Toelichting bij COM(2000)359 - Strategie van de EU inzake de financiële verslaglegging: verdere maatregelen - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2000)359 - Strategie van de EU inzake de financiële verslaglegging: verdere maatregelen. |
|---|---|
| bron | COM(2000)359   |
| datum | 13-06-2000 |
|
52000DC0359
Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement - Strategie van de EU inzake de financiële verslaglegging: verdere maatregelen /* COM/2000/0359 def. */
Inhoudsopgave
- MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT Strategie van de EU inzake de financiële verslaglegging : verdere maatregelen
- Internationale ontwikkelingen op het gebied van de verslaglegging
- De strategie van de EU
- Financiële verslaglegging in de EU
- Een nieuwe aanpak
- Toepassing van de IASC-standaarden en werkingssfeer
- Noodzakelijke infrastructuur voor de nieuwe strategie voor de verslaglegging
- Uitoefening van toezicht
- Infrastructuur voor de naleving van de standaarden
- Tenuitvoerlegging, tijdschema en overgangsperiode
- Conclusie
MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT Strategie van de EU inzake de financiële verslaglegging : verdere maatregelen
Samenvatting
In de conclusies van de Europese Raad van Lissabon wordt nadrukkelijk gewezen op het belang van efficiënte en transparante financiële markten voor de bevordering van groei en werkgelegenheid in de EU. De voortschrijdende mondialisering en de ontwikkelingen op het gebied van de informatietechnologie hebben een ongekende impuls gegeven aan de totstandbrenging van een volledig geïntegreerde, efficiënte en concurrerende effectenmarkt in de EU. Om de voltooiing van een volledig geïntegreerde effectenmarkt te versnellen, moeten dringend maatregelen worden genomen op het gebied van de financiële verslaglegging teneinde de vergelijkbaarheid van de jaarrekeningen te verbeteren, zoals de Europese Raad van Lissabon heeft gevraagd. Deze mededeling behelst de volgende belangrijke stappen:
* Voor eind 2000 zal de Commissie een formeel voorstel indienen waarbij alle beursgenoteerde EU-ondernemingen worden verplicht om hun geconsolideerde jaarrekeningen op te stellen overeenkomstig één enkel stelsel van standaarden voor de jaarrekeningen, namelijk de door het IASC vastgestelde Internationale Standaarden voor de Jaarrekeningen (IAS). Deze vereiste zal vanaf 2005 van kracht zijn. Het zal de lidstaten worden toegestaan om de toepassing van de IASC-standaarden uit te breiden tot niet beurs genoteerde ondernemingen en tot individuele jaarrekeningen. Dit voorstel zal ook in overgangsregelingen voorzien ten einde een vroegtijdige invoering van de standaarden aan te moedigen; tevens zal het voorschriften bevatten voor de invoering van een goedkeuringsmechanisme van de EU met het oog op:
(i) het toezicht op de invoering van de IASC-standaarden in de EU, en
(ii) de bevestiging dat de IAS een goede basis vormen voor de financiële verslaglegging door beursgenoteerde EU-ondernemingen.
Het goedkeuringsmechanisme zal een tweeledige structuur hebben met een politiek en een technisch niveau.
* Ontwikkeling van een infrastructuur voor de waarborging van een strikte naleving door beursgenoteerde EU-ondernemingen van de Internationale Standaarden voor de Jaarrekeningen die door het goedkeuringsmechanisme zijn bekrachtigd. De nadruk zal vooral liggen op de verbreiding van aanwijzingen voor toepassing, bevordering van goede wettelijke controles van de jaarrekening en versterking van het gecoördineerd toezicht door de regelgevende instanties.
* Voor eind 2001 zal de Commissie een voorstel indienen voor de modernisering van de jaarrekeningenrichtlijnen zodat deze nog altijd als grondslag kunnen worden gebruikt voor de financiële verslaglegging voor alle vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid.
De Commissie verzoekt de Raad en het Europees Parlement dringend om goedkeuring van haar globale aanpak voor deze strategie.
