Mededeling: Integratie van milieuaspecten in de Europese normalisatie - Hoofdinhoud

Titel

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comité: Integratie van milieuaspecten in de Europese normalisatie{SEC(2004)206}

Datum Raadsdocument

5 maart 2004

Nr Raadsdocument

7080/04

Nr. Commissiedocument

COM(2004) 130 def.

Eerstverantwoordelijk ministerie

Ministerie van VROM i.o.m. EZ, LNV, SZW, BZK, JUS, V&W, IPO, BZ

Behandelingstraject in Brussel

Raadswerkgroep Concurrentievermogen, Milieuraad

Achtergrond, korte inhoud en doelstelling van het voorstel

Duurzame ontwikkeling heeft tot doel een evenwicht tot stand te brengen tussen economische, sociale en milieuoverwegingen. In het EG-Verdrag is vastgesteld dat milieu-eisen in andere beleidslijnen moeten worden geïntegreerd. Bij Europese normen1 komen vaak factoren kijken als handel, kwaliteit, gezondheid en de veiligheid van producten, processen of diensten. De Commissie is van oordeel dat door milieu aan deze lijst toe te voegen, het Europese normalisatieproces een positieve bijdrage kan leveren aan duurzame ontwikkeling.

De betrokken partijen moeten daarbij milieu-aspecten systematisch een plaats geven in het Europese normalisatieproces, met name als het gaat om normalisatie van producten en diensten. Hierbij is de hele levenscyclus van producten (LCA) relevant. Daarnaast geeft de Commissie aan dat het van belang is dat normalisatie van meetmethoden gerichter wordt uitgevoerd en dat wordt zorggedragen voor meer onderlinge afstemming en uniformiteit. Hierdoor zijn meetmethoden over een breed veld toepasbaar en wordt informatie vanuit verschillende werkvelden makkelijker uitwisselbaar en beoordeelbaar wordt. Daarbij is opleiding een centraal aandachtspunt.

Belanghebbenden worden in deze Mededeling uitgenodigd na te denken over deze thema's en dienovereenkomstig maatregelen te treffen om zo het normalisatiesysteem naar een hoger niveau te tillen. De Commissie vraagt aandacht voor het feit dat in het kader van de «Nieuwe aanpak»2 tot nu toe nog maar weinig gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om milieu-aspecten mee te nemen in de «Nieuwe-aanpak Richtlijnen».

Het doel van deze Mededeling is om alle betrokkenen in het Europese normalisatieproces bewust te maken van het belang om milieu-aspecten te integreren in het op vrijwilligheid gebaseerde en door belanghebbenden aangestuurde normalisatieproces. Dat proces zou zo ingericht moeten worden dat het milieu-aspect directer en op handzamer wijze in alle normalisatie wordt betrokken. In de Mededeling worden daartoe een aantal vormen van normalisatie en een aantal mogelijkheden van verbetering genoemd. De Commissie gaat er van uit dat bij inpassing van milieuaspecten in de normalisatie, milieudoelen makkelijker onder de aandacht van alle betrokkenen komen en beter worden geïncorporeerd in productieprocessen en andere maatschappelijke activiteiten. Bovendien worden daarmee de Europese normen aantrekkelijker voor wetgevingsen beleidsdoeleinden.

Rechtsbasis van het voorstel

N.v.t., betreft een mededeling.

Besluitvormingsprocedure en rol Europees Parlement: N.v.t.

Instelling nieuw Comitologie-comité

N.v.t.

Subsidiariteit en proportionaliteit

Strikt genomen niet van toepassing, betreft een mededeling. Subsidiariteit: positief. De opstelling van internationale normalisatie documenten vindt o.a. plaats in normcommissies van CEN, CENELEC en ISO. In die normcommissies kunnen alle belanghebbenden uit het maatschappelijk verkeer en van overheden deelnemen. Daarmee is de Commissie

niet zelf direct sturend in de inhoud van de normalisatie. Aangezien het

hier gaat om maatschappelijke afspraken op Europees niveau, die van

belang zijn voor de handel, voor de wetenschap, voor uitwisseling van

gegevens moet ook de stroomlijning van dergelijke afspraken op Euro-

pees niveau plaatsvinden.

