Toelichting bij COM(2010)19 - Verlenging van de looptijd van en aanpassing van de maatregelen vastgesteld bij Besluit 2002/148/EG houdende afsluiting van het overleg met Zimbabwe krachtens artikel 96 van de ACS-EG-partnerschapsovereenkomst - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2010)19 - Verlenging van de looptijd van en aanpassing van de maatregelen vastgesteld bij Besluit 2002/148/EG houdende afsluiting van ... |
|---|---|
| bron | COM(2010)19   |
| datum | 28-01-2010 |
2. Als reden voor de vaststelling van deze maatregelen werden de ernstige schendingen van de mensenrechten en van de vrijheid van meningsuiting, vereniging en vreedzame vergadering opgegeven. Een andere aanleiding waren de pogingen van de regering van Zimbabwe om vrije en eerlijke verkiezingen te dwarsbomen, met name door internationale verkiezingswaarnemers en de pers te weren.
3. Krachtens artikel 2, derde alinea, van het besluit van 18 februari 2002 zouden de maatregelen van toepassing zijn gedurende twaalf maanden, maar worden ingetrokken zodra er een klimaat zou zijn ontstaan waarin de mensenrechten, de democratische beginselen en de rechtsstaat worden geëerbiedigd.
4. Bij zeven gelegenheden, namelijk op 18 februari 2003[3], 19 februari 2004[4], 17 februari 2005[5], 14 februari 2006[6], 19 februari 2007[7], 18 februari 2008[8] en 20 februari 2009[9], concludeerde de Raad dat de in artikel 9 van de ACS-EG-partnerschapsovereenkomst genoemde essentiële elementen nog steeds door de regering van Zimbabwe werden geschonden en dat de mensenrechten, de democratische beginselen en de rechtsstaat onder de geldende omstandigheden niet werden geëerbiedigd. De Raad besloot bijgevolg de maatregelen tegen Zimbabwe telkens met twaalf maanden te verlengen.
5. In september 2008 werd een algemeen politiek akkoord gesloten, waarbij de drie belangrijkste politieke partijen (ZANU PF, MDC-T, MDC-M) afspraken de macht te delen. In maart 2008 volgden verkiezingen, waarna in februari 2009 een regering van nationale eenheid werd geïnstalleerd. Dit betekende een aanzienlijke stap vooruit op weg naar een duurzame oplossing voor de crisis in Zimbabwe en een kans om opnieuw een constructieve relatie tussen de EU en Zimbabwe tot stand te brengen.
6. De EU staat volledig achter de regering van nationale eenheid en het algemeen politiek akkoord, dat het enige politieke kader vormt dat het land weer tot een democratie kan maken. Het algemeen politiek akkoord bevat een pakket hervormingen waarmee de punten waarover de EU bezorgd is worden aangepakt op het gebied van de mensenrechten, de rechtsstaat en de democratische beginselen, zoals de opstelling van een nieuwe grondwet, een audit van het grondbezit, een proces van nationaal herstel, de onafhankelijkheid van de media, eerbiediging van de rechtsstaat en de mensenrechten. Als dit pakket wordt uitgevoerd, kan de betrokkenheid van de EU bij Zimbabwe weer op het oude niveau worden gebracht.
7. Op verzoek van de Zimbabwaanse regering vond op 18-19 juni 2009 een ministeriële trojka plaats. De Zimbabwaanse delegatie in Brussel werd geleid door premier Morgan Tsvangirai. De dialoog op grond van artikel 8 die toen werd geopend, werd gevolgd door een bezoek van de EU-trojka aan Zimbabwe op 12-13 september.
8. De partijen kwamen overeen om in het kader van de dialoog gezamenlijke draaiboeken op te stellen met enerzijds een gedetailleerd actieplan voor de wijze waarop de regering van Zimbabwe het algemeen politiek akkoord zal uitvoeren, waaraan alle regeringspartijen geacht worden bij te dragen, en anderzijds een draaiboek van de EU voor de normalisering van de betrekkingen tussen de EU en Zimbabwe. Dit EU-draaiboek omvat ook de opheffing te zijner tijd van de passende maatregelen krachtens artikel 96. Wanneer de betrekkingen worden genormaliseerd, kan ook het gemeenschappelijk standpunt in het kader van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid worden herzien.
9. In de tussentijd heeft de Europese Commissie een aanpak voor de korte termijn ontwikkeld om de stabilisering van de inclusieve regering en het hervormingsprogramma te ondersteunen.
10. Sinds februari 2009 heeft de regering van Zimbabwe een aantal belangrijke en effectieve maatregelen getroffen om het land economisch en sociaal te stabiliseren. Er is echter onvoldoende gedaan om ervoor te zorgen dat het algemeen politiek akkoord volledig wordt uitgevoerd. Daarnaast heeft de MDC-T zich in oktober 2009 teruggetrokken uit de regering vanwege het uitstel van het overleg tussen de politieke partijen en de toename van het politieke geweld, met name tegen aanhangers van de MDC en mensenrechtenactivisten. Dit heeft geleid tot een constitutionele crisis.
11. De Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika (SADC) heeft haar bemiddelingsinspanningen geïntensiveerd en president Zuma van Zuid-Afrika heeft een nieuw Zuid-Afrikaans facilitatieteam benoemd om de besprekingen tussen de partijen weer op gang te brengen en de uitvoering van het algemeen politiek akkoord te evalueren. De constitutionele crisis werd bezworen en de basis werd gelegd voor hervatting van de dialoog tussen de politieke partijen met het oog op de uitvoering van het algemeen politiek akkoord.
12. Rekening houdend met de hierboven beschreven feiten en overeenkomstig het proces zoals beschreven in artikel 8 inzake de politieke dialoog, stelt de Commissie daarom voor dat de Raad Besluit 2002/148/EG nogmaals met twaalf maanden verlengt tot 19 februari 2011 en het aanpast aan de oprichting van de regering van nationale eenheid en de uitvoering van de hervormingsprogramma’s.
13. De Commissie stelt voor om de regering van Zimbabwe in kennis te stellen van de verlenging van de passende maatregelen door middel van een brief aan president Mugabe en een kopie aan de twee andere belangrijkste leiders van de regering van nationale eenheid, premier Tsvangirai en vicepremier Mutambara.
14. Daarnaast stelt de Commissie voor te verwijzen naar tijdelijke steun voor de uitvoering van het algemeen politiek akkoord en het herstelproces van het land.
15. Aangezien het voorgestelde besluit alleen betrekking heeft op een beperkte aanpassing van de bestaande maatregelen zonder inhoudelijke wijzigingen, is het niet nodig het overleg met Zimbabwe op grond van artikel 96 van de ACS-EG-partnerschapsovereenkomst te heropenen.
16. De EU wil graag de in artikel 8 vastgestelde politieke dialoog met de Zimbabwaanse autoriteiten hervatten om gezamenlijk de draaiboeken te kunnen vaststellen voor de volledige hervatting van de betrekkingen met het land.
17. Het besluit moet doorlopend worden getoetst en de maatregelen moeten worden ingetrokken zodra de mensenrechten, de democratische beginselen en de rechtsstaat opnieuw worden geëerbiedigd zoals vastgelegd in de draaiboeken.
Conclusie
In het licht van het voorgaande wordt de Raad verzocht zijn goedkeuring te hechten aan bijgaand voorstel voor een besluit van de Raad tot verlenging van de looptijd en aanpassing van de maatregelen tegen Zimbabwe.