Toelichting bij COM(1998)683 - Voorlichtings- en afzetbevorderingsacties voor landbouwproducten in derde landen - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(1998)683 - Voorlichtings- en afzetbevorderingsacties voor landbouwproducten in derde landen. |
|---|---|
| bron | COM(1998)683   |
| datum | 14-01-1999 |
De Landbouwraad heeft in zijn vergadering van 23 tot en met 25 juni 1997 de Commissie verzocht het opzetten van een horizontaal kader ter ondersteuning van op de uitvoer van landbouwproducten gerichte afzetbevorderingsactiviteiten te bestuderen en een desbetreffend voorstel te doen. In de vergadering van de Landbouwraad van 22-26 juli 1998 heeft de Commissie meegedeeld vóór eind 1998 een voorstel te zullen indienen.
De Commissie is zich bewust van de uitdagingen waarvoor de Europese landbouw zich de komende jaren geplaatst zal zien, zoals blijkt uit haar voorstellen tot hervorming van het GLB. De Europese landbouw zal zijn concurrentievermogen op de wereldmarkt moeten verbeteren om die uitdagingen te kunnen aannemen en deel te kunnen hebben aan de positieve ontwikkeling van die markt. In deze context zal de Europese landbouw in toenemende mate zonder restituties moeten uitvoeren en tegelijk de nadruk moeten leggen op de kwaliteit en veiligheid van zijn producten.
De Europese Raad heeft in december 1997 in Luxemburg het belang van deze aanpak onderstreept. Hij heeft bij die gelegenheid de noodzaak van verdere ontwikkeling van het huidige Europese landbouwmodel erkend en daaraan toegevoegd dat tegelijk moet worden gestreefd naar vergroting van zowel het externe als het interne concurrentievermogen.
Als de Europese agro-voedingssector zijn positie op de wereldmarkt niet wil zien achteruitgaan, zal hij zich op de genoemde ontwikkeling moeten voorbereiden. De Gemeenschap kan daarbij helpen door uitvoering te geven aan een steunregeling voor desbetreffende afzetbevorderingsactiviteiten.
Inhoudsopgave
Totnogtoe heeft de Gemeenschap afzetbevorderingscampagnes in derde landen gevoerd in slechts een zeer gering aantal sectoren, waaronder met name olijfolie (via de Internationale Olijfolieraad) en vezelvlas (onder rechtstreeks beheer van de Commissie). De behaalde resultaten zijn zeer bevredigend en het gebruik van deze producten buiten de Gemeenschap breidt zich uit. Er valt dus zeker iets voor te zeggen om ook voor andere landbouwproducten dergelijke activiteiten te ontplooien.
Producenten en handelaren en de lidstaten van oorsprong dragen weliswaar de primaire verantwoordelijkheid voor afzetbevordering voor hun producten, maar ook de Gemeenschap kan op dit gebied een zeer nuttige rol spelen. Afzetbevordering op communautair niveau kan, wanneer deze op de beginselen van subsidiariteit en complementariteit wordt gebaseerd, zorgen voor een 'toegevoegde waarde' in vergelijking met de acties van de nationale autoriteiten en van de belanghebbende economische actoren.
Voor het voeren van een communautair beleid inzake uitvoerbevordering kunnen de volgende argumenten worden aangedragen.
a) In de eerste plaats moet van de communautaire actie een multiplicatoreffect uitgaan dat een impuls geeft aan nationale initiatieven of private activiteiten. Voorts zou een dergelijke actie alle producerende lidstaten ten goede komen, met inbegrip van die lidstaten die zelf niet over de nodige financiële middelen voor afzetbevordering beschikken.
In feite zal een op communautair niveau ondernomen actie om voorlichting te geven en de aandacht op producten te vestigen het op nationaal niveau verrichte werk effectiever maken en voor de lidstaten en de privé-ondernemingen een stimulans betekenen om dienovereenkomstige maatregelen te nemen. Volgens beschikbare informatie zouden in landen waar weinig of geen informatie over communautaire producten voorhanden is, op de kleinhandel en de distributiesector gerichte afzetbevorderingsmaatregelen en acties om de consumenten over communautaire producten (b.v. wijn en kaas) te informeren veel beter worden aanvaard en een groter effect sorteren dan op zichzelf staande initiatieven van afzonderlijke lidstaten of ondernemingen.
