Position paper T. Even t.b.v. rondetafelgesprek Chroom 6 Defensie d.d. 23 juni 2021 - Hoofdinhoud

Aan: griffier vaste commissie voor Defensie Tweede Kamer der Staten-generaal

Mr. T.N.J. de Lange

Van Reuzenrad(t) tot Minirad (t)

Geachte kamerleden

Zoals vermeld in mijn mail van 14 juni 2021, waarin ik mij helaas moest afmelden voor het geplande rondetafelgesprek van 23 Juni, zal ik u als volksvertegenwoordigers, proberen te overtuigen dat er recht moet worden gedaan aan de mensen, die door onrechtmatig handelen van de overheid (in deze kwestie defensie) een dierbare hebben verloren of ziek zijn geworden of nog ziek worden.

In de uitnodiging voor het rondetafelgesprek staat vermeld dat ik in een beknopt (twee A- viertjes) verslag mij bevindingen mag insturen, daarvan maak ik graag gebruik en mochten het drie A-viertjes worden neem het mij, in het belang van deze ernstige zaak, dan niet kwalijk.

Ingaan op details van het eindonderzoek wat gepubliceerd is op 31 mei 2021, kan ik niet, want het rapport is ons, na herhaaldelijk verzoek en een beroep op de WOB (waarin ik nog een bezwaar heb lopen), niet toegestuurd. Ik zal kort ingaan op de brief van de staatsecretaris die aan uw kamer is gericht en op het aantal beroepsziekten met het daaraan verbonden smartengeld (fondsje).

Brief staatsecretaris Ministerie van Defensie Onze referentie BS202100839

Ik heb twee alinea’s, uit bovengenoemde brief, hieronder gekopieerd nl. de derde alinea van pagina 1 en de laatste alinea van blz.15.

In de eerste alinea worden duidelijk de feiten afgezwakt, laat u, de door mij rood gekenmerkte woorden weg, dan zult u een versie lezen die niet door een spindokter is bewerkt en dichter bij de waarheid komt. U zult zich afvragen hoezo dichter bij de waarheid? Lees de laatste alinea van de brief waarbij ik een aantal opmerkingen aan heb toegevoegd, het groene gedeelte. In het slotwoord van de staatssecretaris wordt er alleen over chroom6 geschreven en niet over de andere Carcinogene Reprotoxische en Mutagene stoffen (CRM). U hoeft er geen veiligheidskundige voor te zijn, om te begrijpen als u niet beschermd bent geweest tegen een stofje chroom6 dat in een grondverf zit, men dan ook niet beschermd is geweest tegen al die andere gevaarlijke stoffen. Welke stoffen er zijn gebruikt in het verleden en nu nog worden gebruikt, is terug te vinden in de oude en nieuwe verfvoorschriften van het te behandelen materieel en ook bekend bij de Taskforce

(ingeleverde documenten).

Mede door deze stoffen niet te benoemen worden veel slachtoffers met beroepsziekten niet erkend en blijven in onzekerheid en sommigen van ons gaan met deze onzekerheid, zoals benoemd in de laatste alinea door de staatsecretaris, het graf in. Alle stoffen staan vermeld bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten gevestigd in het UMC Amsterdam, bij ieder stof staat precies vermeld, welke klachten dat deze kunnen veroorzaken Er is bekend met welke stoffen er werd en wordt gewerkt. Waarom heeft het RIVM het wiel opnieuw uitgevonden, is dat om de groep beroepsziekten zo klein mogelijk te houden? Dus toch van Reuzenrad(t) naar Minirad(t).

Unieke vergoeding en bonden

Op de informatiesite van informatiepunt Chroom-6 defensie staat “als blijkt dat de ziektelijst moet worden uitgebreid, dan wordt in overleg met de bonden bepaald of de uitkeringsregeling moet worden aangepast”. Daarover het volgende; waarom overleg met de bonden? Wij slachtoffers hebben nooit een terugkoppeling laat staan overleg gehad met de bonden en wie van de slachtoffers is nog lid van een bond, worden de niet leden op deze manier gediscrimineerd?