Inleiding
1. De Europese Raad van Lissabon i benadrukte dat een volledig geïntegreerde financiële markt een sleutelrol vervult bij de verwezenlijking van de centrale doelstellingen van de Unie inzake groei en een ruime werkgelegenheid. In de conclusies van de Europese Raad werd de noodzaak onderstreept om de voltooiing van de interne markt voor financiële diensten te versnellen en werden voor de uitvoering van de actieplannen voor financiële diensten en risicokapitaal termijnen vastgesteld van respectievelijk 2005 en 2003. De essentie van de conclusies van Lissabon was ontleend aan het actieplan voor financiële diensten i en de mededelingen van de Commissie inzake financiële diensten i en risicokapitaal i, die allemaal aandringen op de totstandbrenging van diepe en liquide Europese kapitaalmarkten ten behoeve van zowel emittenten als beleggers.
2. Een van de voornaamste doelstellingen die in de conclusies van de Europese Raad van Lissabon wordt genoemd, is de verbetering van de vergelijkbaarheid van de jaarrekeningen van bedrijven ten behoeve van zowel de ondernemingen als de beleggers. Om dit doel te bereiken heeft de Unie gemeenschappelijke standaarden voor de financiële verslaglegging nodig, die transparant zijn, volledig worden begrepen, naar behoren worden gecontroleerd en waarvan de naleving doeltreffend kan worden afgedwongen. Alleen wanneer dergelijke standaarden bestaan, zullen er groeimogelijkheden ontstaan voor de effectenmarkten van de EU, die momenteel half zo omvangrijk zijn als die van de VS.
3. De effectenmarkten van de lidstaten maken thans een periode door van ingrijpende veranderingen en toenemende consolidatie als gevolg van nieuwe technologieën, mondialisering en het effect van de euro. Door de snelle ontwikkeling van de informatie- en communicatietechnologie en in het bijzonder van de elektronische handelsplatformen, verandert de wijze waarop transacties verlopen en waarop financiële informatie wordt verspreid. De financiële verslaglegging zelf verandert ook. Door de publicatie van jaarrekeningen op het internet krijgen beleggers gemakkelijker toegang tot informatie, en wordt de analyse en de vergelijking van informatie verbeterd. In toenemende mate wensen beleggers hun besluiten te nemen op basis van continue, gestandaardiseerde financiële en andere bedrijfsinformatie. De periodieke financiële verslaglegging vervult eveneens een cruciale rol bij het verschaffen van transparantie en waarborgen voor beleggers en draagt bij tot de algehele stabiliteit van de markten.
4. In de Europese Unie bestaan momenteel veel verschillende regels en uiteenlopende interpretaties voor de financiële verslaglegging, die gebaseerd zijn op verschillende tradities. Indien er geen hervorming plaatsvindt zullen de, vaak niet onbelangrijke, inconsistenties blijven voortbestaan. De financiële verslaglegging in Europa zal gefragmenteerd blijven, hetgeen het ontstaan van een diepe, liquide volledig geïntegreerde kapitaalmarkt in de EU in de weg zal staan.
5. De ontwikkelingen bij de vaststelling van standaarden voltrekken zich snel. Er wordt grote druk uitgeoefend om te werken aan de convergentie van de standaarden voor de jaarrekeningen, waardoor de vaststelling van internationale standaarden aan belang wint en waardoor de instanties die de nationale standaarden vaststellen, worden aangemoedigd nauwer samen te werken. In de mededeling van de Commissie over de 'nieuwe strategie voor de verslaglegging' i wordt de nadruk gelegd op de noodzaak om de internationale kapitaalmarkten gemakkelijker toegankelijk te maken voor mondiaal opererende Europese ondernemingen door toepassing van de internationale standaarden voor jaarrekeningen (IAS). De Commissie steunde de inspanningen van het IASC (International Accounting Standards Committee) en de IOSCO (International Organization of Securities Commissions) om te komen tot één enkel stelsel van standaarden voor de financiële verslaglegging die gebruikt kunnen worden met het oog op wereldwijde beursnoteringen. De basislijst van standaarden die vervat zijn in de overeenkomst tussen IASC en IOSCO, staat thans vast. De IOSCO deelde op 17 mei 2000 mee dat zij de beoordeling van de IASC-standaarden heeft afgerond en deed haar leden de aanbeveling om multinationale emittenten toe te staan deze standaarden te gebruiken voor de opstelling van hun jaarrekening met het oog op grensoverschrijdende emissies en beursnoteringen.