Nodig zijn communautaire acties die de gemeenschappelijke en Europese eigenschappen van de producten onder de aandacht brengen en tegelijk recht doen aan de verscheidenheid ervan (wat de wijze van productie, bewaring en gebruik betreft).
b) In de tweede plaats kan in het nieuwe internationale klimaat, dat wordt gekenmerkt door het verminderen of afschaffen van uitvoersubsidies in het algemeen en door een sterkere liberalisering van de handel, de concurrentiepositie van producten uit de Gemeenschap worden verbeterd door communautaire acties om hun imago op internationale markten te bevorderen.
Daarom moet de Gemeenschap haar bedrijfsleven bij de aanpassing aan de uit de GATT-Overeenkomsten en de komende WTO-onderhandelingen resulterende situatie behulpzaam zijn door een klimaat te scheppen dat gunstig is voor de communautaire producten, en vooral voor de producten die zonder restituties worden uitgevoerd. Dit is een specifieke taak voor de Gemeenschap, terwijl de afzetbevorderingscampagnes van de lidstaten erop zijn gericht een groter marktaandeel voor hun eigen producten te veroveren.
De communautaire steun dient er in het bijzonder toe bij te dragen dat consumenten en handelaren (import- en distributiebedrijven) in derde landen worden geïnformeerd over communautaire plannen om de kwaliteit en veiligheid van levensmiddelen te garanderen (b.v. etikettering en een van veehouder tot consument te volgen productieketen voor rundvlees, afwezigheid van residuen) en over het aanbod aan typische duidelijk herkenbare streekproducten (BOB/BGA-regeling).
De lidstaten dienen dergelijke gezamenlijke acties waar dat relevant is aan te vullen met initiatieven die de aandacht vestigen op de specifieke kwaliteiten van hun eigen producten en oorsprongsgebieden.
c) Voorts kunnen specifieke communautaire acties die op de ontwikkeling van nieuwe uitvoermarkten zijn gericht, naast marktstudies ook officiële bezoeken op hoog niveau behelzen, waarbij vooral wordt gedacht aan bezoeken aan internationale beurzen om bepaalde markten te helpen openen. Dergelijke bezoeken op communautair niveau (om te bereiken dat handelsbelemmeringen worden afgeschaft, dat communautaire controles worden erkend) kunnen bijzonder effectief blijken in vergelijking met soortgelijke initiatieven van een afzonderlijke lidstaat die uitsluitend zijn eigen producten op het oog heeft.
d) Tenslotte wordt de noodzaak van een actief afzetbevorderingsbeleid onderkend door onze belangrijkste handelspartners (b.v. de VS, Japan en Australië), die in het licht van de nieuwe internationale context als gevolg van de GATT-Overeenkomsten een steeds effectiever afzetbevorderingsbeleid gaan voeren om hun aandeel in de wereldmarkt te behouden en te vergroten.
Onder deze omstandigheden zou de Gemeenschap haar positie op de externe markten verzwakken als zij niet met een gelijkwaardige aanpak zou komen.
De afzetbevordering op communautair niveau dient te worden toegespitst op producten voor rechtstreekse consumptie of voor verwerking, waarbij voorrang moet worden gegeven aan producten die een hoge toegevoegde waarde of zeer aparte kenmerken bezitten en die met een passende afzetbevordering vooruitzicht op uitvoer zonder restituties bieden. Dit mag echter niet betekenen dat producten waarvoor toevallig uitvoerrestituties worden toegekend, per definitie van de regeling zijn uitgesloten.
De te bewerken markten zijn de markten waar een belangrijke werkelijke of potentiële vraag bestaat en waar de Gemeenschap het hoofd moet bieden aan scherpe concurrentie (b.v. Japan en Zuidoost-Azië, het Midden-Oosten, de VS, Zuid-Amerika, Canada en Australië en hoofdstedelijke gebieden in ontwikkelingslanden). Om het andere jaar dient de Commissie aan de hand van door de Raad vastgestelde criteria te beslissen welke producten in aanmerking komen, waarbij ook tussentijdse aanpassingen mogelijk moeten zijn.