In het vorige rondetafelgesprek, waaraan ik wel heb kunnen deelnemen, gaf de woordvoordster Anne-Marie Snels van de AFMP te kennen, op de vraag van aantal Kamerleden of zij de vergoedingsregeling afdoende vond? Haar antwoord was, dat het een uniek fonds is. De Kamerleden vroegen haar geef ons een verzoek/ opdracht opdat wij een fatsoenlijk schadefonds kunnen afdwingen bij de staatsecretaris. Zij antwoorde, niet zomaar er een handtekening heeft ondergezet en deze er zomaar niet meer onderweg haalt, het is een prima regeling.

De Staatssecretaris heeft in een eerdere schrijven aan u Kamerleden, laten weten dat het

conceptrapport van het huidige rapport zou worden meegenomen in de CAO -onderhandelingen, te gek voor woorden!

Als oud vakbondsbestuurder zou ik het normaal vinden dat een vergoeding of compensatieregeling m.b.t. werksituaties voor actief dienend personeel zou kunnen worden ingebracht in de CAO- onderhandelingen, maar niet een smartengeldregeling, (gunstig voor de cao onderhandelaars van defensie).

Prof.mr. Siewert Lindebergh van de Erasmus Universiteit Rotterdam, hoogleraar Privaatrecht, heeft meerder artikels uitgebracht over smartengeld. Daaruit kunt u opmaken dat het door Anne-marie snels genoemde rechtvaardige unieke vergoedingsfonds geen recht doet aan de slachtoffers.

Een smartengeld mag een hybride karakter hebben (strafrecht, privaatrecht), compensatie dat het leed verzachten kan, erkenning (de werkgever is fout geweest en niet het slachtoffer) en handhaving (hoogte van het smartengeld kan ook preventieve werking hebben) en genoegdoeningsfunctie, in een pakket. Het smartengeld heeft in de huidige wettige regeling, vooral een rol gekregen in de sfeer van de bescherming van de menselijke persoon. (Smartengeld moet het leed verzachten en preventief smart zijn)

Wat vergoeding betreft ook hier van Reuzenrad(t) naar Minirad(t).

Samenvattend is mijn mening over het Dossier Chroom6 bij defensie (door u gevraagd in de uitnodiging voor het rondetafelgesprek van 23 Juni 2021)

Het gehele Chroom6 dossier, maakt gezien het traject en de uitkomst slachtoffers op zich.

Vanaf 2014 tot nu is het van defensie een strategisch spel geweest, om het decennia niet nakomen van de wettelijke verplichtingen m.b.t de veiligheid t.o.v. hun eigen personeel te camoufleren.

Het zou teveel papier in beslag nemen om alles te duiden. Maar het is al bij het opzetten van de Taskforce in 2014 geprobeerd, een commodore b.d. van de Koninklijke Luchtmacht, die vroeger squadroncommandant was van het Technisch Squadron op de Vlb. Twenthe waar zich de problemen met de spuithangaar zich voordeden, voorzitter te maken. U kent nog ongetwijfeld de commotie.

Op 26 januari 2018 is het eindrapport WP4 (POM’S), opgesteld door de Universiteit Utrecht net

zoals het huidige eindrapport is de schade voor defensie zo klein mogelijk gehouden (v.w.b. functies en stoffen in relatie tot beroepsziekten en het geld, dat men vergoeding noemt).

Als u het rapport WP4 goed bestudeert dan komt u tot de conclusie, dat er door de paritaire commissie een advies aan de staatssecretaris is uitgebracht, dat geen recht doet aan de conclusie van het WP$ rapport. De bondsvertegenwoordigers die deelnemen in de paritaire commissie koppelen niet terug, er wordt door hun over slachtoffers gesproken maar niet met de slachtoffers. Enkelen van ons zijn geïnterviewd door het RIVM, maar ook door hun is er geen terugkoppeling geweest. Zouden de paritair commissieleden zijn gekneed door de vier Juristen die defensie vertegenwoordigen? Ook de vragen die door de slachtoffers en toekomstige slachtoffers over het uitgekomen rapport zijn gevraagd, zijn allemaal t.g.v. defensie beantwoordt.