6. De laatste tijd hebben er ook belangrijke ontwikkelingen plaatsgevonden binnen het IASC zelf. Zijn nieuwe organisatorische structuur zal volgens plan volgend jaar operationeel zijn en is ingegeven door het vaste voornemen om van de IAS de beste en uitvoerigste standaarden voor de jaarrekeningen te maken ten behoeve van kapitaalmarkten over de hele wereld.
7. In deze mededeling geeft de Commissie in grote lijnen aan welke aanpak de Unie in de toekomst zou moeten volgen bij de financiële verslaglegging. De Commissie streeft naar brede politieke steun voor deze aanpak, zodat zij voorstellen voor de invoering van de strategie tegen het einde van dit jaar kan uitwerken. Een centrale doelstelling - die maatgevend is voor het succes van deze aanpak - is dat bewerkstelligd moet worden dat effecten op de EU- en internationale financiële markten kunnen worden verhandeld op basis van een enkel stelsel van standaarden voor de financiële verslaglegging. Het is ook van cruciaal belang dat de strategie inhaakt op de beste internationale praktijken.
8. Centraal bij de aanpak van de Commissie staat een goede financiële verslaglegging. Relevante, tijdige, betrouwbare en vergelijkbare informatie over de resultaten en de financiële positie van een onderneming is nog altijd van centraal belang teneinde de belangen van beleggers, crediteuren en andere belanghebbenden te beschermen en gelijke concurrentievoorwaarden te verzekeren. De jaarrekeningen liggen aan de basis van het hele stelsel van marktinformatie. Zij zijn de essentiële link tussen emittenten en beleggers en zijn onontbeerlijk om de noodzakelijke hoge mate van vergelijkbaarheid te verschaffen voor een volledig geïntegreerde effectenmarkt in de EU. De overeengekomen standaarden voor de jaarrekeningen moeten naar behoren worden toegepast en afgedwongen met het oog op efficiënt functionerende markten. De standaarden voor de jaarrekeningen moeten in hele EU en over de hele wereld in vergelijkbare mate worden toegepast. Er moeten derhalve gezaghebbende aanwijzingen beschikbaar zijn om de opstelling van de jaarrekeningen te vergemakkelijken.
9. De Europese jaarrekeningenrichtlijnen zijn nog altijd de basis voor de voorschriften voor de jaarrekeningen van vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid in de EU maar zij voorzien niet in de behoeften van ondernemingen die kapitaal willen aantrekken op pan-Europese of internationale effectenmarkten. Dit komt omdat zowel beleggers als toezichthouders behoefte hebben aan doorzichtigheid, vergelijkbare financiële verslaglegging en strengere informatievereisten voor beursgenoteerde ondernemingen.
10. De huidige verscheidenheid in de verslagleggingspraktijk in de EU valt toe te schrijven aan de vele keuzemogelijkheden die de richtlijnen bieden en aan het feit dat deze niet overal in dezelfde mate worden nageleefd. Aanpassing van de jaarrekeningen aan plaatselijke rechtsregels en belastingconventies was gerechtvaardigd in een tijd dat beleggers en andere belanghebbenden over het algemeen van dezelfde nationaliteit waren als de onderneming. Maar vandaag de dag zijn de effecten van een onderneming in toenemende mate in handen van groepen beleggers van uiteenlopende nationaliteiten. Het is niet in het belang van beleggers uit een andere lidstaat wanneer zij jaarrekeningen die zijn opgesteld overeenkomstig de conventies van het land waar de hoofdzetel is gevestigd, moeten gaan interpreteren of ontcijferen.
