is gebaseerd.

Dit voorstel voorziet in de verlenging van de afwijking tot en met 2027, en een uitbreiding naar de verkoop op de Azoren van lokaal geproduceerde rum waarbij de verlaging van het tarief met 75 % gehandhaafd wordt, en een verdere uitbreiding naar een verlaging van het accijnstarief met 50 % op de verkoop op het Portugese vasteland van alle betrokken producten.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

In de mededeling over een strategisch partnerschap met de ultraperifere gebieden van de EU uit 2017 2 werd opgemerkt dat de ultraperifere gebieden nog steeds voor serieuze uitdagingen staan, waarvan vele blijvend van aard zijn. Deze mededeling beschrijft de benadering van de Commissie ter ondersteuning van deze gebieden om hun unieke troeven uit te spelen en nieuwe vectoren van groei en werkgelegenheid te vinden.

In deze context beoogt het voorstel de Portugese ultraperifere gebieden te ondersteunen bij het opbouwen van hun troeven met het oog op groei en werkgelegenheid in de specifieke sector alcohol. Dit voorstel vormt een aanvulling op het Programma van speciaal op een afgelegen en insulair karakter afgestemde maatregelen (Posei) 3 , dat op de ondersteuning van de primaire sector en de productie van grondstoffen is gericht.

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Dit voorstel is verenigbaar met de strategie voor de eengemaakte markt van 2015 4 , waarin de Commissie uiteenzet hoe ze wil komen tot een verdiepte en eerlijkere eengemaakte markt die alle belanghebbenden ten goede zal komen. Een van de doelstellingen van de voorgestelde maatregel is het beperken van de extra kosten voor ondernemingen in de ultraperifere gebieden, waardoor ze niet volledig aan de eengemaakte markt kunnen deelnemen. Vanwege de beperkte omvang van de betrokken productie worden geen negatieve gevolgen voor de goede werking van de eengemaakte markt verwacht.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag



De rechtsgrondslag is artikel 349 VWEU. Krachtens deze bepaling is de Raad bevoegd specifieke bepalingen aan te nemen om de voorwaarden voor de toepassing van de Verdragen op de ultraperifere gebieden van de EU aan te passen.

Subsidiariteitsbeginsel



Alleen de Raad is gemachtigd om op basis van artikel 349 VWEU specifieke maatregelen aan te nemen om de voorwaarden voor de toepassing van de Verdragen, met inbegrip van gemeenschappelijk beleid, op de ultraperifere gebieden van de EU aan te passen, vanwege de blijvende belemmeringen die op de economische en sociale situatie van die gebieden van invloed zijn. Datzelfde geldt voor de goedkeuring van afwijkingen in de zin van artikel 110 VWEU. Het voorstel voor een besluit van de Raad is derhalve in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.

Evenredigheidsbeginsel


Dit voorstel is in overeenstemming met het beginsel van evenredigheid zoals neergelegd in artikel 5, lid 4, van het Verdrag betreffende de Europese Unie. De voorgestelde wijzigingen gaan niet verder dan nodig om de problemen in kwestie aan te pakken, zodat de verdragsdoelstellingen om te zorgen voor een goede en doeltreffende werking van de interne markt, worden verwezenlijkt.

Met name de voorgestelde uitbreiding van het verlaagde accijnstarief naar het Portugese vasteland versterkt het concurrentievermogen van de producenten in de Portugese ultraperifere gebieden met slechts beperkte negatieve gevolgen voor de gederfde inkomsten en beperkte administratieve lasten, en plaatst hen op gelijke voet met de producenten van soortgelijke producten op het Portugese vasteland.

Keuze van instrument


Er wordt een besluit van de Raad voorgesteld ter vervanging van Besluit nr. 376/2014/EU van de Raad.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

Evaluatie van bestaande wetgeving

Uit de externe studie bleek dat de producenten van de ultraperifere gebieden nog steeds hogere productiekosten hebben dan hun tegenhangers op het vasteland, die momenteel door de accijnsverlaging worden gecompenseerd. Uit de studie zijn verder de volgende twee kwesties naar voren gekomen die sinds de vaststelling van het huidige besluit aan het licht zijn gekomen.