Het was een spel voor de Buhne een grote Window Dressing. Een onderzoek van zeven jaar, ook in de laatste persconferentie werd geprobeerd niet zichtbaar te maken hoe lang het onderzoek in totaal heeft geduurd en om dan maar niet te spreken hoeveel pogingen vroeger door het werkend personeel zijn ondernomen (de huidige slachtoffers waaronder velen die niet meer onder ons zijn) om ook maar iets m.b.t. het veilig werken van de werkgever defensie voor elkaar te krijgen.

Het is een grote misdaad die defensie heeft gepleegd en tot op de dag van heden probeert te vergoelijken. Naar de Nederlandse bevolking toe heeft defensie de indruk willen wekken, dat zij een eerlijk en fair onderzoek hebben laten doen. Maar de slachtoffers weten dat ze voor de zoveelste keer, zoals ook tijdens hun werkzame leven bij defensie, met een kluitje in het riet zijn gestuurd.

Ik hoop dat u als Kamerleden uw staatsecretaris en minister een echte sanctie oplegt in een vorm die het leed verzacht van de slachtoffers en preventief en sanctief werkt. Ook met het gegeven dat dit langdurig onderzoek aan het licht bracht, dat er 3000 mensen per jaar in Nederland, door het werken met gevaarlijke stoffen sterven, is er nog veel goed werk voor u als kamerlid te verzetten.

Ik wens dat het Minirad weer Reuzenrad mag worden met een prachtig uitzicht op een gezonde en veilige toekomst niet alleen binnen defensie maar ook in werkend Nederland

Referentie BS202100839

Ook uit het onderzoek voor alle defensielocaties blijkt dat (oud-) medewerkers niet altijd voldoende beschermd waren tegen blootstelling aan chroom-6 en hierdoor ziek kunnen zijn geworden. Ondanks dat op grond van het voorliggende onderzoek van het RIVM geen specifieke uitspraken kunnen worden gedaan over de zorgplicht per locatie erken ik, op grond van het beeld dat het onderzoek laat zien, dat Defensie niet altijd voldoende heeft zorggedragen voor een veilige werkplek. Daarbij is Defensie tekortgeschoten en heeft daarin als werkgever niet voldaan aan haar zorgplicht, hiervoor wil ik dan ook mijn excuses aanbieden aan alle (oud-) medewerkers en hun nabestaanden.

Tot slot wil ik mij richten tot (oud-) medewerkers van Defensie die hebben gewerkt met chroom-6 (en andere gevaarlijke stoffen). Ik realiseer mij dat het onderzoek lang heeft geduurd en veel geduld van eenieder heeft gevergd. Ik weet dat velen van hen zich zorgen maken en dat (oud-) medewerkers met ziekteverschijnselen lang in onzekerheid hebben geleefd (velen zijn er gestorven). De zorgen kan ik wellicht niet volledig (ook niet een klein beetje) wegnemen, maar ik hoop dat met de resultaten van het onderzoek wel meer duidelijkheid is gegeven. Met het voltooien van het onderzoek op alle defensielocaties is een lange intensieve onderzoeksperiode tot een einde gekomen. Dit onderzoek heeft niet alleen inzicht gegeven in de gezondheidsrisico’s als gevolg van blootstelling aan chroom-6 bij Defensie, maar heeft indirect ook bijgedragen aan meer aandacht voor het werken met gevaarlijke stoffen bij Defensie. (Indirect bijgedragen aan meer aandacht voor het werken met gevaarlijke stoffen m.a.w. andere gevaarlijke stoffen zijn in beeld maar worden niet genoemd). Het is aanleiding geweest voor het initiëren van een groot aantal maatregelen gericht op het veilig kunnen werken met gevaarlijke stoffen. Voor de toekomst zal Defensie haar verantwoordelijkheid blijven nemen en de (oud-) medewerkers en hun nabestaanden nazorg bieden waar nodig.