11. Voorts blijven veel aspecten van de jaarverslaglegging onvermeld in de EU-wetgeving, hetgeen uiteenlopende nationale vereisten mogelijk maakt. De nationale autoriteiten kunnen ondernemingen ook toestaan om hun jaarrekening op te stellen aan de hand van internationaal aanvaarde voorschriften voor de financiële verslaglegging (IAS of US-GAAP - Generally Accepted Accounting Principles - in de Verenigde Staten), op voorwaarde dat deze in overeenstemming is met de jaarrekeningenrichtlijnen. Het is niet ongebruikelijk dat verschillende ondernemingen binnen eenzelfde lidstaat, en zelfs ondernemingen die aan dezelfde effectenbeurs genoteerd staan, jaarrekening opstellen volgens verschillende standaarden. Het gelijktijdig bestaan van verschillende kaders voor de jaarverslaggeving is verwarrend en brengt extra kosten mee. Het bemoeilijkt een doeltreffend toezicht op de naleving van de verslagleggingsvereisten door beursgenoteerde ondernemingen. Beleggers blijven zo verstoken van vergelijkbare jaarrekeningen en derhalve van essentiële informatie. De grensoverschrijdende handel wordt belemmerd. Kortom het resultaat is een marktversnippering die op het mondiale vlak een ernstig concurrentienadeel betekent voor de Europese effectenmarkten.
12. Met de toenemende handel stijgt de behoefte aan een dynamischer en sneller aanpasbaar wettelijk kader voor de financiële verslaglegging. De lange duur van het wetgevingsproces in de Unie dient nader te worden bekeken om ervoor te zorgen dat kan worden ingespeeld op de marktsituatie i. Er moet worden overwogen hoe het starre, en soms te normatieve, karakter van de EU-richtlijnen kan worden overwonnen teneinde te komen tot een doeltreffender en reactiever systeem voor de financiële verslaglegging, dat zo goed mogelijk is afgestemd op de behoeften van de effectenmarkten.
Een enkel stelsel van standaarden voor de financiële verslaglegging
13. De Europese Raad van Lissabon stelde als doel om tegen 2005 een volledig geïntegreerde markt voor financiële diensten tot stand te brengen. Het uitgangspunt is de vergelijkbaarheid van de financiële verslaglegging. De gekozen standaarden voor de jaarrekeningen moeten voldoen aan de behoeften van de beleggers en afgestemd zijn op de mondiale ontwikkelingen. Een internationaal erkend kader voor de financiële verslaglegging is essentieel voor beursgenoteerde EU-ondernemingen.
14. Er zijn momenteel twee systemen voor de financiële verslaglegging in gebruik in de EU i die op internationaal erkende standaarden berusten: US GAAP en IAS. In beide gevallen betreft het op de investeerder gerichte verslagleggingssystemen die de belegger over het algemeen een vergelijkbaar niveau van bescherming bieden. Zij vertonen echter talrijke verschillen in de praktische verslagleggingsvereisten.
15. Hoewel het aan de marktkrachten zou kunnen worden overgelaten om te bepalen welke reeks standaarden de voorkeur geniet, zou dit vertraging opleveren waardoor de periode van concurrerende standaarden onnodig zou worden verlengd. In de tussentijd zouden de kosten niet worden teruggedrongen noch de doorzichtigheid worden vergroot. Een dergelijk uitstel zou ook nadelig uitwerken op de doelstelling van de Europese Raad van Lissabon om de vergelijkbaarheid van jaarrekeningen in de hele EU tegen 2005 te verbeteren.