In de eerste plaats wordt in de externe studie opgemerkt dat momenteel op de Azoren rum wordt geproduceerd, maar die is niet in de huidige regeling opgenomen. De regeling geldt echter wel voor in Madeira geproduceerde rum, wat leidt tot een ongelijk speelveld tussen de rumproducenten in de twee ultraperifere gebieden. Ten tweede wordt in de studie opgemerkt dat, naast de extra rumproductie op de Azoren, de rumproductie op Madeira toeneemt, en dat vanwege de beperkte markt van de ultraperifere gebieden niet alle rum lokaal kan worden verkocht. De extra kosten die verbonden zijn aan de toegang tot de markt van het Portugese vasteland vormen een belemmering voor deze producenten en daardoor wordt de rum opgeslagen, waaraan kosten zijn verbonden.

Raadpleging van belanghebbenden



Een onderdeel van de externe studie ter ondersteuning van de analyse van de huidige regeling bestond uit antwoorden via vragenlijsten, interviews en discussies, afkomstig van de betrokken diensten van de Europese Commissie, de Portugese autoriteiten, de producenten van de twee ultraperifere gebieden en de Portugese distributeurs. Ondanks bijzondere inspanningen van de externe contractant zijn er van de producenten van het vasteland of van het maatschappelijk middenveld geen antwoorden binnengekomen.

Effectbeoordeling



Dit initiatief wordt back-to-back voorbereid: een evaluatie achteraf van de huidige regeling, in nauwe combinatie met een toekomstgerichte beoordeling. Deze beoordeling van de mogelijke gevolgen van een voortzetting of een wijziging van de bestaande regeling, is in een analytisch stuk opgenomen, inclusief een bijlage bij de evaluatie. Dit stuk is gebaseerd op een externe studie en de door de lidstaat verstrekte informatie.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Europese Unie, aangezien de ontvangsten uit de accijnzen volledig naar de lidstaten vloeien.

5. OVERIGE ELEMENTEN

Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

De controle op de uitvoering en de werking van de afwijking zal worden uitgeoefend door de Portugese autoriteiten en de Commissie, zoals tot nu toe is gebeurd.

Portugal zal worden verzocht uiterlijk op 30 september 2025 een monitoringverslag voor de periode 2109 tot en met 2024 in te dienen. Dit monitoringverslag omvat:

·inlichtingen over de extra kosten bij de productie;

·economische verstoringen en markteffecten;

·inlichtingen ten behoeve van de beoordeling van de doeltreffendheid, de efficiëntie en de samenhang met ander EU-beleid;

·inlichtingen over de blijvende relevantie en de EU-meerwaarde van de nieuwe wetgeving.

Bij de rapportage moet ook worden getracht input van alle belanghebbenden te verkrijgen inzake het niveau en de ontwikkeling van hun extra productiekosten, nalevingskosten en gevallen van marktverstoring.

De Commissie zal specifieke richtsnoeren voor de vereiste informatie opstellen, opdat de door de Portugese autoriteiten verzamelde inlichtingen de gegevens bevat die de Commissie nodig heeft om met kennis van zaken een besluit te kunnen nemen over de geldigheid en de levensvatbaarheid van de regeling in de toekomst. Deze richtsnoeren zullen zoveel mogelijk overeenstemmen met vergelijkbare regelingen voor de ultraperifere gebieden van de EU, die onder soortgelijke wetgeving vallen.

Op grond hiervan kan de Commissie beoordelen of de redenen voor de afwijking nog steeds bestaan, of het door Portugal verleende belastingvoordeel nog steeds evenredig is en of andere maatregelen dan een stelsel van belastingafwijking mogelijk zijn, met inachtneming van de internationale dimensie daarvan.

De voor het monitoringsverslag vereiste structuur en gegevens zijn bij het voorstel in bijlage 1 bijgevoegd.

Artikelsgewijze toelichting



Dit deel is niet van toepassing omdat de artikelen voor zich spreken.