De te ondernemen acties kunnen in drie categorieën worden gegroepeerd :
a) algemene activiteiten : Het gaat om marktonderzoek en marktenquêtes (over onderwerpen op het gebied van vraag en aanbod, het consumentengedrag, de structuur van de distributie), om bezoeken op hoog niveau waaraan geselecteerde bedrijfsleiders deelnemen, en om het met een Gemeenschapsstand deelnemen aan internationale evenementen, beurzen en tentoonstellingen (cf. de stand op FOODEX in Japan in maart 1997).
b) sectoractiviteiten : Het betreft maatregelen die voor een specifieke sector of een aantal specifieke producten worden uitgevoerd om een basis te leggen voor de marketingactiviteiten. Te denken valt aan persconferenties, workshops en seminars voor geselecteerde doelgroepen (zoals importeurs, distributiebedrijven, artsen, voedingsspecialisten en andere opinieleiders) waar aandacht wordt gevraagd voor de voordelen die EG-producten te bieden hebben uit het oogpunt van kwaliteit, hygiëne, voedselveiligheid, aspecten van de voedingswaarde, dierenwelzijn, etikettering, enz.
c) specifieke programma's : Hier gaat het daarentegen om activiteiten op het gebied van public relations, reclame en afzetbevordering die op de consumenten/eindgebruikers zijn gericht.
Financiering
Bepaalde specifieke maatregelen (voorlichting over de EG-regelingen inzake kwaliteit en etikettering, bezoeken op hoog niveau, studies) dienen voor 100% door de Gemeenschap te worden gefinancierd. De overige maatregelen behoren slechts voor een deel (b.v. voor 50%) door de Gemeenschap te worden gefinancierd, waarbij de verder nog benodigde middelen moeten worden verschaft door de beroeps- of bedrijfskolomorganisaties die de maatregelen hebben voorgesteld, en door de betrokken lidstaten. Een dergelijke financiële bijdrage van het bedrijfsleven en de lidstaten is onontbeerlijk om ervoor te zorgen dat zij zich in sterkere mate verantwoordelijk voelen voor de acties.
Gaat het om afzetbevorderingsactiviteiten die langer duren dan een bepaalde periode (b.v. langer dan twee jaar), dan dient het communautaire aandeel in de financiering een degressief karakter te dragen (d.w.z. af te nemen van b.v. 60% tot 40%).
Nadat het communautaire juridische kader (doelstellingen, middelen, producten, enz.) is vastgesteld, dient het initiatief voor de acties in hoofdzaak uit te gaan van de beroeps- en bedrijfskolomorganisaties in de betrokken sectoren. Deze acties zouden, nadat de betrokken lidstaten ermee hebben ingestemd, ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Commissie, die bij de selectie van de programma's de voorkeur zou geven aan programma's van organisaties die in verscheidene lidstaten werkzaam zijn.
Voor de uitvoering van de door de Commissie goedgekeurde acties zou - gezien de uitgebreide ervaring die nodig is, waarbij vooral kennis van verschillende disciplines en met elkaar in verbinding staande markten van belang is, en gezien het gebrek aan gespecialiseerd personeel bij de Commissie - de enige werkbare oplossing erin bestaan om door middel van een besloten of openbare aanbesteding verantwoordelijkheid te geven aan een operationele structuur die de beschikking heeft over een netwerk op de betrokken markten en een beroep kan doen op medewerkers met de vereiste technische vaardigheden op communicatiegebied en wat producten en markten betreft.
Voor olijfolie dient de regeling volgens welke de Internationale Olijfolieraad met het beheer van de acties wordt belast, te worden gehandhaafd gezien de positieve resultaten die zijn bereikt, en gezien het feit dat er geen andere structuren zijn die de hele sector bekijken en die met de Internationale Olijfolieraad kunnen worden vergeleken.
Om de uitvoering van de acties in het oog te houden dient door de Commissie en de betrokken lidstaten een toezichtcomité te worden opgericht. Net als voor alle andere soortgelijke contracten zal de financiële controle worden uitgeoefend door de bevoegde diensten van de lidstaten en van de Commissie (EOGFL, Financiële controle, UCLAF).
Tenslotte zal de uitvoering van de acties worden geëvalueerd door onafhankelijke instanties die door de Commissie zijn geselecteerd.