In haar strategie voor de verslaglegging van 19955 sprak de Commissie haar voorkeur uit voor het gebruik van de IAS als norm voor EU-ondernemingen die kapitaal willen aantrekken in internationaal en pan-Europees verband. Sedertdien is het IASC begonnen aan een geleidelijke maar diepgaande herziening van de standaarden. De IAS vormen thans een veelomvattend en conceptueel gedegen geheel van standaarden voor de financiële verslaglegging, die zouden moeten kunnen voorzien in de behoeften van het internationale bedrijfsleven. De IAS hebben ook het duidelijke voordeel dat zij zijn opgesteld vanuit een internationaal perspectief in plaats van te zijn afgestemd op de situatie in de VS. US GAAP is anderzijds omvangrijk en gebaseerd op zeer gedetailleerde regels en interpretaties. Er is veel opleiding en scholing nodig om deze standaarden te kunnen toepassen. De doeltreffende toepassing ervan in de VS is grotendeels te danken aan de sterke regelgevende en executieve bevoegdheden van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission. De Europese Unie kan uiteraard geen invloed uitoefenen op de opstelling van US GAAP.
16. De Commissie stelt voor dat alle EU-ondernemingen die genoteerd zijn op een gereglementeerde markt i (naar schatting circa 6.700 ondernemingen), verplicht dienen te worden om hun geconsolideerde jaarrekening overeenkomstig de IAS op te stellen. Binnen twee jaar zou deze eis moeten worden uitgebreid tot alle ondernemingen die een emissieprospectus opstellen i overeenkomstig de richtlijn waarin de vereisten voor een beursnotering zijn vastgelegd i. Niet beurs genoteerde ondernemingen die een beursintroductie voorbereiden, zouden wellicht ook de IAS willen toepassen. De Commissie stelt derhalve voor dat de lidstaten de mogelijkheid wordt gegeven om niet ter beurze genoteerde ondernemingen te verplichten of toe te staan om de jaarrekening op te stellen overeenkomstig dezelfde standaarden als voor beursgenoteerde ondernemingen gelden. De lidstaten zullen het wellicht wenselijk achten om de verplichte toepassing van de IAS meer in het bijzonder uit te breiden tot niet ter beurze genoteerde financiële instellingen en verzekeringsmaatschappijen teneinde de vergelijkbaarheid in de hele sector te vergroten en een efficiënt en doeltreffend toezicht te verzekeren i.
17. De verplichting om de IAS toe te passen, geldt voor de geconsolideerde jaarrekening van beursgenoteerde ondernemingen. Voor de opstelling van de nationale, wettelijk verplichte, individuele jaarrekeningen kunnen de IAS, op grond van wettelijke en fiscale voorschriften, minder geschikt of zelfs onbruikbaar zijn. Niettemin zouden de lidstaten waar mogelijk het gebruik van de IAS voor individuele jaarrekeningen eveneens moeten aanmoedigen of zelfs verplicht stellen. Dit zou de opstelling van geconsolideerde jaarrekeningen in de toekomst vergemakkelijken.
Procedure van gescheiden informatieverstrekking ("shelf registration")
18. De Commissie gaat momenteel na of het van belang is om de hierboven geschetste aanpak te koppelen aan de stappen die zij zal doen om de huidige prospectusrichtlijnen [12] te moderniseren, hetgeen waarschijnlijk gepaard zal gaan met een intensiever gebruik van 'shelf-registration'-procedures voor de emittenten van effecten in de EU. Centraal bij deze procedures staat een 'referentiedocument' (aangevuld met een verrichtingsnota 'securities note')) dat wordt ingediend bij de bevoegde nationale autoriteiten. Het doel van de procedures van gescheiden informatieverstrekking is om de toegang te verzekeren tot de markten van andere lidstaten door middel van een gemeenschappelijk registratiesysteem dat gebaseerd is op vergelijkbare marktinformatie, met inbegrip van financiële informatie. Indien de 'shelf-registration' gebaseerd zou worden op één stelsel van transparante, internationale standaarden voor de jaarrekeningen zou dit niet alleen de zaak vereenvoudigen voor de betrokken ondernemingen, maar zou dit ook ten goede komen aan de marktdynamiek op alle Europese financiële markten.
