Toelichting bij COM(2019)269 - Standpunt EU over een wijziging van bijlage II (Technische voorschriften, normen, keuring en certificatie) bij de EER-overeenkomst

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel

Het ontwerpbesluit van het Gemengd Comité van de EER (gehecht aan het voorstel voor een besluit van de Raad) beoogt de wijziging van bijlage II (Technische voorschriften, normen, keuring en certificatie) bij de EER-overeenkomst, door Richtlijn 2014/40/EU van het Europees Parlement en de Raad van 3 april 2014 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten inzake de productie, de presentatie en de verkoop van tabaks- en aanverwante producten en tot intrekking van Richtlijn 2001/37/EG erin op te nemen.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Met het ontwerpbesluit van het Gemengd Comité van de EER wordt het reeds bestaande EU-beleid uitgebreid tot de EER-/EVA-staten (Noorwegen, IJsland en Liechtenstein).

• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

De uitbreiding van de EU-wetgeving tot de EER-/EVA-staten door de opname van deze wetgeving in de EER-overeenkomst geschiedt conform de doelstellingen en beginselen van deze overeenkomst, met het oog op een dynamische en homogene Europese economische ruimte, gebaseerd op gemeenschappelijke regels en gelijke concurrentievoorwaarden.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

De wetgeving die in de EER-overeenkomst dient te worden opgenomen, is gebaseerd op artikel 114 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, in samenhang met artikel 218, lid 9.

Overeenkomstig artikel 1, lid 3, van Verordening (EG) nr. 2894/94 van de Raad 1 houdende bepaalde wijzen van toepassing van de EER-overeenkomst stelt de Raad met betrekking tot dit soort besluiten op voorstel van de Commissie het standpunt van de Unie vast.

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Het voorstel is om de volgende reden in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.

De doelstelling van dit voorstel, namelijk te zorgen voor de homogeniteit van de interne markt, kan onvoldoende door de lidstaten alleen worden verwezenlijkt en kan derhalve, gezien de gevolgen van de maatregelen, beter op het niveau van de Unie worden verwezenlijkt.

De opname van de EU-wetgeving in de EER-overeenkomst geschiedt conform Verordening (EG) nr. 2894/94 van de Raad van 28 november 1994 houdende bepaalde wijzen van toepassing van de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, hetgeen een bevestiging is van de gekozen aanpak.


Evenredigheid

Overeenkomstig het evenredigheidsbeginsel gaat dit voorstel niet verder dan nodig is om de doelstelling te verwezenlijken.

Keuze van het instrument

Overeenkomstig artikel 98 van de EER-overeenkomst is voor een besluit van het Gemengd Comité van de EER gekozen. Het Gemengd Comité van de EER ziet toe op de doeltreffende uitvoering en werking van de EER-overeenkomst. Het neemt daartoe besluiten in de gevallen waarin de EER-overeenkomst voorziet.

3. EX-POSTEVALUATIES, RAADPLEGINGEN VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELINGEN

Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Niet van toepassing.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Er worden geen gevolgen voor de begroting verwacht door de opname van Richtlijn 2014/40/EU in de EER-overeenkomst.

5. OVERIGE ELEMENTEN

De voornaamste aanpassingen waarom door de EVA is verzocht

Aanpassing (a): Het is belangrijk ervoor te zorgen dat de Commissie toegang heeft tot gegevens en informatie als bedoeld in artikel 5, lid 7. Indien nodig zullen nauwkeurigere aanpassingen worden opgenomen in de besluiten van het Gemengd Comité met betrekking tot de uitvoeringswetgeving van Richtlijn 2014/40/EU.

Aanpassing (b): Wegens de grondwettelijke beperkingen in de EER-EVA-staten is het niet mogelijk te voorzien in vergoedingen die rechtstreeks door de Commissie worden aangerekend. De voorgestelde oplossing is in overeenstemming met de tweepijlerstructuur van de EER-overeenkomst.

Aanpassing (c): Noorwegen heeft sinds 1994 een uitzondering op het verbod op tabak voor oraal gebruik. Aangezien tabak voor oraal gebruik een vanouds bekend product op de Noorse markt is en door 14 % van de bevolking wordt gebruikt (Statistics Norway, 2017), is deze vrijstelling nog steeds gerechtvaardigd. Om rekening te houden met de specifieke nationale omstandigheden in Noorwegen, ondersteund door statistieken over de gezondheidsrisico’s die verbonden zijn aan het gebruik van tabak voor oraal gebruik en de gebruikspatronen (zie hieronder), zou Noorwegen een alternatieve gezondheidswaarschuwing voor tabak voor oraal gebruik willen toevoegen.

Het gebruik van tabak voor oraal gebruik is de afgelopen 10-15 jaar dramatisch gestegen in Noorwegen, vooral onder jongeren. Iets meer dan tien jaar geleden werd tabak voor oraal gebruik slechts door een beperkt aantal jonge mannen en nauwelijks door vrouwen gebruikt. Momenteel gebruiken in de leeftijdscategorie tussen 16-24 jaar 33% van de jongens en 18% van de meisjes in Noorwegen tabak voor oraal gebruik. Er zijn geen aanwijzingen dat deze tendens zal stoppen. In Zweden, het andere land waar de verkoop van tabak voor oraal gebruik is toegestaan, is er geen sprake van een gelijke toename onder jonge vrouwen. Het gaat hier dus om een specifiek Noors fenomeen.

Bovendien maakt in Noorwegen naar schatting 20% van de vrouwelijke gebruikers ook gebruik van tabak voor oraal gebruik tijdens de zwangerschap. Er is overtuigend bewijs dat het gebruik van tabak voor oraal gebruik tijdens de zwangerschap kan leiden tot een verminderd geboortegewicht, een verhoogd risico op vroeggeboorte en doodgeboorte. Er zijn ook aanwijzingen dat het kan bijdragen tot zwangerschapsvergiftiging en een groter risico op ademhalingsuitval bij pasgeborenen en misvormingen van lippen/gehemelte. Gezien het snel toenemende gebruik onder jonge vrouwen zal het risico dat meer zwangere vrouwen snus gebruiken, de komende jaren wellicht toenemen. De gevolgen kunnen leiden tot een toename van fout gelopen zwangerschappen en ontwikkelingsstoornissen bij de foetus en zuigeling.

Gezien de specifieke nationale omstandigheden in het land moet het Noorwegen vrijstaan zijn de alternatieve gezondheidswaarschuwing die geldt voor tabak voor oraal gebruik die in Noorwegen in de handel wordt gebracht, toe te staan.

Aanpassing (d): In Noorwegen is de verkoop van tabak voor oraal gebruik toegestaan als gevolg van het feit dat het om een traditioneel tabaksproduct gaat. Deze vrijstelling moet van kracht blijven.