Proportionaliteit

positief. Een mededeling is het geëigende instrument

om alle betrokkenen bewust te maken van het belang om milieuaspecten

te integreren in het normalisatieproces.

Consequenties voor de EU-begroting

Geen. De beoogde medefinanciering van ondersteunend onderzoek zal met name plaats moeten vinden door hiervoor ruimte te creëren binnen het bestaande 6e kaderprogramma voor onderzoek.

Financiële, personele en administratieve consequenties voor de rijksoverheid, decentrale overheden en/of bedrijfsleven en burger

Beperkt. Het doel is niet om stringente milieu-eisen te introduceren maar om in het internationale Europese vrijwillige normalisatieproces ook aandacht te geven aan het milieuaspect. Op grond van die vrijwilligheid is geen sprake van administratieve lasten.

Consequenties voor nationale en decentrale regelgeving/beleid, (informatie over het inschakelen van nationale agentschappen/zelfstandige bestuursorganen e.d., implementatie en uitvoering, notificatie en handhaving en/of sanctionering)

Er worden geen nieuwe organisaties vereist, of bestaande organisaties met nieuwe taken belast. Ook wordt geen rapportage verplichting, e.d. aan lidstaten opgelegd. Het voldoen aan Europese (geharmoniseerde) normen kan in het Europese recht slechts leiden tot het verkrijgen van «het vermoeden van conformiteit»...

Lidstaten en maatschappelijke organisaties worden wel gevraagd een actieve inbreng te leveren in de bestaande organisaties die de normalisatie uitvoeren.

Voorgestelde implementatietermijn (bij richtlijnen) dan wel voorgestelde datum inwerkingtreding (bij verordeningen en beschikkingen) met commentaar t.a.v. haalbaarheid

N.v.t.

Consequenties voor ontwikkelingslanden

Geen.

Nederlandse belangen en eerste algemene standpuntbepaling

Inbreng van de milieu-aspecten in productnormen en andere vormen van normalisatie betekent dat deze aspecten een directere aandacht krijgen op «werkvloer niveau». Door normalisatie op Europees niveau te bevorderen en in te passen in o.a. CEN-normen en ISO normen krijgt deze een breed draagvlak. Het zal daardoor eenvoudiger worden en makkelijker geaccepteerd worden om milieu-onderwerpen in productieprocessen en bij andere handelingen te betrekken. Immers er is dan Europees een «levelplaying field» gecreëerd en de instrumentatie is in het algemeen op een duidelijke en goed toegankelijke wijze uitgewerkt.

In de uitwerking van de normalisatie is het van belang dat duidelijk wordt gemaakt welke punten wel en welke niet worden geconcretiseerd in dergelijke normalisatiedocumenten. Op een aantal velden is daarmee ervaring, zoals in de Mededeling wordt aangegeven. Dit betreft onder meer de «Nieuwe aanpak richtlijnen», waarbij een groot deel van de nadere uitwerking in technische specificaties gemandateerd is naar o.a. CEN.

Om tot een efficiënte verdere ontwikkeling van «milieunormalisatie» te komen is het van groot belang dat ook binnen de normalisatie-instituten zoveel mogelijk op uniforme wijze wordt gewerkt en dat doublures worden voorkomen. De Commissie stelt een nieuwe aanpak voor, waarbij in een mandaat CEN wordt gevraagd om voor enkele werkvelden met «horizontale normen» te komen. Met medefinanciering van de Commissie en de meeste lidstaten is hiertoe het project «Horizontal» opgezet dat moet leiden tot samenbrengen van kennis, ervaring en bestaande sectorgerichte normen. Deze wijze van werken sluit aan bij een ontwikkeling die de afgelopen jaren in de Nederlandse normalisatie al in gang was gezet, maar die zonder een Europese evenknie niet goed tot een brede implementatie zou kunnen leiden.

Samenvattend kan worden gesteld dat de Commissie met deze Mededeling een belangrijke stap doet, niet alleen door het ontwikkelen van een visie, maar ook door zich voor te nemen bij haar eigen inbreng in normalisatie (o.a. via mandaten in relatie met richtlijnen) en door het organiseren van een jaarlijkse evaluatiebijeenkomst uitvoering te geven aan deze visie.