[12]
19. Deze strategie dient uit te gaan van de belangen van het overheidsbeleid. De Europese Unie kan de verantwoordelijkheid voor de vaststelling van de verslagleggingsvereisten voor beursgenoteerde EU-ondernemingen niet delegeren aan een niet-gouvernementele instantie. In het nationale wettelijke bestel kunnen de bevoegde autoriteiten het opstellen van jaarrekeningstandaarden delegeren aan een terzake competente nationale instantie met een welbepaalde bestuursstructuur. Om de gebruikers van de IAS in de Europese Unie rechtszekerheid te geven, moeten de internationale standaarden worden geïntegreerd in de EU-wetgeving inzake de financiële verslaglegging. De autoriteiten van de EU moeten over de middelen beschikken om het nodige toezicht op de regelgeving te kunnen uitoefenen en alle materiële tekortkomingen of problemen in verband met de IAS te kunnen corrigeren.
20. Om het noodzakelijke toezicht te kunnen uitoefenen moet de EU over een goedkeuringsmechanisme beschikken. Dit mechanisme is niet bedoeld om de IAS opnieuw te formuleren of te vervangen maar om op de invoering van nieuwe standaarden en interpretaties te kunnen toezien. Er wordt alleen ingegrepen wanneer deze materiële tekortkomingen vertonen of wanneer deze niet inspelen op de specifieke situatie in de EU. In de EU zullen alleen de IAS worden gebruikt die door dit mechanisme zijn gevalideerd.
21. Dit mechanisme is in de eerste plaats bedoeld om te bevestigen dat de IAS volledig in overeenstemming zijn met de algehele aanpak van de Unie, en meer specifiek met de jaarrekeningenrichtlijnen van de EU, en een geschikte grondslag vormen voor de financiële verslaglegging door beursgenoteerde EU-ondernemingen. Daarbij zou evenwel van de veronderstelling worden uitgegaan dat de IAS aan deze eisen voldoen en het mechanisme zou moeten bevestigen dat deze veronderstelling juist is.
22. Het goedkeuringsmechanisme dient een tweeledige structuur te hebben - met een politiek en een technisch niveau - om een voldoende overheidstoezicht in de EU te waarborgen. De Commissie zal later dit jaar een voorstel indienen voor de structuur en de institutionele aspecten van dit tweeledige goedkeuringsmechanisme. In dit voorstel zal bijzondere aandacht worden geschonken aan de rechtspersoonlijkheid, bevoegdheden en gedetailleerde samenstelling van het mechanisme, alsmede aan de mogelijke betrokkenheid van effectentoezichthouders.
Het technische niveau dient te worden onderworpen aan beheer dat op het politieke niveau wordt geregeld. Dit beheer dient te worden gebaseerd op passende institutionele regelingen van de EU die vastgesteld zijn volgens de gebruikelijke regels van de comitéprocedure. Voor het technische niveau dient een groep van hooggekwalificeerde deskundigen te worden benoemd. Zij dienen te worden geselecteerd op basis van hun kennis van de EU en van de internationale verslagleggingsvereisten. Daarnaast kunnen gespecialiseerde ad hoc-werkgroepen noodzakelijk zijn voor de behandeling van bijzonder complexe vraagstukken of indien standaarden mogelijk een bijzondere weerslag hebben op het toezicht en op prudentiële vraagstukken (vooral met betrekking tot banken, andere financiële instellingen en verzekeringsmaatschappijen). Zij dienen niet alleen de IAS nauwkeurig te onderzoeken maar zij dienen ook in alle stadia, maar vooral in de beginfase, hun bijdrage te leveren aan de opstelling van de standaarden door het IASC.
23. Het goedkeuringsmechanisme zal ervoor zorgen dat de IAS in de praktijk kunnen worden toegepast in de EU. In dit verband moet in het bijzonder worden nagegaan of er behoefte is aan specifieke aanwijzingen voor de toepassing teneinde een gemeenschappelijke en consequente toepassing van de standaarden te verzekeren. Dit zou niet moeten betekenen dat de algemene interpretaties van de IAS moeten worden herzien: de Standing Interpretations Committee (SIC) van het IASC heeft deze taak. Gestreefd moet worden naar de totstandbrenging van een constructieve, gerichte en continue dialoog met het IASC, en in het bijzonder met het SIC wanneer aanwijzingen voor de toepassing nodig zijn. Dit vraagt om coördinatie met de nationale instanties die standaarden opstellen en in het bijzonder met de effectentoezichthouders.
24. Het goedkeuringsmechanisme zal de data bevestigen waarop nieuwe IAS van toepassing zijn in de EU. De conclusie kan zijn dat aanvullende informatie noodzakelijk is of dat bepaalde keuzemogelijkheden die in een bepaald standaard vervat zijn, niet in overeenstemming zijn met de jaarrekeningenrichtlijnen van de EU. Het mechanisme zal de Commissie adviseren of een wijziging op de richtlijnen al dan niet raadzaam is in het licht van de internationale ontwikkelingen op het gebied van de jaarrekeningen.
25. Bezwaren tegen de IAS - die waarschijnlijk niet vaak zullen voorkomen - moeten worden gestaafd en openbaar worden gemaakt. Aanbevelingen die op technisch niveau worden gedaan inzake een bepaalde IASC-standaard, dienen op politiek niveau te worden bekrachtigd. Om een dergelijke situatie te vermijden, moeten opmerkingen over toekomstige IAS in een zo vroeg mogelijk stadium van het redactieproces kenbaar worden gemaakt. De Unie dient te zorgen voor interne coördinatie voor alle stadia van de totstandkoming van IASC-standaarden, niet in de laatste plaats om de discussie te kunnen beïnvloeden. Het goedkeuringsmechanisme kan bijdragen tot de coördinatie van het Europese standpunt binnen het IASC.
26. Duidelijker internationale standaarden voor de jaarrekeningen en een grotere vergelijkbaarheid van de financiële verslagleggingsvereisten voor beursgenoteerde ondernemingen zullen het veel gemakkelijker maken om toe te zien op de naleving van de voorschriften, met name op de effectenmarkten.
Alleen wanneer de IASC-standaarden naar behoren en stringent worden nageleefd, zullen deze de werking van de effectenmarkt van de EU ten goede komen. De naleving van de voorschriften omvat een reeks verschillende elementen, waaronder i duidelijke standaarden voor de jaarrekeningen, i tijdig beschikbare interpretaties en aanwijzingen, i wettelijke jaarrekening controle, i uitoefening van toezicht door de toezichthoudende autoriteiten en i doeltreffende sancties. Elk van deze onderdelen moet doeltreffend functioneren: de keten is zo sterk als de zwakste schakel en die is bepalend voor de bescherming die beleggers en crediteuren wordt geboden.
27. Deze standaarden kunnen alleen tot een goede financiële verslaglegging leiden indien de uitoefening van de wettelijke jaarrekening controle, die een goede toepassing van de standaarden waarborgt, in de hele EU op eenzelfde hoog niveau is. Om dit te bewerkstelligen moet er dringend aandacht worden geschonken aan de vaststelling van referentiepunten ("benchmarks") voor de accountantscontrole, de uitwerking van gedrags- en beroepsregels en de invoering van doeltreffende systemen voor de kwaliteitswaarborging van de wettelijke controle. De Commissie zal een aanbeveling doen inzake de waarborging van de kwaliteit van de wettelijke controle. Het Comité Accountantscontrole van de EU zal verdere activiteiten ontplooien om tot een gezamenlijke aanpak te komen voor de standaarden voor de wettelijke controle van jaarrekeningen en voor de gedrags- en beroepsregels.
28. De effectentoezichthouders vervullen ook een kritieke rol bij de naleving van de verslagleggingsvereisten door beursgenoteerde ondernemingen. Zij hebben duidelijk veel belang bij een accurate en consequente toepassing van de standaarden voor de jaarrekeningen op de effectenmarkten waarop zij toezien. De effectentoezichthouders van de EU zouden actief moeten worden betrokken bij vraagstukken betreffende de naleving van de voorschriften. De Commissie rekent met name op de Europese effectentoezichthouders (via FESCO - Forum of European Securities Commissions) om een gezamenlijke aanpak voor de controle op de naleving te ontwikkelen en uit te voeren. Door een dergelijke aanpak zouden er gelijke voorwaarden worden geschapen en zou het gevaar van concurrentie van regelgeving worden vermeden. Intercollegiale toetsing van de praktijken van effectentoezichthouders zou wellicht ook nuttig zijn om een gezamenlijke aanpak te verzekeren.
29. Voor eind 2000 zal de Commissie voorstellen indienen met het oog op de invoering van de verplichting dat alle beursgenoteerde EU-ondernemingen hun jaarrekening opstellen overeenkomstig de (gevalideerde) IAS, alsmede de invoering van een keuzemogelijkheid voor lidstaten om niet ter beurze genoteerde ondernemingen toe te staan (of te verplichten) hun jaarrekening overeenkomstig de IAS op te stellen. In dit voorstel zullen ook de basisregels van het goedkeuringsmechanisme, de overgangsbepalingen en het tijdschema voor de tenuitvoerlegging worden opgenomen, alsmede een herzieningsclausule om een evaluatie van deze aanpak mogelijk te maken.
30. De Commissie is van oordeel dat, met het oog op de invoering van de IAS binnen de termijn van 2005 die door de Europese Raad van Lissabon is vastgesteld voor de voltooiing van het Actieplan voor Financiële Diensten, er een overgangsperiode noodzakelijk is om de omzetting van de wetgeving in nationaal recht mogelijk te maken en om beursgenoteerde ondernemingen in staat te stellen zich aan te passen aan de nieuwe voorschriften. De Commissie zal de duur van deze overgangsperiode beperken en laten ingaan op de datum van tenuitvoerlegging van het oorspronkelijke wetsvoorstel, zodat uiterlijk vanaf 2005 alle beursgenoteerde EU-ondernemingen hun geconsolideerde jaarrekening volgens de IAS zullen opstellen. Tijdens de overgangsperiode zullen de lidstaten kunnen beslissen welke beursgenoteerde ondernemingen de IAS kunnen (of moeten) gebruiken voordat deze volledig van kracht worden. De Commissie is van oordeel dat vijf jaar na de goedkeuring van het voorstel de bepalingen, procedures en mechanismen dienen te worden herzien in het licht van de ervaringen die op nationaal, Europees en internationaal niveau zijn opgedaan. De Commissie zal de gemaakte vooruitgang beoordelen.
31. Sommige grote ondernemingen in de EU passen US GAAP toe, vaak omdat zij op de kapitaalmarkten in de VS zijn genoteerd of omdat zij in sectoren actief zijn waarvoor het IASC nog geen gelijkwaardige standaard heeft geleverd. De lidstaten zouden het gebruik van US GAAP tijdens (een deel van) de overgangsperiode kunnen toestaan.
32. De Commissie zal voor eind 2001 voorstellen indienen voor de modernisering van de jaarrekeningenrichtlijnen van de EU, die de basis zullen blijven voor de financiële verslaglegging voor alle vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid in de EU. Deze modernisering moet mogelijke strijdigheden met de IAS verminderen en de richtlijnen in overeenstemming brengen met de recente ontwikkelingen in de financiële verslaglegging. Dit geldt met name wanneer technologische ontwikkelingen een aanpassing van de traditionele methoden voor de jaarverslaggeving noodzakelijk maken, zoals bij de opname en waardering van immateriële vaste activa. De Commissie zal via de bevoegde adviescommissies advies inwinnen over de vraag of de nieuwe communicatie- en informatietechnologie, in het bijzonder internet, van invloed zijn zullen op de financiële verslaglegging en wettelijke maatregelen vereisen.
De Europese Raad van Lissabon heeft aangedrongen op stappen om de vergelijkbaarheid van de jaarrekeningen van ondernemingen te verbeteren. Deze mededeling van de Commissie tekent een nieuwe koers uit om dit doel te bereiken. De Commissie verzoekt het Europees Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's dringend om de in deze mededeling geschetste aanpak goed te keuren.